Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa Naêm A
Nhöõng Baøi Suy Nieäm Lôøi Chuùa Chuùa Nhaät
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Chuùa Nhaät 8 Thöôøng Nieân Naêm A
Ngöôøi Bieát Roõ
Caùc Ngöôi Caàn Ñeán Caùc Ñieàu AÁy
(Ys 49,14-15; 1 C 4,1-5; Mt 6,24-34)
Phuùc AÂm: Mt 6,24-34
"Caùc con chôù aùy naùy veà ngaøy mai".
Khi aáy, Chuùa Gieâsu phaùn cuøng caùc moân ñeä raèng: "Khoâng ai coù theå laøm toâi hai chuû: vì hoaëc noù seõ gheùt ngöôøi naày, vaø yeâu meán ngöôøi kia, hoaëc noù chuoäng chuû naày, vaø khinh chuû noï. Caùc con khoâng theå laøm toâi Thieân Chuùa vaø Tieàn Cuûa ñöôïc. Vì theá Thaày baûo caùc con: Chôù aùy naùy lo laéng cho maïng soáng mình: laáy gì maø aên; hay cho thaân xaùc caùc con: laáy gì maø maëc. Naøo maïng soáng khoâng hôn cuûa aên, vaø thaân xaùc khoâng hôn aùo maëc sao? Haõy nhìn xem chim trôøi, chuùng khoâng gieo, khoâng gaët, khoâng thu vaøo laãm, theá maø Cha caùc con treân trôøi vaãn nuoâi chuùng. Naøo caùc con khoâng hôn chuùng sao? Naøo coù ai trong caùc con lo laéng aùy naùy maø coù theå laøm cho mình cao theâm moät gang ñöôïc ö?
Coøn veà aùo maëc, caùc con lo laéng laøm gì? Haõy ngaém xem hoa hueä ngoaøi ñoàng coi chuùng moïc leân theá naøo? Chuùng khoâng laøm luïng, khoâng canh cöûi. Nhöng Thaày noùi vôùi caùc con raèng: Ngay caû Salomon trong taát caû vinh quang cuûa oâng, cuõng khoâng trang phuïc ñöôïc baèng moät trong nhöõng ñoùa hoa ñoù. Vaäy neáu hoa coû ñoàng noäi, nay coøn mai bò neùm vaøo loø löûa, maø coøn ñöôïc Thieân Chuùa maëc cho nhö theá, huoáng chi laø caùc con, hôõi nhöõng keû keùm loøng tin.
Vaäy caùc con chôù aùy naùy lo laéng maø noùi raèng: "Chuùng ta seõ aên gì, uoáng gì hoaëc seõ laáy gì maø maëc? Vì chöng, daân ngoaïi tìm kieám nhöõng ñieàu ñoù. Nhöng Cha caùc con bieát roõ caùc con caàn ñeán nhöõng ñieàu ñoù. Tieân vaøn caùc con haõy tìm kieám nöôùc Thieân Chuùa vaø söï coâng chính cuûa Ngöôøi, coøn caùc con chôù aùy naùy lo laéng veà ngaøy mai. Vì ngaøy mai seõ lo cho ngaøy mai. Ngaøy naøo coù söï khoán khoå cuûa ngaøy aáy".
Suy Nieäm:
Chuùa Nhaät VIII Thöôøng Nieân A
Ys 49,14-15; 1 C 4,1-5; Mt 6,24-34
Ñôøi soáng chuùng ta hieän nay coøn nhieàu khoù khaên. Vaán ñeà löông thöïc laø moät vaø coù leõ phaûi ñöùng haøng ñaàu. Chuùng ta ñaàu taét maët toái maø vaãn chöa ñuû côm aên aùo maëc. Theá maø Lôøi Chuùa trong baøi Tin Möøng hoâm nay laïi baûo chuùng ta ñöøng lo laéng! Chuùng ta coù theå bình thaûn soáng nhö Lôøi Chuùa daïy khoâng?
Thieát töôûng tröôùc heát phaûi hieåu ñuùng yù cuûa Chuùa ñaõ! Vaø cho ñöôïc nhö vaäy, chuùng ta phaûi nhôø chính Phuïng vuï hoâm nay giuùp ñôõ. Khoâng phaûi voâ lyù maø tröôùc khi ñoïc cho chuùng ta nghe baøi Tin Möøng, Phuïng vuï ñaõ coâng boá maáy lôøi cuûa saùch Isaia. Vaø chuùng ta seõ thaáy nhöõng lôøi thö Phaoloâ cuõng giuùp chuùng ta thi haønh Lôøi Chuùa.
A. Hôn Moät Ngöôøi Meï Thöông Con
Chaéc chaén nhöõng lôøi saùch Isaia hoâm nay khoâng phaûi cuûa nhaø tieân tri ñaõ hoaït ñoäng trong daân Israel tröôùc khi daân naøy maát Nöôùc vaø bò ñem ñi löu ñaøy. Saám ngoân cuûa vò tieân tri naøy chæ chieám 39 chöông ñaàu trong saùch Isaia thoâi. Nhöõng chöông 40-55 laø cuûa moät ngoân söù khaùc, mai danh aån tích, thöôøng ñöôïc goïi laø Isaia II. Vaø ngöôøi ta phaûi noùi ñeán moät Isaia III laøm taùc giaû cho nhöõng chöông cuoái cuøng cuûa saùch Isaia hieän nay, goàm nhöõng chöông 56-66.
Baøi trích ñoïc hoâm nay naèm trong Isaia II. Taùc giaû baáy giôø ñang soáng trong caûnh löu ñaøy vôùi con caùi Israel ôû Babylon. OÂng ñöôïc Chuùa sai ñi loan baùo Tin Möøng cöùu ñoä: Ngöôøi saép taùi taïo vaø taùi sinh Daân Ngöôøi, töùc laø phuïc hoài Israel vaø truøng tu laïi Yeârusalem.
Söù maïng khoâng deã ñaâu. Sion ñaõ kieät queä roài. Noù chæ coøn bieát noùi: “Yaveâ ñaõ boû toâi, Ñöùc Chuùa ñaõ queân toâi”. Vaø beà ngoaøi roõ raøng nhö vaäy. Con caùi Israel ñaõ tha phöông laâu quaù roài. Caùc tin töùc töø Yeârusalem cho bieát Ñaát Nöôùc ñaõ trôû thaønh cuûa ngoaïi bang; Ñeàn thôø chaúng coøn gì nöõa; vaø ôû taïi nôi löu ñaøy naøy, ña soá ñaõ xaây döïng cô nghieäp nhö laø vónh vieãn. Coù chaêng chæ coøn moät thieåu soá ñaïo ñöùc chaúng bao giôø chòu queân Sion vaø chæ muoán ñöôïc trôû veà ñeå laøm laïi Daân Chuùa. Nhöng ñoù laø thaønh phaàn khoù ngheøo, hy voïng gì laøm ñöôïc coâng vieäc ñaùng keå. Ngöôøi ta hieåu raèng “quyeàn naêng cuûa Thieân Chuùa hay vieân thaønh nôi söùc yeáu ñuoái cuûa con ngöôøi”, töùc laø Thieân Chuùa caøng bieåu loä söï cöùu ñoä cuûa Ngöôøi khi con ngöôøi toû ra baát löïc.
Ñoù chính laø tröôøng hôïp luùc baáy giôø, khi Thieân Chuùa sai Isaia ñeán vôùi Daân. Thay maët Ngöôøi, oâng phaûi coâng boá cho hoï bieát Thieân Chuùa saép ra tay cöùu Daân. Hoï töôûng Ngöôøi boû hoï vaø queân hoï roài sao? Chæ coù hoï ñaõ boû Ngöôøi vaø ñöôøng loái cuûa Ngöôøi, neân hoï môùi nhö ngaøy hoâm nay. Hoï ñaõ queân Ngöôøi vaø huaán giaùo cuûa Ngöôøi neân môùi nghi ngôø loøng toát vaø quyeàn naêng cuûa Ngöôøi. Tröôùc kia, Ngöôøi ñaõ thi thoá bao nhieâu kyø coâng cho hoï, ñaâu phaûi vì hoï xöùng ñaùng? Chính luùc hoï thaát voïng, chaùn naûn nhö ñaõ queân Ngöôøi thì Ngöôøi ñaõ ñeán phuïc hoài hoï. Taát caû quaù khöù cuûa lòch söû Israel laø nhö vaäy. Vaø baây giôø cuõng saép nhö theá. Bôûi vì:
“Meï naøo laïi queân con ñeû cuûa mình...?”.
Isaia cho chuùng ta moät hình aûnh khaùc veà EÂzeâkiel. Nhaø tieân tri naøy noùi ñeán Thieân Chuùa nhö laø moät ngöôøi choàng trung thaønh. Khoâng nhöõng chính Ngöôøi ñaõ laøm ra thaân theå kieàu dieãm, loäng laãy cuûa Daân Ngöôøi khi loâi keùo noù ra khoûi caûnh boû rôi nhôùp nhuùa, ñoùi aên, xaáu xí; Ngöôøi ñaõ ñem veà taém röûa, döôõng nuoâi, may maëc vaø trang söùc vaø daïy cho yeâu thöông... nhöng roài noù ñaõ trôû thaønh baïc phuïc, chaïy theo traêng gioù ñeå phaù hoaïi thaân theå vaø ñôøi soáng. Tuy nhieân Thieân Chuùa luoân trung thaønh vaø maõi maõi trung thaønh. Ngöôøi seõ tìm caùch ñöa baïn Ngöôøi vaøo sa maïc ñeå khuyeân nhuû, ñeå caûi hoùa... Theo EÂzeâkiel, tình yeâu cuûa Thieân Chuùa noùi leân söï trung thaønh khoâng theå naøo töôûng töôïng ñöôïc.
Isaia cuõng noùi ñeán tình yeâu aáy. Nhöng nôi oâng noù tha thieát, saâu xa, voâ vò lôïi vaø eâm aùi nhö loøng meï. Vaø hôn loøng meï, bôûi vì cho duø “chuùng queân ñöôïc con mình, thì phaàn Ta, Ta seõ khoâng bao giôø queân ngöôi”.
Thieát töôûng khoâng caàn giaûi thích theâm. Ai coù theå phuû nhaän tình hieàn maãu? Ai khoâng bieát noù chaân thaät, saâu xa, eâm aùi vaø voâ vò lôïi? Noù ñaùng tin vaø ñaùng tin hôn heát: vì ngöôøi ta coù theå ñaët nhöõng nghi vaán veà tình yeâu vôï choàng hay baïn höõu, nhöng chaúng ai daùm nghi ngôø gì veà tình yeâu cuûa ngöôøi meï.
Isaia coù theå keùo ñöôïc loøng con caùi Israel trôû veà vôùi Thieân Chuùa nhôø lôøi saám chaân thaät, ñôn sô vaø caûm ñoäng naøy. Chuùng ta hoan hoâ caùc baø meï. Chuùng ta caûm meán loøng caùc baø meï, nhaát laø caùc baø meï Vieät Nam. Chuùng ta haõy ñi töø ñoù ñeå hieåu veà tình yeâu cuûa Thieân Chuùa ñoái vôùi chuùng ta, ñeå hieåu lôøi Tin Möøng hoâm nay noùi vôùi chuùng ta veà Cha treân trôøi.
B. Ngöôøi Bieát Roõ Caùc Ngöôi Caàn Ñeán Caùc Ñieàu AÁy
Thaät vaäy, Thieân Chuùa yeâu thöông chuùng ta. Ngöôøi ñaõ sinh ra chuùng ta, neân Ngöôøi khoâng theå boû vaø queân chuùng ta ñöôïc. Loaøi ngöôøi laàm laïc sa ngaõ, thì Ngöôøi ñaõ sai Con cuûa Ngöôøi ñeán ñeå tìm gaëp chuùng ta, nôi Ñöùc Yeâsu Kitoâ.
Nhöng raát ít keû ñoùn nhaän Con Moät Thieân Chuùa giaùng sinh laøm ngöôøi. Ñaïi ña soá boä phaän nhaân loaïi vaãn döûng döng vôùi lôøi loan truyeàn Tin Möøng Cöùu Ñoä. Vì sao, neáu khoâng phaûi vì nhö lôøi nhaän xeùt cuûa chính Chuùa Cöùu theá? Laø: Khoâng ai coù theå laøm toâi hai chuû; ngöôøi ta khoâng theå laøm toâi Thieân Chuùa vaø Tieàn cuûa ñöôïc.
Nhöng chuùng ta muoán thöa laïi vôùi Ngöôøi: Chuùng toâi khoâng tìm tieàn cuûa thì chuùng toâi aên gì, maëc gì? Theá laø chuùng ta maëc nhieân boû Thieân Chuùa vaø queân Ngöôøi ñi, ñeå lo coù côm aên aùo maëc. Nhöõng yeâu caàu naøy khaån tröông vaø böùc thieát quaù!
Tuy nhieân chính vì vaäy maø Thieân Chuùa sai Con cuûa Ngöôøi ñeán. Ngöôøi môøi chuùng ta coi chim trôøi: chuùng khoâng gieo, khoâng gaët, khoâng thu tích vaøo laãm vaø Cha caùc ngöôi, Ñaáng ngöï treân trôøi, nuoâi naáng chuùng. Caùc ngöôi khoâng hôn chuùng sao? Chaéc chaén chuùng ta phaûi hôn chuùng, khoâng phaûi chæ vì chuùng ta linh ö vaïn vaät, nhöng nhaát laø vì Ñaáng nuoâi chim trôøi laïi laø Cha cuûa chuùng ta. Ngöôøi phaûi saên soùc ñeán chuùng ta tröôùc chöù. Leõ töï nhieân laø vaäy; sau chuùng ta yeáu tin vaäy?
Coøn veà aùo maëc chuùng ta lo laøm gì? Kìa xem coû ñoàng noäi nay coøn mai seõ quaêng vaøo loø maø Thieân Chuùa coøn cho maëc ñeïp hôn caû Saloâmon trong vinh hoa ñôøi oâng, huoáng chi laø chuùng ta, con cuûa Thieân Chuùa toaøn naêng vaø ñaày tình yeâu thöông?
Lôøi Chuùa daïy raát ñôn sô, chí lyù. Noù chaân thaät roõ raøng. Nhöng sao chuùng ta khoù tin vaäy. Phaûi chaêng chuùng ta môùi chæ nhìn thaáy khía caïnh tieâu cöïc trong lôøi giaùo huaán kia maø chöa ñi saâu vaøo phöông dieän tích cöïc. Chuùng ta môùi chæ nghó tôùi vieäc “ñöøng” lo aên lo maëc. Nhöng Chuùa khoâng baûo chuùng ta nhö vaäy. Cuøng laém, chuùng ta coù theå hieåu raèng Ngöôøi baûo chuùng ta “chôù lo ñeán ngaøy mai, mai seõ lo cho mai; khoù ngaøy naøo ñuû cho ngaøy aáy”. Tuy nhieân ñoù cuõng chöa phaûi laø giaùo huaán tích cöïc, saâu xa vaø coát yeáu cuûa Ngöôøi. Ñieàu Ngöôøi muoán noùi vôùi chuùng ta laø “haõy tìm kieám Nöôùc Ñöùc Chuùa Trôøi tröôùc ñaõ, vaø caùc söï aáy seõ ñöôïc ban theâm cho caùc ngöôi”. Vì Cha treân trôøi bieát roõ chuùng ta caàn nhöõng ñieàu aáy. Ngöôøi khoâng theå boû vaø queân chuùng ta. Chuùng ta coù lo cuõng chaúng coù theå theâm cho ñôøi mình moät gang nöõa. Khôûi ñaàu söï khoân ngoan chaân thaät laø loøng kính sôï Thieân Chuùa, laø tin vaøo tình thöông cuûa Ngöôøi, laø ñöôïc söï bình an cuûa Ngöôøi, roài nhôø Ngöôøi höôùng daãn soáng trong söï bình an aáy.
Nhöõng con ngöôøi nhö theá vaãn lo côm aên aùo maëc; nhöng hoï lo trong nieàm tin vaøo tình yeâu cuûa Thieân Chuùa. Cuõng chaúng theå noùi ñöôïc raèng hoï “lo”, bôûi vì nieàm tin luoân giöõ hoï trong söï bình an. Hoï khoâng bò caùc lo laéng ñôøi naøy loâi ñi ñeán noãi chöa heát hoâm nay ñaõ lo sang ngaøy mai, ñeå cuoái cuøng khoâng coøn suy nghó, yeâu meán gì khaùc nöõa ngoaøi tieàn cuûa vaø nhöõng söï ôû ñôøi naøy. Hoï ñaõ boû vaø queân Chuùa, vì khoâng theå laøm toâi vöøa Thieân Chuùa vöøa tieàn cuûa ñöôïc. Coøn keû tin Chuùa, luoân tìm Nöôùc Ñöùc Chuùa Trôøi vaø söï coâng chính cuûa Ngöôøi tröôùc ñaõ vaø seõ tìm thaáy moïi ñieàu caàn khaùc ôû ñoù; vaø seõ thaáy chuùng chæ laø nhöõng phöông tieän sinh soáng chöù khoâng phaûi laø ñoái töôïng cuûa ñôøi soáng con ngöôøi. Nhöõng ngöôøi nhö vaäy duø coù vaát vaû vaãn thö thaùi bình an vì Chuùa chaúng boû queân hoï, hay noùi ñuùng hôn vì hoï chaúng boû queân Chuùa. Hoï luoân thaáy Chuùa laø Cha laø Meï. Hoï ñöôïc an uûi nhaát laø thaáy Chuùa yeâu thöông mình vaø Ngöôøi khoâng theå khoâng saên soùc mình hôn chim trôøi vaø hoa coû ngoaøi ñoàng noäi.
Nhöng con ngöôøi khoâng soáng chæ nhôø baùnh, maø coøn caàn vinh döï, caûm thoâng cuûa xaõ hoäi. Chuùng ta cuõng lo ñieàu naøy khoâng ít. Lôøi thö Phaoloâ hoâm nay coù leõ giuùp ñöôïc chuùng ta.
C. Ñaáng Xeùt Xöû Toâi Chính Laø Chuùa
Chuùng ta ít coù khi naøo ñau ñôùn nhö thaùnh Toâng ñoà. Ngöôøi ñaõ vaát vaû hình thaønh ra ñoaøn chieân ôû Coârinthoâ. Chính ngöôøi ñaõ sinh ra giaùo ñoaøn aáy. Theá maø baây giôø vì coù keû thoïc gaäy baùnh xe, vaø cuõng vì taâm lyù nhöõng ngöôøi Coârinthoâ boàng boät nheï daï khoâng nhöõng öa môùi nôùi cuõ maø coøn noâng noåi thích chaïy theo nhöõng söï bay böôùm, uy tín cuûa Phaoloâ ñang maát daàn. Khoâng thieáu nhöõng keû xaáu mieäng pheâ phaùn ngöôøi theá naøy theá khaùc. Noùi ñuùng ra, thaùnh Toâng ñoà khoâng buoàn cho mình. Ngöôøi chæ sôï vì theá maø ñöùc tin ôû Coârinthoâ sa suùt vaø laàm laïc.
Ngöôøi khoâng chuû quan, chæ thaáy nhöõng söï toát ôû nôi mình. Ngöôøi coù töï kieåm ñieåm vaø kieåm ñieåm caû nhöõng dö luaän veà mình. Nhöng ngöôøi khoâng maûy may baän taâm. Khoâng phaûi nhöõng dö luaän vaø ñaùnh giaù aáy laøm cho ngöôøi xao xuyeán lo laéng. Ñaáng xeùt xöû toâi, ngöôøi noùi, chính laø Chuùa. Chæ coù Chuùa laø quan troïng. Chæ coù tình yeâu cuûa Ngöôøi laø caàn thieát. Phaoloâ tìm Nöôùc Ñöùc Chuùa Trôøi tröôùc ñaõ vaø söï coâng chính cuûa Ngöôøi. Chính Ngöôøi laø Cha laø Meï vaø hôn caû cha meï voâ vaøn. Cho duø tröôùc löông taâm chuùng ta khoâng thaáy coù gì, nhöng khoâng phaûi cöù theá laø chuùng ta ñöôïc giaûi aùn tuyeân coâng. Khoâng phaûi xaõ hoäi vaø ngöôøi ta hay löông taâm cuûa mình seõ trao taëng lôøi taùn thöôûng ñôøi ñôøi cho chuùng ta, nhöng laø Thieân Chuùa, Ñaáng xeùt xöû chuùng ta. Cho neân chuùng ta ñöøng voäi xeùt ñoaùn tröôùc khi Chuùa ñeán vaø moïi dö luaän tröôùc ñoù cuõng chæ laø khoâng.
Tuy nhieân khoâng vì vaäy maø ai muoán soáng theá naøo cuõng ñöôïc. Trong xaõ hoäi, taát caû chuùng ta ñeàu laø nhöõng ngöôøi quaûn lyù caùc maàu nhieäm Thieân Chuùa. Vaø trong caùc saùch Tin Möøng, nhieàu laàn Ngöôøi ñaõ noùi ñeán vai troø quaûn lyù naøy. Ngöôøi ñoøi hoï phaûi trung thaønh vôùi chöùc vuï, phaân phaùt caùc ôn cuûa Chuùa trong baùc aùi khieâm toán, vaø tænh thöùc caàn maãn chôø ñôïi chuû veà. Taát caû nhöõng tö caùch aáy, Chuùa daïy chuùng ta phaûi ñem ra thi haønh trong ñôøi soáng xaõ hoäi. Neáu ñaõ thi haønh thì chuùng ta cöù yeân taâm, khoâng phaûi xao xuyeán vì caùc dö luaän ñaùnh giaù ñoaùn xeùt coâng vieäc vaø thieän yù cuûa chuùng ta. Chæ coù ñieàu chuùng ta coù thaät laø ngöôøi quaûn lyù trung thaønh vaø khoân ngoan khoâng?
Giôø ñaây chuùng ta hôïp daâng thaùnh leã. Chaúng coù ñieàu gì caàn hôn trong luùc naøy laø ñeán gaàn beân Chuùa ñeå caûm thaáy tình Cha, tình Meï cuûa Ngöôøi. Ñôøi soáng cuûa chuùng ta ñang coù nhieàu khoù khaên vaø lo laéng ö? Kìa, Thieân Chuùa ñang ban Con Moät cuûa Ngöôøi cho chuùng ta; vaø Con Moät cuûa Ngöôøi ñang trao caû Mình Maùu Ngöôøi cho chuùng ta. Thieân Chuùa coøn coù theå tieác gì, khoâng muoán ban cho chuùng ta khi hieán ban cho chuùng ta moái tình to lôùn nhö theá? Chuùng ta haõy coù nieàm tin, ñoùn nhaän moái tình aáy, laõnh nhaän chính Thieân Chuùa. Chính Ngöôøi ôû trong chuùng ta seõ höôùng daãn chuùng ta trong ñôøi soáng haøng ngaøy, ñeå duø lam luõ vaát vaû, duø gaëp nhöõng xeùt ñoaùn baát lôïi, chuùng ta vaãn khoâng maát nieàm tin, vì coù Chuùa ñang ôû vôùi chuùng ta vaø giuùp chuùng ta laø caùc ngöôøi quaûn lyù toát ôû trong moät xaõ hoäi.
(Trích daãn töø taäp saùch Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm)