Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa Naêm A
Nhöõng Baøi Suy Nieäm Lôøi Chuùa Chuùa Nhaät
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Chuùa Nhaät 2 Muøa Phuïc Sinh Naêm A
Nieàm tin vaøo vieäc Chuùa soáng laïi
phaùt xuaát töø nhöõng söï kieän khoâng choái caõi ñöôïc
(Cv 2,42-47; 1P 1,3-9; Yn 20,19-31)
Phuùc AÂm: Yn 20, 19-31
"Taùm ngaøy sau Chuùa Gieâsu hieän ñeán".
Vaøo buoåi chieàu ngaøy thöù nhaát trong tuaàn, nhöõng cöûa nhaø caùc moân ñeä hoïp ñeàu ñoùng kín, vì sôï ngöôøi Do-thaùi, Chuùa Gieâsu hieän ñeán, ñöùng giöõa caùc oâng vaø noùi raèng: "Bình an cho caùc con". Khi noùi ñieàu ñoù, Ngöôøi cho caùc oâng xem tay vaø caïnh söôøn Ngöôøi. Baáy giôø caùc moân ñeä vui möøng vì xem thaáy Chuùa. Chuùa Gieâsu laïi phaùn baûo caùc oâng raèng: "Bình an cho caùc con. Nhö Cha ñaõ sai Thaày, Thaày cuõng sai caùc con". Noùi theá roài, Ngöôøi thoåi hôi vaø phaùn baûo caùc oâng: "Caùc con haõy nhaän laáy Thaùnh Thaàn, caùc con tha toäi ai, thì toäi ngöôøi aáy ñöôïc tha. Caùc con caàm toäi ai, thì toäi ngöôøi aáy bò caàm laïi". Baáy giôø trong Möôøi hai Toâng ñoà, coù oâng Toâma goïi laø Ñiñymoâ, khoâng cuøng ôû vôùi caùc oâng khi Chuùa Gieâsu hieän ñeán. Caùc moân ñeä khaùc ñaõ noùi vôùi oâng raèng: "Chuùng toâi ñaõ xem thaáy Chuùa". Nhöng oâng ñaõ noùi vôùi caùc oâng kia raèng: "Neáu toâi khoâng nhìn thaáy veát ñinh ôû tay Ngöôøi, neáu toâi khoâng thoïc ngoùn tay vaøo loã ñinh, neáu toâi khoâng thoïc baøn tay vaøo caïnh söôøn Ngöôøi, thì toâi khoâng tin".
Taùm ngaøy sau, caùc moân ñeä laïi hoïp nhau trong nhaø vaø coù Toâma ôû vôùi caùc oâng. Trong khi caùc cöûa vaãn ñoùng kín, Chuùa Gieâsu hieän ñeán ñöùng giöõa maø phaùn: "Bình an cho caùc con". Ñoaïn Ngöôøi noùi vôùi Toâma: "Haõy xoû ngoùn tay con vaøo ñaây, vaø haõy xem tay Thaày; haõy ñöa baøn tay con ra vaø xoû vaøo caïnh söôøn Thaày; chôù cöùng loøng, nhöng haõy tin". Toâma thöa raèng: "Laïy Chuùa con, laïy Thieân Chuùa cuûa con!" Chuùa Gieâsu noùi vôùi oâng: "Toâma, vì con ñaõ xem thaáy Thaày, neân con ñaõ tin. Phuùc cho nhöõng ai ñaõ khoâng thaáy maø tin".
Chuùa Gieâsu coøn laøm nhieàu pheùp laï khaùc tröôùc maët caùc moân ñeä, vaø khoâng coù ghi cheùp trong saùch naøy. Nhöng caùc ñieàu naøy ñaõ ñöôïc ghi cheùp ñeå anh em tin raèng Chuùa Gieâsu laø Ñaáng Kitoâ, Con Thieân Chuùa, vaø ñeå anh em tin maø ñöôïc soáng nhôø danh Ngöôøi.
Suy Nieäm:
Chuùa Nhaät II Phuïc Sinh
Cv 2,42-47; 1P 1,3-9; Yn 20,19-31
Chuùng ta ñaõ coù theå nhaän thaáy vì sao Phuïng vuï hoâm nay laïi ñoïc cho chuùng ta ñoaïn Tin Möøng vöøa nghe. Bôûi vì hoâm nay laø ngaøy thöù 8 sau leã Phuïc sinh; theá maø 8 ngaøy sau khi soáng laïi Chuùa ñaõ hieän ra ñaëc bieät cho Thoâma.
A. Baøi Tin Möøng Yoan
Caâu chuyeän veà ngöôøi Toâng ñoà naøy, chuùng ta ñaõ töøng nghe bieát. Vaø khi muoán cheá nhaïo ai, nhieàu khi chuùng ta baûo hoï cöùng loøng tin nhö Thoâma. Nhöng thaät söï, Thoâma vaãn laø moät vò thaùnh Toâng ñoà vaø ngöôøi ñaùng kính phuïc hôn chuùng ta töôûng. Ít nhaát ngöôøi cuõng hôn chuùng ta nhieàu. Theo Tin Möøng Yoan, Thoâma laø vò Toâng ñoà coù suy nghó saùng suûa vaø nhieät tình quaû caûm. Khi Ñöùc Yeâsu noùi vôùi caùc moân ñeä raèng: con ñöôøng Ngöôøi ñi, sau naøy hoï cuõng seõ ñi. Thoâma lieàn thöa: nhöng chuùng con khoâng bieát Thaày ñi ñaâu thì laøm sao bieát ñöôïc ñöôøng loái cuûa Thaày? (14,5). Nhöng duø vaäy, khi thaáy Chuùa döùt khoaùt muoán leân Yeârusalem, khoâng keå chi ñeán nhöõng nguy hieåm ñang chôø, Thoâma ñaõ baûo anh em: Naøo caû chuùng ta nöõa haõy leân Yeârusalem chòu cheát vôùi Ngöôøi. Moät tính tình nhö vaäy chæ ñaùng khen, chöù coù gì laø ñaùng cheâ.
Rieâng trong caâu chuyeän hoâm nay, thoaït tieân Thoâma coù veû nhö laø ngöôøi Toâng ñoà duy nhaát khoâng muoán tin vieäc Chuùa soáng laïi. Ñoù chæ laø loái thuaät truyeän cuûa taùc giaû Tin Möøng thöù tö. Nhöõng saùch Tin Möøng khaùc cho bieát luùc ñaàu nhieàu moân ñeä khoâng muoán tin nhö vaäy. Nhöng Yoan khi keå chuyeän thích noùi ñeán “moät” ngöôøi ñeå laøm noåi baät yù nghóa leân. OÂng coù lyù ñeå choïn Thoâma vì ngöôøi Toâng ñoà naøy, nhö ta ñaõ noùi, coù oùc suy nghó saùng suûa. Nhöõng moân ñeä khaùc ñaõ ñöôïc thaáy Chuùa; coøn oâng, oâng cuõng muoán ñöôïc haân haïnh ñoù, neáu coù theå ñöôïc. Vaø hôn nöõa, oâng muoán coù baèng chöùng xaùc thöïc hôn kieåu caùch anh em moâ taû. OÂng muoán ñöôïc maét thaáy tay sôø. Yoan moâ taû thaùi ñoä cuûa oâng nhö vaäy ñeå khaúng ñònh raèng: nieàm tin cuûa caùc Toâng ñoà vaøo vieäc Chuùa soáng laïi caên cöù vaøo nhöõng cô sôû thaät chaéc chaén.
Ñoù laø chuû ñích cuûa caû ñoaïn Tin Möøng Yn 20. Töø ñaàu chí cuoái, taùc giaû muoán nhaán maïnh: nieàm tin vaøo vieäc Chuùa soáng laïi phaùt xuaát töø nhöõng söï kieän khoâng choái caõi ñöôïc. Yoan vaø Pheâroâ chæ tin sau khi ñaõ thaáy moà troáng vaø caùc khaên lieäm xaùc. Maria Magñala chæ nhaän ra Thaày ñaõ soáng laïi sau khi nghe roõ tieáng Thaày goïi teân mình. Moïi Toâng ñoà khaùc, keå caû Thoâma, con ngöôøi coù suy nghó saùng suûa, cuõng chæ coâng nhaän Chuùa ñaõ phuïc sinh khi ñaõ nhìn thaáy Ngöôøi. Ñöùc tin cuûa caùc Toâng ñoà coù cô sôû chaéc chaén. Hoï thaät laø caùc chöùng nhaân cuûa vieäc Chuùa soáng laïi.
Thaønh ra keát caâu chuyeän veà Thoâma cuõng gioáng nhö chuyeän veà Maria Magñala. Caû hai ñeàu vaéng maët khi nhöõng ngöôøi khaùc ñöôïc “ôn”. Ñieàu aáy thuùc ñaåy hoï khao khaùt ñöôïc ôn lôùn hôn. Vaø quaû thaät, Chuùa ñaõ thöôûng coâng nhöõng taâm hoàn caäy tin. Maria ñaõ ñöôïc hôn Yoan vaø Pheâroâ vì Chuùa ñaõ hieän ra vôùi baø vaø thaân maät dòu daøng goïi teân baø. Thoâma cuõng vaäy, oâng ñöôïc Chuùa hieän ra cho moät mình oâng, neáu ta noùi ñöôïc nhö theá.
Coøn caâu Chuùa noùi: “Bôûi thaáy Ta, con ñaõ tin; phuùc cho nhöõng ai khoâng thaáy maø tin”, khoâng theå laøm Thoâma buoàn, vì oâng thuoäc theá heä caùc Toâng ñoà, nhöõng ngöôøi ñaõ thaáy vaø ñaõ tin. Ai daùm baûo theá heä aáy khoâng coù phuùc? Chính Chuùa ñaõ coù laàn noùi vôùi hoï: Phuùc cho chuùng con vì ñöôïc xem thaáy, nghe thaáy bao ñieàu maø caùc tieân tri vua chuùa khoâng ñöôïc thaáy vaø nghe. Hoï coù phuùc vì ñaõ thaáy vaø ñaõ tin, ñang khi coù bao keû cuõng thaáy maø khoâng tin. Ñöùc tin khoâng chæ caên cöù vaøo nhöõng ñieàu ñaõ thaáy. Boïn Bieät phaùi coù maét maø nhö muø. Neân Thoâma ñaõ thaáy vaø ñaõ tin, thì ñaõ coù phuùc roài. Vaø chaéc chaén nieàm vui cuûa oâng thaät ñaõ to lôùn khi thaáy Chuùa hieän ra vaø noùi vôùi mình. Caâu noùi kia khoâng nhaém oâng nöõa, nhöng höôùng veà ñoäc giaû saùch Tin Möøng vaø chuùng ta heát thaûy. Chuùng ta khoâng thuoäc theá heä nhöõng ngöôøi maét thaáy, maø chuùng ta tin, thì chuùng ta laø nhöõng ngöôøi coù phuùc. Coù phuùc vì ñaõ ñöôïc ôn Chuùa ban, vì ñöùc tin, cuoái cuøng, laø ôn ban cuûa Chuùa. Ngöôøi ban cho nhöõng ai Ngöôøi ñaõ tieàn ñònh. Chính caùi phuùc ñoù maø chuùng ta phaûi suy nghó baây giôø theo lôøi thö 1 Pheâroâ.
B. Baøi Thö Pheâroâ
Taùc giaû baét ñaàu baèng lôøi chuùc tuïng Thieân Chuùa vì nghó ñeán haïnh phuùc mình ñaõ ñöôïc vôùi tö caùch laø tín höõu. Quaû vaäy, chæ vì loøng thöông lôùn lao maø Ngöôøi ñaõ ban cho taát caû chuùng ta ñöôïc ôn taùi sinh nhôø maàu nhieäm Ñöùc Kitoâ Phuïc sinh töø coõi cheát. Chuùng ta ñaâu ñaõ thaáy Ngöôøi, theá maø chuùng ta vaãn meán tin Ngöôøi. Do ñaâu vaäy, neáu khoâng phaûi do loøng thöông xoùt lôùn lao cuûa Ngöôøi? Chính loøng thöông xoùt aáy ñaõ ban Ñöùc Kitoâ cho chuùng ta, ñaõ ñeå Ngöôøi cheát cho chuùng ta vaø ñaõ phuïc sinh Ngöôøi töø keû cheát cho chuùng ta. Taát caû nhöõng vieäc lôùn lao ñoù naèm trong keá hoaïch tình yeâu muoán cho chuùng ta ñöôïc ôn tha thöù toäi loãi vaø trôû neân nghóa töû trong Ñöùc Kitoâ, khieán chuùng ta ñöôïc troâng ñôïi hoàng phuùc lôùn lao baát dieät sau naøy. Saùnh vôùi phuùc loäc aáy, nhöõng ñau khoå ôû ñôøi naøy coù laø chi? Ñoù chæ laø taïm bôï vaø rôm raùc laøm cho vaøng saùng toû. Theá neân chuùng ta haõy giöõ vöõng nieàm tin, nhìn vaøo Ñöùc Kitoâ soáng laïi trong vinh quang maø chaéc chaén vaøo töông lai röïc rôõ ñang chôø mình. Haïnh phuùc ôû ngay trong nieàm tin aáy.
Nhö vaäy baøi thö Pheâroâ ñaõ tieáp noái baøi Tin Möøng Yoan, cho chuùng ta thaáy haïnh phuùc cuûa mình khi tin Ñöùc Kitoâ soáng laïi vaø duøng nieàm tin aáy khuyeán khích chuùng ta trong cuoäc ñôøi phaán ñaáu ôû traàn gian. Nhöng thaät laàm töôûng khi suy nghó vieäc Chuùa Phuïc sinh nguyeân trong töông quan vôùi mình maø thoâi. Khi noùi vôùi Thoâma: phuùc cho nhöõng ai khoâng thaáy maø tin, Chuùa soáng laïi giaùn tieáp ngoû yù muoán coù nhöõng ngöôøi nhö vaäy; nghóa laø Thoâma vaø caùc Toâng ñoà phaûi ñi tìm nhöõng ngöôøi nhö theá. Ngöôøi cuõng ñaõ daïy Maria, khi ñaõ nhaän ra Ngöôøi soáng laïi, haõy ñi baùo tin cho caùc moân ñeä. Nieàm tin phuïc sinh bao haøm söù ñieäp truyeàn giaùo. Ñöùc tin cuûa nhöõng ngöôøi ñaõ thaáy laøm cho nhöõng keû khoâng thaáy maø tin. Nhöõng keû naøy coù phuùc qua trung gian nhöõng ngöôøi treân. Chuùng ta nay ñöôïc phuùc loäc nhôø lôøi giaûng cuûa caùc Toâng ñoà. Vaø taùc ñoäng cuûa caùc Ngaøi tôùi chuùng ta qua Giaùo Hoäi maø buoåi ñaàu ñaõ ñöôïc taùc giaû saùch Coâng vuï moâ taû nhö chuùng ta vöøa nghe ñoïc. Chuùng ta caàn tìm hieåu ñoaïn Thaùnh Kinh naøy ñeå bieát roõ moâi tröôøng phaûi nung naáu nieàm tin haïnh phuùc cuûa chuùng ta vaøo vieäc Chuùa phuïc sinh.
C. Baøi Saùch Coâng Vuï
Roõ raøng caâu cuoái baøi saùch Coâng vuï cho thaáy “soá nhöõng keû ñöôïc cöùu roãi cöù moãi ngaøy ñöôïc Chuùa ban theâm” cho coäng ñoaøn caùc Toâng ñoà laäp ra. Vaø ta phaûi hieåu nieàm tin cöùu roãi nôi moãi ngöôøi cuõng chæ taêng trong caùc coäng ñoaøn nhö theá. Theá neân tìm hieåu caùc coäng ñoaøn naøy laø moät nghóa vuï.
Taùc giaû saùch Coâng vuï - thaùnh Luca - ñaõ nhieät tình laøm coâng vieäc aáy. ÔÛ ñaây roõ raøng ngöôøi khoâng phaùc hoïa töï yù. Baûn vaên cuûa ngöôøi thieáu thöù töï vaø coù nhieàu neùt laëp laïi, khieán ta coù theå noùi ngöôøi ñaõ nghe tin veà nhieàu coäng ñoaøn khaùc nhau vaø thaáy Ôn Chuùa Thaùnh Thaàn laøm vieäc ôû caùc coäng ñoaøn khaùc nhau theá naøo, ngöôøi ghi taát caû laïi nhö laø moät baûn thoáng keâ caùc sinh hoaït phong phuù cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn.
Tröôùc heát chuùng ta thaáy caùc tín höõu baáy giôø kieân trì (hay chuyeân caàn) vôùi giaùo huaán cuûa caùc Toâng ñoà vaø söï hieäp thoâng, vieäc beû baùnh vaø kinh nguyeän. Khoâng coù söï chuyeân caàn vôùi giaùo huaán cuûa caùc Toâng ñoà, khoâng theå ñaøo saâu vaø giöõ vöõng ñöùc tin. Ngöôøi ta seõ tin hôøi hôït vaø coù theå laïc maát nieàm tin. Vieäc kieân trì keát hôïp vôùi caùc Toâng ñoà, vôùi quyeàn giaùo huaán ôû trong Hoäi Thaùnh laø ñieàu kieän ñeå giöõ ñöôïc lieân laïc vaø keát hôïp ñöôïc vôùi Ñöùc Kitoâ haàu khoûi boû rôi maát nieàm tin.
Ñoàng thôøi khi lieân keát vôùi ñaàu, ngöôøi ta cuõng maät thieát vôùi anh em laø cuøng chi theå trong moät thaân theå. Caùc tín höõu ñaàu tieân ñaõ chuyeân caàn vôùi hieäp thoâng, khoâng nhöõng trong cuøng moät ñöùc tin nhöng coøn trong moät loøng meán. Hoï chæ coù moät loøng moät yù (4,32). Khoâng moät ngöôøi naøo noùi laø mình coù cuûa gì rieâng, nhöng ñoái vôùi hoï moïi söï ñeàu laø cuûa chung. Chaéc chaén chuùng ta khoâng neân hieåu cheá ñoä “cuûa chung” ñaõ phoå caäp ôû moïi nôi, trong nhöõng coäng ñoaøn ñoâng ñaûo. Nhöng söï kieän coù moät soá ngöôøi sau khi ñaõ ñoùn nhaän ñöùc tin, ñaõ bieát tình nguyeän boû chung cuûa ñeå chia seû vaø töông trôï nhau, cuõng noùi leân ôn Chuùa Thaùnh Thaàn laøm vieäc maïnh meõ nôi taâm hoàn caùc tín höõu. Luca ghi nhaän söï kieän aáy nhö laø daáu chæ veà ñôøi soáng môùi vaø haïnh phuùc phuïc sinh. Ñoù coù theå laø lyù töôûng, nhöng vaãn laø ñaëc suûng, laø tieáng goïi, laø bieåu thò cuûa ñöùc tin soáng ñoäng vaø toaøn veïn, laø daáu chæ ñôøi soáng phuïc sinh phaùt trieån ñeán möùc cuï theå chi phoái ñeán caû ñôøi soáng vaät chaát.
Tuy nhieân söï hieäp thoâng saâu xa vaø caên baûn naèm ôû bình dieän khaùc. Chính Thieân Chuùa vaø söï soáng cuûa Ngöôøi laø nguoàn maïch phaùt sinh ra söï soáng trong Hoäi Thaùnh. Theá neân haøng ngaøy caùc tín höõu chuyeân caàn vôùi vieäc beû baùnh vaø kinh nguyeän. Saùch Coâng vuï noùi: hoï beû baùnh ôû nhaø vì ñoù laø nghi leã rieâng cuûa Kitoâ giaùo, khoâng laøm taïi Ñeàn thôø ñöôïc. Hoï laøm vieäc aáy “loøng haân hoan, daï ñôn thaønh, trong loøng ngôïi khen Thieân Chuùa”, vì ñaây laø leã Taï ôn Thieân Chuùa ñaõ ban ôn cöùu ñoä moïi ngöôøi nôi Ñöùc Yeâsu Kitoâ Töû naïn vaø Phuïc sinh. Chính trong nghi leã beû baùnh hoï nhaän ra söï hieän dieän cuûa Chuùa ñaõ cheát vaø soáng laïi; hoï thaáy Thieân Chuùa ra tay cöùu ñoä loaøi ngöôøi, neân loøng hoï haân hoan, mieäng daâng lôøi ngôïi khen. Luùc aáy taâm hoàn ñöôïc boài döôõng, daï hoï trôû neân ñôn thaønh; hoï trôû neân taïo vaät môùi, neân baùnh khoâng men cuûa leã Vöôït Qua, töùc cuûa maàu nhieäm Phuïc sinh.
Ngoaøi ra, hoï toû ra chuyeân caàn vôùi vieäc caàu nguyeän vì ñoù laø thaùi ñoä chung cuûa moïi ngöôøi coù tin töôûng. Ngöôøi Dothaùi trung thaønh vôùi kinh nguyeän ôû Ñeàn thôø. Caùc moân ñeä Chuùa cuõng vaäy. Saùch Coâng vuï keå Pheâroâ vaø Yoan leân Ñeàn thôø caàu nguyeän vaøo giôø chung vôùi moïi ngöôøi. Nhöng ngay töø ñaàu caùc tín höõu ñaõ coù loái caàu nguyeän rieâng chung vôùi nhau, nhö khi chôø nhaän ôn Chuùa Thaùnh Thaàn. Vaø vieäc caàu nguyeän naøy caàn cho ñôøi soáng môùi ñeán noãi Pheâroâ khaúng ñònh caùc vieäc töø thieän baùc aùi khoâng ñöôïc laøm suy giaûm.
Chính nhôø neáp soáng chuyeân caàn vôùi vieäc giaùo huaán, hieäp thoâng, beû baùnh vaø caàu nguyeän nhö theá maø Hoäi Thaùnh lôùn leân trong söï meán phuïc cuûa toaøn daân vaø ñöôïc Chuùa chuùc laønh cho taêng tröôûng.
Theá thì ñôøi soáng ñöùc tin môùi cuûa moãi ngöôøi cuõng chæ coù theå phaùt huy ñöôïc nhôø boán söï chuyeân caàn treân, töùc laø nhôø vieäc tham gia vaøo neáp soáng chuyeân caàn cuûa Giaùo hoäi. Thieân Chuùa muoán cöùu ñoä chuùng ta qua Ñöùc Yeâsu-Kitoâ, Ñaáng ñaõ cheát vaø soáng laïi. Thoâma ñaõ xem thaáy Ngöôøi vaø ñaõ tin. Chuùng ta khoâng thaáy nhöng vaãn tin vì Ngöôøi ñang hoaït ñoäng nôi caùc Toâng ñoà vaø Giaùo hoäi. Chính vieäc lieân keát vôùi caùc Toâng ñoà vaø hieäp thoâng vôùi anh em trong vieäc beû baùnh vaø caàu nguyeän laøm cho chuùng ta ñöôïc hôïp nhaát vôùi Chuùa vaø nhaän laáy söï soáng cuûa Ngöôøi. Söï soáng naøy laø söï soáng Thaàn Linh hay Thaùnh Thaàn maø Ñöùc Kitoâ ñaõ ñem laïi khi Ngöôøi Töû naïn-Phuïc sinh. Khi phaùt trieån söï soáng aáy coù theå phaùt sinh ra moät neáp soáng môùi thaät söï khieán toaøn daân meán phuïc vaø nhieàu ngöôøi theo Chuùa.
Chuùng ta caàn suy nghó veà nhöõng ñieàu aáy vaø ñem ra thöïc haønh. Chaéc chaén ñôøi soáng rieâng cuûa chuùng ta vaø ñôøi soáng chung cuûa giaùo xöù seõ khaû quan hôn nhieàu. Vaø ñeå baét ñaàu, chuùng ta haõy soát saéng hieäp thoâng vôùi nhau trong vieäc tuyeân xöng moät ñöùc tin, trong vieäc caàu nguyeän vaø beû baùnh, ñeå coù theå hieäp thoâng trong vieäc chia seû töông trôï nhau trong ñôøi soáng.
(Trích daãn töø taäp saùch Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm)