Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa Naêm A
Nhöõng Baøi Suy Nieäm Lôøi Chuùa Chuùa Nhaät
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Phuïng Vuï Thöù Saùu Tuaàn Thaùnh B
Tình Yeâu Maïnh Hôn Caùi Cheát
(Ys 52,13-53,12; Hr 4,14-16;5,7-9; Yn 18,1-19,42)
Phuïng Vuï Thöù Saùu Tuaàn Thaùnh B
Ys 52,13-53,12; Hr 4,14-16;5,7-9; Yn 18,1-19,42
Suy nieäm: Tình Yeâu Maïnh Hôn Caùi Cheát
Moät trong nhöõng ñieàu xem ra ngöôïc ñôøi nhaát, laø giöõa tình yeâu vaø caùi cheát coù söï lieân laïc chaët cheõ. Keå cuõng laï kyø: tình yeâu laø moät giaù trò tích cöïc, moät khía caïnh phong phuù cuûa cuoäc ñôøi, laø cao ñieåm cuûa söï soáng, thì taïi sao khi noùi tôùi tình yeâu, ngöôøi ta laïi lieân töôûng ñeán söï cheát, laø moät maõnh löïc phaù hoaïi vaø dìm söï soáng xuoáng ñaùy saâu? Quaû thaät, moät chaân lyù caøng saâu saéc, thì caøng coù veû nghòch lyù vaø khoâng ngôùt laøm cho ngöôøi ta bôõ ngôõ. Tình yeâu caøng ôû cao ñoä, caøng coù nhöõng ñoøi hoûi gaét gao vaø haàu nhö ñaët con ngöôøi trong theá chieán ñaáu: chieán ñaáu ñeå loaïi tröø caùc chöôùng ngaïi, chieán ñaáu ñeå ñaït tôùi ñoái töôïng cuûa loøng mình. Nhöng vì laø moät cuoäc chieán ñaáu cam go, nguy hieåm, neân thöôøng keát thuùc baèng caùi cheát. Do ñoù maø coù nhöõng caùi cheát vì yeâu: cheát vì tình khoâng ñöôïc toaïi nguyeän; cheát vì muoán chung thuûy vôùi tình yeâu; cheát vì yeâu thöông quaù ñoãi. Nhöng vì sao laïi noùi: Tình yeâu maïnh hôn caùi cheát?
1. Cheát Vaø Maõnh Löïc Cuûa Toäi
Chuùng ta suy nieäm veà tình yeâu vaø caùi cheát trong boái caûnh phuïng vuï ngaøy thöù Saùu Tuaàn Thaùnh. Ngaøy aáy, boùng Thaäp giaù bao truøm leân khaép maët ñòa caàu. Moät xaùc ngöôøi treo treân caây goã. Nhöõng gioït maùu töø caùc veát thöông loang loã chaûy thaám xuoáng loøng ñaát. Uy tín Con Thieân Chuùa bò choân vuøi trong oâ nhuïc. Ñoù laø moät caùi cheát quaù ö bi thaûm! Nhöng vì sao Ngöôøi phaûi cheát nhö theá?
Phaûi chaêng vì oâng Yeâsu ñaõ xaùch ñoäng quaàn chuùng noåi loaïn (Lc 23,2-5)? Vì oâng ñaõ coù yù töôûng phaù huûy Ñeàn thôø Yeârusalem (Mc 14,58; Mt 26,61)? Vì oâng ñaõ phaïm thöôïng khi töï xöng laø Ñaáng Thieân Sai, Con Thieân Chuùa (Mt 26,65; Mc 14,64; Lc 22,71; Yn 19,7)? Hoaëc vì caùc kyø laõo ghen töông (Mc 15,10) vaø sôï daân chuùng boû hoï ñi theo oâng (Lc 22,2) hay vì moân ñeä Yuña muoán baùn Thaày mình (Mc 14,10; Mt 26,14; Lc 22,3)? Xeùt veà caùc lyù do chính trò, xaõ hoäi, chính Philatoâ xaùc nhaän: OÂng Yeâsu ñaõ khoâng laøm ñieàu gì ñaùng cheát (Lc 22,14-23; Yn 19,4); vaø lôøi töï thuù cuûa Yuña cuõng chöùng minh cho söï voâ toäi cuûa Ngöôøi: “Toâi ñaõ nhuùng tay vaøo moät cuoäc ñoå maùu oan uoång” (Mt 27,4).
Taát caû caùc haønh vi phaûn boäi, haän thuø, ghen töông, caùo gian, boû vaï, heøn nhaùt, sôï seät kia ñeàu laø nhöõng khía caïnh cuûa toäi, moät maõnh löïc laøm cho loøng ngöôøi ra toái taêm vaø bò kieàm cheá trong voøng noâ leä. Ñöùc Yeâsu chính laø Ngöôøi Ñaày Tôù Ñau Khoå cuûa Yaveâ (Is 52,13-53,12) vaø chæ laø naïn nhaân voâ toäi cuûa toäi aùc loaøi ngöôøi.
Muoán hieåu ñuùng yù nghóa caùi cheát treân Thaäp giaù cuõng nhö toaøn boä maàu nhieäm Ñöùc Kitoâ, ta phaûi choïn caùi nhìn thaàn hoïc, nghóa laø nhìn nhö Thieân Chuùa nhìn vaøo coâng vieäc Ngöôøi laøm. Nhaõn quan ñoù cho ta thaáy: Ñöùc Kitoâ ñaõ chòu cheát vì toäi theá gian. Ngöôøi voâ toäi, ñaõ tình nguyeän trôû thaønh toäi vì ta vaø gaùnh chòu haäu quaû cuûa toäi laø caùi cheát treân Thaäp giaù (2C 5,21). Thaùnh Phaoloâ moâ taû toäi nhö moät maõnh löïc ñoäc haïi, chæ toå gaây ra cheát choùc (Rm 6,23; 1C 15,55tt). Vôùi caùi cheát nhö khí giôùi nguy hieåm aáy, toäi ñaõ thoáng trò loaøi ngöôøi (Rm 5,12-21; 6,20-23).
Theo quan nieäm Thaùnh Kinh, toäi laø haønh ñoäng phaûn boäi Giao öôùc tình yeâu, vaø nhö theá caét ñöùt maïch soáng noái lieàn chuùng ta vôùi traùi tim Thieân Chuùa. Toäi gaây ra cheát choùc toaøn dieän vaø vónh vieãn cho loaøi ngöôøi, neáu Thieân Chuùa khoâng töï ñoäng taùi laäp söï soáng. Ngöôøi Dothaùi trong Cöïu Öôùc ñaõ yù thöùc ñöôïc ñieàu ñoù. Hoï bieát raèng toäi vaø söï cheát laø nhöõng thöïc taïi heä troïng ñeán noãi khoâng theå duøng caùc lyù leõ thuaàn tuùy nhaân baûn ñeå giaûi thích heát ñöôïc. Hoï thoaùng thaáy: coù baøn tay haéc aùm cuûa moät maõnh löïc ma quaùi naøo ñoù ñaõ nhuùng vaøo vaø gaây neân cô söï aáy. Saùch Khoân ngoan vieát: “Vì quûy döõ ghen töông, neân söï cheát ñaõ ñoät nhaäp vaøo theá gian” (Kn 2,24). Söï cheát ñaây khoâng phaûi laø caùi cheát theå lyù thuoäc baûn tính töï nhieân cuûa con ngöôøi nhö moät taïo vaät laøm baèng buïi tro vaø seõ trôû veà tro buïi (Kn 3,19), nhöng laø cheát trong taâm hoàn, cheát vónh cöûu, maø caùi cheát theå lyù töø nay chæ laø moät hình aûnh. Theo thaùnh Yoan, con raén trong vöôøn Ñòa ñaøng chính laø hieän thaân cuûa Satan, “ñöùa meâ hoaëc thieân haï” (Kh 12,9; 20,2). Coøn theo thaùnh Phaoloâ, chính toäi loaøi ngöôøi phaïm töø nguyeân thuûy döôùi aûnh höôûng ñoäc haïi cuûa Satan ñaõ môû cöûa cho söï cheát ñoät nhaäp vaøo ñôøi vaø dìm taát caû trong boùng toái töû thaàn (Rm 5,12-21). Nhö moät phaûn öùng daây chuyeàn, moät khi toäi xuaát hieän, thì caøng ngaøy caøng choàng chaát doàn daäp vaø gieo raéc söï cheát khaép nôi. Toäi maïnh nhö thaùc luõ vaø caùi cheát laø baèng chöùng chieán thaéng cuûa noù. Nhöng hoûi raèng: Toäi coù thaéng noåi tình yeâu?
2. Söùc Maïnh Saùng Taïo Cuûa Tình Yeâu
Tình yeâu luoân saùng taïo vaø tìm ra ñöôïc nhieàu caùch bieåu hieän, laém khi cuõng baát ngôø. Ñeå thaéng toäi kieâu caêng, Ñöùc Kitoâ ñaõ choïn soáng khieâm haï vaø töï hö-voâ-hoùa (Ph 2,6). Ñeå thaéng toäi tham lam höôûng thuï, Ngöôøi ñaõ choïn soáng khoù ngheøo (2C 8,9). Ñeå thaéng tính haùo danh traàn tuïc, Ngöôøi ñaõ nhö ñieân roà choïn caùi cheát oâ nhuïc treân Thaäp giaù (1C1,23). Thieân Chuùa haønh ñoäng caùch ngöôïc ñôøi, vaø vì Ngöôøi laø tình yeâu, neân tình yeâu thaéng ñöôïc toäi vaø maïnh hôn caû caùi cheát.
Tình yeâu bao haøm chieán ñaáu. Chieán ñaáu ñoøi phaûi coù naêng löïc. Quaû thaät, Nöôùc Trôøi chæ daønh rieâng cho nhöõng ngöôøi maïnh (Mt 11,12) vaø chính Tin Möøng laø moät söùc maïnh giaûi phoùng (Rm 1,16). Thieân Chuùa laø Ñaáng duõng maïnh, vì Ngöôøi ñaày loøng yeâu thöông. Caùi cheát treân Thaäp giaù cuûa Ñöùc Kitoâ laø moät caùi cheát töï nguyeän vì tình yeâu: Ngöôøi yeâu meán Chuùa Cha vaø yeâu thöông chuùng ta. Ngöôøi cheát vì vaâng lôøi Chuùa Cha ñeå chuoäc toäi nhaân loaïi.
Ñaøng sau caây Thaäp giaù xaûy ra moät cuoäc chieán ñaáu voâ hình giaønh quyeàn soáng cheát giöõa tình yeâu vaø toäi aùc. Moät chieán thuaät ñaùnh ñoåi raát ngöôïc ñôøi ñaõ beû gaõy muõi nhoïn cuûa toäi vaø voâ-hieäu-hoùa söùc taøn phaù cuûa noù. Thaân xaùc Ñöùc Kitoâ ñaõ cheát laïnh, vaø trôû thaønh baát ñoäng treân caây goã. Veà maët nhaân loaïi, Ngöôøi ñaõ thua. Ngöôøi ñaõ thöïc nghieäm trong chính baûn thaân mình söï baát löïc toät ñoä, söï yeáu nhöôïc taän cuøng cuûa thaân phaän laøm ngöôøi laø caùi cheát theå lyù. Maõnh löïc toái ña cuûa toäi laø gaây ra caûnh cheát: caùi cheát vónh vieãn cuûa taâm hoàn, maø caùi cheát trong thôøi gian cuûa thaân xaùc laø moät hình aûnh. Chuùa Kitoâ voâ toäi khoâng theå traûi qua caùi cheát vónh cöûu cuûa taâm hoàn. Nhöng Ngöôøi coù theå duøng caùi cheát cuûa theå xaùc mình thay cho caùi cheát vónh cöûu cuûa taâm hoàn ta. - Ngöôøi cheát thay cho ta laø nhö theá - Cuoäc ñaùnh ñoåi aáy chæ coù thöïc hieän ñöôïc bôûi vò Thieân-Chuùa-laøm-ngöôøi, vì maàu nhieäm Ñöùc Kitoâ thuoäc cô caáu bí tích, trong ñoù yeáu toá nhaân loaïi höõu hình laø daáu chæ vaø khí cuï cuûa yeáu toá thaàn linh voâ hình (Vat II, GH 8). Ngöôøi cheát veà theå xaùc trong thôøi gian, ñeå ta khoûi cheát veà taâm hoàn trong vónh cöûu. “Ngöôøi maëc laáy baûn tính nhaân loaïi töø nôi loøng Meï Maria, ñeå giaûi thoaùt loaøi ngöôøi khoûi toäi loãi nhôø caùc maàu nhieäm cuûa thaân xaùc Ngöôøi” (Vat II, GH 55), nhaát laø nhôø maàu nhieäm caùi cheát cuûa Ngöôøi treân Thaäp giaù.
Ngöôøi ñaõ bò söùc maïnh cuûa toäi ñaåy lui ñeán taän cuøng: Ngöôøi chòu cheát trong theå xaùc, vì yeâu ta. Chính Ngöôøi thöïc hieän ñieàu Ngöôøi ñaõ noùi: khoâng theå yeâu hôn laø yeâu ñeán cheát vì yeâu (Yn 15,13). Chòu ñöïng ñöôïc toät möùc nhö theá khoâng phaûi laø baát löïc, nhöng laø daáu hieäu noùi leân söùc maïnh voâ bieân. Tình yeâu coù bò gieát cheát cuõng vaãn khoâng cheát. Coøn toäi chæ gaây ra ñöôïc caùi cheát laø heát söùc mình: ñoù laø caùi cheát vónh cöûu cuûa taâm hoàn ta, töø nay ñöôïc ñaùnh ñoåi vôùi caùi cheát theå xaùc treân Thaäp giaù cuûa Con Thieân Chuùa. Nôi ñaây, toäi bò maõnh löïc voâ bieân cuûa tình yeâu gieát cheát vaø tieâu dieät taän caên: “Toäi bò keát aùn nôi thaân xaùc Ñöùc Kitoâ” treân caây goã (Rm 8,3).
Chính tình yeâu - ñöôïc chöùng minh bôûi yù chí töï nguyeän chòu cheát vì vaâng lôøi Chuùa Cha - laø söùc maïnh laøm cho thaân xaùc Ñöùc Yeâsu soáng laïi vinh hieån, nghóa laø bieán hình (Mc 9,1-9) töø traïng thaùi thaân xaùc thöôøng tình bò chi phoái bôûi caùc ñònh luaät theå lyù, ñeán traïng thaùi thaân xaùc saùng laùng soáng theo ñònh luaät cuûa Thaàn Khí töï do. Xuyeân qua caùi cheát töï nguyeän vì tình yeâu, Ñöùc Yeâsu ñaõ vöôït töø thaân phaän toâi ñoøi cuûa kieáp ngöôøi traàn theá ñeán thieân chöùc Chuùa Teå ñöôïc sieâu thaêng ñeå baù chuû muoân loaøi, haàu laøm raïng rôõ Chuùa Cha (Ph 2,7-11). “Vöôït qua”, theo thaàn hoïc thaùnh Yoan, coù nghóa laø “trôû veà vôùi Chuùa Cha” (Yn 13,1). Chính söùc maïnh tình yeâu, söùc maïnh cuûa Thaàn Khí Chuùa Kitoâ vaø Chuùa Cha, ñaõ taùi sinh taâm hoàn ta qua bí tích Thaùnh Taåy. Cuõng chính söùc maïnh tình yeâu aáy ñang tieáp tuïc bieán ñoåi taâm hoàn ta nhôø Thaùnh Theå vaø lôøi tha toäi, vaø seõ bieán hình caû thaân xaùc ta khi ta soáng laïi trong ngaøy sau heát.
Tình yeâu maïnh hôn caùi cheát, vì tình yeâu tieâu dieät ñöôïc Toäi laø caên nguyeân sinh ra noù. Hôõi töû thaàn, chieán thaéng cuûa ngöôi ñaâu? Noïc ñoäc cuûa ngöôi coøn ñaâu? (1C 15,55).
3. Suy Toân Thaùnh Giaù
Ngaøy thöù Saùu Tuaàn Thaùnh, treân Nuùi Soï, boùng Thaäp giaù bao truøm leân khaép maët ñòa caàu. Moät xaùc ngöôøi treo treân caây goã...
Thaäp giaù oâ nhuïc ñaõ trôû neân Thaùnh giaù vinh quang, ngai toøa vöông quyeàn tình yeâu, vì con ngöôøi treo treân caây goã aáy laø Con Thieân Chuùa, töï nguyeän chòu cheát vì vaâng lôøi Chuùa Cha ñeå chuoäc toäi thieân haï. Vinh quang Thieân Chuùa bieåu hieän trong tình yeâu. AÙch thoáng trò cuûa tình yeâu luoân eâm aùi nheï nhaøng (Mt 11,30).
Nhöng tình yeâu cuûa Chuùa Kitoâ maïnh meõ hôn caùi cheát, vì tình yeâu ñaõ thaéng ñöôïc toäi aùc. Tình yeâu aáy coù tham voïng chinh phuïc loøng moïi ngöôøi ñeå laáp ñaày baèng söï soáng môùi: söï soáng bôûi Thaàn Khí töï do, laø Ñaáng bieán ñoåi chuùng ta thaønh con caùi Chuùa Cha. Vì theá Thaäp giaù oâ nhuïc ñaõ trôû neân caây ban söï soáng.
Thaäp giaù oâ nhuïc cuõng ñaõ trôû neân ngai toøa phaùn xeùt: “Toäi ñaõ bò keát aùn nôi thaân xaùc Ñöùc Kitoâ”. Toøa aùn theá gian ñaõ phaùn xeùt Ngöôøi vaø leân aùn töû cho Ngöôøi; nhöng chính khi chòu ñoùng ñinh treân Thaäp giaù, Ngöôøi, voâ toäi, ñaõ leân aùn toäi aùc theá gian. Song laø moät baûn aùn khoan hoàng, tha boång cho nhöõng ngöôøi saùm hoái aên naên. Ngöôøi vöøa phaùn xeùt, vöøa caàu aân cho nhöõng keû phaïm toäi gieát Ngöôøi, maø khoâng bieát mình gieát Con Thieân Chuùa (Lc 23,34). Töø nay Thaäp giaù ñöôïc döïng leân giöõa lòch söû loaøi ngöôøi ñeå trôû thaønh phöông tieän thaùnh hoùa vaø cöùu ñoä. Ai ngöôùc maét nhìn leân thaùnh giaù Ñöùc Kitoâ maø tin nhaän Ngöôøi laø Chuùa Cöùu theá, thì söï soáng vónh cöõu seõ chaûy traøn vaøo loøng hoï. Chính thaùi ñoä ñoái vôùi Thaäp giaù ñaõ ñònh ñoaït soá meänh moïi ngöôøi.
Trong lòch söû nhaân loaïi chæ coù moät ngöôøi - maø ngöôøi aáy laïi chính laø Con Thieân Chuùa - ñaõ chòu cheát oâ nhuïc treân thaäp giaù vì yeâu thöông. Tình yeâu ngöôïc ñôøi aáy ñaõ ñaûo ngöôïc theá söï: töø nay moïi tuûi nhuïc, uaát öùc, moïi cheát choùc oan uoång, moïi thua thieät ñaéng cay khoâng coøn vónh vieãn luoáng coâng moät caùch phi lyù, vì luùc maø lyù trí loaøi ngöôøi khoâng hieåu noåi nöõa, thì chính Thieân Chuùa tìm ra ñöôïc moät saùng kieán laï luøng: thaâu duïng nhöõng caùi nghòch lyù aáy vaøo keá hoaïch cöùu theá cuûa Ngöôøi. Thaäp giaù Ñöùc Kitoâ laø ñieåm quy tuï vaø sieâu thaêng taát caû moïi tuûi nhuïc uaát öùc, moïi thua thieät oan uoång cuûa loaøi ngöôøi, nhaát laø cuûa nhöõng ngöôøi khoâng noùi leân ñöôïc vôùi ai tieáng noùi vaø noãi loøng mình, laïi cuõng chaúng ñöôïc ai hieåu bieát, ñeå laøm neân söï thaønh coâng toái haäu, sau caùi veû thaát baïi tröôùc maét, vaø ñem laïi vinh döï vinh hieån cho hoï. Bôûi vì söùc maïnh cuûa Thieân Chuùa töï bieåu döông ra trong caûnh baát löïc; khoân ngoan cuûa Thieân Chuùa thích khoaùc chieác aùo ñieân roà. Nhöng trong söï ñieân roà, coù tieàm aån moät trieát lyù saâu xa; trieát lyù cuûa tình yeâu cöùu ñoä ñöôïc vieát ra treân Thaäp giaù.
Moïi ngöôøi mang daáu Thaùnh giaù trong loøng ñeàu laø chi theå cuûa Chuùa Cöùu theá. Hoï laøm thaønh Daân Thieân Chuùa, quy tuï trong Giaùo hoäi. Hoï xaây döïng Nöôùc Trôøi giöõa loøng theá giôùi baèng caùch laøm cho tình yeâu thoáng trò khaép hoaøn vuõ. Töø treân Nuùi Soï ngaøy thöù Saùu Tuaàn Thaùnh, boùng Thaäp giaù bao truøm maët ñòa caàu, ñeå quy tuï moïi con caùi Thieân Chuùa ñang taûn maùc khaép nôi (Yn 12,51-52). Thaäp giaù Chuùa Kitoâ laø trung taâm ñieåm cuûa lòch söû cöùu ñoä, nhôø tình yeâu ñaõ thaéng vöôït caùi cheát.
Tình yeâu maïnh hôn caùi cheát, vì Thaäp giaù Chuùa Kitoâ ñaõ toaøn thaéng toäi loãi.
Giaûng Leã
Chieàu nay chuùng ta hoïp nhau laïi ñaây, khoâng phaûi ñeå daâng leã, nhöng ñeå töôûng nieäm cuoäc Khoå naïn vaø ñaëc bieät, toân thôø Thaùnh giaù Chuùa Yeâsu. Chuùng ta ñaõ nghe baøi Phuùc AÂm töôøng thuaät cuoäc Khoå naïn cuûa Chuùa. Vaø hai baøi ñoïc tröôùc ñaõ cho chuùng ta bieát yù nghóa cuoäc Khoå naïn naøy. Giôø ñaây, chuùng ta caàm trí suy nieäm nhöõng lôøi Thaùnh Kinh aáy, tröôùc khi suy toân Thaùnh giaù Chuùa Kitoâ ñeå ñöôïc ôn cöùu ñoä.
Baøi saùch Isaia thaät quyù giaù. Ñoù chính laø lôøi tieân tri. Taùc giaû soáng tröôùc Ñöùc Kitoâ coù tôùi 5, 6 traêm naêm, theá maø oâng ñaõ nhö ñöôïc nhìn thaáy taän maét thaân hình Ngöôøi naèm treân Thaùnh giaù. OÂng vieát: daân chuùng phaûi kinh hoaøng khi nhìn thaáy Ngöôøi, vì maët Ngöôøi ñaõ ñoåi thay, khoâng coøn gioáng con ngöôøi chuùt naøo nöõa. Philatoâ ñaõ laøm chöùng: Ñöùc Kitoâ quaû thaät ñaõ nhö vaäy. Ngöôøi bò boïn lyù hình ñaäp ñaùnh vaø ñoùng maõo gai vaøo ñaàu, ñeán noãi oâng phaûi kinh hoaøng vì töôûng raèng chæ caàn ñöa Ngöôøi ra cho quaàn chuùng thaáy laø hoï phaûi ñoäng loøng traéc aån ñoøi tha Ngöôøi ngay. Neân oâng ñaõ cho ñieäu Ngöôøi ra coâng ñöôøng vôùi boä maët ñaày maùu me vaø ñau ñôùn aáy. OÂng chæ vaøo Ngöôøi vaø baûo: “Naøy laø Ngöôøi”. OÂng coù yù noùi: Ngöôøi tröôùc ñaây theá naøo maø baây giôø nhö theá? Coù theå töôûng töôïng ñöôïc khoâng? Quaû thaät, Ngöôøi ñaõ raùch naùt taát caû maët muõi vaø thaân hình roài. Isaia vieát: Ngöôøi khoâng coøn gì ñeå maét ta coù theå nhìn ñöôïc nöõa. Vaø oâng noùi: “Ngöôøi gioáng nhö moät ngöôøi cuøi, moät ngöôøi bò beänh phong, nhìn thaáy ai cuõng phaûi ngoaûnh maët ñi”.
Phaûi, Ñöùc Kitoâ cuûa chuùng ta ñaõ bò ñaäp ñaùnh daõ man, khoán khoù vaø tieàu tuïy nhö theá ñoù! Maø khoâng phaûi chæ coù thaân theå Ngöôøi bò haønh haï nhö vaäy ñaâu! Caây Thaäp giaù, vaø choã ñöùng cuûa Ngöôøi ôû giöõa hai teân töû toäi, coøn nhö muoán beâu xaáu danh döï cuûa Ngöôøi nöõa. Thaân phaän cuûa Ngöôøi ñaõ maát maùt taát caû veà phaàn xaùc. Vaø baûn aùn kia vôùi nhöõng lôøi xæ vaû rieác roùc coøn muoán choân caû teân tuoåi Ngöôøi xuoáng loøng ñaát. Ngöôøi laø teân töû toäi, bò toáng ra khoûi thaønh ñeå treo treân Thaäp giaù! Ñau thöông vaø nhuïc nhaõ bieát chöøng naøo!
Ñang khi Ngöôøi coù laøm gì neân toäi! Philatoâ luùng tuùng khi muoán tìm ra toäi Ngöôøi. Cuoái cuøng oâng ñaønh röûa tay baûo mình khoâng dính daùng gì tôùi maùu ngöôøi voâ toäi naøy. Caùc ngöôøi Dothaùi cuõng chaúng tìm ñöôïc côù naøo ñeå gheùp toäi. Nhöng hoï cöù lôùn tieáng ñoøi gieát Ngöôøi, vì leõ nhö lôøi Caipha noùi: Phaûi coù moät ngöôøi cheát ñi thay cho toaøn daân. Khoâng ngôø oâng ñaõ thöïc hieän lôøi Isaia. Nhaø tieân tri caùch oâng 5, 6 theá kyû ñaõ vieát: Sôû dó Ngöôøi bò haønh haï, ñaùnh ñaäp tan naùt, laø vì toäi loãi cuûa ta. Ngöôøi mang laáy toäi cuûa toaøn daân ñeå cho chuùng ta ñöôïc saïch toäi. Ñoù laø caâu giaûi thích cuoäc Khoå naïn cuûa Chuùa maø chuùng ta phaûi ñaøo saâu ñeå tìm ra yù nghóa.
Gôïi laïi nhöõng ñau thöông cuûa Chuùa trong ngaøy hoâm nay, Phuïng vuï Giaùo hoäi cuõng khoâng muoán gì hôn laø laøm cho chuùng ta hieåu ñöôïc vì sao Chuùa laïi phaûi cheát nhö vaäy. Dó nhieân, Ngöôøi khoâng coù toäi naøo roài. Vaø Ngöôøi cheát nhö vaäy laø vì ta. Nhöng töông quan giöõa caùi cheát cuûa Ngöôøi vaø toäi loãi cuûa ta nhö theá naøo? Ñoù laø maàu nhieäm maø bao laâu coøn soáng chuùng ta phaûi suy nghó, ñeå khoûi toû ra böïc boäi vôùi ngöôøi ñaõ cheát vì ta vaø nhaát laø ñeå ñöôïc ôn cöùu chuoäc khoûi toäi. Thöôøng tình, toäi ai ngöôøi aáy chòu. Nhöng ñoù chæ laø caâu tuïc ngöõ cuûa theá giôùi loaøi ngöôøi. ÔÛ tröôùc maët Chuùa, khoâng theå nhö vaäy. Adong ngaøy tröôùc phaïm toäi xong ñaõ phaûi ñi aån. Nghe Chuùa goïi, oâng chaúng daùm mang toäi ra. OÂng vaãn naáp ôû trong luøm caây. Giöõa Thieân Chuùa vaø toäi nhaân khoâng theå coù lieân laïc tröïc tieáp nöõa. Khoâng phaûi vì Chuùa heïp hoøi khoâng muoán tha thöù. Ngöôøi muoán laém chöù, neân môùi ñeán tìm Adong. Nhöng chính Adong môùi khoâng daùm ra tröôùc maët Ngöôøi. Dô baån laøm sao daùm giô maët ra aùnh saùng!
Chính Chuùa Kitoâ cuõng noùi: toäi nhaân öa toái taêm hôn aùnh saùng; toäi nhaân chæ muoán soáng trong toái taêm vaø sôï aùnh saùng phôi baøy coâng vieäc xaáu xa cuûa hoï ra. Toäi nhaân khoâng theå töï cöùu mình... ngöôïc laïi caøng ngaøy caøng ñi saâu vaøo con ñöôøng toái taêm, gioáng nhö ngöôøi maëc aùo môùi, coá giöõ saïch, nhöng khi phaûi moät veát nhô, töï nhieân heát muoán giöõ gìn, ñeå cho baån luoân roài giaët moät theå. Nhöng khoán naïn, toäi loãi khoâng deã giaët nhö vaäy. Vaø kinh nghieäm toäi caøng nhieàu, caøng ngaõ saâu, xaùc thòt caøng baát löïc, khoâng theå choãi daäy ñöôïc nöõa. Phaûi coù ngöôøi khoâng coù toäi, vaø khoâng theå phaïm toäi, lieàu mình daán thaân vaøo nôi toái taêm, ñi xuoáng vöïc thaúm, keùo ngöôøi toäi loãi leân. Ñoù laø vieäc Chuùa ñaõ laøm. Ngöôøi ñaõ xuoáng theá, chaáp nhaän thaân phaän toäi nhaân, chòu moïi ñau thöông cuûa keû coù toäi, ñeå tìm gaëp toäi nhaân ngay chính nôi hoï ñang soáng, noùi ñuùng hôn, chính nôi hoï ñang cheát, ñeå laøm cho hoï soáng laïi, maø ñi vaøo theá giôùi môùi, theá giôùi cuûa söï thaùnh thieän. Isaia ví chuùng ta nhö caùc con chieân laïc, ñi vaøo caùc heûm toäi loãi. Chuùa laø muïc töû nhaân laønh; Ngöôøi boû ñoaøn thieân thaàn thaùnh thieän, xuoáng theá ñi tìm chuùng ta veà. Maø vì chuùng ta chui ruùc trong buïi gai, laïc vaøo nhöõng choã hieåm hoùc, neân con ñöôøng cöùu theá cuûa Chuùa chuùng ta laø con ñöôøng heïp, ñaày gian khoå, laøm ñoå maùu.
Hôn nöõa, chuùng ta khoâng chæ phaïm toäi nôi toái taêm naøy, choán heûo laùnh kia, maø coøn phaïm toäi ngay treân thaân xaùc mình, trong ñaàu oùc vaø taän loøng trí mình, neân Ñöùc Kitoâ phaûi cheát nôi thaân xaùc, chòu löôõi ñoøng ñaâm vaøo taän tim, ñeå cöùu chuoäc caû ñeán thaân xaùc chuùng ta haàu sau naøy noù cuõng ñöôïc phuïc sinh vinh quang. Theá neân, chính toäi loãi cuûa ta ñaõ ñoùng ñinh Con Moät Chuùa. Chính toäi loãi loaøi ngöôøi ñaõ gieát cheát Con Ñöùc Chuùa Trôøi. Buoåi chieàu hoâm nay phuïng vuï keâu môøi taát caû chuùng ta nhìn leân Thaùnh Giaù Chuùa Kitoâ ñeå yù thöùc ñieàu ñoù, ñeå gheùt boû toäi loãi, ñeå doác loøng hoái caûi, ñeå caûm meán Chuùa ñaõ chòu thöông tích vì ta. Vaø taâm hoàn chuùng ta seõ ñöôïc thö thaùi; vì ôn cöùu ñoä seõ ñeán vôùi keû saùm hoái aên naên, vì kìa treân Thaùnh giaù, Ñöùc Kitoâ ñaõ caàu xin Chuùa Cha tha cho keû coù toäi, nhö lôøi thaùnh Phaoloâ hoâm nay noùi vaø nhö baøi töôøng thuaät cuoäc Khoå naïn chuùng ta vöøa nghe. Thaùnh Phaoloâ baûo chuùng ta nhìn maø xem: Chuùa cöùu theá raát thoâng caûm; Ngöôøi quaù bieát thaân phaän con ngöôøi chuùng ta; Ngöôøi ñaõ chaáp nhaän töø khöôùc chaúng töø khöôùc khoå hình Thaäp giaù, ñeå chuùng ta ñöôïc cöùu ñoä. Chính vì vaäy maø baây giôø Phuïng vuï môøi chuùng ta saép söûa ñöùng leân caàu nguyeän cho heát moïi haïng ngöôøi trong Hoäi Thaùnh vaø treân theá giôùi, ñeå ôn cöùu ñoä hoâm nay tuoân ñoå xuoáng treân hoï, ñeå töø nay hoï nhìn vaøo Thaùnh giaù Chuùa nhö nguoàn ôn cöùu vôùt, ñeå chaïy ñeán quyø hoân, höùng laáy taát caú nguoàn maïch phong phuù cuûa Chuùa Cöùu chuoäc, tröôùc khi nhaän laáy Mình Thaùnh laø baûo chöùng cuûa Maàu nhieäm Cöùu theá.
Nhö vaäy, hoâm nay chuùng ta seõ toân kính thôø laïy Thaùnh giaù Chuùa vôùi taát caû loøng meán caäy troâng. Vaø tröôùc heát, chuùng ta haõy caàu nguyeän cho moïi ngöôøi, xin Chuùa ñöa hoï cuøng chuùng ta ñeán vôùi Thaùnh giaù, haàu taát caû theá giôùi chieàu nay ñöôïc theâm ôn cöùu ñoä.
(Trích daãn töø taäp saùch Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm)