Ngaøy 24 thaùng 11
Suy Nieäm Ngaøy Leã Caùc Thaùnh Töû Ñaïo Vieät Nam
Soáng chöùng nhaân
Suy Nieäm Ngaøy 24 thaùng 11: Leã Caùc Thaùnh Töû Ñaïo Vieät Nam
Soáng chöùng nhaân
"Tin ñaïo chöù khoâng tin ngöôøi coù ñaïo". Caâu noùi naøy toâi ñaõ nghe nhieàu ngöôøi noùi. Nhöng ñaùng tieác khoâng phaûi laø nhöõng ngöôøi ngoaïi ñaïo noùi maø laø nhöõng ngöôøi coù ñaïo noùi. Ña soá hoï laø nhöõng ngöôøi ñaõ laâu naêm khoâng tôùi nhaø thôø. Hoï boû xöng toäi röôùc leã. Hoï boû ñoàng ñaïo. Hoï coù ñaïo nhöng khoâng soáng ñaïo. Hoï mang danh ky-toâ höõu nhöng laïi baûo raèng "ñaïo taïi taâm" neân khoâng theå hieän ra beân ngoaøi daáu chæ laø ngöôøi ky-toâ höõu. Theá nhöng, hoï laïi bieän minh cho haønh ñoäng choái ñaïo cuûa mình laø vì cheâ gheùt moät ai ñoù trong ñaïo. Hoï khoâng ñeán nhaø thôø vì oâng A, oâng B ñaõ khoâng toát vôùi hoï. Hoï boû Chuùa vì cha xöù quaù khaéc khe trong leà luaät cuûa Chuùa. Hoï khoâng coøn xöng toäi röôùc leã vì baø A, baø B vaãn chöùng naøo taät aáy coù toát hôn hoï ñaâu? Hoï ñoøi ngöôøi khaùc phaûi laøm chöùng cho hoï coøn baûn thaân hoï thì laïi khoâng chòu laøm chöùng cho tin möøng. Hoï ñoøi ngöôøi khaùc soáng toát coøn baûn thaân hoï thì laïi nuoâi thuø oaùn. Hoï ñoøi ngöôøi khaùc phaûi baùc aùi yeâu thöông coøn baûn thaân hoï thì coâ laäp moät mình khoâng gaén boù vôùi giaùo xöù. Hoï chính laø nhöõng coû daïi ñang laøm maát ñi veû ñeïp cuûa caùnh ñoàng luùa Giaùo hoäi Chuùa Ky-toâ. Hoï chính laø nhöõng ngöôøi coù ñaïo nhöng khoâng ñaùng tin vì tính coá chaáp, nuoâi thuø haän maø boû Chuùa, boû anh em.
Caùc thaùnh Töû ñaïo Vieät Nam naêm xöa ñaõ laõnh nhaän caùi cheát töû ñaïo nhieàu khi cuõng bôûi chính nhöõng con ngöôøi mang danh ky-toâ höõu nhöng ñaõ khoâng coøn soáng men tin möøng. Hoï ñaõ toá giaùc anh em vì moät chuùt boång loäc. Hoï ñaõ baùn ñöùng anh em vì coá chaáp trong toäi loãi. Nhö tröôøng hôïp thaùnh An-reâ Kim Thoâng, ngaøi ñaõ bò toá giaùc bôûi chính ngöôøi chaùu toäi loãi, ngang ngöôïc. Ngaøi ñaõ töøng nhaéc nhôû ngöôøi chaùu söûa ñoåi nhöng chöùng naøo taät aáy. Haén ñaõ khoâng söûa ñoåi maø coøn toá giaùc ngaøi ñeå caàu vinh.
Tröôøng hôïp Thaùnh Phaoloâ Haïnh cuõng theá. Ngaøi laø moät thanh nieân noåi tieáng veà söï quen bieát nhöõng tay anh chò trong giôùi giang hoà taïi chôï Quaùn. Moät laàn, chöùng kieán moät phuï nöõ bò ñaøn em boùc loät khoâng thöông tieác. Thaùnh nhaân boãng xuùc ñoäng ra tay can thieäp, laøm aùp löïc buoäc chuùng traû laïi taát caû nhöõng gì ñaõ laáy cuûa naïn nhaân. Vì haønh ñoäng nghóa hieäp naøy, thaùnh nhaân phaûi traû giaù: hoï toá caùo ngaøi ngoaøi toäi laø Kitoâ höõu, coøn tieáp tay vôùi quaân ñoäi Phaùp. Thaùnh nhaân bò baét, bò caàm tuø, sau cuøng bò traûm quyeát taïi Chí Hoaø ngaøy 28-5-1859.
Tröôøng hôïp Cha Thaùnh Luca Vuõ Baù Loan coøn ñaùng thöông vaø caûm ñoäng hôn. Coù hai teân toäi phaïm ñang chôø xeùt xöû. Hoï baøn tính vôùi nhau ñeán baét Cha Loan ñeå laäp coâng chuoäc toäi. Theá laø hoï ñang taâm noäp Cha cho quan huyeän Phuù Xuyeân, nhöng quan khoâng chòu nhaän, hoï phaûi ñöa Cha veà Thaêng Long. Sau cuøng, ngaøy 5-6-1840, Thaùnh Luca Loan bò cheùm ñaàu.
Ñieåm chung cuûa caùc thaùnh Töû Ñaïo chính laø can ñaûm ñoùn nhaän thaäp giaù Chuùa göûi ñeán maø khoâng oaùn haän keû laøm haïi mình. Caùc ngaøi ñaõ vui nhaän hy leã thaäp giaù vì yeâu meán Chuùa Ky-toâ. Caùc ngaøi luoân xaùc tín raèng: nhöõng ñau khoå ñôøi naøy khoâng ñaùng gì so vôùi vinh quang baát dieät mai sau. Caùc ngaøi daàu coù chòu khoå hình trong giaây laùt nhöng ñöôïc soáng laïi vinh quang muoân ñôøi. Ñoù laø ñieàu maø thaùnh Ñaminh Haïnh ñaõ xaùc tín, khi maø quan trieàu ñình noùi vôùi ngaøi: "Xem kìa, ñaïo tröôûng Duyeät ñaõ chòu boû ñaïo, ñöôïc tha veà, oâng cöù laøm nhö theá toâi seõ tha cho oâng". Nhöng thaùnh Ñaminh Haïnh bình tónh traû lôøi: "Keû trung thaønh vôùi Chuùa, khi cheát seõ ñöôïc leân thieân ñaøng".
Möøng kính caùc thaùnh Töû ñaïo Vieät Nam laø dòp nhaéc nhôû chuùng ta haõy soáng theå hieän nieàm tin trung kieân cuûa mình trong moïi tình huoáng. Ñöøng vì moät chuùt coû daïi laán aùt maø chaùn naûn boû ñaïo. Ñöøng vì moät chuùt giaän hôøn maø thuø haän caû nieàm tin cuûa mình. Ñöøng choái ñaïo vì gheùt ai ñoù hay ñaùnh maát nieàm tin vì beân trong Giaùo hoäi vaãn coù coû lung xen laãn. Vaø nhaát laø ñöøng baùn ñöùng anh em ñeå caàu vinh.
Ngaøy nay chuùng ta khoâng coøn nhöõng baïo chuùa baùch ñaïo baèng göôm ñao suùng ñaïn, nhöng ñeà soáng nieàm tin ñoøi hoûi chuùng ta phaûi chieán thaéng chính mình. Khoâng ai baét chuùng ta boû ñaïo nhöng vaãn coøn ñoù nhöõng ngöôøi boû ñaïo vì chöùc vuï traàn gian, vì löôøi bieáng ham chôi, vì ñam meâ truî laïc. Khoâng ai ngaên caûn chuùng ta thöïc haønh ñaïo nhöng vaãn coøn ñoù nhöõng ngöôøi luoân nuoâi döôõng haän thuø, luoân baát maõn vôùi tha nhaân neân ñaõ soáng thieáu yeâu thöông trong lôøi noùi vaø vieäc laøm. Khoâng ai duï doã chuùng ta boû ñaïo nhöng nhieàu ngöôøi ñaõ lao vaøo nhöõng con ñöôøng toäi loãi, nhöõng quan heä baát chính neân ñaõ khoâng coøn xöùng ñaùng mang danh laø ky-toâ höõu.
Quaû thöïc, ngaøy nay khoâng caàn nhöõng cuoäc baét ñaïo nhöõng vaãn coù haøng ngaøn ngöôøi boû ñaïo vì nhöõng danh lôïi thuù traàn gian. Ngaøy nay khoâng ai baét chuùng ta böôùc qua thaäp giaù nhöng vaãn coøn ñoù nhieàu ngöôøi vì danh lôïi thuù ñaõ töï thaùo boû thaäp giaù khoûi baøn thôø gia ñình, khoûi cuoäc soáng cuûa mình. Hoï ñích thöïc laø loaïi ngöôøi maø nhaân loaïi keát aùn "tin ñaïo chöù khoâng tin ngöôøi coù ñaïo", vì leõ hoï khoâng coøn soáng nieàm tin cuûa mình.
Laïy caùc thaùnh Töû ñaïo Vieät Nam, laø cha oâng chuùng con. Xin cho chuùng con bieát toân thôø Chuùa treân heát moïi söï, bieát noi göông caùc ngaøi ñeå theå hieän nieàm tin trung kieân cuûa mình tröôùc nhöõng caùm doã lôïi loäc cuûa theá gian. Xin giuùp chuùng con bieát theå hieän nieàm tin cuûa mình qua ñôøi soáng thaùnh thieän, baùc aùi yeâu thöông. Amen.
Jos Taï duy Tuyeàn
(Thaùng 11 naêm 2011)