Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa Naêm A
Nhöõng Baøi Suy Nieäm Lôøi Chuùa Chuùa Nhaät
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Chuùa Nhaät 28 Thöôøng Nieân Naêm A
Hoäi Thaùnh Coøn Chôø Ñöôïc Hoaøn Taát
(Ys 25,6-10a; Ph 4,12-14.19-20; Mt 22,1-14 hoaëc 22,1-10)
Phuùc AÂm: Mt 22, 1-10 {hoaëc 1-14}
"Caùc ngöôi gaëp baát cöù ai, thì haõy môøi vaøo döï tieäc cöôùi".
Khi aáy, Chuùa Gieâsu laïi phaùn cuøng caùc ñaàu muïc tö teá vaø kyø laõo trong daân nhöõng duï ngoân naøy raèng: "Nöôùc trôøi gioáng nhö vua kia laøm tieäc cöôùi cho hoaøng töû. Vua sai ñaày tôù ñi goïi nhöõng ngöôøi ñaõ ñöôïc môøi döï tieäc cöôùi, nhöng hoï khoâng chòu ñeán. Vua laïi sai caùc ñaày tôù khaùc maø raèng: "Haõy noùi cuøng nhöõng ngöôøi ñaõ ñöôïc môøi raèng: Naøy ta ñaõ doïn tieäc saün roài, ñaõ haï boø vaø suùc vaät beùo toát roài, moïi söï ñaõ saün saøng: xin môøi caùc oâng ñeán döï tieäc cöôùi". Nhöõng ngöôøi aáy ñaõ khoâng ñeám xæa gì vaø boû ñi: ngöôøi thì ñi thaêm traïi, ngöôøi thì ñi buoân baùn; nhöõng ngöôøi khaùc thì baét ñaày tôù vua maø nhuïc maï vaø gieát ñi. Khi vua nghe bieát, lieàn noåi côn thònh noä, sai binh lính ñi tru dieät boïn saùt nhaân ñoù, vaø thieâu huyû thaønh phoá cuûa chuùng. Baáy giôø vua noùi vôùi caùc ñaày tôù raèng: "Tieäc cöôùi ñaõ doïn saün saøng, nhöng nhöõng keû ñaõ ñöôïc môøi khoâng ñaùng döï. Vaäy caùc ngöôi haõy ra caùc ngaû ñöôøng, gaëp baát cöù ai, thì môøi vaøo döï tieäc cöôùi". Caùc ñaày tôù lieàn ñi ra ñöôøng, gaëp ai baát luaän toát xaáu, ñeàu quy tuï laïi vaø phoøng cöôùi chaät ních khaùch döï tieäc.
{Ñoaïn vua ñi vaøo quan saùt nhöõng ngöôøi döï tieäc, vaø thaáy ôû ñoù moät ngöôøi khoâng maëc y phuïc leã cöôùi. Vua lieàn noùi vôùi ngöôøi aáy raèng: "Naøy baïn, sao baïn vaøo ñaây maø laïi khoâng maëc y phuïc leã cöôùi?" Ngöôøi aáy laëng thinh. Baáy giôø vua truyeàn cho caùc ñaày tôù raèng: "Troùi tay chaân noù laïi, neùm noù vaøo nôi toái taêm, ôû ñoù seõ phaûi khoùc loùc vaø nghieán raêng! Vì nhöõng keû ñöôïc goïi thì nhieàu, coøn nhöõng keû ñöôïc choïn thì ít".}
Suy Nieäm:
Chuùa Nhaät XXVIII Thöôøng Nieân A
Ys 25,6-10a; Ph 4,12-14.19-20; Mt 22,1-14 hoaëc 22,1-10
Nghe ñoïc xong baøi Tin Möøng hoâm nay, coù leõ nhieàu ngöôøi trong chuùng ta ñaõ baét ñaàu nghó ñeán thaân phaän cuûa mình: giôø ñaây trong thaùnh leã chuùng ta khoâng ñöôïc môøi ñeán döï tieäc cuûa Vua trôøi ñaát hay sao? Chuùng ta quen goïi Thaùnh Theå laø moät baøn tieäc; neân chuùng ta coù theå khoâng nhöõng hieåu baøi Tin Möøng hoâm nay maø caû baøi saùch Isaia nöõa veà Thaùnh Theå. Vaø chuùng ta coù theå döïa vaøo nhöõng baøi Kinh Thaùnh aáy ñeå noùi ñeán vinh döï vaø nhieäm vuï cuûa chuùng ta trong giôø cöû haønh thaùnh leã naøy.
Nhöng caû Isaia, caû thaùnh Mattheâoâ ñaõ coù moät caùi nhìn roäng hôn. Tröïc tieáp, caùc baøi Kinh Thaùnh kia ñaõ khoâng muoán noùi veà Thaùnh Theå nhöng Hoäi Thaùnh. Vaø hoâm nay chuùng ta coù theå döïa vaøo Lôøi Chuùa maø chuùng ta vöøa nghe ñeå hieåu hôn veà ôn goïi vaø nhieäm vuï cuûa chuùng ta ôû trong Giaùo hoäi vaø giaùo xöù.
A. Isaia Ñaõ Tieân Baùo Thôøi Ñaïi Chuùng Ta
Thôøi aáy, Isaia ñang soáng trong moät hoaøn caûnh thaät ñen toái. Chöa bao giôø Daân Chuùa caûm thaáy tuyeät voïng hôn. Khoâng coøn queâ höông, khoâng coøn ñeàn thôø, khoâng coøn nghi leã. Caûnh löu ñaøy ñaõ keùo daøi nhieàu chuïc naêm. Ngöôøi ta khoâng coøn nghó ñeán Yeârusalem nöõa. Vaø coù nghó ñeán, cuõng chæ coøn laø ñeå than khoùc, xoùt thöông. Theo suy nghó cuûa loaøi ngöôøi, Chuùa ñaõ boû rôi daân roài.
Nhöng chính ôû caûnh tieâu ñieàu voâ voïng aáy maø Lôøi Chuùa noùi vôùi Isaia, thöùc tænh loøng tin cuûa oâng vaø nhôø oâng ñeán phaán chaán Daân löu ñaøy. Chuùa caùc ñaïo binh phaùn theá naøy: Ngöôøi seõ taäp hoïp ñoaøn daân taûn maùc cuûa Ngöôøi laïi nôi nuùi thaùnh. Vaø nhö thoùi quen sau nhöõng ngaøy ñaïi thaéng, Ngöôøi seõ theát daân moät böõa tieäc linh ñình. Khoâng nhöõng thöùc aên seõ doài daøo, maø röôïu quyù cuõng seõ dö daät. Khoâng phaûi chæ coù moät daân beù nhoû tröôùc ñaây ñöôïc phuïc sinh vaø môøi ñeán; nhöng toaøn theå caùc daân thieân haï ñeàu tuoân laïi. Sion trôû thaønh ñænh cao cuûa caùc daân toäc vì baøn tay Thieân Chuùa ñaõ ñaët treân Nuùi aáy vaø ôn cöùu ñoä cuûa Ngöôøi seõ töø ñoù chaûy xuoáng ñeán muoân daân.
Töï söùc mình, Isaia khoâng theå noùi ñöôïc nhöõng lôøi nhö vaäy. Khoâng coù cô sôû naøo cho pheùp oâng nghó ñöôïc nhöõng ñieàu nhö theá. Chính Thaàn khí Chuùa ñaõ ôû trong oâng. Vaø chính Chuùa ñaõ ñaët Lôøi cuûa Ngöôøi vaøo mieäng oâng. OÂng ñaõ noùi nhaân Danh Chuùa. OÂng ñaõ thi haønh söù maïng tieân tri... OÂng tuyeân boá keá hoaïch cöùu ñoä cuûa Thieân Chuùa. Ngöôøi seõ duøng moät soá ngöôøi nhoû beù trong thieân haï ñeå laøm ra gia ñình nhaân loaïi ñöôïc cöùu roãi. Ngöôøi thi aân cho nhöõng con ngöôøi tuyeät voïng ñeå hoï trôû neân nguoàn cöùu ñoä cho moïi daân.
Lôøi saám cuûa Isaia ñaõ baét ñaàu ñöôïc thöïc hieän khi Chuùa cöùu daân löu laïc trôû veà. Noù ñöôïc thöïc hieän thaät söï vôùi thôøi Ñaáng Thieân Sai, khi Chuùa Cöùu theá thieát laäp Hoäi Thaùnh traøn lan khaép caùc daân toäc. Nhöng noù chæ thöïc hieän hoaøn toaøn vaøo thôøi caùnh chung, luùc Ñöùc Kitoâ trôû laïi ñöa taát caû nhaân loaïi vaø vuõ truï ñöôïc cöùu roãi vaøo Trôøi Môùi vaø Ñaát Môùi. Vaø nhö vaäy lôøi tieân tri Isaia ñang thöïc hieän nôi chuùng ta.
Chuùng ta haõy daâng leân Chuùa lôøi haân hoan caûm taï. Ngöôøi thöông goïi chuùng ta vaøo Hoäi Thaùnh. Ngöôøi cho chuùng ta ñöôïc ôû trong Nöôùc cuûa Con yeâu daáu Ngöôøi. Haèng ngaøy Ngöôøi laïi baøy tieäc treân Nuùi Thaùnh ñeå chuùng ta chöùng kieán tình Ngöôøi phong phuù. Vaø chöa heát, Ngöôøi seõ ñöa Hoäi Thaùnh chuùng ta ñi vaøo Trôøi Môùi vaø Ñaát Môùi. Khi aáy lôøi saùch Isaia môùi hoaøn toaøn thöïc hieän. Vì khi aáy, Chuùa môùi caát haún taám khaên ñang bao truøm muoân daân, taám khaên ñaõ khieán muoân nöôùc ñi trong toái taêm laàm laïc, taám khaên chít treân ñaàu cuûa bao theá heä loaøi ngöôøi ñau khoå, taám khaên cuûa töû thaàn truøm treân maïng soáng con ngöôøi. Ngöôøi xua ñuoåi haún taø thaàn. Ngöôøi lau saïch moïi gioøng nöôùc maét. Ngöôøi huûy boû toaøn theå heä thoáng ñau khoå.
Hieän nay, Ngöôøi ñaõ khôûi söï laøm nhöõng ñieàu aáy roài. Töû thaàn khoâng laøm gì ñöôïc thaân xaùc Ñöùc Kitoâ vaø Ñöùc Meï nöõa. Ñau khoå cuõng ñaõ ñöôïc bôùt ñi nhieàu laém ôû treân maët ñaát naøy. Vaø ôû trong Hoäi Thaùnh, ñöôïc aùnh saùng ñöùc tin soi daãn, ngöôøi ta khoâng coøn phaûi moø maãm ñi trong toái taêm laàm laïc. Chuùng ta haõy taï ôn Chuùa Kitoâ ñaõ khai sinh cho chuùng ta moät lòch söû môùi. Chuùng ta tin töôûng troâng ñôïi ngaøy Chuùa trôû laïi, ñeå nhöõng lôøi saùch Isaia baáy giôø ñaõ khôûi söï, seõ ñöôïc hoaøn taát trong haïnh phuùc baát dieät.
Nhöng ñoù môùi chæ laø moät baøi hoïc cuûa Lôøi Chuùa hoâm nay. Vôùi baøi Tin Möøng theo thaùnh Maùttheâoâ, phuïng vuï cuûa Hoäi Thaùnh coøn muoán chuùng ta hieåu baøi saùch Isaia moät caùch cuï theå hôn nöõa. Chuùng ta seõ thaáy Chuùa Cöùu theá toå chöùc baøn tieäc caùnh chung cuûa Isaia theá naøo? Vaø chuùng ta seõ ñöôïc Hoäi Thaùnh nhaén nhuû laøm sao khi ñöôïc döï baøn tieäc aáy?
B. Chuùa Cöùu Theá Thöïc Hieän Lôøi Tieân Tri
Daân löu ñaøy ñaõ ñöôïc trôû veà queâ höông. Nhöng roõ raøng lôøi saám cuûa Isaia chöa ñöôïc thöïc hieän hoaøn toaøn. Ngöôøi ta khoâng thaáy caùc daân tuoân veà Sion. Vaø ôû ñaây cuõng khoâng coù nhöõng ngaøy hoäi nhö nhaø tieân tri ñaõ loan baùo. Ngöôïc laïi baàu trôøi Yeârusalem laïi baét ñaàu ñen toái. Heát Hylaïp laïi ñeán Lamaõ thay nhau cai trò Daân Chuùa. Isaia ñaõ noùi doái sao? Khoâng, lôøi cuûa oâng phaûi nghó veà thôøi Ñaáng Thieân sai, maø chuùng ta bieát laø chính Ñöùc Yeâsu Kitoâ.
Vaäy, Ngöôøi ñaõ thöïc hieän lôøi saùch Isaia theá naøo? Theo baøi Tin Möøng Mattheâoâ hoâm nay, quaû thaät Thieân Chuùa ñaõ môû tieäc khoaûn ñaõi moïi daân toäc khi ban ôn cöùu ñoä cho loaøi ngöôøi. Baét ñaàu Ngöôøi ñaõ môøi daân Dothaùi ñeán döï. Ngöôøi sai caùc tieân tri cuûa Ngöôøi ñeán môøi hoï. Nhöng hoï khoâng ñeán. Ngöôøi laïi sai moät lôùp tieân tri nöõa ñeán môøi, vôùi nhöõng lôøi nhaén nhuû roõ reät raèng: tieäc ñaõ saün, thöùc aên ñaõ la lieät, töùc laø ôn cöùu ñoä ñaõ hoaøn thaønh. Ngöôøi coù yù noùi ñeán coâng cuoäc cöùu theá cuûa Ñöùc Kitoâ ñaõ laøm xong treân thaäp giaù. Vaø nhö vaäy chuùng ta phaûi hieåu lôùp tieân tri thöù hai ñöôïc sai ñi ñaây chính laø caùc Toâng ñoà cuûa Ñaïo Môùi, ñang khi lôùp ñi tröôùc laø caùc Tieân tri cuûa Ñaïo Cuõ. Nhöng nhö hoï ñaõ khoâng nghe Moâseâ vaø caùc tieân tri, thì baây giôø ngöôøi Dothaùi cuõng töø choái lôøi môøi cuûa caùc Toâng ñoà môùi. Hoï vieän nhöõng lyù do thoâng thöôøng cuûa nhöõng keû quen soáng ích kyû, khoâng bieát taïm hoaõn nhöõng coâng vieäc rieâng ñeå ñeán chia seû nieàm vui “caû ñôøi môùi coù moät laàn” cuûa moät gia ñình coù tieäc cöôùi. Hoï ñöôïc dòp ñeå haân hoan maø hoï khoâng muoán. Hôn nöõa hoï coøn ñaäp ñaùnh vaø gieát cheát nhieàu söù giaû Tin Möøng cuûa Ñöùc Kitoâ. Vaø ñieàu naøy coù yù noùi raèng: ngöôøi Dothaùi ñaõ baét bôù gieát haïi nhieàu Toâng ñoà cuûa Hoäi Thaùnh. Hoï teä hôn caû cha oâng hoï. Theá neân Thieân Chuùa ñaõ phaûi thònh noä. Ngöôøi ñaõ sai quaân xaâm laêng tôùi, giaøy xeùo thaønh trì cuûa hoï vaøo naêm 70. Chaéc chaén thaùnh Mattheâoâ ñaõ muoán aùm chæ bieán coá naøy khi vieát nhöõng lôøi treân. Vaø roõ raøng ngöôøi muoán khaúng ñònh raèng: Phuùc aâm töø nay seõ ñöôïc ñem ñeán rao giaûng cho caùc daân ngoaïi, khi ngöôøi vieát tieáp: caùc toâng ñoà ñaõ ñöôïc sai ñi caùc ngaõ ñöôøng ñeå gaëp ai thì môøi vaøo döï tieäc cöôùi.
Do ñoù, qua baøi Tin Möøng hoâm nay, thaùnh Mattheâoâ ñaõ muoán phaùc hoïa moät caùch vaén taét lòch söû ôn cöùu ñoä loaøi ngöôøi. Ngöôøi muoán noùi ñeán vieäc thaønh laäp Nöôùc Trôøi do Chuùa Cöùu theá. Ñoù chaúng khaùc gì moät baøn tieäc linh ñình maø Isaia ñaõ tieân baùo. Chuùa baét ñaàu môøi daân Dothaùi ñeán döï. Hoï ñaõ töø choái nghe lôøi Moâseâ vaø caùc tieân tri. Chuùa sai Con cuûa Ngöôøi ñeán hoaøn thaønh söù maïng cöùu theá vaø daïy caùc Toâng ñoà ñi loan baùo cho ngöôøi Dothaùi. Khoâng nhöõng hoï laïi töø choái, maø coøn baét bôù caùc Toâng ñoà. Chuùa buoäc loøng phaûi phaït hoï vaø sai caùc Toâng ñoà ñeán vôùi caùc daân ngoaïi. Heát moïi daân ñeàu ñöôïc ñöa vaøo Hoäi Thaùnh; vaø nhö vaäy, lôøi tieân tri Isaia ñaõ thöïc söï ñöôïc thöïc hieän.
Noùi ñuùng ra, ñaây môùi chæ laø khôûi söï. Ñoïc tieáp baøi Tin Möøng, chuùng ta seõ thaáy thaùnh Mattheâoâ cuõng muoán noùi xa hôn, vaø nhaát laø tröïc tieáp hôn ñoái vôùi chuùng ta.
C. Hoäi Thaùnh Coøn Chôø Ñöôïc Hoaøn Taát
Thaät vaäy, Hoäi Thaùnh hieän nay tuy goàm heát moïi daân toäc nhöng haõy coøn pha troän ngöôøi toát vaø ngöôøi xaáu. Ít ra trong Giaùo hoäi taïi theá, coù raát nhieàu boä maët tröôùc ñaây laø nhöõng con ngöôøi toäi loãi. Haèng ngaøy moïi ngöôøi ñeàu ñöôïc môøi döï Tieäc Thaùnh vaø chia seû nieàm haân hoan cuûa ôn cöùu ñoä. Tuy nhieân ngöôøi ta khoâng ñöôïc queân Ngaøy Chuùa seõ trôû laïi. Ngöôøi seõ thaáy chuùng ta theá naøo? Baây giôø chuùng ta coù mang aùo döï tieäc khoâng, töùc laø chuùng ta coù ñôøi soáng coâng chính vaø caùc vieäc laønh phuùc ñöùc khoâng? Nhieàu taùc giaû vaãn quen duøng hình aûnh “aùo cöôùi” ñeå noùi ñeán nhöõng coâng vieäc naøy. Vaø ôû ñaây thaùnh Mattheâoâ muoán chuùng ta nghó veà ngaøy chung thaåm, ngaøy Chuùa Kitoâ trôû laïi. Coù nhö vaäy, chuùng ta môùi heát thaéc maéc vì sao ñaõ cho ngöôøi ra caùc ñaàu ñöôøng gaëp ai thì môøi vaøo döï tieäc maø sau ñoù laïi ñoøi ngöôøi ta phaûi coù aùo cöôùi. Laø vì giöõa thôøi gian ñöôïc môøi vaøo Hoäi Thaùnh vaø ngaøy chung thaåm, ngöôøi ta ai cuõng coù thôøi giôø vaø boån phaän trang trí ñôøi soáng cuûa mình baèng söï coâng chính vaø caùc vieäc laønh phuùc ñöùc. Vaø chuùng ta coù theå noùi, soáng trong Hoäi Thaùnh khoâng phaûi chæ laø döï tieäc caùc Bí tích maø coøn phaûi noã löïc soáng thaùnh thieän vaø phuïc vuï baùc aùi. Chæ coù nhö vaäy, ngaøy chung thaåm môùi ñöôïc lau saïch nöôùc maét; baèng khoâng, seõ phaûi khoùc loùc nghieán raêng nhö lôøi caùc taùc giaû ñaïo ñöùc hay dieãn taû veà caùc cöïc hình ôû ñôøi sau.
D. Giaùo Daân Philip Laøm Göông Cho Chuùng Ta
Thaùnh Phaoloâ trong baøi thö hoâm nay cho chuùng ta bieát giaùo ñoaøn Philip coá gaéng soáng theo ôn goïi. Töø ngaøy ñöôïc môøi vaøo Hoäi Thaùnh, tín höõu ôû ñaây luoân noã löïc laøm vieäc laønh, nhö ñeå saém aùo cöôùi cho ngaøy chung thaåm. Gaëp luùc thaáy Phaoloâ bò giam giöõ vì ñaïo Chuùa, hoï mau maén vaø roäng raõi göûi ñoà vaø tieáp teá cho ngöôøi. Ngöôøi vieát thö caùm ôn, khoâng phaûi ñeå hoï göûi theâm vì thöïc ra, baûn thaân ngöôøi vaãn bieát caùch soáng thích nghi vôùi hoaøn caûnh vaø baát cöù khi naøo ngöôøi vaãn laáy ôn Chuùa laøm ñuû. Nhöng ñaây laø dòp ñeå hoï bieát soáng quaûng ñaïi vaø thöïc thi baùc aùi, phuø hôïp vôùi ôn goïi Kitoâ höõu. Thaùnh Phaoloâ thaáy hoï ñaõ laøm, thì ngöôøi noùi leân lyù do saâu xa ñeå khi laøm vieäc baùc aùi, hoï bieát mình ñang soáng ñeïp loøng Chuùa, Ñaáng seõ ban cho hoï chan chöùa ôn laønh trong Ñöùc Yeâsu Kitoâ.
Dó nhieân phuïng vuï cuûa Giaùo hoäi hoâm nay cuõng muoán duøng chính nhöõng lôøi cuûa thaùnh Phaoloâ ñeå khuyeân nhuû chuùng ta moät caùch cuï theå. Chuùng ta ñaõ thaáy qua baøi saùch cuûa tieân tri Isaia, Chuùa höùa ñöa chuùng ta vaøo baøn tieäc Nöôùc Trôøi. Ngöôøi ñaõ khôûi söï laøm vieäc aáy khi ñöa chuùng ta vaøo Hoäi Thaùnh. Tuy nhieân muoán duy trì vaø phaùt trieån ôn cöùu ñoä hieän nay ôû nôi mình, chuùng ta phaûi soáng thaùnh thieän vaø baùc aùi. Vì neáu nhöõng ngöôøi tröôùc ñaây ñöôïc môøi döï tieäc maø ñaõ khoâng ñeán vaø bò phaït, laø vì hoï soáng ích kyû, khoâng bieát nghó ñeán ngöôøi khaùc, thì chuùng ta chæ coù theå ñöôïc ôû trong baøn tieäc caùnh chung neáu chuùng ta bieát saên soùc caùc nhu caàu cuûa tha nhaân.
Thaùnh leã naøy cho chuùng ta ñöôïc döï tieäc Bí tích nhöng laø ñeå ñi ñeán baøn tieäc treân trôøi. Giöõa hai baøn tieäc döôùi ñaát vaø treân trôøi, chuùng ta phaûi theo göông Chuùa xaû thaân cho ta maø ñi vaøo ñôøi soáng ñeå saên soùc vaø chia seû neáp soáng vui buoàn cuûa ñoàng baøo. Coâng vieäc naøy chuùng ta seõ ñöôïc loâi cuoán ñeå laøm, maëc duø gaëp nhieàu trôû ngaïi, khi chuùng ta ñaõ thaät loøng moä meán thaùi ñoä cuûa Chuùa trong vieäc xaû thaân cho chuùng ta. Vaäy chuùng ta haõy soát saéng döï leã, ñeå deã soáng nhieät tình hôn vôùi moïi ngöôøi haàu ñöôïc ñi vaøo baøn tieäc caùnh chung.
(Trích daãn töø taäp saùch Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm)