Phaùt bieåu cuûa
Ñöùc Coá Toång Giaùm Muïc
Nguyeãn Kim Ñieàn
taïi Maët Traän Toå Quoác Hueá
Ngaøy 19/04/1977

Prepared for internet by Vietnamese Missionaries in Taiwan

Toâi vöøa ñöôïc nghe vuï baét bôù 6 vò laõnh ñaïo Phaät Giaùo qua tin töùc maø UÛy Ban Nhaân Daân Thaønh Phoá Hueá vaø Ñaïi Dieän Maët Traän vöøa cho hay ngaøy hoâm nay. Toâi cuõng vöøa nghe oâng Traàn Vaên Long, ñaïi dieän Chính Phuû taïi TP HCM cho bieát laø Chính Phuû taïi TP HCM cho bieát laø chính quyeàn phaûi aùp duïng bieän phaùp maïnh ñoái vôùi Phaät Giaùo, toâi cuõng vöøa ñöôïc nghe yù kieán cuûa nhöõng vò tham döï buoåi hoïp hoâm nay phaùt bieåu chuyeän vöøa xaûy ra vaø theo yù kieán cuûa nhöõng vò naøy chuùng ta coù boån phaän phaûi laøm cho nhaân daân saùng toû vaán ñeà. Trong khi ñoù, Thöôïng Toïa Thích Thanh Trí ñaïi dieän Phaät Giaùo taïi Hueá yeâu caàu chính phuû ñoái ñaõi töû teá vôùi nhöõng vò laõnh ñaïo Phaät Giaùo bò baét, vaø theo yù kieán cuûa Thöôïng Toïa Thanh Trí thì lyù do chính phuû baét caùc nhaø laõnh ñaïo Phaät Giaùo khoâng neân quaûng baù ra daân chuùng laøm gì, vôùi nhöõng ngöôøi hoïp maët ngaøy hoâm nay laø ñuû laém roài.

Caù nhaân toâi, khoâng coù yù kieán gì caû. Vaán ñeà quaûng baù tin töùc, caét nghóa lyù do laø nhieäm vuï cuûa chính phuû.

Toâi chæ muoán san seû vôùi caùc vò laõnh ñaïo Phaät Giaùo nhöõng kinh nghieäm maø tröôùc ñaây chuùng toâi ñaõ phaûi chòu trong vuï Vinh Sôn (Chính Quyeàn ñaõ boá raùp nhaø thôø Vinh Sôn taïi TP HCM vaø moät soá tu só Coâng Giaùo cuõng nhö tín ñoà ñaõ bò baét, bò buoäc toäi laø choáng chính phuû). Chuùng toâi chaéc chaén laø khoâng ai trong buoåi hoïp naøy coù theå chaáp nhaän haønh ñoäng cuûa chính phuû ñöôïc dieãn taû trong baûn thoâng caùo cuûa chính phuû. Chuùng ta khoâng theå khoâng ñau khoå khi nhöõng vieäc nhö vaäy xaûy ra cho nhöõng ngöôøi coù tín ngöôõng. Laøm theå naøo ñeå dieãn taû taâm traïng cuûa chuùng ta? Chæ coù nhöõng ngöôøi naøo ñaõ traûi qua nhöõng kinh nghieäm töông töï môùi coù theå bieát ñöôïc söï ñau khoå nhö theá naøo. Söï kieän maø chính phuû vöøa giaûi thích trình baøy cho chuùng ta nghe, chæ laø moät söï kieän ñôn ñoäc. Nhieàu chuyeän nhö vaäy ñaõ xaûy ra vaø coøn seõ xaûy ra trong töông lai, neáu chuùng ta khoâng giaûi quyeát nguyeân nhaân caên baûn cuûa noù. Theo thieån kieán cuûa chuùng toâi neáu thöïc ra coù nhöõng coäng ñoàng toân giaùo gaây roái loaïn chaêng nöõa, chæ vì khoâng coù töï do tín ngöôõng. Thaúng thaén maø noùi, toâi khoâng thoûa maõn vôùi chính phuû veà chính saùch töï do tín ngöôõng. Chính phuû nhieàu laàn ñaõ noùi: "Neáu coù nhöõng gì laøm cho chuùng ta khoâng thoûa maõn, neân baùo caùo vôùi chính quyeàn chöù ñöøng coù quaûng baù giöõa quaàn chuùng". Do ñoù ngaøy hoâm nay toâi muoán, vôùi taát caû thaønh taâm thieän chí vaø hy voïng vôùi thieän chí naøy, Maët Traän Toå Quoác seõ khoâng gaùn cho toâi nhaõn hieäu "phaûn ñoäng". Toâi gheùt vaø sôï danh töø naøy laém vaø khoâng bao giôø muoán gaùnh noù vaøo ngöôøi.

Toâi muoán noùi ñeán hai ñieàu naøy thoâi. Moät, töï do tín ngöôõng vaø hai, quyeàn coâng daân bình ñaúng.

Hoà chuû tòch coù daïy: "Ñoaøn keát, ñoaøn keát, ñaïi ñoaøn keát. Thaéng lôïi, thaéng lôïi, ñaïi thaéng lôïi". Ñaây laø thaät vaø lôøi daïy naøy laø trí tueä saùng suoát. Nhöng laøm theá naøo ñeå chuùng ta coù theå ñaït ñöôïc ñoaøn keát? Döïa treân caên baûn naøo? Vôùi nhöõng yeáu toá gì? Theo thieån kieán chuùng toâi, muoán coù ñoaøn keát phaûi döïa treân neàn taûng thöông yeâu nhau vaø thoâng caûm laãn nhau.

Quan nieäm chuû quan khoâng phaûi laø quan nieäm khoa hoïc vaø khoâng taïo neân nieàm thoâng caûm. Thöïc ra toâi khoâng daùm noùi ñeán caùc toân giaùo khaùc, ñeán giaùo lyù cuûa caùc toân giaùo khaùc, vì toâi khoâng ñuû khaû naêng. Chuùng toâi laïi caøng khoâng daùm maïn ñaøm veà Ñaûng, vì caùc ñaûng vieân coù theå phaùt bieåu yù kieán moät caùch töôøng taän hôn. Nhieàu phieân hoïp toâi ñöôïc tham döï, ngöôøi ta ñaõ thaûo luaän veà Thieân Chuùa Giaùo maø khoâng phaûn aùnh trung thöïc veà Thieân Chuùa Giaùo. Hoï gaùn cho Thieân Chuùa Giaùo nhöõng yù nghóa vaø muïc tieâu maø toâi khoâng heà nghe trong caùc Ñaïi, Tieåu Chuûng Vieän. Vì vaäy, kieán thöùc caàn phaûi khaùch quan, ñuùng ñaén vaø chæ coù nhöõng ngöôøi naøo ñaõ soáng trong toå chöùc môùi coù theå phaùt bieåu veà truyeàn thoáng, chuû tröông cuûa toå chöùc ñoù moät caùch xaùc thöïc. Xin quyù vò cho pheùp toâi ñöôïc phaùt bieåu yù kieán theo quan nieäm cuûa ngöôøi Thieân Chuùa Giaùo veà hai vaán ñeà treân.

Thöù Nhaát, veà Töï Do Tín Ngöôõng

Sau ngaøy giaûi phoùng, toâi ñöôïc nghe chính phuû tuyeân boá veà chính saùch töï do tín ngöôõng, toâi raát sung söôùng vaø phaán khôûi. Söï haêng say phaán khôûi naøy ñöôïc bieåu loä trong nhöõng lôøi phaùt bieåu cuûa toâi tröôùc ñaây. Nhöng hai naêm ñaõ qua vaø toâi khoâng coøn caûm thaáy sung söôùng nöõa, vì thöïc ra töï do toân giaùo khoâng coù.

Nhöõng buoåi haønh leã ñaõ bò haïn cheá vaø caùc tu só Thieân Chuùa Giaùo khoâng ñöôïc pheùp di chuyeån ñeå phuïc vuï nhaân daân Thieân Chuùa, thí duï, hoï khoâng ñöôïc ñeán vuøng kinh teá môùi ñeå laøm leã. Nhieàu nhaø thôø ñaõ bò chieám vaø nhöõng nhaø thôø khaùc khoâng ñöôïc pheùp laøm leã. Toâi raát taùn döông ñöôøng loái cuûa chính phuû veà töï do tín ngöôõng ñöôïc ghi trong 5 nghò quyeát vaø nhöõng thoâng caùo cuûa chính phuû veà töï do toân giaùo. Nhöng ñaây chæ laø nhöõng nghò quyeát treân giaáy tôø. Toâi tin raèng nhöõng nghò quyeát phaûn aùnh ñuùng ñaén chính saùch cuûa chính phuû; nhöng nhöõng khaåu leänh laïi do nhaân vieân cuûa chính phuû ñöa ra. Coù leõ toâi khoâng neân lieân heä giöõa chính phuû vaø nhaân vieân chính phuû vì nhöõng ngöôøi naøy khoâng tuaân haønh ñuùng ñaén ñöôøng loái cuûa chính phuû. Veà vaán ñeà nhaø thôø vaø caùc nôi haønh leã toân giaùo, xin quyù vò cho pheùp toâi ñöôïc laøm moät chuyeän so saùnh. ÔÛ nöôùc ta, nhöõng di tích naøo laø quí giaù hôn heát? Chaéc chaén laø taøng coå vieän vaø mieáu thôø cuûa Hoà chuû tòch. Giaû söû moät ngaøy naøo ñoù maø mieáu thôø cuûa Hoà chuû tòch bò ngöôøi khaùc chieám cöù vaø duøng cho moät muïc tieâu khaùc, nhaân daân Vieät Nam coù theå chaáp nhaän hay khoâng? Rieâng toâi, toâi khoâng theå chaáp nhaän nhö vaäy vaø toâi seõ hôïp taùc vôùi nhöõng ngöôøi khaùc giaûi phoùng ñeå taøng coå vieän vaø mieáu thôø Hoà chuû tòch trôû laïi laø taøng coå vieän vaø mieáu thôø Hoà chuû tòch. Vaán ñeà caùc nhaø thôø Thieân Chuùa Giaùo cuõng nhö vaäy. Duø nhaø thôø lôùn hay nhoû, sang hay heøn, vaãn laø nhaø thôø. Maët Traän, trong phieân hoïp Quoác Hoäi taïi TP HCM vaøo thaùng 2 vöøa qua ñaõ ñoàng yù baûo veä chuøa chieàn, nhaø thôø, thaùnh thaát Cao Ñaøi vaø caùc nôi thôø phöôïng khaùc.

Trong hai naêm qua chuùng toâi ñaõ xeáp ñaët thôøi giôø haønh leã ñeå khoâng caûn trôû saûn xuaát kinh teá. Coù nhöõng ngöôøi ñaõ noùi ñi laøm leã laø haïi cho söùc khoûe cuûa daân chuùng, vì daân chuùng caàn nghæ ngôi ñeå coù theå taêng gia saûn xuaát. Lyù luaän naøy coù theå aùp duïng cho nhöõng ngöôøi khaùc chöù khoâng phaûi ôû nöôùc ta. Haõy nhìn ñeán quaân ñoäi Hoa Kyø vaø quaân ñoäi cuûa nhöõng chính phuû Coäng Hoøa tröôùc ñaây, hoï coù nhieàu thôøi giôø nghæ ngôi, hoï coù ñaày ñuû aên uoáng, soáng sung tuùc, do ñoù hoï ñaõ baïi traän. OÂng Toáng Hoaøng Nguyeân, chuû toïa phieân hoïp ngaøy hoâm nay ñaõ noùi cho chuùng toâi nghe nhöõng gian lao khoå sôû cuûa quaân ñoäi ta khi coøn soáng trong röøng nuùi Tröôøng Sôn. Toâi ñaõ khoùc khi nghe nhöõng khoå sôû naøy. Quaân ñoäi chuùng ta ñaõ thaéng traän vinh quang, vaø cuoäc chieán thaéng vinh quang naøy khoâng vì ñôøi soáng sung tuùc, ñuû aên, ñuû maëc, nhieàu thì giôø nghæ ngôi maø vì lyù töôûng, tinh thaàn chieán ñaáu cuûa hoï. Ñoái vôùi nhöõng ngöôøi toân giaùo cuõng vaäy: khi tinh thaàn cuûa hoï ñöôïc bình thaûn hoï coù theå phuïc vuï quoác gia moät caùch hieäu quaû hôn.

Thöù hai, veà quyeàn Coâng Daân Bình Ñaúng

Suoát trong hai naêm qua, xin quyù vò cho toâi ñöôïc phaùt bieåu yù kieán moät caùch ngay thaúng, ngöôøi daân Coâng Giaùo khoâng maáy thoûa maõn moät tí naøo. Hoï laøm gì, hoï ôû ñaâu, hoï cuõng caûm thaáy bò cheøn eùp, bò laán löôùt.

Taïi nhaø tröôøng, sinh vieân hoïc sinh ñaõ nghe nhöõng lôøi phæ baùng Coâng Giaùo vaø giaùo sö ñaõ nhuïc maï Coâng Giaùo. Leõ dó nhieân, trong lòch söû Thieân Chuùa Giaùo ñaõ coù nhöõng nhöôïc ñieåm, nhöng suoát 2,000 naêm lòch söû Thieân Chuùa Giaùo cuõng ñaõ ñoùng goùp raát nhieàu cho nhaân loaïi. Nhöõng ñieàu toát raát nhieàu, coøn nhöõng nhöôïc ñieåm thaät ra raát ít. Hôn nöõa moãi giai ñoaïn coù nguyeân taéc rieâng cuûa noù. Pheâ bình nhöõng thôøi ñaïi tröôùc ñaây baèng nhöõng söï kieän hieän taïi thöïc ra khoâng phaûi laø moät loái nhìn khoa hoïc vaø tieán boä.

Ñoái vôùi nhöõng coâng nhaân, coâng chöùc, giaùo sö, caùn boä xaõ hoäi Coâng Giaùo maëc daàu hoï laø nhöõng coâng nhaân toát hoï cuõng khoâng ñöôïc pheùp tieáp tuïc coâng vieäc cuûa hoï, chæ vì hoï laø ngöôøi Thieân Chuùa Giaùo. Neáu laø moät ngöôøi Coâng Giaùo khi bò töø choái coâng vieäc, khi gaëp khoù khaên, khi muoán bieát lyù do taïi sao nhö vaäy, hoï seõ ñöôïc noùi rieâng laø neáu boû ñaïo Thieân Chuùa hay hoï ñöøng ñi nhaø thôø nöõa, hoï seõ khoâng coøn gaëp khoù khaên.

Trong phieân hoïp Quoác Hoäi taïi TP HCM, moät uûy vieân trong Ban Chaáp Haønh Trung Öông ñaõ ñöa ra yù kieán laø nhöõng ngöôøi Coâng Giaùo chæ ñöôïc xem laø coâng daân haïng hai.

Chính phuû thöôøng tuyeân boá laø moïi ngöôøi tröôùc phaùp luaät ñeàu bình ñaúng, moïi thieåu soá ñeàu bình ñaúng. Daân soá chuùng ta hieän nay ñöôïc 50 trieäu, trong ñoù coù vaøo khoaûng 45 trieäu ngöôøi Kinh, coøn 5 trieäu thuoäc 60 thaønh phaàn saéc toäc. Trong khi ñoù ít nhaát laø 3 trieäu tín ñoà Thieân Chuùa Giaùo theá maø treân thöïc teá hoï khoâng ñöôïc höôûng quyeàn coâng daân ñoàng ñeàu nhö nhöõng ngöôøi khaùc.

Trong hai naêm qua, ngöôøi Thieân Chuùa ôû tænh ta ñaõ noã löïc laøm vieäc vaø toâi tin raèng chính phuû bieát ñieàu ñoù. Laø moät löïc löôïng coâng nhaân, hoï khoâng coù ñieàu gì ñaùng bò khieån traùch. Trong nhöõng cuoäc baàu cöû, hoï ñaõ toû ra coù kyû luaät. Ñieàu hoï khoâng coù laø quyeàn coâng daân. Trong baûn thoâng caùo lieân quan ñeán vieäc baét giam caùc vò laõnh ñaïo Phaät Giaùo, do chính quyeàn TP HCM ñöa ra, ôû ñoaïn cuoái coù noùi: "Chính quyeàn TP HCM vaø Chính Quyeàn caùc caáp phaûi aùp duïng trieät ñeå quyeàn töï do toân giaùo do chính phuû khaúng ñònh, neân traùnh nhöõng va chaïm vaø laïm duïng luaät phaùp". Chuùng toâi khoâng bao giôø laïm duïng luaät phaùp. Ñaây laø yù kieán thoâ sô cuûa chuùng toâi xin neâu ra ñeå Maët Traän xem coù theå duøng laøm caên baûn cho tình Ñoaøn Keát. Chuùng toâi thieát nghó neáu töï do tín ngöôõng coù thì khoâng ai coù theå thuùc ñaåy daân chuùng choáng laïi ñaøn aùp tín ngöôõng. Taïi sao vaäy, vì neáu ñaõ coù töï do tín ngöôõng thì ai theøm nghe nhöõng ngöôøi thuùc duïc nhö vaäy.

Xin caùm ôn toaøn theå quí vò.

Back to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page