Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa Naêm A
Nhöõng Baøi Suy Nieäm Lôøi Chuùa Chuùa Nhaät
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Chuùa Nhaät 2 Muøa Chay Naêm A
Chieâm ngöôõng vinh quang cuûa Chuùa
(Kn 12,1-4a; 2Tm 1,8b-10; Mt 17,1-9)
Phuùc AÂm: Mt 17, 1-9
"Maët Ngöôøi chieáu saùng nhö maët trôøi".
Khi aáy, Chuùa Gieâsu ñaõ goïi Pheâroâ, Giacoâbeâ vaø Gioan laø em oâng naøy, vaø Ngöôøi ñöa caùc oâng tôùi choã rieâng bieät treân nuùi cao. Ngöôøi bieán hình tröôùc maët caùc oâng: maët Ngöôøi chieáu saùng nhö maët trôøi, aùo Ngöôøi trôû neân traéng nhö tuyeát. Vaø ñaây Moâseâ vaø EÂlia hieän ra, vaø ñaøm ñaïo vôùi Ngöôøi. Baáy giôø oâng Pheâroâ leân tieáng, thöa Chuùa Gieâsu raèng: "Laïy Thaày, chuùng con ñöôïc ôû ñaây thì toát laém. Neáu Thaày öng, chuùng con xin laøm ba leàu, moät cho Thaày, moät cho Moâseâ, vaø moät cho EÂlia". Luùc oâng coøn ñang noùi, thì coù moät ñaùm maây saùng bao phuû caùc Ngaøi, vaø coù tieáng töø trong ñaùm maây phaùn raèng: "Ñaây laø Con Ta yeâu daáu raát ñeïp loøng Ta, caùc ngöôi haõy nghe lôøi Ngöôøi". Nghe thaáy vaäy, caùc moân ñeä ngaõ saáp xuoáng, vaø heát söùc sôï haõi. Baáy giôø Chuùa Gieâsu ñeán gaàn, ñoäng ñeán caùc oâng vaø baûo: "Caùc con haõy ñöùng daäy, ñöøng sôï". Ngöôùc maét leân, caùc oâng thaáy chaúng coøn ai, tröø ra moät mình Chuùa Gieâsu. Vaø trong luùc töø treân nuùi ñi xuoáng, Chuùa Gieâsu ñaõ ra leänh cho caùc oâng raèng: "Caùc con khoâng ñöôïc noùi vôùi ai veà vieäc ñaõ thaáy, cho tôùi khi Con Ngöôøi töø coõi cheát soáng laïi".
Suy Nieäm:
Chuùa Nhaät II Muøa Chay A
Kn 12,1-4a; 2Tm 1,8b-10; Mt 17,1-9
Baøn Thôø laø Nuùi Thaùnh. Vaø moãi Thaùnh leã laø moät cuoäc Chuùa bieán hình. Ngöôøi laáy hình baùnh röôïu ñeå trôû neân leã vaät, cho ta ñöôïc tham döï vaøo leã teá cuûa Ngöôøi. Nhö vaäy, vieäc Chuùa bieán hình ngaøy tröôùc taát coù töông quan tôùi Thaùnh leã chuùng ta ñang cöû haønh. Chuùng ta haõy tìm hieåu, ñeå Thaùnh leã naøy theâm yù nghóa vaø ñôøi ta neân toát ñeïp hôn.
A. Caâu Chuyeän Chuùa Bieán Hình
Thaùnh Mattheâoâ keå caâu chuyeän naøy 6 ngaøy sau khi Pheâroâ tuyeân xöng Ñöùc Yeâsu laø Con Thieân Chuùa haèng soáng (16,13-20). Hoâm aáy Ñöùc Yeâsu cuõng ñaõ tuyeân boá laàn ñaàu tieân veà cuoäc töû naïn cuûa Ngöôøi; vaø Ngöôøi baûo ai muoán theo Ngöôøi cuõng phaûi vaùc Thaäp giaù. Nhöng ñeå an uûi, Ngöôøi phaùn: roài ñaây Con Ngöôøi seõ ñeán trong vinh quang vaø coù nhöõng keû ñang ôû tröôùc maët Ngöôøi ñaây seõ chöùng kieán.
Khoâng bieát caùc moân ñeä coù hieåu heát nhöõng lôøi aáy khoâng? Nhöng hoâm nay, 6 ngaøy sau, ba oâng Pheâroâ, Yacoâbeâ vaø Yoan ñaõ ñöôïc xem thaáy vinh quang cuûa Ngöôøi nhö chuùng ta vöøa nghe ñoïc.
Xeáp laïi caâu chuyeän nhö vaäy, chuùng ta thaáy ngay vieäc Chuùa bieán hình muoán theå hieän ñieàu Ngöôøi ñaõ höùa. Vaø tröôùc heát noù coù yù nghóa theá maït. Ngöôøi ñaõ höùa cho maáy ngöôøi ñöôïc thaáy Con Ngöôøi ñeán trong vinh quang cuûa Cha Ngöôøi vaø ñeán vôùi Nöôùc cuûa Ngöôøi. Neân duø chæ 6 ngaøy sau Ngöôøi ñaõ theå hieän Lôøi höùa, caûnh töôïng vinh quang maø Ngöôøi cho hoï thaáy vaãn thuoäc veà thôøi ñaïi caùnh chung. Vaø Mattheâoâ ñaõ coù nhöõng töø ngöõ, nhöõng hình aûnh laøm noåi baät khía caïnh naøy. OÂng noùi ñeán moät nôi nuùi cao, rieâng bieät ra, töùc laø taùch khoûi ñôøi naøy. OÂng dieãn taû maët Ngöôøi saùng nhö maët trôøi vaø aùo Ngöôøi traéng nhö tuyeát, laø nhöõng neùt taû veà con ngöôøi ôû thôøi caùnh chung (Mt 13,40-43). Moâseâ vaø nhaát laø EÂlya laø nhöõng nhaân vaät maø ngöôøi ta tin raèng seõ trôû laïi khi Con Ngöôøi ñeán. Coù tieáng töø trôøi phaùn xuoáng cuõng laø moät neùt cuûa thôøi ñaïi caùnh chung. Vaø vieäc caám phoå bieán nhöõng ñieàu vöøa xem thaáy cuõng thuoäc loaïi vaên khaûi huyeàn veà thôøi theá maït.
Nhö vaäy, khoâng ai coù theå baûo caâu chuyeän Chuùa bieán hình ñaõ thuoäc veà quaù khöù. Noù laø daáu hieäu baùo tröôùc töông lai. Noù ñöa ta höôùng maét veà Ngaøy Chuùa trôû laïi. Noù coù theå giuùp ta tham döï vaøo Thaùnh leã naøy soát saéng hôn. Vaø Phuïng vuï ñaët noù vaøo ngaøy Chuùa nhaät hoâm nay sau Chuùa nhaät tröôùc noùi veà Ñöùc Yeâsu laø Con Thieân Chuùa, phaûi chaêng khoâng muoán noùi raèng ai ñaõ tuyeân xöng Ñöùc Yeâsu laø Con Thieân Chuùa, nhö Pheâroâ, taát seõ ñöôïc nhìn thaáy vinh quang cuûa Ngöôøi?
Nhöng nhöõng gì seõ xaûy ra trong thôøi kyø caùnh chung, cuõng ñaõ khôûi söï trong maàu nhieäm Phuïc sinh. Theá neân baøi Tin Möøng hoâm nay cuõng höôùng ta veà söï kieän Chuùa soáng laïi. Hieån nhieân thaùnh Mattheâoâ ñaõ muoán cho chuùng ta nhìn thaáy Chuùa Phuïc sinh trong baøi Tin Möøng naøy; vì maëc duø caâu chuyeän xaûy ra ñang khi Ñöùc Yeâsu coøn taïi theá, nhöng taùc giaû ñaõ duøng aùnh saùng cuûa Chuùa soáng laïi ñeå cho chuùng ta nhaän ra Ngöôøi. Thaùnh Pheâroâ khoâng xöng Ngöôøi laø Thaày nhö moïi khi, nhöng danh töø “Chuùa” laø töø maø moân ñeä chæ duøng ñeå thöa vôùi Chuùa Phuïc sinh. Vaø cöû chæ cuûa Ñöùc Yeâsu tieán laïi, giô tay naâng moân ñeä daäy, chaúng phaûi laø ôn phuïc sinh cuûa Chuùa cuùi xuoáng ñôõ nhaân loaïi sa ngaõ leân ñoù sao? Nhaát laø ñoaïn vaên naøy ñöôïc vieát tieáp ngay vaøo nhöõng lôøi Ñöùc Yeâsu tuyeân boá laàn ñaàu tieân veà cuoäc Töû naïn cuûa Ngöôøi vaø veà vieäc moân ñeä phaûi vaùc thaäp giaù maø ñi theo Ngöôøi, quaû thaät coù yù noùi ñeán maàu nhieäm Phuïc sinh. Chính yù nghóa caùnh chung cuõng phaûi nhôø vieãn töôïng Chuùa soáng laïi môùi hieåu ra ñöôïc.
Tuy nhieân caû hai caùi nhìn caùnh chung vaø phuïc sinh vaãn khoâng ñöôïc laøm chuùng ta queân Ñöùc Yeâsu hieän taïi. Chuùa nhaät tröôùc, Phuïng vuï giôùi thieäu Ngöôøi nhö Con Thieân Chuùa soáng nôi sa maïc. Hoâm nay, cuõng duøng Tin Möøng thaùnh Mattheâoâ, Phuïng vuï cho ta thaáy Ngöôøi laø Moâseâ môùi ôû treân nuùi. Noùi ñuùng ra, Chuùa nhaät tröôùc thaùnh Mattheâoâ cuõng ñaõ muoán noùi Ngöôøi laø Moâseâ roài, nhöng coøn kín ñaùo. Hoâm nay roõ raøng taùc giaû muoán so saùnh giöõa hai Moâseâ. Caû hai ñaõ leân nuùi, ñöôïc maây bao phuû vaø ñöa vaøo trong moät cuoäc ñaøm ñaïo vôùi Thieân Chuùa (x. Xh 24,15-18). Vaø caû hai tröôøng hôïp ñeàu xaûy ra vaøo ngaøy thöù 7. Tuy nhieân trong tröôøng hôïp cuûa Moâseâ, chính Thieân Chuùa ñaõ coù boä maët saùng laùng vaø ñaõ goïi oâng, ñang khi ôû ñaây chính Ñöùc Kitoâ ñaõ bieán hình vaø ñöôïc tieáng Ñöùc Chuùa Cha tuyeân döông. Moâseâ môùi ñaõ roõ reät hôn Moâseâ cuõ. Moâseâ cuõ giôø ñaây chæ ñöùng beân Moâseâ môùi ñeå tuyeân chöùng vaø cuõng ñeå ñöôïc aùnh saùng Moâseâ môùi soi doïi vaøo. Nhaát laø Moâseâ cuõ seõ bieán ñi, ñeå laïi moät Ñöùc Kitoâ laø Moâseâ môùi, ñoäc höõu vaø ñoäc toân tröôùc maét caùc Toâng ñoà ñang coøn vaúng nghe lôøi caên daën: “Haõy nghe Ngöôøi!”. Thaùnh Mattheâoâ hieåu nhö vaäy, neân ñoaïn 18 theo sau ñoaïn 17 naøy ñaõ ñöôïc taùc giaû duøng ñeå vieát laïi giaùo lyù cuûa Ñöùc Kitoâ veà Hoäi Thaùnh. Nhö vaäy, ôû ñaây muoán giôùi thieäu Ngöôøi laø Moâseâ môùi cuûa Hoäi Thaùnh.
Hoäi Thaùnh phaûi nghe Vò Moâseâ môùi naøy ñeå ñöôïc ñi tôùi maàu nhieäm phuïc sinh, baûo chöùng cuûa thôøi ñaïi caùnh chung: ñoù laø noäi dung baøi Tin Möøng hoâm nay vaø laø giaùo huaán cuûa Phuïng vuï Chuùa nhaät II Muøa Chay naøy. Chuùng ta haõy ñeán vôùi Ñöùc Kitoâ bieán hình trong maàu nhieäm Thaùnh leã hoâm nay ñeå xin Ngöôøi daïy doã haàu ñaït tôùi vinh quang phuïc sinh vaø Nöôùc Trôøi.
B. Baøi Hoïc Cuï Theå
Chuùa haèng daïy doã chuùng ta qua Saùch Thaùnh. Baøi saùch Khôûi nguyeân hoâm nay noùi ñeán ôn goïi cuûa Abraham, toå phuï caùc tín höõu. Chuùa goïi oâng boû queâ höông hoï haøng ra ñi ñeán nôi Ngöôøi seõ chæ cho ñeå seõ ñöôïc thònh vöôïng vaø haïnh phuùc. Ngöôøi goïi chuùng ta trong Muøa Chay naøy töø boû moïi dính beùn ñeå ñi tôùi haïnh phuùc phuïc sinh. Ôn goïi Abraham baùo tröôùc ôn goïi cuûa chuùng ta. Vaø con ñöôøng oâng ñaõ ñi laø con ñöôøng chuùng ta phaûi böôùc vaøo... Con ñöôøng aáy laø haønh trình trong ñöùc tin. Abraham phaûi töø boû nhöõng caùi ñang coù ñeå hy voïng, troâng chôø nhöõng cuûa vò lai. Moät caùch naøo ñoù oâng phaûi boû moài baét boùng. OÂng ñaõ laøm vì oâng tin Chuùa, tin lôøi Ngöôøi höùa. OÂng ra ñi nhö Chuùa truyeàn. Vaøo ñeán ñaát höùa, oâng vaãn chöa ñöôïc chieám höõu. Chuùa seõ troû cho oâng thaáy ñoù laø ñaát Chuùa seõ ban cho con chaùu oâng, chöù oâng chöa ñöôïc. Abraham vaãn tin, tin daáu hieäu baûo chöùng cuûa thöïc taïi. OÂng laø toå phuï cuûa chuùng ta, laø caùc tín höõu sau oâng ñaõ tin vaøo Chuùa. Vaø cuõng nhö oâng, chuùng ta luoân phaûi tin Lôøi Chuùa vaø caùc Bí tích daáu chæ ban ôn voâ hình. Chuùng ta coù kinh nghieäm, ñöùc tin nhieàu khi ñoøi phaûi boû moài baét boùng, chòu thieät thoøi veà vaät chaát ñeå troâng chôø nhöõng cuûa mai sau hay nhöõng ôn thieâng voâ hình. Thöôøng khi hôn nöõa, ñöùc tin ñoøi phaûi bieát nhaän ra thôøi trieäu, töùc laø xuyeân qua nhöõng thöïc taïi höõu hình ñaït tôùi nhöõng thöïc taïi voâ hình; khoâng nhöõng nhìn vaøo caùc Bí tích ñeå bieát nhaän ra caùc ôn thieâng, maø coøn bieát tìm ra YÙ Chuùa vaø tieáng Ngöôøi keâu goïi qua moïi söï kieän haøng ngaøy vaø ñaëc bieät qua maàu nhieäm Thaäp giaù: ai muoán theo Chuùa phaûi vaùc thaäp giaù mình moãi ngaøy. Thaùnh Mattheâoâ ñaõ vieát roõ nhö theá. Vaø thaùnh Phaoloâ trong baøi thö hoâm nay cuõng baét ñaàu baèng caâu: haõy chia seû lao nhoïc cuûa Phuùc AÂm.
Phaoloâ vieát cho Timoâtheâ, nhöng cuõng daën doø Hoäi Thaùnh vaø moïi ngöôøi chuùng ta: haõy chung phaàn cam khoå vì Tin Möøng (baûn dòch cuûa linh muïc Nguyeãn Theá Thuaán). Ngöôøi khoâng caàn noùi vì sao theo Tin Möøng vaø giaûng Tin Möøng thì phaûi gian khoå. Ñieàu aáy quaù roõ roài. Ai cuõng coù kinh nghieäm. Soáng ôn goïi Kitoâ höõu vaø Toâng ñoà thaät laø khoù: phaûi phaán ñaáu theo göông Chuùa Yeâsu nhö chuùng ta ñaõ thaáy trong Chuùa nhaät tröôùc; phaûi luoân luoân haønh trình trong ñöùc tin nhö göông Abraham coøn ñeå laïi; phaûi thoáng hoái caûi taïo ñôøi soáng nhö Phuïng vuï Muøa Chay thuùc giuïc. Ñieàu Timoâtheâ vaø chuùng ta caàn bieát hôn laø lyù do vì sao ta phaûi lao nhoïc vaø coù söùc naøo trôï giuùp chuùng ta khoâng? Caû baøi thö hoâm nay muoán coáng hieán cho chuùng ta nhieàu tö töôûng ñeå suy nghó.
Moät caùch vaén taét, Phaoloâ môøi goïi chuùng ta nhìn leân Ñöùc Yeâsu Kitoâ, Ñaáng ñaõ huûy dieät söï cheát vaø ñaõ chieáu saùng ra söï soáng. Ñoù laø Ñöùc Yeâsu Kitoâ phuïc sinh maø Mattheâoâ ñaõ giôùi thieäu trong baøi Tin Möøng. Ngöôøi ñang keâu goïi chuùng ta trong Thaùnh leã naøy, khoâng phaûi vì söï nghieäp, coâng traïng rieâng gì cuûa ta, nhöng chæ vì yù ñònh vaø aân suûng cuûa Thieân Chuùa yeâu thöông ta caùch laï luøng muoán cho chuùng ta ñöôïc chia seû vinh quang phuïc sinh nôi Ñöùc Yeâsu Kitoâ. Neáu chuùng ta tin nhö vaäy, thì phaûi baét chöôùc Abraham chaáp nhaän haønh trình trong ñöùc tin vaø gian khoå, vì coù cuøng chòu khoå vôùi Ngöôøi chuùng ta môùi ñöôïc cuøng Ngöôøi soáng laïi.
Nhö theá Lôøi Chuùa hoâm nay muoán khuyeán khích chuùng ta treân con ñöôøng Muøa Chay. Chuùng ta ñöôïc ñöa leân Nuùi Thaùnh ñeå chieâm ngöôõng vinh quang vaø tham döï vaøo söï soáng cuûa Chuùa, ñeå khi xuoáng nuùi theo göông caùc Toâng ñoà chuùng ta nghe vaø giöõ Lôøi Chuùa maø xaây döïng Hoäi Thaùnh.
Chuû yeáu vieäc xaây döïng naøy khoâng phaûi chæ laø chu toaøn hoaëc toå chöùc nhöõng leã nghi beân ngoaøi, nhöng laø kieán taïo Hoäi Thaùnh cho thôøi ñaïi caùnh chung maø ai cuõng bieát seõ laø toaøn theå nhaân loaïi vaø taïo döïng ñöôïc chia seû vinh quang Thieân Chuùa. Theá neân vieäc xaây döïng Nöôùc Trôøi bao truøm nhieàu maët cuï theå. Taát caû nhöõng gì giuùp cho nhaân loaïi aám no, haïnh phuùc, bình ñaúng vaø huynh ñeä ñeàu caàn thieát cho thôøi ñaïi caùnh chung, cho ôn phuïc sinh ñeán vôùi moïi ngöôøi. Vaø laøm nhöõng coâng vieäc nhö theá, dó nhieân phaûi phaán ñaáu, lao nhoïc... nhöng ñoù laø chung phaàn cam khoå vì Tin Möøng. Vaø chuùng ta coù Thaùnh leã naøy ñeå keát hôïp vôùi Ñöùc Kitoâ bieán hình, Ñaáng ñaõ huûy dieät söï cheát vaø ñaõ chieáu saùng ra söï soáng. Chính Ngöôøi seõ chia seû söï soáng vaø thaàn löïc cuûa Ngöôøi cho ta ñeå giuùp ta haønh trình trong ñöùc tin vaø lao nhoïc.
Chuùng ta haõy tin nhö vaäy vaø tham döï Thaùnh leã naøy soát saéng ñeå tích cöïc vaø hieäu löïc xaây döïng haïnh phuù Nöôùc Trôøi ngay töø ñôøi naøy cho vinh quang Thieân Chuùa vaø haïnh phuùc muoân ngöôøi.
(Trích daãn töø taäp saùch Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm)