Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa Naêm A
Nhöõng Baøi Suy Nieäm Lôøi Chuùa Chuùa Nhaät
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Chuùa Nhaät 34 Thöôøng Nieân Naêm A
Chuùa Nhaät Leã Chuùa Yeâsu Kitoâ Vua
Vò Vua Muïc Töû
(Ez 34,11-12.15-17; 1C 15,20-26a.28; Mt 25,34-41)
Phuùc AÂm: Mt 25, 31-46
"Ngöôøi seõ ngöï treân ngai uy linh cuûa Ngöôøi, vaø seõ phaân chia hoï ra".
Khi aáy, Chuùa Gieâsu phaùn cuøng caùc moân ñeä raèng: "Khi Con Ngöôøi ñeán trong vinh quang, coù heát thaûy moïi thieân thaàn haàu caän, Ngöôøi seõ ngöï treân ngai uy linh cuûa Ngöôøi. Muoân daân seõ ñöôïc taäp hoïp laïi tröôùc maët Ngöôøi, vaø Ngöôøi seõ phaân chia hoï ra, nhö muïc töû taùch chieân ra khoûi deâ. Chieân thì Ngöôøi cho ñöùng beân phaûi, coøn deâ ôû beân traùi.
"Baáy giôø Vua seõ phaùn vôùi nhöõng ngöôøi beân höõu raèng: "Haõy ñeán, hôõi nhöõng keû Cha Ta chuùc phuùc, haõy laõnh laáy phaàn gia nghieäp laø Nöôùc Trôøi ñaõ chuaån bò cho caùc ngöôi töø khi taïo döïng vuõ truï. Vì xöa Ta ñoùi, caùc ngöôi cho aên; Ta khaùt, caùc ngöôi ñaõ cho uoáng; Ta laø khaùch laï, caùc ngöôi ñaõ tieáp röôùc; Ta mình traàn, caùc ngöôi ñaõ cho maëc; Ta ñau yeáu caùc ngöôi ñaõ vieáng thaêm; Ta bò tuø ñaøy, caùc ngöôi ñaõ ñeán vôùi Ta".
"Khi aáy ngöôøi laønh ñaùp laïi raèng: "Laïy Chuùa, coù bao giôø chuùng con thaáy Chuùa ñoùi maø cho aên, khaùt maø cho uoáng; coù bao giôø chuùng con thaáy Chuùa laø löõ khaùch maø tieáp röôùc, mình traàn maø cho maëc; coù khi naøo chuùng con thaáy Chuùa yeáu ñau hay bò tuø ñaøy maø chuùng con ñeán vieáng Chuùa ñaâu?" Vua ñaùp laïi: "Quaû thaät, Ta baûo caùc ngöôi: nhöõng gì caùc ngöôi ñaõ laøm cho moät trong caùc anh em beù moïn nhaát cuûa Ta ñaây laø caùc ngöôi ñaõ laøm cho chính Ta".
"Roài Ngöôøi cuõng seõ noùi vôùi nhöõng keû beân traùi raèng: "Hôõi phöôøng bò chuùc döõ, haõy lui khoûi maët Ta maø vaøo löûa muoân ñôøi ñaõ ñoát saün cho ma quyû vaø keû theo chuùng. Vì xöa Ta ñoùi, caùc ngöôi khoâng cho aên; Ta khaùt, caùc ngöôi khoâng cho uoáng; Ta laø khaùch laï, caùc ngöôi chaúng tieáp röôùc; Ta mình traàn, caùc ngöôi khoâng cho ñoà maëc; Ta ñau yeáu vaø ôû tuø, caùc ngöôi ñaâu coù vieáng thaêm Ta!"
"Baáy giôø hoï cuõng ñaùp laïi raèng: "Laïy Chuùa coù bao giôø chuùng con ñaõ thaáy Chuùa ñoùi khaùt, khaùch laï hay mình traàn, yeáu ñau hay ôû tuø, maø chuùng con chaúng giuùp ñôõ Chuùa ñaâu?" Khi aáy Ngöôøi ñaùp laïi: "Ta baûo thaät cho caùc ngöôi bieát: nhöõng gì caùc ngöôi ñaõ khoâng laøm cho moät trong caùc anh em beù moïn nhaát cuûa Ta ñaây, laø caùc ngöôi ñaõ khoâng laøm cho chính Ta". Nhöõng keû aáy seõ phaûi toáng vaøo choán cöïc hình muoân thuôû, coøn caùc ngöôøi laønh thì ñöôïc vaøo coõi soáng ngaøn thu".
Suy Nieäm:
Chuùa Nhaät XXXIV Thöôøng Nieân A - Chuùa Nhaät Leã Chuùa Yeâsu Kitoâ Vua
Ez 34,11-12.15-17; 1C 15,20-26a.28; Mt 25,34-41
Hoâm nay leã Chuùa Yeâsu Laøm Vua. Töø ngöõ naøy coù veû loãi thôøi, khoâng khoaùi tai nhieàu ngöôøi, khieán nhieàu ngöôøi cuõng ngaïi ñoïc leân. Nhöng neáu taát caû ñaõ nghe Lôøi Chuùa hoâm nay vaø tìm hieåu yù nghóa, ngöôøi ta seõ thaáy vieäc Chuùa Yeâsu laøm Vua khoâng coù gì ñoäng ñeán chính trò vaø töø ngöõ kia coù moät yù nghóa raát phong phuù.
A. Vò Vua Muïc Töû
Tröôùc heát, baøi saùch EÂzeâkiel ñöa chuùng ta veà quan nieäm “Vua” ôû trong Kinh Thaùnh. Dó nhieân trong quaù trình lòch söû, Daân Chuùa cuõng nhö moïi daân toäc khaùc ñaõ ñi qua cheá ñoä quaân chuû. Vaø töø ngöõ “Vua” ôû trong Kinh Thaùnh cuõng aùm chæ vò hoaøng ñeá cai trò moät quoác gia. Nhöng ngay töø khi Daân Chuùa nghó ñeán cheá ñoä aáy, Kinh Thaùnh ñaõ coù moät laäp tröôøng vaø moät lyù luaän raát ñaëc bieät.
Chuùng ta nhôù caâu truyeän Daân ñeán xin tieân tri Samuel thieát laäp cheá ñoä quaân chuû. OÂng ñaõ baét ñaàu phaûn khaùng nhö theá naøo. OÂng khaúng ñònh ñoù chæ laø cheá ñoä boùc loät laøm khoå daân. Nhöng cuoái cuøng oâng ñaõ nhöôïng boä tröôùc söùc eùp. Noùi ñuùng hôn, oâng ñaõ vaâng lôøi Chuùa. Vaø chính Chuùa cuõng toû yù phaûi chieàu theo söï cöùng loøng cöùng daï cuûa moät daân böôùng bænh. Nghóa laø ngay töø ñaàu, Thaùnh Kinh ñaõ khoâng coù caûm tình vôùi cheá ñoä quaân chuû.
Vaø kinh nghieäm cho thaáy vò vua ñaàu tieân ñaõ khoâng toát. Vì thöông daân, Chuùa ñaõ phaûi ra tay cöùu vôùt. Ngöôøi khoâng aùp ñaët yù töôûng cuûa Ngöôøi, nhöng söûa chöõa yù töôûng cuûa ngöôøi ta vaø naâng noù leân ñeán choã hoaøn thieän. Chuùng ta haõy caûm meán thaùi ñoä quaûng ñaïi chieáu coá cuõng nhö quyeàn naêng eâm aùi cuûa Ngöôøi.
Ngöôøi khoâng huûy boû quaân chuû, nhöng ban cho Daân moät vò vua lyù töôûng. Ñoù laø Ñavít. Hoài aáy, chaøng coøn laø ñöùa treû toùc hoe, ñang chaên chieân ngoaøi ñoàng. Chuùa ñaõ goïi chaøng vaø xöùc daàu cho chaøng laøm vua. Maëc daàu ñôøi vua Ñavít khoâng traùnh khoûi moïi loãi laàm, nhöng töïu trung, ñoù vaãn laø vò vua lyù töôûng cuûa Kinh Thaùnh vì oâng kính sôï Chuùa, raát khieâm nhu vaø töø taâm, luoân nhôù nguoàn goác vaø caùc ñöùc tính chaên chieân cuûa mình. Haønh ñoäng ñaëc saéc nhaát ngöôøi laøm sau khi ñöôïc phong vöông laø ñi ñöông ñaàu vôùi teân ñòch thuû Golyat. Ñavít ñaõ thaéng y vôùi phöông phaùp vaø taâm hoàn moät caäu beù chaên chieân ñaïo ñöùc.
Thaønh ra khi ví caùc baäc laõnh ñaïo daân toäc nhö muïc töû, Kinh Thaùnh khoâng phaûi chæ duøng theå vaên thôøi baáy giôø vaø quan nieäm hoaøng ñeá cai trò daân gioáng nhö muïc töû saên soùc ñoaøn chieân. Luoân luoân khoâng nhieàu thì ít, Kinh Thaùnh vaãn muoán gôïi laïi hình aûnh Ñavít, vò vua muïc töû raát ñeïp loøng Thieân Chuùa. Ñaëc bieät khi loan tin Ñaáng Thieân Sai seõ coù huy hieäu hoaøng ñeá, Kinh Thaùnh khoâng nghó ñeán vua chuùa cuûa caùc nöôùc laân bang, nhöng chæ nghó ñeán Ñavít vaø quan nieäm Ñaáng Thieân Sai seõ laø vua nhöng laø moät vua muïc töû, khieâm cung, taän tuïy, töø taâm.
Baøi saùch EÂzeâkiel hoâm nay chöùng thöïc ñieàu ñoù. Nhaø tieân tri loan baùo ôn Chuùa cöùu daân. Ngöôøi seõ cöùu daân ra khoûi caûnh löu ñaøy vaø taùi laäp quoác gia cuûa hoï ngay treân xöù sôû cuûa hoï. Ngöôøi seõ laøm theá naøo? EÂzeâkiel ñaùp: Ngöôøi seõ laøm nhö moät muïc töû. Ngöôøi coi daân löu ñaøy nhö ñaøn chieân taûn maùc. Ngöôøi seõ keùo chuùng ra khoûi moïi nôi maø chuùng ñaõ bò phaân taùn trong ngaøy muø toái, ra khoûi caùc daân maø chuùng ñang noâ leä. Ngöôøi ñöa taát caû veà treân Nuùi Thaùnh cho chuùng ñöôïc gaëm coû nôi nhöõng caùnh ñoàng xanh rì vaø ñöôïc nghæ ngôi beân nhöõng doøng suoái maùt. Chính Ngöôøi chöù khoâng phaûi ai khaùc seõ chaên daét chuùng; töùc laø chính Ngöôøi seõ laõnh ñaïo daân, laøm vua cuûa daân chöù khoâng ai khaùc nöõa. Chuùa tuyeân boá Ngöôøi laø vua. Nhöng laø vua muïc töû vaø laø muïc töû toát seõ saên soùc töøng con chieân, ñaùp öùng yeâu caàu cuûa töøng con; ñoàng thôøi seõ khoâng ñeå deâ cöøu laãn loän keûo chuùng huùc vaø laøm haïi nhau, töùc laø Chuùa seõ phaân bieät keû döõ ngöôøi laønh, ñeå ñaøn chieân cuûa Ngöôøi, Daân thaùnh cuûa Ngöôøi ñöôïc bình an haïnh phuùc.
Ñoù laø lôøi saám cuûa EÂzeâkiel. OÂng loan baùo vieäc Chuùa daét daân trôû veà, nhöng coù theå noùi chaúng khi naøo ñeå hoï laïi trôû thaønh moät vöông quoác coù vua cai trò nöõa, maø ñeå hoï laøm thaønh moät daân coù söù maïng thieâng lieâng, phoå bieán ôn cöùu ñoä cuûa Chuùa vaø coù Chuùa laõnh ñaïo moät caùch voâ hình.
Nhöng Thaùnh Thaàn ñaõ duøng EÂzeâkiel ñeå noùi veà nhöõng vieäc xa hôn. Vaø ñoaïn tieân tri hoâm nay vaãn ñöôïc coi nhö laø lôøi loan baùo thôøi ñaïi Thieân sai. Chuùa Cöùu theá ñaõ ñeán khoâng phaûi chæ ñeå taäp hoïp moät daân taûn maùc laïi, maø laø muoân daân thieân haï laøm thaønh moät Hoäi Thaùnh. Vaø Ngöôøi ñaõ xöng mình laø muïc töû toát, caét ñaët caùc baäc laõnh ñaïo trong Hoäi Thaùnh laøm muïc töû.
Tuy nhieân vieãn töôïng cuûa baøi tieân tri coøn ñi xa hôn, ñi ñeán taän cuøng lòch söû. Chæ ôû ñoù, vaøo thôøi caùnh chung, moïi chieân taûn maùc cuûa Chuùa môùi vónh vieãn ñöôïc thu veà Nuùi Thaùnh, ñeå ñöôïc nghæ ngôi voâ taän beân caùc doøng suoái haïnh phuùc töø loøng Thieân Chuùa Ba Ngoâi chaûy ra. Khi aáy ngöôøi ta môùi thaáy roõ Ngöôøi laø Vua muïc töû cuï theå nhö theá naøo! Vaø ngöôøi ta seõ haân hoan sung söôùng nhaän Ngöôøi laøm Vua moät caùch thaém thieát bieát bao!
Dó nhieân baøi saùch EÂzeâkiel chöa noùi roõ ñöôïc taát caû. Nhöng noù ñaõ gôïi leân; vaø coù theå giuùp ta ñi vaøo hai baøi ñoïc sau.
B. Vò Vua Vaâng Lôøi
Baøi thö Phaoloâ ñöa chuùng ta ñeán thôøi ñaïi caùnh chung. Chuùa Yeâsu soáng laïi laø hoa quaû ñaàu muøa. Ngöôøi seõ loâi theo taát caû loaøi ngöôøi vaø taïo vaät soáng laïi. Ngöôøi nhö Añam môùi. Neáu Añam cuõ ñaõ loâi caû loaøi ngöôøi - vaø qua loaøi ngöôøi - caû taïo vaät vaøo hö hoûng vaø cheát choùc, thì Añam môùi laïi caøng keùo ñöôïc toaøn theå nhaân loaïi sa ngaõ vaø taïo vaät hö hoaïi ñi vaøo coõi soáng muoân ñôøi... Baây giôø chöa xaûy ra nhö theá. Chuùa Yeâsu ñang coøn phaûi loâi keùo taát caû ra khoûi voøng noâ leä cuûa moïi thöù thuø ñòch ñeå keát hôïp taát caû vaøo Thaân Mình Ngöôøi. Khi naøo laøm xong coâng vieäc aáy; Ngöôøi seõ tieâu dieät keû thuø cuoái cuøng laø söï cheát. Baáy giôø taát caû seõ soáng laïi. Vaø Chuùa Kitoâ seõ daâng taát caû leân cho Thieân Chuùa ñeå Ngöôøi laø moïi söï ôû trong taát caû.
Ñoái vôùi chuùng ta baûn vaên treân ñaõ quen thuoäc. Vaø chuùng ta hieåu raèng hieän nay Ôn Chuùa ñang laøm vieäc trong lòch söû ñeå daàn daàn taát caû ñöôïc quy laïi döôùi moät Ñaàu laø chính Ñöùc Yeâsu Kitoâ. Ngöôøi laø Vua voâ hình cuûa toaøn theå Hoäi Thaùnh laø Thaân Theå cuûa Ngöôøi. Ngöôøi laø Vua cuûa toaøn taïo döïng ñöôïc cöùu chuoäc nhôø maàu nhieäm Thaäp giaù.
Nhöng theo lôøi thö Phaoloâ, chuùng ta coù theå töï hoûi: nhö vaäy Chuùa Yeâsu khoâng laø Vua vónh vieãn sao? Vaøo luùc caùnh chung, Ngöôøi seõ daâng vöông quoác cuûa Ngöôøi cho Thieân Chuùa. Vöông quyeàn cuûa Ngöôøi seõ khoâng voâ taän nhö chuùng ta vaãn tin!
Khoâng! Ai coù theå taùch rôøi Chuùa Kitoâ ra khoûi Thieân Chuùa? Vöông quyeàn maø Ngöôøi ñaõ nhaän ñöôïc sau maàu nhieäm töû naïn phuïc sinh coù tính caùch vónh vieãn. Thaùnh Phaoloâ vieát nhö treân ñeå noùi leân moät chaân lyù: Ñöùc Kitoâ ñaõ ñöôïc laøm Vua trong maàu nhieäm Thaùnh giaù vì ñöùc vaâng lôøi cuûa Ngöôøi. Ngöôøi luoân luoân laøm theo Thaùnh yù Thieân Chuùa vaø ñaõ vaâng lôøi cho ñeán cheát treân thaäp giaù, neân ñaõ ñöôïc toân vinh treân heát thaûy, ñeå töø ñoù nghe Danh Yeâsu, treân trôøi döôùi ñaát ñeàu thôø laïy... Vaäy nhö Ngöôøi ñaõ laøm Vua vì vaâng lôøi, thì chuùng ta muoán vaøo Nöôùc cuûa Ngöôøi, muoán ñöôïc keát hôïp vaøo Thaân theå cuûa Ngöôøi, chuùng ta cuõng phaûi coù loøng vaâng lôøi Thieân Chuùa, töùc laø thi haønh moïi huaán giôùi cuûa Ngöôøi. Coù nhö vaäy, Chuùa Yeâsu môùi laø Añam môùi vaø chuùng ta môùi laø doøng doõi Añam môùi, khaùc vôùi Añam cuõ vaø doøng doõi cuõ cuûa oâng ôû ñieåm: Añam cuõ vaø doøng doõi oâng ñaõ hö ñi vì baát vaâng phuïc, thì Añam môùi vaø doøng doõi môùi cuûa Ngöôøi seõ ñöôïc toân vinh nhôø ñöùc vaâng lôøi. Khi noùi: sau khi ñaõ laøm cho taát caû suy phuïc mình thì Ñöùc Kitoâ daâng taát caû cho vöông quyeàn Thieân Chuùa, thaùnh Phaoloâ khoâng coù yù noùi ñeán nhöõng coâng vieäc tröôùc sau, nhöng chæ muoán gôïi leân yù nghóa saâu xa vaø ñieàu kieän caên baûn cuûa vieäc chuùng ta thuoäc veà Ñöùc Kitoâ, vì suy phuïc Ngöôøi vaø muoán ñöôïc Ngöôøi laøm Vua thì phaûi vaâng lôøi Thieân Chuùa, töùc laø thi haønh Thaùnh yù cuûa Ngöôøi, nhö chính Ñöùc Kitoâ, vì vaâng lôøi Thieân Chuùa, maø ñöôïc ñaët leân thoáng lónh moïi taïo vaät. Cuõng moät haønh vi ñaõ ñöa Chuùa Yeâsu leân laøm Vua, cuõng ñöa chuùng ta vaøo Nöôùc cuûa Ngöôøi, cuõng laø Nöôùc Thieân Chuùa.
Chuùng ta haõy döïa vaøo baøi Tin Möøng hoâm nay ñeå xaùc ñònh theâm veà haønh vi naøy.
C. Vò Vua Nhaân AÙi
Cuõng nhö thaùnh Phaoloâ, trong baøi Tin Möøng naøy, thaùnh Mattheâoâ muoán coù moät caùi nhìn tieân tri veà ngaøy chung thaåm. Vì quen vôùi vaên Cöïu Öôùc, neân khi nghó ñeán ngaøy cuûa Thieân Chuùa, ngöôøi nhôù ngay tôùi hình aûnh Con Ngöôøi maø tieân tri Ñaniel ñaõ veõ ra. Do ñoù, ngöôøi vieát: khi Con Ngöôøi seõ ñeán trong vinh quang cuûa Ngöôøi, coù moïi thieân thaàn cuûa Ngöôøi haàu caän, thì Ngöôøi seõ ngöï treân ngai vinh hieån cuûa Ngöôøi.
Chuùng ta thaáy ngay thaùnh Mattheâoâ ñaõ muoán aùm chæ Con Ngöôøi thaät laø moät vò hoaøng ñeá uy nghi, coù taát caû moïi söï thuoäc veà mình. Nhöng vò hoaøng ñeá aáy laïi nhö moät muïc töû ñang keâu moïi daân toäc ñeán vôùi ñaøn chieân. Ngöôøi laø Chuùa Con vì Ngöôøi goïi nhöõng keû laønh laø keû ñöôïc Cha Ngöôøi chuùc phuùc. Nhö vaäy, vaøo ngaøy chung thaåm chính Chuùa Yeâsu seõ ñeán phaùn xeùt chuùng ta. Ngöôøi ngöï treân ngai vinh hieån nhö moät vò Vua. Nhöng caùch laøm vieäc cuûa Ngöôøi laïi nhö moät muïc töû. Ngöôøi laø Vua muïc töû nhö EÂzeâkiel ñaõ loan baùo. Ngöôøi phaân caùc daân toäc ra hai beân taû höõu cuûa Ngöôøi nhö muïc töû phaân chieân ra khoûi deâ.
Ñeå laøm coâng vieäc naøy, Ngöôøi chæ coù moät tieâu chuaån: beân nhöõng ngöôøi laønh laø nhöõng keû ñaõ thi haønh loøng nhaân aùi; coøn beân keû döõ laø nhöõng keû thieáu loøng nhaân ñaïo. Ñieàu khoù hieåu laø Ngöôøi ñaõ xeùt xöû ngöôøi ta theo loøng nhaân aùi vaø nhaân ñaïo ñoái vôùi chính Ngöôøi. Nhöng coù ai ñaõ gaëp Ngöôøi ôû traàn gian maø thi haønh loøng nhaân aùi? Caâu Ngöôøi traû lôøi coøn laï luøng hôn nöõa. Ngöôøi noùi: Khi caùc ngöôi laøm hay khoâng laøm gì cho moät trong caùc anh em heøn moïn nhaát cuûa Ngöôøi laø laøm hay khoâng laøm cho chính Ngöôøi.
Truyeàn thoáng ñaõ caét nghóa töø ngöõ “caùc anh em heøn moïn nhaát” aùm chæ moïi con ngöôøi thieáu thoán, ñau khoå maø chuùng ta gaëp. Quaû thaät, heát moïi ngöôøi ñaõ trôû thaønh anh em cuûa Chuùa Yeâsu keå töø ngaøy Ngöôøi maëc laáy baûn tính nhaân loaïi. Vaø khi hieåu nhö vaäy, chuùng ta coù lyù ñeå khaúng ñònh raèng sau naøy Chuùa seõ phaùn xeùt chuùng ta theo thaùi ñoä baùc aùi cuûa chuùng ta ñoái vôùi tha nhaân. Vaø ñoù chính laø leänh truyeàn Ngöôøi ñaõ ñeå laïi cho chuùng ta tröôùc khi veà trôøi. Vaø nhö theá chuùng ta thaáy thaùnh Mattheâoâ vaø thaùnh Phaoloâ ñaõ hôïp yù vôùi nhau khi noùi raèng muoán ñöôïc nhaän vaøo Nöôùc cuûa Chuùa Yeâsu sau naøy, chuùng ta phaûi vaâng lôøi Ngöôøi maø yeâu thöông baùc aùi vôùi anh em.
Nhöng döôøng nhö thaùnh Mattheâoâ hieåu töø ngöõ “caùc anh em heøn moïn cuûa Chuùa” moät caùch heïp hôn. Ngöôøi nghó ñaëc bieät ñeán caùc moân ñeä toâng ñoà cuûa Chuùa vì ngöôøi chæ duøng töø ngöõ naøy trong hai tröôøng hôïp khaùc (ôû ñoaïn 12,50 vaø 28,10) ñeàu ñeå noùi veà moân ñeä. Hoï thaät laø nhöõng ngöôøi heøn moïn vì gia theá cuûa hoï khoâng coù gì caû. Vaø nhaát laø vì hoï phaûi neân gioáng nhö Ngöôøi laø Ñaáng ñaõ töï haï ñeå trôû thaønh toâi tôù. Cuï theå, ôû thôøi Mattheâoâ, caùc Toâng ñoà thöøa sai cuûa Chuùa bò taàm naõ, baét bôù, ñaùnh ñaäp, phæ baùng vì Danh Chuùa. Hoï ñang soáng maàu nhieäm Thaäp giaù laø maàu nhieäm cöùu theá cuûa Chuùa. Nhöõng ai ñoùn nhaän hoï quaû thaät laø ñoùn nhaän Chuùa. Vaø nhöõng ai cho hoï moät ly nöôùc laõ vì hoï laø moân ñeä thì quaû thaät laø nhö ban cho chính Chuùa. Ngöôøi ta saên soùc caùc moân ñeä trong hoaøn caûnh baét bôù laø saên soùc chính Chuùa vaø xöùng ñaùng vôùi Nöôùc Trôøi roài vaäy.
Giaûi thích töø ngöõ treân caùch naøo cuõng raát hôïp lyù. Vaø giöõ caû hai caùch laïi coøn hôïp lyù hôn. Muoán vaøo Nöôùc Trôøi, ngöôøi ta phaûi ñoùn nhaän caùc Toâng ñoà cuûa Chuùa, cho duø beà ngoaøi hoï chæ laø nhöõng con ngöôøi heøn moïn. Baáy giôø ngöôøi ta môùi thaät söï khoâng ñoùn nhaän hoï nhö ngöôøi phaøm vaø söù ñieäp cuûa hoï nhö söï khoân ngoan cuûa theá gian, nhöng nhö caùc anh em cuûa Chuùa vaø nhö Tin Möøng cöùu ñoä. Luùc aáy ngöôøi ta cuõng seõ khaùm phaù ra raèng theo ñaïo laø hoäi nhaäp moät coäng ñoaøn khieâm toán goàm phaàn lôùn nhöõng ngöôøi ngheøo khoù, bôûi vì chính Chuùa, tuy laø Vua nhöng cuõng ñaõ soáng nhö moät muïc töû, ñeán noãi ñaõ boû maïng soáng mình vì ñaøn chieân cuûa Ngöôøi. Vaø ngöôøi ta seõ hieåu roõ vì sao leänh truyeàn cuûa Ngöôøi laø baùc aùi vaø coù tuaân giöõ leänh truyeàn cuûa Ngöôøi môùi ñöôïc vaøo Nöôùc Trôøi.
Giôø ñaây Chuùa cuõng ngöï ñeán trong Bí tích Thaùnh Theå. Ngöôøi thaät laø Vua cuûa chuùng ta. Nhöng Ngöôøi laïi chia seû Thòt Maùu Ngöôøi cho ñaøn chieân. Nhaän laáy ôn thieâng cuûa Ngöôøi chuùng ta phaûi muoán xaû kyû hy sinh cho anh em. Vaø khi laøm nhö vaäy chuùng ta thoáng trò ñöôïc bao khuynh höôùng xaáu xa phaùt xuaát töø caên baûn toäi loãi do nguyeân toå ñeå laïi, töùc laø oùc kieâu ngaïo, khoâng muoán vaâng phuïc vaø chæ muoán ñeø treân ngöôøi khaùc. Chuùng ta seõ laøm cho vöông quyeàn cuûa Chuùa Yeâsu lan ra nôi con ngöôøi vaø ñôøi soáng cuûa chuùng ta. Chaéc chaén xaõ hoäi seõ ñöôïc nhôø aûnh höôûng cuûa Vöông quyeàn ñoù vaø daàn daàn heát moïi ngöôøi seõ thaáy Chuùa chæ laø Vò Vua Muïc Töû raát ñaùng meán vaø khoâng coù gì phaûi sôï cho caùc quyeàn lôïi traàn gian.
(Trích daãn töø taäp saùch Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm)