Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa Naêm A
Nhöõng Baøi Suy Nieäm Lôøi Chuùa Chuùa Nhaät
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Chuùa Nhaät 6 Muøa Phuïc Sinh Naêm A
Hoäi Thaùnh Coù Thaùnh Thaàn ÔÛ Luoân
(Cv 8,5-8.14-17; 1P 3,15-18; Yn 14,15-21)
Phuùc AÂm: Yn 14, 15-21
"Thaày seõ xin Cha vaø Ngöôøi seõ ban cho caùc con moät Ñaáng Phuø Trôï khaùc".
Khi aáy, Chuùa Gieâsu phaùn cuøng caùc moân ñeä raèng: "Neáu caùc con yeâu meán Thaày, thì haõy giöõ giôùi raên Thaày. Vaø Thaày seõ xin Cha, vaø Ngöôøi seõ ban cho caùc con moät Ñaáng Phuø Trôï khaùc, ñeå Ngaøi ôû vôùi caùc con luoân maõi. Ngaøi laø Thaàn Chaân Lyù maø theá gian khoâng theå ñoùn nhaän, vì theá gian khoâng thaáy vaø cuõng chaúng bieát ñöôïc Ngaøi; coøn caùc con, caùc con bieát Ngaøi, vì Ngaøi seõ ôû nôi caùc con vaø ôû trong caùc con. Thaày seõ khoâng boû caùc con moà coâi: Thaày seõ ñeán vôùi caùc con. Moät ít nöõa, theá gian seõ khoâng coøn thaáy Thaày. Phaàn caùc con, caùc con thaáy Thaày vì Thaày soáng vaø caùc con cuõng seõ soáng. Trong ngaøy ñoù, caùc con seõ hieåu bieát raèng Thaày ôû trong Cha Thaày, vaø caùc con ôû trong Thaày, vaø Thaày ôû trong caùc con. Ai nhaän caùc luaät Thaày truyeàn vaø giöõ caùc luaät ñoù, thì ngöôøi aáy laø keû meán Thaày. Vaø ai meán Thaày seõ ñöôïc Cha Thaày yeâu meán, vaø Thaày seõ yeâu noù, vaø seõ toû mình ra cho noù".
Suy Nieäm:
Chuùa Nhaät VI Phuïc Sinh
Cv 8,5-8.14-17; 1P 3,15-18; Yn 14,15-21
Xeùt veà nhieàu maët, Chuùa nhaät hoâm nay muoán tieáp noái tö töôûng cuûa Chuùa nhaät tröôùc. Baøi saùch Coâng vuï caùc Toâng ñoà Chuùa nhaät tröôùc noùi ñeán vieäc thieát laäp caùc Phoù teá, trong soá ñoù coù Philip. Hoâm nay cuõng saùch aáy cho ta thaáy hoaït ñoäng cuûa oâng. Chuùa nhaät tröôùc, thö thaùnh Pheâroâ phaân bieät keû tin vaø nhöõng ngöôøi khoâng tin. Vöøa giôø chuùng ta laïi nghe thaùnh nhaân khuyeân nhuû nhöõng keû tin phaûi soáng theá naøo vôùi nhöõng ngöôøi khoâng tin. Sau cuøng baøi Tin Möøng hoâm nay roõ reät tieáp theo baøi Tin Möøng Chuùa nhaät tröôùc vaø noùi ñeán nhöõng vieäc Chuùa Yeâsu laøm cho chuùng ta nôi Cha Ngöôøi. Vaäy neáu quan nieäm duy nhaát ñaõ coù theå noái keát caùc tö töôûng cuûa Chuùa nhaät tröôùc, thì hoâm nay ñaøo saâu theâm quan nieäm aáy, chuùng ta seõ thaáy caû ba baøi Kinh Thaùnh ñeàu quy veà Chuùa Thaùnh Thaàn. Noùi caùch khaùc, Chuùa nhaät tröôùc ñaõ ñeå chuùng ta thaáy Chuùa Yeâsu chòu cheát vaø soáng laïi laø Ñaù soáng xaây neân Hoäi Thaùnh, thì hoâm nay chuùng ta seõ ñöôïc chöùng kieán Hoäi Thaùnh maïnh meõ nhö theá naøo.
A. Hoäi Thaùnh Ñaày Söùc Maïnh Thaùnh Thaàn
Nhöõng chöông ñaàu trong saùch Coâng vuï caùc Toâng ñoà ñaõ cho chuùng ta thaáy söùc maïnh cuûa Hoäi Thaùnh ôû Yeârusalem. Soá caùc tín höõu gia taêng, uy tín caùc Toâng ñoà saâu roäng, coäng ñoaøn ñöôïc toaøn daân meán phuïc. Söùc soáng maïnh meõ aáy taát nhieân muoán laøm noå tung nhöõng giôùi haïn chaät heïp. Nhöng xaùc thòt con ngöôøi nhieàu khi naëng neà, chaäm chaïp. Moái caêng thaúng roõ reät ñaàu tieân ñaõ hieän ra nôi töông quan giöõa Dothaùi vaø Hylaïp. Caùc Toâng ñoà ñaõ saùng suoát ñaët tay treân baûy ngöôøi Hylaïp noåi tieáng, ñaày Thaùnh Thaàn vaø khoân ngoan. Hoï toû ra thaät xöùng ñaùng. Steâphanoâ khieán caû thaønh chaán ñoäng vì lôøi leõ vaø thaùi ñoä tuyeân xöng ñöùc tin cuûa oâng. Philip lôïi duïng ngay hoaøn caûnh phaûi phaân taùn vì baét bôù ñeå ñi truyeàn giaùo ôû Samari.
Chuùng ta ñeå yù: caû hai ngöôøi ñeàu ñaõ baét ñaàu hoaït ñoäng nôi löông daân, rao giaûng Tin Möøng cöùu ñoä cho nhöõng ngöôøi khoâng phaûi laø Dothaùi. Coâng vieäc cuûa hoï khoâng phaûi chæ laø phuïc vuï baøn aên, nhö thoaït ñaàu chuùng ta töôûng. Noùi ñuùng hôn thaáy hoï hoaït ñoäng nhö vaäy, chuùng ta phaûi töï hoûi coâng thöùc “phuïc vuï baøn aên” nghóa laø gì? Caû Steâphanoâ vaø Philip ñeàu rao giaûng Tin Möøng. Philip coøn laøm pheùp Röûa nöõa. Thaønh ra khi Pheâroâ noùi: “Coøn (caùc Toâng ñoà) chuùng toâi, chuùng toâi seõ chuyeân lo caàu nguyeän vaø phuïc vuï Lôøi Chuùa”, chuùng ta phaûi hieåu nhö theá naøo? Thieát töôûng thaät laø sai laàm khi phaân bieät phaän vuï caùc Toâng ñoà laø caàu nguyeän vaø giaûng Lôøi Chuùa, coøn traùch nhieäm caùc “Phoù teá” laø phuïc vuï baøn aên. Chuùng ta ñaõ coù laàn thaáy khoâng ñöôïc haïn cheá sinh hoaït Giaùo hoäi trong phuïng vuï. Theá thì cuõng khoâng neân giôùi haïn quaù möùc phaän vuï cuûa caùc Thöøa taùc vieân. Roõ raøng caùc Phoù teá môùi cuõng ñaõ giaûng Tin Möøng, laøm pheùp Röûa vaø laøm nhieàu pheùp laï nöõa. Hoaït ñoäng cuûa hoï coù khaùc vôùi coâng vieäc cuûa caùc Toâng ñoà bao nhieâu? Hay laø chuùng ta chæ neân hieåu kieåu noùi “chuyeân lo caàu nguyeän vaø phuïc vuï Lôøi Chuùa” aùp duïng cho caùc Toâng ñoà chæ coù nghóa laø quyeàn chuû trì caùc coäng ñoàng phuïng vuï vaø toå chöùc vieäc rao giaûng Tin Möøng, thuoäc veà caùc ngaøi. Coâng vieäc cuûa nhöõng ngöôøi khaùc caàn ñeán caùc ngaøi moät caùch naøo ñoù môùi ñöôïc hoaøn toaøn. Döôøng nhö chính baøi saùch Coâng vuï hoâm nay khieán ta hieåu nhö vaäy. Vì cho duø Philip ñaõ truyeàn giaùo ôû Samari y nhö moät Toâng ñoà, tín höõu ôû ñoù phaûi ñôïi Pheâroâ vaø Yoan ñeán môùi ñöôïc laõnh nhaän Thaùnh Thaàn.
Suy nghó treân ñaây khoâng voâ ích cho ñôøi soáng hieän nay cuûa chuùng ta. Nhieàu khi chuùng ta quaù taùch rôøi caùc phaän vuï – giaùo daân döûng döng vôùi coâng vieäc cuûa Linh muïc vaø Linh muïc cuõng haàu nhö khoâng muoán bieát tôùi coâng vieäc cuûa giaùo daân – Chuùng ta queân moïi ngöôøi trong Giaùo hoäi ñeàu ñaõ laõnh nhaän Thaùnh Thaàn; vaø ôn Thaùnh Thaàn phong phuù maïnh meõ hôn chuùng ta töôûng. Chuyeän Steâphanoâ vaø Philip cho thaáy roõ: Thaùnh Thaàn hoaït ñoäng maïnh meõ nôi nhöõng con ngöôøi goác Hylaïp aáy. Hoï ñaõ laøm vieäc haàu nhö caùc Toâng ñoà. Chæ coù ñieàu hoï ñaõ löïa choïn moâi tröôøng daân ngoaïi, hôïp hôn vôùi hoï vaø hoï vaãn coâng nhaän quyeàn caùc Toâng ñoà. Noùi ñuùng hôn, Thaùnh Thaàn ñaõ duøng hoï ñeå ñi vaøo nhöõng laõnh vöïc môùi, khieán vieäc truyeàn giaùo cho löông daân ñaõ khôûi söï vôùi chính nhöõng ngöôøi goác löông daân. Vaø giaùo ñoaøn Yeârusalem, giaùo ñoaøn meï ñaõ mau maén ñeán tieáp söùc cho caùc coäng ñoaøn môùi. Caùc Toâng ñoà ñaõ göûi ngay Pheâroâ vaø Yoan tôùi, Hai ngöôøi ñaõ ban Thaùnh Thaàn, hoaøn taát coâng vieäc cuûa Philip, khieán moät laàn nöõa, chuùng ta laïi thaáy chính Thaùnh Thaàn laø daây baùc aùi xaây döïng vaø baûo toaøn söï duy nhaát trong Giaùo hoäi. Chính ñieàu ñoù ñem laïi haân hoan vui möøng khoâng nhöõng cho Samari maø caû Yeârusalem, töùc laø cho toaøn theå Hoäi Thaùnh.
Nhöng ñôøi soáng khoâng luoân luoân nhö vaäy. Hoäi Thaùnh ñaõ bò baét bôù ôû Yeârusalem trong caâu chuyeän Steâphanoâ. Hoäi Thaùnh coøn coù theå gaëp khoù khaên ôû moïi thôøi. Khi aáy Thaùnh Thaàn seõ laøm vieäc theá naøo trong Hoäi Thaùnh? Chuùng ta haõy ñoïc ñoaïn thö Pheâroâ.
B. Hoäi Thaùnh Ñöôïc Taùi Sinh Veà Thaàn Khí
Nhìn thaáy Giaùo hoäi ñang bò baét bôù ôû nhieàu nôi, vò Toâng ñoà tröôûng ñaõ khoâng ngaàn ngaïi caên daën tín höõu nhöõng thaùi ñoä cuï theå. Ngaøi noùi: “Anh em haõy hieåu bieát Ñöùc Kitoâ laø Chuùa nôi loøng anh em”. Ñoù laø thaùi ñoä caên baûn. Hôn bao giôø heát, trong nhöõng hoaøn caûnh khoù khaên, tín höõu phaûi toân vinh Ñöùc Kitoâ ôû trong loøng. Phaûi hieåu bieát Ngöôøi laø Chuùa, töùc laø phaûi nhaän thöùc Ngöôøi ñaõ soáng laïi. Khoâng naém vöõng nieàm tin ñoù, ñöùc tin cuûa chuùng ta seõ trôû neân voâ ích. Ngöôïc laïi khi tin vöõng vaøng Ngöôøi soáng laïi, thì nhö tröôùc ñaây thö Pheâroâ ñaõ noùi, ngöôøi ta taát khoâng bò hoå theïn (2,6).
Vaø moät khi ñaõ tin vöõng vaøng, böùc thö noùi tieáp: “Anh em haõy luoân saün saøng ñaùp lôøi vôùi moïi ngöôøi hoûi leõ anh em... vôùi moät loøng hieàn töø, kính neå”. Pheâroâ bieát, vaø Chuùa Yeâsu cuõng ñaõ baùo tröôùc, “coù ngaøy ngöôøi ta loâi chuùng con ñeán phaùp ñình”. Tín höõu seõ bò hoûi. Phaûi traû lôøi, vì ñoù laø chuyeän coù heä ñeán “moái hy voïng coù nôi anh em”, töùc laø Tin Möøng cöùu ñoä chuùng ta mang ôû trong mình. Nhöng phaûi aên noùi hieàn töø, kính neå. Lôøi rao giaûng Tin Möøng khoâng ñöôïc töïa vaøo söï khoân ngoan theá gian vaø söùc maïnh tu töø cuûa loaøi ngöôøi. “Luùc ñoù, khoâng phaûi chuùng con noùi, nhöng laø Thaàn trí noùi cho chuùng con”. Lôøi aáy mang ñaày söùc maïnh cuûa Thieân Chuùa; nhöng Thieân Chuùa haønh ñoäng maïnh meõ maø laïi dòu daøng (fortiter et suaviter). Chính vieäc naém baét chaân lyù khieán lôøi noùi khoan thai. Vaäy neáu “chuùng ta ñaõ hieåu bieát Ñöùc Kitoâ laø Chuùa ôû trong loøng chuùng ta roài”, thì khoâng coù lyù naøo lôøi noùi cuûa chuùng ta laïi khoâng hieàn töø kính neå.
Ñaøng khaùc, nhö vaäy khoâng phaûi chæ laø suy dieãn maø coøn laø baét chöôùc. Tín höõu luoân phaûi doõi theo veát chaân Chuùa Cöùu Theá. Theá maø Ngöôøi ñaõ ñi qua ñau khoå laøm sao? Pheâroâ khoâng caàn daøi doøng nhaéc laïi nöõa. Ngaøi chæ toùm taét trong moät caâu raát suùc tích: “Ngaøi, Ñöùc Yeâsu Kitoâ Chuùa chuùng ta, ñaõ bò gieát cheát veà xaùc thòt, nhöng ñaõ ñöôïc taùi sinh veà Thaàn khí. Öôùc gì khi Giaùo hoäi bò baét bôù, luùc chuùng ta phaûi ñau khoå, beà ngoaøi xaùc thòt coù nhö cheát thì tinh thaàn cuõng haõy soáng ñoäng. Ñuùng hôn nöõa, öôùc gì Thaàn khí cuûa Chuùa toû ra maïnh meõ nôi thaân xaùc yeáu heøn cuûa chuùng ta!
Nhö vaäy, duø trong hoaøn caûnh naøo, thuaän cuõng nhö nghòch, söùc maïnh cuûa Hoäi Thaùnh vaø cuûa chuùng ta vaãn laø Thaùnh Thaàn. Ñieàu caàn duy nhaát laø phaûi coù Thaùnh Thaàn. Theá maø ñoù laïi laø ôn Chuùa Yeâsu haèng ban cho chuùng ta, theo baøi Tin Möøng hoâm nay.
C. Hoäi Thaùnh Coù Thaùnh Thaàn ÔÛ Luoân
Noùi vôùi moân ñeä trong böõa Tieäc ly, Chuùa Yeâsu tuyeân boá: Ngöôøi seõ ra ñi, nhöng khoâng ñeå hoï moà coâi. Ngöôøi seõ trôû laïi vôùi hoï, khoâng phaûi trong thaân xaùc nhö hieän nay, nhöng “seõ toû mình ra cho hoï”. Theá gian seõ khoâng coøn thaáy Ngöôøi, nhöng hoï thaáy vì Ngöôøi vaãn soáng.
Chaéc chaén Lôøi Chuùa chæ saùng suûa, deã hieåu sau khi coù aùnh saùng Phuïc sinh. Luùc ñoù moân ñeä môùi roõ: Ñöùc Yeâsu ñaõ ñi thaät; theá gian khoâng coøn thaáy Ngöôøi nöõa vì Ngöôøi ñaõ cheát theo xaùc thòt; nhöng Ngöôøi ñaõ trôû laïi vôùi moân ñeä, trong nhöõng laàn toû mình ra. Vaø nhaát laø nhaän ñöôïc Thaàn Khí Ngöôøi thoåi cho, hoï caûm thaáy gaàn Ngöôøi hôn bao giôø heát. Roõ raøng Ngöôøi vaãn soáng vaø hoï cuõng soáng. Hoï soáng ôû trong Ngöôøi vaø Ngöôøi soáng ôû trong hoï. YÙ thöùc aáy minh chöùng ñöôïc vì “do tay caùc Toâng ñoà, laém daáu laï ñieàm thieâng ñaõ xaûy ra trong daân”, töø sau ngaøy Thaùnh Thaàn hieän xuoáng. Theá neân caâu Chuùa noùi: “Khoâng ñeå hoï moà coâi” ñaõ ñöôïc hieåu nhö laø Thaàn trí cuûa Ngöôøi ñaõ ñöôïc ban cho hoï ñeå löu laïi nôi hoï vaø ôû trong hoï (c.15-16).
Nhö vaäy, hoï cuõng yù thöùc hôn veà meänh leänh Chuùa truyeàn nhö laø ñieàu kieän ñeå khoâng bò boû moà coâi. Ñoù laø giöõ Lôøi Ngöôøi.
Chaéc chaén Hoäi Thaùnh luùc ban ñaàu ñaõ chuyeân caàn vôùi vieäc naøy. Caùc tín höõu kieân trì vôùi giaùo huaán cuûa caùc Toâng ñoà. Caùc vò naøy chuyeân lo phuïc vuï Lôøi Chuùa. Chính nhôø nhieät tình nhö vaäy maø ñöùc tin taêng tröôûng, Thaùnh Thaàn hoaït ñoäng maïnh meõ, caû thaønh ñeàu vui möøng vaø coù ai bò baét bôù thì cuõng haân hoan vì ñaõ thaáy mình ñaùng ñöôïc chòu sæ nhuïc vì Danh Ngöôøi.
Ñôøi soáng cuûa Hoäi Thaùnh luoân luoân nhö vaäy. Luùc thuaän cuõng nhö luùc nghòch, Hoäi Thaùnh chæ maïnh meõ nhôø Thaùnh Thaàn. Chính Ngöôøi laø söùc maïnh cuûa Hoäi Thaùnh vì laø Thaàn trí cuûa Ñöùc Kitoâ ñaõ ñöôïc ban cho Hoäi Thaùnh sau khi Chuùa Cöùu Theá ñaõ veà cuøng Cha qua maàu nhieäm Töû naïn Phuïc sinh. Thaùnh Thaàn hoaït ñoäng nôi moïi thaønh phaàn trong Daân Chuùa, khoâng phaân bieät Dothaùi hay Hylaïp, Toâng ñoà hay Phoù teá. Ngöôøi phaân phoái phaän vuï nhöng ñoàng thôøi haèng xaây döïng, thaét chaët tình lieân ñôùi ñeå xöù meï xöù con cuõng chæ laø moät Hoäi Thaùnh. Chuùng ta caàu xin Ngöôøi ñeán trong chuùng ta vaø trong caùc giaùo ñoaøn cuûa chuùng ta. Thaät ra, Ngöôøi vaãn ñeán vì coù bao giôø Ñöùc Kitoâ boû chuùng ta moà coâi. Moãi laàn Giaùo Hoäi cöû haønh Thaùnh leã, maàu nhieäm Vöôït qua cuûa Chuùa laïi ñöôïc taùi hieän. Maàu nhieäm Chuùa veà cuøng Cha ban Thaùnh Thaàn xuoáng laïi ñöôïc cöû haønh. Taát caû tuøy ôû chuùng ta vaø coäng ñoaøn chuùng ta coù ñoùn nhaän vaø ñeå Thaùnh Thaàn hoaït ñoäng nôi mình vaø qua mình hay khoâng?
Öôùc gì Thaùnh leã naøy ban cho chuùng ta ñöôïc ñaày Thaùnh Thaàn. Vaø cuõng öôùc gì laõnh nhaän ôn Thaùnh Thaàn roài, moãi ngöôøi seõ nhö Steâphanoâ vaø Philip, toû ra haêng say trong moâi tröôøng cuûa mình, thi haønh söù meänh Toâng ñoà, laøm cho nhieàu ngöôøi tin Ñöùc Yeâsu laø Chuùa ñeå xaõ hoäi theâm haân hoan trong tình lieân ñôùi nhieät thaønh xaây döïng haïnh phuùc chung moãi ngaøy moãi lan roäng. Coù nhö vaäy môùi coù Muøa Phuïc sinh trong ñôøi soáng chuùng ta vaø môùi ñaùng ngöôõng voïng maàu nhieäm Chuùa leân trôøi vaø ban Thaùnh Thaàn xuoáng, nhöõng maàu nhieäm maø chuùng ta seõ kính nhôù caùch ñaëc bieät trong caùc Chuùa nhaät tôùi.
(Trích daãn töø taäp saùch Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm)