Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa Naêm A
Nhöõng Baøi Suy Nieäm Lôøi Chuùa Chuùa Nhaät
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Chuùa Nhaät 12 Thöôøng Nieân Naêm A
Haõy ca tuïng Chuùa; haõy ngôïi khen Ngöôøi
(Yr 20,10-13; Rm 5,12-15; Mt 10,26-33)
Phuùc AÂm: Mt 10, 26-33
"Caùc con ñöøng sôï nhöõng keû gieát ñöôïc thaân xaùc".
Khi aáy, Chuùa Gieâsu phaùn cuøng caùc Toâng ñoà raèng: "Caùc con ñöøng sôï nhöõng ngöôøi ñoù, vì khoâng coù gì che giaáu maø khoâng bò thoá loä; vaø khoâng coù gì kín nhieäm maø khoâng heà hay bieát. Ñieàu Thaày noùi vôùi caùc con trong boùng toái, haõy noùi nôi aùnh saùng; vaø ñieàu caùc con nghe ræ tai, haõy rao giaûng treân maùi nhaø.
"Caùc con ñöøng sôï nhöõng keû gieát ñöôïc thaân xaùc, nhöng khoâng theå gieát ñöôïc linh hoàn: Caùc con haõy sôï Ñaáng coù theå neùm caû xaùc laãn hoàn xuoáng ñòa nguïc. Naøo ngöôøi ta khoâng baùn hai chim seû vôùi moät ñoàng tieàn ñoù sao? Theá maø khoâng con naøo rôi xuoáng ñaát maø Cha caùc con khoâng bieát ñeán. Phaàn caùc con, toùc treân ñaàu caùc con ñaõ ñöôïc ñeám caû roài. Vaäy caùc con ñöøng sôï: caùc con coøn ñaùng giaù hôn chim seû boäi phaàn.
"Vaäy ai tuyeân xöng Thaày tröôùc maët ngöôøi ñôøi, thì Thaày seõ tuyeân xöng noù tröôùc maët Cha Thaày, laø Ñaáng ngöï treân trôøi. Coøn ai choái Thaày tröôùc maët ngöôøi ñôøi, thì Thaày seõ choái noù tröôùc maët Cha Thaày, laø Ñaáng ngöï treân trôøi".
Suy Nieäm:
Chuùa Nhaät XII Thöôøng Nieân A
Yr 20,10-13; Rm 5,12-15; Mt 10,26-33
Chuùa nhaät tröôùc chuùng ta ñaõ thaáy quaù khöù, hieän taïi, töông lai cuûa Daân Chuùa cuõng nhö cuûa töøng ngöôøi trong chuùng ta ñöôïc bao truøm trong loøng nhaân nghóa cuûa Chuùa. Ngöôøi thöông chuùng ta voâ vaøn, ñaõ giaûi thoaùt chuùng ta trong quaù khöù, ñang phuø trôï chuùng ta trong hieän taïi vaø seõ laøm cho töông lai chuùng ta ñöôïc haïnh phuùc.
Nhöng ñoù laø caùi nhìn ñöùc tin. Coøn con maét noâng caïn vaø xaùc thòt coù leõ chæ thaáy ñôøi nhieàu ñaéng cay. Lôøi Chuùa hoâm nay muoán soi saùng chuùng ta veà phöông dieän naøy, ñeå chuùng ta thaáy loøng nhaân nghóa Chuùa bao truøm caû nhöõng neùt buoàn thaûm bi ñaùt trong cuoäc ñôøi chuùng ta.
A. Tröôùc Heát, Lôøi Chuùa Chaúng Bao Giôø Che Giaáu Caùc Ñau Khoå
Cöïu Öôùc cuõng nhö Taân Öôùc khoâng nhöõng moâ taû maø coøn tìm hieåu khía caïnh cam go trong ñôøi soáng con ngöôøi moät caùch saâu saéc.
Baøi saùch tieân tri Yeâreâmya hoâm nay tuy vaén taét nhöng gôïi leân hình aûnh cuûa moät ñôøi ngöôøi nhieàu nöôùc maét. Vò ngoân söù aáy ñaõ ñöôïc choïn ngay töø tröôùc khi thaønh hình trong loøng meï ñeå ñaûm nhieäm moät söù vuï gay go baïc beõo. Yeâreâmya ñaõ muoán choái nhöng khoâng ñöôïc. OÂng phaûi ra ñi tieân baùo nhöõng hoaïn naïn seõ xaûy tôùi. Nghe oâng noùi nhieàu, ngöôøi ta ñaõ daàn daàn ñoàng hoùa oâng vôùi keû mang tai öông vaï gioù. Ngöôøi ta traùnh oâng nhö traùnh dòch, Nhöng ñaâu ñöôïc pheùp ruùt lui, oâng phaûi theo leänh Chuùa ñeán phaûn ñoái thaùi ñoä baát trung cuûa nhaø caàm quyeàn ñoái vôùi giao öôùc. Ngöôøi ta baét oâng, nhoát oâng, keát aùn oâng laø teân phaûn boäi, baùn nöôùc. Ngay hoï haøng thaân thích cuõng khöû tröø oâng. Vì oâng thuoäc doøng tö teá, maø muoán caûi caùch theo Yosyas, chuû tröông huûy boû heát caùc nôi teá töï baát xöùng ôû ñòa phöông ñeå taäp trung taát caû phuïng vuï trang nghieâm veà Yeârusalem.
Xaõ hoäi baét bôù, hoï haøng taåy chay, oâng moät thaân moät mình chòu bao ñau khoå. Nhöõng tieân tri khaùc coøn ñöôïc haïnh phuùc coù vôï coù con, Yeâreâmya ñöôïc leänh Chuùa soáng ñoäc thaân ñeå tuyeân saám cho toaøn daân bieát: tai hoïa saép giaùng xuoáng, ñöøng daïi gì maø döïng vôï gaû choàng keûo vôï con seõ cheát ñoùi, cheát cheùm vaø chaúng ñöôïc choân caát. Daân chöa bò chieán tranh vaø ñi ñaøy leâ theâ... nhöng vì laø tieân tri cuûa nhöõng bieán coá ñoù, Yeâreâmya ñaõ phaûi soáng tröôùc ôû nôi baûn thaân taát caû soá phaän cay ñaéng cuûa daân boäi baïc. OÂng laø vò ngoân söù khoå sôû, laø hình aûnh cuûa Ñaáng seõ ñeán gaùnh toäi thieân haï, laø ngöôøi ñöôïc choïn ñeå ñi vaøo con ñöôøng heïp. OÂng laø ngöôøi ñi tröôùc chuùng ta veà phöông dieän ñau khoå ôû ñôøi.
Vì ñôøi chuùng ta khoâng phaûi chæ mang theo nhöõng khoå ñau nhö moïi ngöôøi, nhöng coøn coù nhöõng gaùnh naëng khaùc maø ta coù theå goïi chung laø thaùnh giaù. Ñoù laø nhöõng ñau ñôùn vì Danh Chuùa, daønh cho chuùng ta laø nhöõng ngöôøi ñöôïc choïn. Ñöùc Kitoâ ñaõ noùi vôùi caùc moân ñeä cuûa Ngöôøi: vì Danh Thaày, theá gian seõ gheùt boû caùc con vaø ngöôøi ta seõ giaûi caùc con ñeán caùc toøa aùn. Thaùnh Phaoloâ trong baøi thö hoâm nay coøn gôïi leân caû noãi lo sôï quaèn quaïi khoâng ngöøng: toäi loãi chuùng ta haèng phaïm coù khieán chuùng ta maát tin töôûng vaøo haïnh phuùc ñôøi sau khoâng? Ñaây laø lo sôï cuoái cuøng, lo sôï ôû tröôùc maët Chuùa, ñang khi nhöõng tai hoïa vaø baát haïnh noùi treân naèm trong töông quan ñoái vôùi ngöôøi khaùc, vôùi gia ñình vaø xaõ hoäi.
Thaät, moïi vaán ñeà ñau khoå ôû ñôøi ñaõ ñöôïc Saùch Thaùnh lieät keâ vaø nghieân cöùu. Yeâremya ñaõ soáng giöõa caûnh thuø nghòch. OÂng tieân baùo veà con ngöôøi ñau khoå cuûa Ñöùc Kitoâ; roài Ñöùc Kitoâ laïi baùo tröôùc cho chuùng ta bieát thaân phaän khoå sôû cuûa nhöõng ngöôøi theo Chuùa. Cuoái cuøng thaùnh Phaoloâ noùi leân noãi lo sôï phaäp phoàng daøy voø taâm trí nhöõng keû bieát mình toäi loãi.
B. Nhöng Ñoàng Thôøi Lôøi Chuùa Cuõng Doïi Saùng Treân Caùc Ñau Khoå
Yeâreâmya bò gheùt boû vaø taán coâng töù phía, nhöng khoâng nao nuùng, vì nhö lôøi oâng noùi hoâm nay: Chuùa luoân luoân ôû vôùi oâng nhö ngöôøi chieán só voâ ñòch. OÂng soáng ôû thôøi Cöïu Öôùc, neân loái dieãn taû nieàm tin cuûa oâng chöa ñöôïc teá nhò. OÂng tin raèng keû thuø cuûa oâng seõ lao ñao, thaát baïi; seõ hoå ngöôi vaø nhuïc nhaõ. Vaø nieàm tin aáy ñaõ bieán thaønh lôøi caàu nguyeän: xin cho con ñöôïc thaáy keû thuø cuûa con bò baùo thuø.
Ngaøy nay chuùng ta khoâng ñöôïc caàu nguyeän nhö theá vì Chuùa Yeâsu ñaõ daïy chuùng ta phaûi yeâu meán keû thuø vaø caàu nguyeän cho nhöõng keû gheùt boû mình. Nhöng chuùng ta phaûi coù nieàm tin chaéc chaén nhö Yeâreâmya. Giöõa bao nghòch caûnh vaø moïi khoå ñau, Chuùa vaãn ôû vôùi chuùng ta, khoâng nhöõng nhö ngöôøi chieán só voâ ñòch, nhöng hôn nöõa nhö moät ngöôøi cha saên soùc ñeám töøng sôïi toùc treân ñaàu ngöôøi con, ñeå khoâng moät caùi toùc naøo ruïng xuoáng maø khoâng coù yù cuûa Ngöôøi. Hai con chim seû chæ ñaùng giaù moät ñoàng xu thoâi, theá maø Cha treân trôøi vaãn saên soùc ñeán chuùng. Coøn chuùng con, chuùng con ñaùng giaù ngaøn ngaøn laàn hôn taát caû loaøi chim seû. Noùi moät caùch ñôn sô hôn, nhöõng ñau khoå ruûi ro ôû ñôøi khoâng bao giôø ñöôïc laøm chuùng ta queân loøng nhaân nghóa Chuùa. Chuùng ta phaûi naém vöõng nieàm tin ñaõ trình baøy Chuùa nhaät tröôùc: quaù khöù, hieän taïi vaø töông lai chuùng ta ñöôïc bao boïc trong tình yeâu trung tín cuûa Cha treân trôøi. Yeâreâmya ñaõ thaâm tín nhö vaäy. Chuùa Yeâsu nhaéc laïi cho chuùng ta nhôù. Vaø chaân lyù laø aùnh saùng chieáu soi vaøo caùc khoå ñau maø chuùng ta gaëp ñeå hieåu roõ chuùng laø gì.
Chuùa Yeâsu trong baøi Tin Möøng hoâm nay noùi: chuùng khoâng coù gì ñaùng sôï. Thöû thaùch vaø khoå ñau ôû ñôøi thoaït nhìn vaøo thì thaáy sôï, thaáy gheâ. Nhöng chieáu aùnh saùng cuûa Chuùa vaøo, vaø nhìn chuùng baèng con maét ñöùc tin, chuùng ta döôøng nhö seõ thaáy chuùng ñang daàn daàn tan bieán. Baûn chaát cuûa chuùng ñaâu coù vöõng beàn? Cuoái cuøng, töùc laø chung cuoäc thöû thaùch chæ laø nhöõng maây muø phaûi tan ñeå laøm toû hieän boä maët thaät cuûa thöïc taïi. Coù gì che giaáu maø khoâng bò baïi loä; coù gì thaàm kín maø laïi khoâng ñöôïc coâng boá ra? Roài ñaây Ñöùc Kitoâ seõ ôû treân Thaùnh giaù, Ngöôøi seõ chieán thaéng töû thaàn, doïi aùnh saùng phuïc sinh vaøo vieäc laøm cuûa moïi keû thuø ñòch Ngaøi; theá gian seõ beõ baøng trong toäi loãi vaø keû tin Ngaøi seõ haân hoan. Roài ñaây Ñöùc Kitoâ cuõng seõ laïi xuoáng trong vinh quang. AÙnh saùng vinh hieån Ngöôøi seõ phaùn xeùt haønh ñoäng vaø yù nghó thaâm saâu cuûa moïi ngöôøi; thöû thaùch vaø ñau khoå cuûa nhöõng keû ñöôïc Ngöôøi choïn seõ bieán maát nhö ñeâm toái tan bieán tröôùc aùnh saùng maët trôøi. Theá neân, neáu con caùi Chuùa khoâng coù gì phaûi sôï khi ñaõ tin ôû söï saên soùc cuûa Cha treân trôøi, thì caùc moân ñeä cuûa Ngöôøi cuõng chaúng coù gì phaûi haõi khi bò baét bôù vì toøa aùn loaøi ngöôøi cuõng seõ qua ñi khi ngaøy chung thaåm cuûa Chuùa ñeán. Ngöôøi ta coù theå gieát caùc moân ñeä cuûa Chuùa, nhöng coù neân sôï nhöõng keû chæ gieát ñöôïc xaùc maø khoâng gieát ñöôïc hoàn khoâng? Dó nhieân ngöôøi moân ñeä muoán ñöôïc söï bình tónh chaéc chaén trong moïi thöû thaùch, thì phaûi coù söï töï tin ôû trong hoàn mình, töùc laø coù theå tin vaøo giaù trò ñaïo ñöùc cuûa mình ôû tröôùc toøa Chuùa sau naøy vaø baây giôø nôi löông taâm cuûa chính mình.
Nhöng ai daùm töï haøo thaâm tín nhö vaäy? Thaùnh Phaoloâ trong baøi thö hoâm nay ñoaùn ñöôïc taâm traïng cuûa chuùng ta. Ngöôøi sôï chuùng ta nao nuùng khi nghó ñeán toäi loãi cuûa mình. Vaø nguôøi chieáu aùnh saùng tin töôûng vaøo löông taâm lo laéng aáy khi ñeà ra chaân lyù sau ñaây:
Phaûi, taát caû chuùng ta ñeàu ñaõ phaïm toäi. Töø Añam cho tôùi nay, toäi loãi ñaõ thoáng trò vaø traøn ngaäp. Nhöng chính söï kieän phoå quaùt cuûa cheá ñoä toäi loãi khieán chuùng ta suy ñeán thôøi ñaïi phoå quaùt cuûa aân suûng. Moät ngöôøi ñaõ du nhaäp toäi loãi vaøo theá gian ñeå ñeán noãi khoâng ai khoâng toäi loãi; thì Thieân Chuùa laø Ñaáng nhaân nghóa vaø trung tín ñaõ môû maøn thôøi ñaïi aân suûng phoå quaùt khi ban Con Moät Ngöôøi ñeán chòu cheát vì toäi loãi chuùng ta.
Vaø khoâng theå Ñöùc Yeâsu chæ gioáng nhö Añam. Ngöôøi phaûi troåi vöôït oâng voâ vaøn. Theá thì cheá ñoä aân suûng maø Ngöôøi ñaõ khai maïc cho thôøi sau heát naøy phaûi vöôït xa thôøi kyø toäi loãi xöa ñaõ baét ñaàu vôùi Añam. Chuùng ta coù kinh nghieäm veà thôøi ñaïi toäi loãi xaáu xa naøy, thì chuùng ta caøng phaûi coù loøng tin saâu xa hôn nöõa veà thôøi kyø aân suûng do Ñöùc Kitoâ saùng laäp.
Tin nhö vaäy, khoâng ai coøn coù theå nghó mình khoâng ñöôïc chan chöùa aân suûng. Vaø ñôøi soáng tuy nhieàu khoå ñau vaø toäi loãi, tuy nhieân nöôùc maét nhö ñaïi döông vaø ñaày baát coâng baát haïnh, ñöùc tin baûo chuùng ta phaûi quaû quyeát aân suûng cuûa Ñöùc Kitoâ coøn meânh moâng dö ñaày boäi phaàn. Vaø nhöõng gì chuùng ta ñaõ noùi veà loøng nhaân nghóa cuûa Chuùa ñoái vôùi con ngöôøi, vaãn coøn ñuùng maõi, maëc daàu ñôøi ngöôøi coù theå laø beå khoå.
C. Theá Thì, Thaùi Ñoä Cuûa Chuùng Ta Phaûi Theá Naøo?
Yeâreâmya ñaõ keát thuùc baøi noùi veà ñau khoå mình gaëp baèng moät lôøi keâu goïi tin töôûng. OÂng noùi: haõy ca tuïng Chuùa; haõy ngôïi khen Ngöôøi vì Ngöôøi seõ cöùu maïng soáng keû khoù ngheøo khoûi tay keû cöôøng baïo. Loøng tin töôûng cuûa oâng khoâng phaûi voâ ñieàu kieän. Chuùa seõ cöùu ngöôøi ngheøo khoå. Tin Möøng cuûa Ngöôøi seõ chæ ñöôïc rao giaûng cho nhöõng con ngöôøi aáy. Noùi ñuùng ra, chæ haïng khoù ngheøo môùi ñoùn nhaän Tin Möøng cuûa Chuùa vaø do ñoù môùi ñöôïc cöùu ñoä. Maø khoù ngheøo hay ngheøo khoù Phuùc AÂm, tröôùc heát laø tin töôûng tín nhieäm hoaøn toaøn vaøo Chuùa vaø chæ caäy döïa troâng caäy vaøo Ngöôøi maø thoâi, töùc laø phaûi laáy nhaân nghóa ñaùp traû nhaân nghóa.
Vaø loøng tín nghóa chaân thaät aáy phaûi ñöôïc chöùng toû roõ raøng, ñaëc bieät khi bò thöû thaùch. Chính Chuùa Yeâsu trong baøi Tin Möøng hoâm nay ñaõ tuyeân boá roõ raøng: ai xöng Ta ra tröôùc maët ngöôøi ñôøi thì Ta cuõng xöng keû aáy ra tröôùc maët Cha Ta; coøn ai choái Ta tröôùc maët ngöôøi ñôøi thì Ta cuõng choái keû aáy tröôùc maët Cha Ta.
Ñieàu kieän naøy coù theå khieán loøng nhieàu ngöôøi aùy naùy. Theá naøo laø xöng Chuùa ra tröôùc maët ngöôøi ñôøi? Ñeo aûnh, laøm daáu ñoïc kinh tröôùc khi aên côm, ñi döï leã ngaøy Chuùa nhaät, laø nhöõng haønh vi tuyeân xöng Chuùa? Bao giôø cuõng phaûi laøm? Vaø coù khi naøo ñöôïc mieãn khoâng?
ÔÛ ñaây, khoâng ai coù theå ñöa ra moät caâu traû lôøi gaõy goïn aùp duïng cho heát moïi tröôøng hôïp. Muoán coù caâu giaûi ñaùp phoå caäp naøy, coù leõ chuùng ta phaûi vöôn leân treân moïi vaán naïn cuï theå. Vaø haõy hoûi theá naøo laø tuyeân xöng Chuùa ra tröôùc maët ngöôøi ñôøi?
AÛnh ñeo nhaéc ngöôøi ta nhôù ñeán Chuùa; nhöng chöa chaéc ngöôøi naøo ñeo aûnh cuõng tuyeân xöng Chuùa ra. Ñaõ coù nhöõng ngöôøi ñeo Thaùnh giaù vaøng ñeå trang trí vaø coù theå coù nhöõng ngöôøi mang thaäp töï lôùn ñeå phaûn chöùng, khoâng phaûi vì Danh Chuùa nhöng vì mình vaø vì quan nieäm cuûa rieâng mình. Vaø chuùng ta cuõng coù theå noùi töông töï veà vieäc laøm daáu, ñoïc kinh, ñi leã v.v… Noùi toùm, giaù trò khoâng naèm ôû vieäc laøm, nhöng ôû nieàm tin. Thaùnh Phaoloâ ñaõ noùi nhö vaäy. Ñieàu quan troïng laø moãi ngöôøi phaûi töï hoûi veà nieàm tin cuûa mình. Vaø chính nieàm tin ôû trong mình seõ phaùn ñoaùn caùc haønh vi cuûa chuùng ta. Vaø chaéc chaén ngöôøi coù ñöùc tin maïnh meõ seõ bieát cö xöû ñuùng vôùi söï töï do cuûa con caùi Thieân Chuùa, nghóa laø luoân luoân bieát phaûi laøm gì vaø khoâng caàn laøm gì ñeå tuyeân xöng Chuùa ra tröôùc maët ngöôøi ñôøi.
Giôø ñaây cuõng vaäy, Thaùnh leã seõ cöû haønh ôû giöõa chuùng ta. Leõ ra moïi ngöôøi seõ tuyeân xöng nieàm tin moät caùch heát söùc chaân thaønh. Nhöng bieát ñaâu vaø khoâng yù töù thì seõ coù nhöõng keû xem leã maø khoâng döï leã. Vì xem leã thì chæ caàn maét nhìn vaøo, nhöng döï phaàn thì phaûi daán thaân, ñem taâm hoàn mình ñeán thoâng phaàn Mình Maùu Ñöùc Kitoâ.
Ai thaät söï tham döï leã teá naøy maø khoâng thaáy Thieân Chuùa yeâu thöông mình, ñeán noãi ban Thòt Maùu Ngöôøi cho chuùng ta? Vaø ai thaät söï ñaùp traû tình yeâu cuûa Ngöôøi laïi coù theå lo sôï caùc thöû thaùch trong ñôøi soáng? Vì caû khi soáng giöõa ñau khoå, ngöôøi yeâu Chuùa vaãn caûm thaáy saâu xa mình ñöôïc Chuùa yeâu. Vaø vôùi tình yeâu aáy Thaùnh Thaàn ñaõ ñoå ñöôïc ñoå xuoáng trong loøng chuùng ta ñeå moät söï an uûi ngoït ngaøo vaãn traøn ngaäp taâm hoàn cuûa nhöõng thaân xaùc ñang bò ñau khoå. Ñoù laø nieàm tin, laø leõ soáng cuûa chuùng ta. Chuùng ta haõy maïnh daïn tuyeân xöng.
(Trích daãn töø taäp saùch Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm)