Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa Naêm A
Nhöõng Baøi Suy Nieäm Lôøi Chuùa Chuùa Nhaät
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Ngaøy 1 thaùng 10
Leã Thaùnh Teâreâsa Haøi Ñoàng Yeâsu
Con Ñöôøng Neân Thaùnh
(Ys 66,10-14c; 1C 12,31-13,13; Mt 18,1-4)
Phuùc AÂm: Mt 18, 1-4
"Neáu khoâng hoaù neân nhö treû nhoû, caùc con seõ khoâng ñöôïc vaøo Nöôùc Trôøi".
Khi aáy, caùc moân ñeä ñeán beân Chuùa Gieâsu maø hoûi raèng: "Thöa Thaày, ai laø keû lôùn nhaát trong Nöôùc Trôøi?" Chuùa Gieâsu goïi moät treû nhoû laïi, ñaët noù giöõa caùc oâng maø phaùn raèng: "Thaät, Thaày baûo caùc con: neáu caùc con khoâng hoaù neân nhö treû nhoû, caùc con seõ khoâng ñöôïc vaøo Nöôùc Trôøi. Vaäy ai haï mình xuoáng nhö treû naøy, ngöôøi aáy laø keû lôùn nhaát trong Nöôùc Trôøi".
Suy Nieäm:
Ngaøy 1 thaùng 10
Leã Thaùnh Teâreâsa Haøi Ñoàng Yeâsu
(Ys 66,10-14c; 1C 12,31-13,13; Mt 18,1-4)
Hoäi Thaùnh hoâm nay khoâng nhöõng möøng moät vò thaùnh, nhöng coøn möøng moät vò thaùnh boån maïng cuûa caùc xöù truyeàn giaùo. Vaø laï luøng thay, vò thaùnh aáy laïi laø moät nöõ tu doøng Kín chæ soáng ôû ñôøi naøy coù 24 tuoåi vaø suoát ñôøi chaúng ñaët chaân ñeán moät nôi truyeàn giaùo naøo. Ngöôøi khoâng coù ñöùc tin khoù hieåu ñöôïc ñieàu ñoù. Nhöng khi chuùng ta ñaõ tin vaøo Lôøi Chuùa, thì ñieàu kia khoâng coøn gì khoù hieåu nöõa. Vôùi nhöõng baøi Kinh Thaùnh ñoïc trong Thaùnh leã hoâm nay, chuùng ta seõ hieåu ñöôïc vì sao Teâreâsa Haøi Ñoàng Yeâsu laïi laø moät vò thaùnh lôùn; vaø taïi sao ngöôøi thaät xöùng ñaùng vôùi töôùc hieäu Boån maïng cuûa caùc xöù truyeàn giaùo; cuoái cuøng chuùng ta seõ thaáy tín höõu Vieät Nam chuùng ta coù lyù ñeå quyù meán thaùnh Teâreâsa Haøi Ñoàng Yeâsu moät caùch ñaëc bieät.
A. Tieâu Chuaån Ñeå Trôû Thaønh Moät Vò Thaùnh Lôùn
Khi nghó ñeán moät baäc ñaïi thaùnh, chuùng ta thöôøng quan nieäm ngöôøi ñaõ phaûi laøm ñöôïc nhöõng vieäc kyø dieäu. Chaéc chaén phaûi nhö vaäy! Coù ñieàu theá naøo laø kyø dieäu trong Hoäi Thaùnh vaø trong ñôøi moät vò thaùnh? Phuïng vuï hoâm nay duøng baøi saùch Isaia ñeå traû lôøi cho chuùng ta.
Baøi tieân tri noùi veà Yeârusalem. Nhöng Yeârusalem ñích thöïc laø Hoäi Thaùnh vaø laø moãi linh hoàn. Isaia noùi ñeán Yeârusalem ôû trong Cöïu Öôùc, Yeârusalem thuû ñoâ cuûa Daân Chuùa. Nhöng qua hình aûnh Yeârusalem cuï theå vaø höõu hình naøy, chuùng ta phaûi hieåu Lôøi Chuùa nhaèm noùi tôùi Yeârusalem laø Hoäi Thaùnh, laø Nöôùc Trôøi, laø linh hoàn moãi tín höõu maø Thieân Chuùa haèng trìu meán vaø muoán cö nguï nhö ôû ñeàn thôø Yeârusalem cuûa daân cuõ.
Vaäy Yeârusalem maø Isaia noùi hoâm nay laø Daân Chuùa sau thôøi Löu ñaøy. Tröôùc maët theá gian vaø nhaát laø trong thôøi gian Daân Chuùa coøn phaûi laøm toâi moïi cho daân ngoaïi, Yeârusalem laø ñeàn thôø ñoå naùt, tan hoang vaø ñaõ ra oâ ueá vì bao haønh vi xuùc phaïm. Ñoù laø hình aûnh tieâu ñieàu veà Daân Chuùa khi phaïm toäi vaø bò boû rôi. EÂzeâkiel ñaõ ví tình caûnh baáy giôø nhö moät baõi xöông khoâ troâng thaät gheâ tôûm vaø heát hy voïng.
Nhöng Chuùa chaúng khi naøo boû Daân. Caûnh tieâu ñieàu hieän nay do toäi Daân mang laïi. Nhöng loøng trung tín cuûa Chuùa muoân naêm vöõng beàn. Vaø loøng thöông xoùt maïnh hôn loãi phaïm voâ vaøn cuûa Daân. Chuùa seõ cöùu ñoä maëc daàu Daân khoâng ñaùng. Ngöôøi sai EÂzeâkiel ñeán tuyeân saám roài ñaây caùnh ñoàng ñaày xöông khoâ kia seõ raùp laïi, coù maùu thòt vaø ñöôïc thoåi sinh khí. Ngöôøi baûo Isaia haõy tuyeân boá nhöõng lôøi chuùng ta vöøa nghe ñoïc. Yeârusalem tieâu ñieàu seõ trôû thaønh ngöôøi meï nhieàu söõa. Daân Chuùa seõ ñöôïc boàng beá vaø nuoâi döôõng treân goái cuûa ngöôøi meï aáy. Hôn nöõa, hoøa bình cuûa Chuùa seõ chaûy ra töø loøng Yeârusalem môùi vaø muoân daân seõ ñöôïc haïnh phuùc vui höôûng vinh hieån traøn ra töø ñoù. Haõy nhaûy möøng. Haõy uoáng cho no say moïi aân hueä cuûa noù...
Lôøi Isaia chæ öùng nghieäm nôi Yeârusalem ñích thöïc laø Hoäi Thaùnh Chuùa Kitoâ. Nhöng hoâm nay Phuïng vuï möôïn lôøi aáy ñeå noùi veà Teâreâsa Haøi Ñoàng Yeâsu. Ngöôøi nöõ tu thaønh Lisieux ngaøy tröôùc soáng trong doøng Kín; chaúng coù haønh ñoäng ngoaïn muïc naøo theo nghóa lôùn lao kieåu loaøi ngöôøi; thaân xaùc ngöôøi laïi coøn oám yeáu taät beänh. Ñoù laø Yeârusalem trong caûnh tieâu ñieàu, khi ñang coøn soáng thôøi gian löu ñaøy. Nhöng sau ñoù moïi söï ñaõ ñöôïc ñoåi môùi. Caùi cheát ñaõ bieán ngöôøi tu só doøng Kín aâm thaàm neân vò thaùnh lôùn ôû trong Giaùo Hoäi. Vaø Hoäi Thaùnh tin raèng ngöôøi ñang xin ñöôïc Thieân Chuùa trao cho voâ vaøn boâng hoàng ñeå laøm möa xuoáng. Caùch soáng ñaïo cuûa ngöôøi baây giôø trôû neân phong phuù nuoâi döôõng ñöôïc raát nhieàu linh hoàn. Vaø Hoäi Thaùnh khuyeân chuùng ta chaïy ñeán vôùi ngöôøi ñeå hoïc bieát ñaøng neân thaùnh. Ngöôøi ñaõ trôû thaønh thaùnh lôùn ôû trong Giaùo hoäi vì cuoäc ñôøi cuûa ngöôøi thaät kyø dieäu. Khoâng kyø dieäu vì coù nhöõng haønh ñoäng phi thöôøng, nhöng kyø dieäu vì coù aûnh höôûng phong phuù laøm cho nhieàu ngöôøi neân thaùnh.
Theá neân tieâu chuaån ñeå trôû thaønh moät vò thaùnh lôùn vaãn laø phaûi laøm ñöôïc nhöõng vieäc kyø dieäu. Nhöng trong Hoäi Thaùnh vaø trong vaán ñeà thaùnh thieän, kyø dieäu khoâng phaûi laø laøm ñöôïc nhöõng vieäc phi thöôøng maø laø gaây ñöôïc moät aûnh höôûng thaùnh thieän phong phuù. Ñoù laø tröôøng hôïp cuûa Teâreâsa Haøi Ñoàng Yeâsu. Hoäi Thaùnh khaúng ñònh ngöôøi ñaõ loâi keùo ñöôïc raát nhieàu neân thaùnh. Con ñöôøng neân thaùnh cuûa ngöôøi ñaày thaéng lôïi vaø höùa heïn. Hoäi Thaùnh khuyeán khích chuùng ta chaïy ñeán vôùi ngöôøi ñeå hoïc bieát ñöôøng loái tröôøng sinh.
Nhöng vì laø Teâreâsa Haøi Ñoàng Yeâsu, ngöôøi seõ chaúng coù nhieàu yù kieán rieâng ñeå noùi. Ngöôøi seõ chæ laøm soáng laïi lôøi cuûa chính Chuùa Cöùu theá. Nhöõng lôøi aáy chuùng ta ñaõ nghe trong baøi Tin Möøng; nhöng phaûi ñöôïc ngöôøi giaûi thích thì môùi trôû neân ñoäng löïc cho chuùng ta.
B. Bí Quyeát Ñeå Trôû Thaønh Moät Vò Thaùnh Lôùn
Thaät vaäy khi trôû thaønh taäp sö ôû trong doøng, Teâreâsa ñaõ noùi vôùi hoïc troø: ôû ñòa vò daãn daét ngöôøi khaùc, leõ ra ngöôøi phaûi coù nhieàu yù töôûng ñeå chuyeån ñaït. Nhöng ngöôøi chaúng coù gì caû; vaäy ngöôøi ñaõ xin Chuùa Yeâsu neáu muoán ban cho caùc linh hoàn lôøi haèng soáng naøo, thì xin ban qua tay ngöôøi ñeå roài ngöôøi ñöa laïi cho moân sinh. Töùc laø moïi quan nieäm neân thaùnh cuûa ngöôøi ñeàu ruùt töø Phuùc AÂm, quyeån saùch yeâu quyù nhaát cuûa ngöôøi. Theá maø trong Phuùc AÂm, Chuùa Yeâsu daïy nhö chuùng ta vöøa nghe ñoïc, phaûi keå mình heøn moïn nhö treû nhoû thì môùi coù theå laø keû lôùn nhaát trong Nöôùc Trôøi.
Nhöng theá naøo laø keå mình heøn moïn nhö treû nhoû? Teâreâsa ñaõ giaûi thích nhö sau: treû nhoû thì khoâng laøm ñöôïc nhöõng coâng vieäc naëng nhoïc cuûa ngöôøi lôùn. Vaø ôû trong Giaùo hoäi thì vieäc ñi giaûng ñaïo, vieäc ñoå maùu tuyeân xöng ñöùc tin, vieäc laøm caùc pheùp laï, vieäc aên chay haõm mình kinh khuûng... ñeàu laø nhöõng vieäc lôùn, phaän nhi nöõ nhö Teâreâsa khoâng laøm ñöôïc. Nhöng khoâng sao, nhö trong moät gia ñình: anh chò laøm ñöôïc vieäc naëng, coøn em beù thì sao? Chæ caàn em ngoan, em ôû beân maù, em laøm vui loøng ba maù, em yeâu ba maù thaät nhieàu vaø keå nhöõng caâu chuyeän dí doûm, laøm nhöõng haønh vi yeâu meán thô ngaây. Nhö vaäy em ñaõ ñoùng vai troø cuûa em, em laøm ba maù phaán khôûi, em laøm anh chò em theâm tinh thaàn; vaø nhö vaäy em tham gia coäng taùc vaøo moïi coâng vieäc lôùn lao naëng nhoïc cuûa ba maù vaø anh chò; em trôû neân lôùn nhôø keå mình nhö treû nhoû.
Teâreâsa coøn ñöa ra nhieàu thí duï khaùc. Ngöôøi muoán leân vôùi Chuùa ôû treân trôøi. Nhöng caùi thang töø ñaát ñeán trôøi cao quaù vaø khoù treøo heát söùc! Nhöõng ngöôøi lôùn vaø khoûe coù leõ seõ leo leân ñöôïc. Nhöng treû nhoû thì laøm sao? Noù caïy cöïa hì huïc leân ñöôïc böôùc naøo laø ngaõ böôùc aáy. Teâreâsa yù thöùc roõ ñieàu naøy. Ngöôøi kinh nghieäm raát khoù maø chöøa ñöôïc neùt xaáu vaø taäp ñöôïc nhaân ñöùc. Ngöôøi seõ baét chöôùc caùc em nhoû. Khoâng töï treøo leân ñöôïc caùc baäc thang cao doác, em seõ oøa leân khoùc vaø neáu caàn seõ khoùc to khoùc maõi cho tôùi khi naøo Cha ôû treân trôøi nghe thaáy tieáng ñöùa con nhoû khoùc vì muoán leân vôùi cha noù maø khoâng leân ñöôïc, thì nhaát ñònh cha noù seõ chaïy xuoáng boàng noù leân. Vaø nhö vaäy deã daøng vaø sung söôùng bieát bao!
Theá neân Teâreâsa hieåu raèng thay vì duøng söùc mình maø leân vôùi Cha treân trôøi – vieäc maø treû nhoû khoâng laøm ñöôïc, haõy laøm sao cho Ngöôøi xuoáng boàng mình leân. Vaø cho ñöôïc nhö vaäy phaûi keå mình nhö treû nhoû, phaûi yeâu cha thaät nhieàu, phaûi khoùc noùi leân lôøi yeâu ñoù. Vaø Teâreâsa ví tình yeâu laø thang maùy. Ñöùng vaøo ñoù laø leân deã daøng, ñang khi leo treøo caùc baäc thang doác vaø cao caàn phaûi coù nhieàu söùc vaø chöa chaéc ñaõ ñi ñeán nôi.
Vaäy, keå mình nhö treû nhoû laø bieát mình yeáu ñuoái, heøn moïn khoâng theå töï söùc laøm ñöôïc gì; vaø phaûi yeâu meán thaät nhieàu ñeå duøng tình yeâu maø ñaït ñöôïc moïi ñieàu mình ao öôùc. Ñoù laø quan nieäm neân thaùnh cuûa Ñöùc Meï trong kinh Magnificat; ñoù laø ñöôøng loái cuûa Thieân Chuùa ôû trong Thaùnh Kinh. Chuùa Yeâsu ñaõ nhaéc laïi trong baøi Tin Möøng hoâm nay. Teâreâsa ñaõ hieåu ñöôïc töïa vaøo kinh nghieäm cuûa cuoäc soáng haøng ngaøy: bí quyeát ñeå trôû neân ngöôøi lôùn nhaát laø phaûi keå mình heøn moïn nhö treû nhoû. Vaø Teâreâsa ñaõ trung thaønh aùp duïng bí quyeát aáy.
C. Con Ñöôøng Ñeå Laøm Thaùnh Lôùn
Ngöôøi vöõng vaøng tieán böôùc nhôø moät laàn kia gaëp ñöôïc ñoaïn thö Phaoloâ phuïng vuï ñoïc hoâm nay. Ñaõ töø laâu ngöôøi meán Chuùa vaø muoán ñi giaûng ñaïo khoâng phaûi ôû moät nôi nhöng ôû moïi nôi cuøng moät luùc; vaø khoâng phaûi chæ töøng luùc nhöng vónh vieãn töø ñaàu chí cuoái thôøi gian. Ngöôøi muoán chòu töû ñaïo khoâng phaûi baèng moät thöù khoå hình nhöng baèng moïi thöù ôû moïi nôi vaø trong moïi thôøi. Ngöôøi muoán ñöôïc nhö caùc toå phuï, caùc tieân tri, caùc toâng ñoà, caùc giaùm muïc, caùc linh muïc vaø heát thaûy nhöõng ai meán Chuùa vaø laøm vieäc cho Chuùa... Nhöng laøm theá naøo ñöôïc? Ñieân roà vaø aûo töôûng ö? Khoâng, ñang luùc ñieân leân vì nhieät tình nhö vaäy, Teâreâsa gaëp ñoaïn thö Phaoloâ hoâm nay. Ngöôøi thaáy raèng tình yeâu laøm ñöôïc taát caû; vaø thieáu tình yeâu seõ khoâng coøn ai ñi giaûng ñaïo, noùi tieân tri, laøm linh muïc hay tuyeân xöng ñöùc tin. Tình yeâu naèm trong moïi coâng vieäc aáy. Theá thì ngöôøi seõ laø tình yeâu ñeå hun noùng loøng caùc toâng ñoà, caùc tieân tri, caùc töû ñaïo, caùc linh muïc... Ngöôøi daâng mình cho tình yeâu. Ngöôøi yeâu Chuùa khi caùc ngöôøi kia laøm vieäc. Ngöôøi laø ñoäng löïc cho coâng vieäc cuûa hoï. Vaø do ñoù ngöôøi ñaõ maät thieát keát hôïp vôùi hoï ñeán noãi ñaõ ñöôïc toân laøm Boån maïng caùc xöù truyeàn giaùo sau khi ñaõ leân trôøi.
Nhöng töø ngaøy choïn ñi vaøo con ñöôøng aáy cho ñeán ngaøy ñaït ñöôïc muïc ñích, Teâreâsa ñaõ phaûi thi haønh heát moïi ñoøi hoûi cuûa tình yeâu maø chung quy laø phaûi khoå vì nhö ngöôøi ta thöôøng noùi yeâu laø ñau khoå. Ngöôøi muoán chia seû ñau khoå cuûa ngöôøi yeâu. Theá maø Chuùa Yeâsu coù quaù nhieàu ñau khoå khoâng phaûi chæ trong quaù khöù, nhöng nhaát laø hieän nay, nôi caùc chi theå cuûa Ngaøi trong Hoäi Thaùnh vaø nôi caùc linh hoàn toäi loãi maø Ngaøi muoán cöùu chuoäc. Teâreâsa ñaõ daâng mình cho tình yeâu, thì ngöôøi cuõng daâng mình cho ñau khoå. Chính tình yeâu vaø ñau khoå ñaõ bieán ngöôøi trinh nöõ neân cuûa leã toaøn thieâu töø giaõ coõi ñôøi vaøo tuoåi 24.
Moät caâu chuyeän chöùng toû ngöôøi vöøa yeâu vöøa ñau khoå nhö theá naøo. Trong doøng coù moät chò em laøm ngöôøi khoù chòu gheâ gôùm. Theá maø ngöôøi traán aùp caûm tình töï nhieân coá gaéng nieàm nôû vôùi ngöôøi aáy ñeán noåi ngöôøi naøy töôûng khoâng ai yeâu mình baèng ngöôøi. Nhöõng phaán ñaáu nhö vaäy ñaõ laøm chaûy nhieàu maùu cuûa traùi tim raát nhaïy caûm. Nhöng Teâreâsa muoán coù nhieàu doøng maùu nhö theá ñeå goùp phaàn vaøo Maùu cuûa ôn cöùu ñoä haèng chaûy trong Hoäi Thaùnh, khieán ngöôøi ñaõ ñoàng lao coäng taùc vôùi vieäc cöùu theá baèng tình yeâu vaø ñau khoå.
Thaùi ñoä cuûa ngöôøi phaûi laøm cho ngöôøi tín höõu Vieät Nam chuùng ta caûm meán moät caùch ñaëc bieät. Bôûi vì ngöôøi ñaõ yeâu meán vaø ñau khoå muoán sang Vieät Nam maø khoâng ñi ñöôïc. Ngöôøi ñaõ yeâu thöông ñaát nöôùc chuùng ta raát nhieàu, muoán sang laøm leã vaät tình yeâu ôû ñaây... Khoâng ñi ñöôïc, ngöôøi caøng yeâu vaø ñau khoå cho Vieät Nam hôn nöõa. Chuùng ta khoâng theå queân ôn ngöôøi.
Chuùng ta haõy nghe lôøi Hoäi Thaùnh maø chaïy ñeán vôùi ngöôøi. Ngöôøi vaãn yeâu chuùng ta vaø muoán möa hoa hoàng xuoáng treân ñaát nöôùc naøy. Ngöôøi muoán coù nhieàu linh hoàn ôû ñaây neân thaùnh vaø giôùi thieäu vôùi chuùng ta heát thaûy con ñöôøng thô aáu thieâng lieâng.
Ñi vaøo con ñöôøng aáy laø ñeán ñöùng ôû giöõa traùi tim cuûa Hoäi Thaùnh ñeå muoán laøm moïi söï ôû trong Giaùo Hoäi Chuùa. Vaø cho ñöôïc nhö theá haõy daâng mình yeâu Chuùa, haõy chaáp nhaän ñau khoå hy sinh vì Chuùa, haõy chia seû taâm tình cuûa Chuùa Cöùu theá ñang ñau ñôùn trong caùc chi theå nôi Giaùo hoäi ñeå cöùu ñoä traàn gian. Vaø thaùi ñoä ñoù phaûi bieåu loä trong nhöõng khi chòu ñau khoå thieät thoøi ñeå yeâu thöông phuïc vuï anh em.
Thaùnh Teâreâsa ñang keâu goïi chuùng ta ñi vaøo con ñöôøng aáy. Ai heøn moïn cuõng seõ laøm lôùn vì chính Ñöùc Yeâsu trong thaùnh leã cuõng laøm ñi laøm laïi vieäc aáy cho ta. Ñuùng hôn, moãi khi cöû haønh thaùnh leã, Chuùa keâu goïi chuùng ta laøm vieäc aáy vôùi Ngöôøi, töùc laø daâng mình chòu khoå ñeå cöùu roãi caùc linh hoàn vôùi Ngöôøi. Vaø Ngöôøi ban söùc maïnh qua thaùnh leã ñeå chuùng ta thi haønh vieäc aáy trong ñôøi soáng haàu laøm thaùnh lôùn, thaùnh truyeàn giaùo nhö Teâreâsa Haøi Ñoàng Yeâsu.
(Trích daãn töø taäp saùch Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm)