Suy Nieäm Tin Möøng
Ngaøy Leã Teát Trung Thu (Ngaøy Raèm Thaùng 8)
Chuù Cuoäi
Suy Nieäm Tin Möøng Ngaøy Leã Teát Trung Thu (Ngaøy Raèm Thaùng 8)
Chuù Cuoäi
Ngaøy teát Trung thu ngöôøi ta hay noùi veà Chuù Cuoäi ngoài goác caây ña vaø oâm caû moät moái lo. Nhö baøi haùt ñaõ töøng ñöôïc nhieàu ngöôøi öa thích: "aùnh traêng traéng ngaø, coù caây ña to, coù thaèng cuoäi giaø oâm moät moái lo". Vaäy chuù Cuoäi laø ai?
Chuù Cuoäi theo chuyeän thaàn thoaïi cuûa Trung Quoác teân laø Ngoâ Cöông. Xöa kia Ngoâ Cöông ñaõ tu vaø ñaéc ñaïo thaønh tieân, nhöng sau vì laøm nhieàu ñieàu xaèng baäy treân thieân ñình ñaõ bò Ngoïc hoaøng noåi giaän, baét ñaøy xuoáng cung traêng, trao cho vieäc chaët vaø boùc voû caây queá ñoû. Theá nhöng caây queá ñoû naøy laïi cöùng nhö theùp, neân ngoâ Cöông chaët maõi, boùc hoaøi cho ñeán baây giôø cuõng chaúng xong. Vì vaäy moãi ñeâm nhìn leân maët traêng, chuùng ta môùi thaáy boùng Ngoâ Cöông ñang luùi huùi ôû döôùi goác caây queá.
Coøn ôû Vieät chuùng ta thì Ngoâ Cöông laïi chính laø chuù Cuoäi. Vaø caùi boùng maø ngöôøi Trung quoác goïi laø caây queá ñoû, thì laïi chính laø caây ña thaàn. Vì theá môùi coù caâu:
- Thaèng cuoäi ngoài goác caây ña,
Boû traâu aên luùa, goïi cha ôøi ôøi.
Cha coøn caét coû treân trôøi,
Meï coøn cöôõi ngöïa ñi môøi quan vieân.
Chuù Cuoäi theo truyeàn thuyeát. Ñoù laø moät keû ñi noùi doái cha, veà nhaø noùi doái chuù. Suoát ñôøi ñaùnh löøa moïi ngöôøi. Hoài coøn nhoû, ngaøy kia vì cha meï ñi vaéng, chuù phaûi coi nhaø. Buoàn tình, chuù boãng nghó ra moät troø chôi, neân voäi keâu la thaát thanh:
- Bôù laøng nöôùc ôi, chaùy nhaø, chaùy nhaø. Cöùu toâi vôùi.
Moïi ngöôøi hoái haû mang chaäu, xaùch thuøng tôùi tieáp cöùu. Thaáy vaäy, chuù beøn cöôøi ngaët ngheïo ñeán vaõi caû nöôùc maét. Laàn khaùc, chuù ngoài thoåi côm, chaúng may ñeå löûa beùn vaøo ñoáng rôm vaø caên nhaø boác chaùy. Chuù cuõng keâu la thaát thanh:
- Bôù laøng nöôùc ôi, chaùy nhaø, chaùy nhaø. Cöùu toâi vôùi.
Theá nhöng, laàn naøy chaúng moät ma daïi naøo ñeán tieáp cöùu cho chuù caû. Vì theá, daân gian môùi baûo:
- Baéc thang leân ñeán taän maây,
Hoûi sao Cuoäi phaûi aáp caây caû ñôøi.
Cuoäi nghe hoûi theá, Cuoäi cöôøi,
Bôûi hay noùi doái neân ngoài aáp caây.
Cuõng bôûi hay caùi tính taùy maùy naøy, maø chuù Cuoäi boãng trôû thaønh hình aûnh töôïng tröng cho nhöõng keû chuyeân moân löøa gaït: noùi doái nhö cuoäi. Hay noùi moät ñaøng laøm moät neûo: höùa cuoäi coù nghóa laø höùa leøo, höùa thì raát nhieàu maø chaúng laøm ñöôïc ñí gì soát, ñaàu voi ñuoâi chuoät, traêm voi khoâng ñöôïc moät baùt nöôùc xaùo.
Taïi sao ngaøy teát Trung thu maø ngöôøi ta laïi keå chuyeän veà chuù cuoäi, moät ñöùa treû hö ñoán trong ngaøy vui cuûa caùc em? Coù leõ khoâng phaûi tình côø hay ngaãu nhieân, vì kho taøng vaên hoïc coå tích laø tieáng noùi cuûa khaùt voïng con ngöôøi vöôn tôùi söï hoaøn thieän. Cha oâng keå chuyeän veà chuù cuoäi ñeå raên ñôøi, ñeå daïy con chaùu, ñöøng soáng nhö chuù cuoäi keûo phaûi oâm goác c aây ña caû ñôøi. Vì ngaøy teát Trung thu ñöôïc xem laø ngaøy teát cuûa thieáu nhi, cuûa tuoåi thaàn tieân, neân cha oâng ta ñaõ duøng raát nhieàu nhöõng caâu chuyeän thaàn tieân ñeå höôùng caùc em tôùi söï hoaøn haûo nhaát cuûa con ngöôøi.
Theo Tin möøng, Chuùa Gieâsu luoân yeâu thích taâm hoàn treû thô, Ngaøi luoân tìm dòp ñeå gaàn guõi caùc em, Ngaøi khoâng chæ yeâu meán, chuùc laønh vaø beânh vöïc maø hôn theá nöõa coøn laáy treû nhoû laøm khuoân vaøng thöôùc ngoïc cho ngöôøi l ôùn phaûi noi theo:
- Neáu caùc con khoâng trôû neân nhö treû nhoû thì seõ chaúng ñöôïc vaøo Nöôùc trôøi ñaâu.
Nhìn vaøo treû nhoû chuùng ta seõ ghi nhaän ñöôïc bieát bao nhieâu nhaân ñöùc cao ñeïp.Tröôùc heát, nôi treû thô khoâng coù söï gian doái chæ coù ñôn sô chaân thaønh.
Thöïc vaäy, treû thô caàn phaûi luoân ñôn sô chaân thaønh, khoâng aên gian noùi doái nhö Cuoäi. Kinh nghieäm cha oâng ta vaãn noùi:
- Ñi hoûi giaø, veà nhaø hoûi treû. Theá nhöng ngaøy nay nhieàu treû thô ñaõ nhieãm thoùi ñôøi hay noùi doái, noùi quanh co, khoâng daùm noùi söï thaät. Ñieàu ñoù ñaõ laøm cho caùc em ñaùnh maát tuoåi thô cuûa mình. Neáu moät em beù ñaõ nhieãm thoùi aên gian noùi doái laø töï mình ñaùnh maát tuoåi thô, ñaùnh maát veû hoàn nhieân töôi vui seõ laøm cho con ngöôøi ra giaø coãi, vaø töï ñaày ñoaï mình nhö chuù Cuoäi, suoát ñôøi oâm moät moái lo.
Thöù ñeán, nôi treû thô khoâng coù haän thuø, baïo löïc maø chæ coù moät tình yeâu thöông daït daøo vaø khoâng bieân giôùi.
Maåu chuyeän mang töïa ñeà "Ñöùa beù cuûa hoøa bình", trong muïc ngheä thuaät soáng cuûa baùo Tuoåi Treû Chuû Nhaät, ñaõ keå r aèng:
"Hoâm aáy, toâi ñöôïc trao nhieäm vuï ñi thaùm thính cho boä laïc cuûa mình. Sau ba ngaøy ñeâm roøng raõ, toâi phaùt hieän moät tuùp leàu cuûa keû thuø. Toâi boø töøng böôùc ñeán gaàn vaø khoeùt moät loã nhoû baèng baøn tay treân vaùch. Nhìn vaøo trong, toâi thaáy moät ñoâi vôï choàng treû ñang ngoài söôûi beân beáp löûa vaø moät thaèng beù chöa ñaày hai tuoåi ñang chôi caïnh ñoù. Vôùi böôùc chaân ñi chaäp chöõng, noù ñöùng daäy caàm chieác thìa goã thoïc saâu vaøo noài xuùp, roài noù baét chöôùc ngöôøi lôùn khuaáy ñi khuaáy laïi nhieàu laàn. Baát thaàn ñöùa beù quay sang nhìn ñuùng ngay caùi loã maø toâi ñaõ khoeùt ñeå ngoù vaøo trong leàu. Toâi hoát hoaûng sôï bò phaùt giaùc. Nhöng ñuùng luùc boá meï cuûa noù ñang maûi meâ beân beáp löûa, ñöùa beù laïi thoïc caùi thìa goã vaøo noài, roài muùc laáy moät ít xuùp vaø ñöa thaúng vaøo mieäng toâi. Cöù theá, noù xuùc cho toâi aên lieân tieáp nhieàu laàn maø boá meï noù vaãn khoâng heà hay bieát. Cuoái cuøng thì toâi quyeát ñònh phaûi ruùt lui vaø tìm ñöôøng trôû veà boä laïc cuûa mình. Nhieäm vuï ñaõ hoaøn taát, toâi ñaõ tìm ñöôïc vò trí ñoùng traïi cuûa keû thuø... Toâi caém coå chaïy treân tuyeát cho tôùi khi ñuoái söùc thì döøng laïi... Hình aûnh vaø cöû chæ cuûa thaèng beù ñaõ khoâng buoâng tha toâi laáy moät giaây. Noù laø ai? Taïi sao noù laïi can ñaûm muùc xuùp cho keû thuø cuûa boá meï, cuûa caû boä toäc noù? Söùc maïnh thieâng lieâng naøo ñaõ thuùc ñaåy noù laøm nhö vaäy? Cöù theá, toâi suy nghó mieân man veà thaèng beù, noù phaûi ñöôïc soáng trong traän caøn queùt saép tôùi. Toâi chôït naûy ra yù ñònh phaûi quay trôû laïi töùc khaéc, bí maät gieát cheát boá meï thaèng beù roài baét coùc noù ñem veà nuoâi daïy theo phong tuïc cuûa boä laïc mình. Theá nhöng thuù thaät laø toâi khoâng theå laøm nhö vaäy vì thaèng beù coøn quaù nhoû, noù caàn ñöôïc chính boá meï noù nuoâi naáng. Nghó nhö vaäy, toâi quay trôû laïi tuùp leàu, ñi thaúng vaøo cöûa tröôùc. Bò baát ngôø, ñoâi vôï choàng treû kinh hoaûng, nhöng toâi ra daáu traán an hoï ngay. Nhaän thaáy toâi khoâng coù yù gì ñe doïa, hoï ñaõ vui veû môøi toâi vaøo, ngoài beân beáp löûa. Ngöôøi choàng chuaån bò moät taåu thuoác, ngöôøi vôï böng xuùp ñeå môøi khaùch, coøn thaèng beù thì möøng rôõ nhö nhaän ra khuoân maët quen thuoäc cuûa toâi. Vaø theá laø noù laïi laáy chieác thìa goã xuùc moät ít xuùp, phuøng maù thoåi phuø phuø cho bôùt noùng, roài môùi ñöa vaøo taän mieäng toâi. Toâi chaäm raõi tieát loä toâng tích cuûa mình vaø baûo hoï: tröôùc tieân vì söï hoàn nhieân voâ tö cuûa thaèng beù, keá ñoù vì loøng hieáu khaùch cuûa anh chò, toâi seõ khoâng laøm gì haïi ñeán gia ñình beù nhoû naøy. Anh chò haõy mau mau laùnh naïn ñi ôû choã khaùc. Khoâng sôùm thì muoän, boä laïc chuùng toâi cuõng seõ phaùt hieän nôi naøy, hoï seõ ñeán vaø chieán tranh haän thuø seõ xaûy ra. Hình aûnh cuoái cuøng maø toâi coøn giöõ maõi chính laø hình aûnh thaèng beù ñöôïc meï ñeo treân löng, tay vaãn muùa may chieác thìa goã vaø mæm cöôøi vôùi toâi. Muøi töû khí trong toâi ñaõ ñöôïc thay theá baèng muøi xuùp thôm phöùc maø thaèng beù ñaõ ñöa taän mieäng toâi. Toâi ñaõ töø boû thoùi hung haêng hieáu chieán, loøng haän thuø dai daúng trong toâi cuõng ñaõ taét ngaám. Caøng coù tuoåi, toâi caøng tin raèng taát caû chuùng ta caàn phaûi coù moät "ñöùa beù cuûa hoøa bình" nhö theá, maõi maõi ôû giöõa chuùng ta".
Vaâng, hoâm nay treû thô ñang bò ñaùnh caép tuoåi thô. Baïo löïc xaûy ra khaép nôi. Ngay ôû gia ñình laø noâi haïnh phuùc cuõng trôû thaønh baõi chieán tröôøng cuûa cha, cuûa meï. Treû thô ñaõ sôùm thaáy caûnh thöôïng caúng chaân, haï caúng tay cuûa nhöõng ngöôøi thaân trong gia ñình vaø nhaát laø treân truyeàn hình thì laïi caøng ñaày daãy nhöõng caûnh baïo ñoäng vôùi maùu ñoå leânh laùng treân ñöôøng. Moät theá giôùi ñoå naùt nhö theá laøm sao daïy cho caùc em soáng yeâu thöông vaø khao khaùt hoaø bình? Ñoù chính laø traùch nhieäm cuûa nhöõng ngöôøi laøm cha laøm me, vaø caùc nhaø giaùo duïc phaûi traû lôøi tröôùc löông taâm cuûa mình.
Hoâm nay ngaøy teát cuûa tuoåi thô, chuùng ta haõy cuøng caàu nguyeän cho caùc em thieáu nhi trong giaùo xöù bieát gìn giöõ neùt ñeïp tuoåi thô cuûa mình baèng vieäc luoân soáng ñôn sô ngoan hieàn, luoân vaâng lôøi cha meï vaø soáng chaân thaät ñeå ñöôïc Chuùa luoân yeâu thöông, vaø chuùc laønh. Chuùng ta cuõng caàu xin cho moïi ngöôøi treân theá giôùi bieát soáng hoaø thuaän vôùi nhau, ñeå cuøng nhau kieán taïo neàn hoaø bình treân ñòa caàu naøy, nhaát laø caùc baäc cha meï luoân bieát soáng yeâu thöông vaø saün loøng tha thöù cho nhau ñeå tuoåi thô ñöôïc an vui soáng trong voøng tay yeâu thöông cuûa cha, cuûa meï. Amen.
Jos Taï duy Tuyeàn
(Thaùng 9 naêm 2010)