Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa Naêm A
Nhöõng Baøi Suy Nieäm Lôøi Chuùa Chuùa Nhaät
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Chuùa Nhaät Leã Mình Maùu Thaùnh Chuùa Kitoâ Naêm A
Töø Mình Chuùa Ñeán Chuùng Ta
(Tl 8,2-3.14-16; 1C 10,16-17; Yn 6,51-59)
Phuùc AÂm: Yn 6, 51-59
"Thòt Ta thaät laø cuûa aên, vaø maùu Ta thaät laø cuûa uoáng".
Khi aáy, Chuùa Gieâsu phaùn cuøng daân Do-thaùi raèng: "Ta laø baùnh haèng soáng töø trôøi xuoáng; ai aên baùnh naøy, thì seõ soáng ñôøi ñôøi. Vaø baùnh Ta seõ ban, chính laø thòt Ta, ñeå cho theá gian ñöôïc soáng". Vaäy ngöôøi Do-thaùi tranh luaän vôùi nhau raèng: "Laøm sao oâng naøy coù theå laáy thòt mình cho chuùng ta aên ñöôïc?" Baáy giôø Chuùa Gieâsu noùi vôùi hoï: "Thaät, Ta baûo thaät caùc ngöôi: Neáu caùc ngöôi khoâng aên thòt Con Ngöôøi vaø uoáng maùu Ngaøi, caùc ngöôi seõ khoâng coù söï soáng trong caùc ngöôi. Ai aên thòt Ta vaø uoáng maùu Ta thì coù söï soáng ñôøi ñôøi, vaø Ta, Ta seõ cho keû aáy soáng laïi ngaøy sau heát. Vì thòt Ta thaät laø cuûa aên, vaø maùu Ta thaät laø cuûa uoáng. Ai aên thòt Ta vaø uoáng maùu Ta, thì ôû trong Ta, vaø Ta ôû trong keû aáy. Cuõng nhö Cha laø Ñaáng haèng soáng ñaõ sai Ta, neân Ta soáng nhôø Cha, thì keû aên Ta, chính ngöôøi aáy cuõng seõ soáng nhôø Ta. Ñaây laø baùnh bôûi trôøi xuoáng, khoâng phaûi nhö cha oâng caùc ngöôi ñaõ aên manna vaø ñaõ cheát. Ai aên baùnh naøy thì seõ soáng ñôøi ñôøi".
Suy Nieäm:
Chuùa Nhaät Leã Mình Maùu Thaùnh Chuùa Kitoâ
Tl 8,2-3.14-16; 1C 10,16-17; Yn 6,51-59
Ngay töø ñaàu, coäng ñoaøn tín höõu ôû Yeârusalem ñaõ chuyeân caàn ñeán vieäc beû baùnh. Vaø töø ngaøy ñoù Giaùo Hoäi khoâng ngôùt cöû haønh leã teá taï ôn vaø hieäp thoâng trong Mình vaø Maùu Chuùa Kitoâ. Nhöng töø theá kyû thöù XI ngöôøi ta ñaõ chuù troïng nhieàu hôn ñeán khía caïnh hieän dieän cuûa Chuùa Kitoâ nôi hình baùnh.
Töø ñoù ngöôøi ta khao khaùt ñöôïc chieâm ngaém Chuùa ngoaøi giôø thaùnh leã. Vaø moät nöõ tu ôû Lieøge, chaân phöôùc Julienne, ñöôïc nhieàu thò kieán thuùc giuïc xin Toøa Thaùnh laäp moät leã lôùn kính troïng theå Mình Maùu Thaùnh Chuùa. Baø ñöôïc thò kieán vaøo khoaûng nhöõng naêm 1208-1210; nhöng maõi ñeán 1317, töùc laø moät theá kyû sau, Giaùo hoäi môùi truyeàn moïi nôi phaûi toå chöùc leã naøy. Khi aáy nhieàu giaùo phaän ñaõ coù thoùi quen möøng raát lôùn. Ñaëc bieät, khôûi söï töø beân Ñöùc, ngöôøi ta toå chöùc kieäu Mình Thaùnh raát long troïng trong ngaøy aáy. Thoùi quen kieäu ra ngoaøi ñöôøng phoá coát ñeå ai ai cuõng ñöôïc chieâm ngöôõng vaø cuùng baùi; cuõng nhö ñeå toû ra vöông quyeàn cuûa Ñöùc Kitoâ, vaø ñeå cho ngöôøi Tin Laønh bieát Giaùo Hoäi Coâng giaùo tin thaät Chuùa hieän dieän trong Thaùnh Theå. Dó nhieân ñoù cuõng laø moät hình thöùc sinh hoaït cuûa giaùo xöù.
Nhö vaäy khoâng phaûi moïi khía caïnh trong ngaøy leã hoâm nay ñeàu coù giaù trò nhö nhau vaø caàn phaûi duy trì taát caû. Ñaëc bieät vieäc chaàu Mình Thaùnh vaø kieäu Thaùnh Theå seõ raát thieáu soùt neáu khoâng ñöôïc suy nghó vaø gaén lieàn vôùi vieäc beû baùnh, töùc laø thaùnh leã taï ôn, laø cô sôû cuûa Phuïng vuï Thaùnh Theå. Vaø ñeå quyù troïng leã nghi cao caû naøy, phaûi döïa vaøo Lôøi Chuùa.
A. Töø Manna Ñeán Lôøi Chuùa
Baøi saùch Thöù luaät hoâm nay khoâng tröïc tieáp noùi ñeán chuyeän Chuùa ban Manna nuoâi daân trong sa maïc. Muoán coù baøi töôøng thuaät tröïc tieáp, phaûi ñoïc trong saùch Xuaát haønh (chöông 16).
Baáy giôø daân keâu traùch Moâseâ vaø Aharoân: Phaûi chi chuùng toâi cheát ñi bôûi tay Yaveâ trong ñaát Aicaäp, khi coøn ngoài beân nieâu thòt vaø ñöôïc aên baùnh thoûa thueâ! Thaät caùc oâng ñaõ ñem chuùng toâi ra sa maïc naøy ñeå laøm caû luõ cheát ñoùi ôû ñaây. Nhöng Yaveâ ñaõ phaùn vôùi Moâseâ: Naøy Ta seõ cho möa baùnh bôûi trôøi xuoáng cho caùc ngöôi. Vaø xaûy ra laø khi söông mai boác leân roài thì naøy treân maët sa maïc coù moät lôùp gì doøn moûng nhö söông giaù treân ñaát. Con caùi Israel noùi vôùi nhau: Manhu, nghóa laø caùi gì vaäy? Moâseâ noùi vôùi hoï: ñoù laø baùnh Yaveâ ñaõ ban cho caùc ngöôi. Vaø keå töø ngaøy ñoù coù chuyeän möa Manna trong sa maïc.
Caâu chuyeän naøy hoâm nay saùch Thöù luaät nhaéc laïi vôùi nhieàu chuyeän khaùc, ñaëc bieät laø chuyeän raén löûa boø ra caén daân vaø chuyeän ñaäp ñaù ra nöôùc trong sa maïc. Taùc giaû möôïn uy tín cuûa Moâseâ, nhaéc laïi nhöõng chuyeän treân ñeå daïy doã ngöôøi ñoàng thôøi. Baây giôø hoï khoâng coøn soáng trong sa maïc nöõa. Ngöôïc laïi nay laø thôøi haäu Löu ñaøy; ngöôøi Dothaùi ñaõ taùi thieát Queâ höông vaø baét ñaàu coù ñôøi soáng phoàn thònh. Hoï ñang soáng khaù giaû thì vì sao taùc giaû coøn laáy laïi caâu chuyeän cheát ñoùi, cheát khaùt ngaøy xöa nôi sa maïc ra maø khuyeân nhuû?
Baøi hoïc cuûa oâng nhö theá naøy. Ngaøy xöa Yaveâ löu daân 40 naêm nôi hoang ñòa laø ñeå hoï coù kinh nghieäm veà söï thieáu thoán vaø baát löïc, maø tin töôûng vaøo Yaveâ vaø troâng chôø moïi söï töø mieäng Ngöôøi phaùn ra (vì coù gì maø laïi khoâng do lôøi quyeàn naêng Ngöôøi laøm ra?). Keå caû manna vaø nöôùc uoáng voït ra töø ñaù cuõng do Lôøi Yaveâ maø coù. Baøi hoïc aáy, Moâseâ baûo daân ñöøng coù queân khi ñaõ vaøo Höùa Ñòa, laø ñaát chaûy söõa vaø maät. Vì con ngöôøi khoâng soáng nguyeân bôûi baùnh; maø coøn caàn nhieàu söï khaùc coù leõ vaø chaéc chaén coøn quan troïng hôn ñeå ñöôïc haïnh phuùc. Maø taát caû ñeàu do Chuùa, bôûi Lôøi quyeàn naêng cuûa Ngöôøi! Vaø ñeå ñöôïc Chuùa ban cho, ngöôøi ta phaûi giöõ leänh truyeàn cuûa Ngöôøi. Vì theá thaät laø höõu lyù khi noùi: con ngöôøi soáng khoâng nguyeân bôûi baùnh, nhöng bôûi Lôøi töø mieäng Chuùa phaùn ra. Vaø chuùng ta luoân luoân phaûi soáng khieâm nhöôøng, ñaët moïi tin töôûng vaøo Chuùa.
Vaäy nhö daân soáng trong sa maïc nhôø manna, thì nay ngöôøi ta soáng nhôø Lôøi Chuùa, töùc laø giöõ leänh Ngöôøi truyeàn.
B. Töø Lôøi Chuùa Ñeán Mình Chuùa
Ñoù laø baøi hoïc cuûa saùch Thöù luaät, cuûa Luaät phaùp, truyeàn ñaït ñeán thôøi Chuùa Yeâsu. Ngöôøi khoâng ñeán ñeå huûy boû nhöng ñeå hoaøn taát vaø kieän toaøn Luaät phaùp. Theá neân hoâm aáy daân tuoán ñeán vôùi Ngöôøi, khoâng phaûi vì ñaõ thaáy daáu laï nhöng vì ñaõ ñöôïc aên baùnh no (6,26). Ngöôøi noùi ngay: “Haõy lao coâng ñöøng vì löông thöïc hö naùt nhöng vì löông thöïc seõ löu laïi maõi ñeán söï soáng muoân ñôøi”. Laäp töùc hoï ñaõ xin Ngöôøi, nhö ngöôøi phuï nöõ Samari khi nghe noùi ñeán nöôùc haèng soáng: Thöa Ngaøi, haõy luoân luoân cho chuùng toâi thöù baùnh aáy. Chuùa Yeâsu ñaùp: “Baùnh söï soáng, chính laø Ta! Ai ñeán vôùi Ta seõ khoâng heà ñoùi, vaø keû tin vaøo Ta seõ khoâng heà khaùt bao giôø”.
Leõ ra hoï ñaõ phaûi hieåu ngay lôøi cuûa Ngöôøi. Saùch Thöù luaät ñaõ noùi: con ngöôøi soáng khoâng nguyeân baèng baùnh, nhöng baèng moïi lôøi töø mieäng Thieân Chuùa phaùn ra. Theá neân khi baûo hoï ñöøng tìm baùnh hö naùt nhöng haõy tìm löông thöïc nuoâi soáng ñôøi ñôøi, Ngöôøi muoán baûo hoï haõy tìm Lôøi haèng soáng vaø Lôøi aáy chính laø Ngöôøi, laø Lôøi Thieân Chuùa ñang noùi vôùi hoï. Neáu hoï tin vaøo Ngöôøi thì seõ khoâng coøn ñoùi coøn khaùt.
Nhöng ngöôøi Dothaùi ñaõ khoâng hieåu, vaø ñaõ khoâng muoán hieåu. Hoï ñang loay hoay vôùi yù töôûng baùnh nuoâi soáng con ngöôøi, baùnh nuoâi soáng ñôøi ñôøi. Maø baùnh aáy phaûi töø trôøi xuoáng nhö manna... theá maø oâng Yeâsu naøy laø con cuûa Yuse, laøm sao oâng coù theå baûo mình töø trôøi xuoáng?
Thaønh ra cuoäc ñoái thoaïi ñaõ chuyeån sang vaán ñeà toâng tích cuûa Ñöùc Yeâsu, khieán Ngöôøi khaúng ñònh ngay: “Baùnh haèng soáng bôûi trôøi xuoáng, chính laø Ta!”. Ngöôøi muoán quaû quyeát mình töø trôøi ñeán.
Nhieàu taùc giaû nghó raèng chöông 6 cuûa Yoan phaûi chaám döùt ôû ñaây. Vaø muïc ñích cuûa chöông naøy chæ laø ñeå maïc khaûi nguoàn goác ñích thöïc cuûa Ñöùc Yeâsu laø Ñaáng töø trôøi ñeán, laø Lôøi Thieân Chuùa ñeán trong theá gian, laø Lôøi Thieân Chuùa nhaäp theå ñeå ai tin thì ñöôïc soáng.
Nhöng vì ghi laïi Lôøi maïc khaûi sau khi Chuùa Yeâsu ñaõ veà trôøi vaø ñang thôøi Giaùo hoäi chuyeân caàn vôùi vieäc beû Baùnh vaø vieäc tham döï vaøo Bí Tích naøy thieát yeáu cho söï soáng cuûa Giaùo hoäi, neân taùc giaû ñaõ theâm nhöõng caâu laøm neân baøi Tin Möøng cuûa leã Mình Thaùnh Chuùa hoâm nay. Ñuùng hôn, coù leõ chuùng ta neân noùi trong khi caùc taùc giaû Phuùc AÂm khaùc chæ keå laïi thuaàn tuùy vieäc Chuùa hoùa baùnh ra nhieàu ñeå nuoâi daân, taùc giaû Yoan nhìn thaáy ñaây laø “daáu laï” gôïi leân maàu nhieäm Chuùa Yeâsu laø Ngoâi Lôøi ban söï soáng, vaø laø cô hoäi ñeå oâng vieát veà Bí tính Thaùnh Theå, haàu buø vaøo choã oâng seõ khoâng thuaät laïi vieäc Chuùa thieát laäp Bí tích naøy, vì ai ai cuõng ñaõ bieát roài.
Duø sao, sau khi ñaõ ñoïc laïi phaàn treân, chuùng ta thaáy baøi Tin Möøng hoâm nay thaät saùng suûa vaø chuùng ta phaûi hieåu theo chieàu höôùng ñoù.
Chuùa Yeâsu ñaõ khaúng ñònh Ngöôøi laø baùnh haèng soáng bôûi trôøi xuoáng, ai aên baùnh naøy thì ñöôïc soáng ñôøi ñôøi. Leõ ra ngöôøi Dothaùi coù theå hieåu theo nghóa treân kia, nhaän Ñöùc Kitoâ laø Con Thieân Chuùa ñeán ban söï soáng cho loaøi ngöôøi neân phaûi tin ôû Ngöôøi vaø vaøo Lôøi cuûa Ngöôøi. Nhöng Ngöôøi bieát hoï khoâng tin. Hoï seõ gieát Ngöôøi. Nhöng chính söï cheát cuûa Ngöôøi seõ laøm cho ngöôøi ta ñöôïc soáng. Neân Ngöôøi tieáp theo “Vaø baùnh Ta seõ ban aáy laø Thòt Mình Ta vì söï soáng theá gian”.
Ngöôøi Dothaùi khoâng chòu ñöïng noåi nöõa. Tin vaøo Ngöôøi ñaõ khoå, baây giôø laïi coøn phaûi tin vaøo söï cheát cuûa Ngöôøi! Do ñoù, vì khoâng tin, hoï ñaõ rì raàm vôùi nhau ñeå phaûn ñoái: laøm sao OÂng coù theå cho ta aên thòt mình ñöôïc?
Chuùa Yeâsu lôïi duïng ngay söï kieän hoï muoán hieåu lôøi Ngöôøi moät caùch cuï theå ñeå noùi roõ vieäc Ngöôøi seõ bò gieát, thòt maùu phaân reõ vaø baûo ngöôøi ta phaûi tin ôû maàu nhieäm Töû naïn cuûa Ngöôøi ñeå ñöôïc soáng. Vaø nhöõng lôøi aáy raát thích hôïp ñeå noùi veà Bí tích Thaùnh Theå. Noùi caùch khaùc, taùc giaû Yoan ñaõ nhìn vaøo cöû haønh Thaùnh Theå trong Giaùo hoäi ñeå noùi veà söï cheát cöùu theá cuûa Chuùa vaø cuõng ñeå ngöôøi ta luoân luoân lieân keát Thaùnh Theå vôùi cuoäc Töû naïn cöùu ñoä cuûa Ngöôøi. Coù theå noùi caû baøi Tin Möøng hoâm nay chæ muoán giaûi thích caâu Baùnh haèng soáng, chính laø Ta: vaø Baùnh Ta seõ ban aáy laø Thòt Mình Ta vì söï soáng theá gian. Vaø caâu noùi aáy coù yù baûo ngöôøi ta phaûi tin vaøo cuoäc ñôøi cuûa Chuùa Yeâsu vaø söï cheát cuûa Ngöôøi. Taùc giaû ñaõ duøng cöû haønh Thaùnh Theå ôû trong Giaùo hoäi ñeå dieãn taû chaân lyù treân. Vaø ñoàng thôøi cuõng muoán duøng chaân lyù aáy ñeå noùi veà noäi dung cuûa Thaùnh Theå. Bí tích naøy ban Chuùa Yeâsu trong leã teá hy sinh cuûa Ngöôøi cho chuùng ta. Ai tin vaø nhaän laáy thì ñöôïc soáng ñôøi ñôøi.
C. Töø Mình Chuùa Ñeán Chuùng Ta
Theá neân möôïn lôøi thö Phaoloâ hoâm nay, Phuïng vuï nhaéc nhôû chuùng ta Cheùn thaùnh vaø Baùnh thaùnh chuùng ta caàm laáy nôi baøn thôø laø chính Chuùa Yeâsu trong maàu nhieäm Töû naïn cöùu theá. Chuùng ta phaûi tin Chuùa hieän dieän döôùi hình thöùc baùnh röôïu. Nhöng chöa ñuû. Coøn phaûi tin Ngöôøi laø Baùnh bôûi trôøi, töùc laø Lôøi haèng soáng nuoâi soáng chuùng ta. Hôn nöõa ôû ñaây, trong Bí tích naøy, baùnh röôïu coøn laø Thòt Maùu Ngöôøi ban vì söï soáng theá gian, töùc laø söï cheát cuûa Ngöôøi khieán cho chuùng ta ñöôïc soáng ñôøi ñôøi. Ñeán vôùi Thaùnh Theå chuùng ta chæ ñöôïc ôn neáu tin nhö vaäy. Vaø khi thoâng hieäp vôùi Bí tích naøy, chuùng ta phaûi chia seû leã hy sinh cuûa Chuùa.
Nhieàu ngöôøi nghe noùi ñeán maàu nhieäm söï cheát cuûa Chuùa, chæ nhìn thaáy nhöõng neùt beà ngoaøi laø nhöõng ñôùn ñau, nhö ngöôøi Dothaùi chæ nhìn thaáy thòt vaø maùu. Hoï khoâng ñaït tôùi caùc thöïc taïi beân trong. Döôùi hình thöùc thòt maùu, coù con ngöôøi Ñöùc Kitoâ, coù yù chí hy sinh cöùu theá cuûa Ngöôøi, coù ôn cöùu ñoä giao hoøa con ngöôøi vôùi Thieân Chuùa vaø loaøi ngöôøi vôùi nhau. Phaoloâ nhaéc nhôû chuùng ta, khi chòu Mình vaø Maùu Thaùnh Chuùa, phaûi tin vaøo maàu nhieäm hy teá hoøa giaûi vaø phaûi muoán keát hôïp vôùi Thieân Chuùa vaø vôùi ñoàng loaïi trong Thaân theå Ñöùc Kitoâ. Coù nhö vaäy Thaùnh Theå môùi laø löông thöïc nuoâi döôõng söï soáng ñôøi ñôøi, vì soáng ñôøi ñôøi laø soáng vôùi Thieân Chuùa vaø caùc thaùnh cuûa Ngöôøi. Thaùnh Theå vì theá laø bí tích tình yeâu vì khieán chuùng ta ñöôïc löu laïi trong Chuùa vaø Chuùa trong chuùng ta, ñeå chuùng ta laøm neân Thaân Theå Chuùa vaø neân chi theå cuûa nhau. Vaø taát caû nhöõng ôn ñoù ñeàu nhôø Thaäp giaù Ñöùc Kitoâ vaø söï cheát cuûa Ngöôøi, maø Thaùnh Theå laø Bí tích.
Ngaøy leã Mình Maùu Thaùnh Chuùa khoâng nhöõng nhaéc nhôû chuùng ta nieàm tin vaøo söï hieän dieän cuûa Chuùa nôi Thaùnh Theå vaø vaøo hieäu löïc cuûa Bí tích tình yeâu duy nhaát hoùa chuùng ta trong Thaân theå Ñöùc Kitoâ nhôø vieäc Ngöôøi hieán daâng Thòt Maùu trong hy leã hoøa giaûi. Caùc baøi ñoïc cuûa Thaùnh leã hoâm nay coøn gôïi leân boái caûnh chuùng ta phaûi nhôù moãi laàn ñeán vôùi Mình Maùu Thaùnh Chuùa. Ñaây laø Baùnh haèng soáng bôûi trôøi xuoáng nhö manna, daønh cho Daân Chuùa ñang treân ñöôøng sa maïc traàn gian. Chuùa ñoøi daân phaûi caûm thaáy thieáu thoán, baát löïc vaø ñaët heát nieàm tin vaøo Ngöôøi. Vaø chôø mong ñöôïc soáng nhôø moïi söï do Lôøi Chuùa phaùn ra. Chuùa muoán chuùng ta luoân luoân yù thöùc thaân phaän khoù ngheøo veà haïnh phuùc ñôøi ñôøi ñeå troâng chôø Nguôøi ban söï soáng vónh cöûu, khi chuùng ta giöõ Lôøi Ngöôøi vaø keát hôïp vôùi Ngöôøi nhôø Bí tích Thaùnh Theå. Vaø khi chuùng ta thi haønh hai ñieàu naøy thì nhaát ñònh chuùng ta seõ trôû thaønh Kitoâ höõu hoaøn toaøn hôn, töùc laø soáng gioáng nhö Ngöôøi hôn. Vaø cuoäc ñôøi cuûa Ngöôøi roõ raøng laø ñaõ hy sinh cho Thieân Chuùa vaø taän hieán cho haïnh phuùc cuûa moïi ngöôøi. Chuùng ta seõ ñaïo ñöùc vaø phuïc vuï. Chuùng ta seõ meán Chuùa vaø yeâu ngöôøi. Chuùng ta seõ laøm ñeïp ñaïo vaø toát ñôøi.
Ñoù laø ñieàu chuùng ta phaûi ao öôùc moãi khi ñeán vôùi Thaùnh Theå vaø ñaëc bieät trong Thaùnh Leã hoâm nay.
(Trích daãn töø taäp saùch Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm)