G

Gallican Confession

Kinh tin kính cuûa phaùi Gallican, baûn tuyeân xöng ñöùc tin cuûa phaùi Gallican [naêm 1559, taïi thuû ñoâ Baleâ (Phaùp) caùc phaùi Tin Laønh treân toaøn quoác laàn thöù nhaát hoäi hoïp laïi vôùi nhau vaø thoâng qua moät quyeát nghò veà toân giaùo. Söï thaät ñoù laø tinh hoa giaùo lyù cuûa phaùi Calvin].

Gallicanism

Chuû nghóa Gallican [taïi Phaùp quoác vaøo theá kyû thöù 17 chuû tröông ñeà cao quoác gia qua 2 hình thaùi: (a) Giaùo hoäi laø moät ñoaøn theå thoâng thöôøng thuoäc vaøo quoác gia, ñöông nhieân do Giaùm Muïc ñieàu khieån. (2) Coâng nhaän quyeàn chuû tòch cuûa Giaùo Hoaøng, tuy nhieân chæ khi naøo phoái hôïp vôùi Giaùm Muïc, Giaùo Hoaøng môùi ñöôïc roäng quyeàn].

Gaudium et Spes (L.)

Hieán cheá vui möøng vaø hy voïng [hieán cheá Giaùo Hoäi trong theá giôùi hoâm nay cuûa Coâng Ñoàng Vatican II].

Geist (G.)

Thaàn linh, tinh thaàn, lyù trí caûm thuï tính, tính nhieät lieät, thôøi ñaïi tinh thaàn.

Gemeinschaft (G.)

Xem fellowship.

generality

1. Tính ñaïi cöông, tính toång quaùt, tính phoå bieán 2. Thoâng taéc, thoâng luaän, khaùi luaän, khaùi yeáu.

generalization

1. Phoå bieán hoùa 2. Khaùi quaùt hoaù, khaùi luaän hoùa, caùch chung maø noùi, thoâng taéc hoaù, thoâng luaän hoaù.

generare (L.)

Xem active generation.

generari (L.)

Xem passive generation.

generation

1. Sinh saûn, sinh [dieãn taû söï quan heä giöõa Ngoâi Cha vaø Ngoâi Con trong maàu nhieäm Ba Ngoâi] 2. Nieân ñaïi, theá ñaïi, ñôøi, theá heä, thôøi ñaïi.
active ~ Tính sinh saûn chuû ñoäng [chæ Ngoâi Cha chuû ñoäng sinh Ngoâi Con, tính chaát caên nguyeân].
~ of the Son Ngoâi Con Sinh bôûi Ngoâi Cha, Ngoâi Con ñöôïc sinh ra.
passive ~ Tính sinh saûn bò ñoäng [chæ Ngoâi Con hieän höõu laø do Ngoâi Cha].

generationism

Thuyeát sinh thöïc, sinh saûn luaän [hoïc thuyeát chuû tröông con ngöôøi theå xaùc laãn linh hoàn ñeàu do cha meï sinh ra].

genetic, (genetical)

Thuoäc phaùt sinh, thuoäc sinh saûn, thuoäc khôûi nguyeân, thuoäc veà phaùt sinh luaän, thuoäc veà hoïc thuyeát phaùt sinh].

gesta Dei (L.) (deeds of God)

Taùc ñoäng cuûa Thaàn linh, taùc ñoäng cuûa Thieân Chuùa.

Gestalt (G. )

Hình thaùi, hình traïng, hình thöùc

ghost

1. Thaàn linh, linh hoàn, tinh thaàn, söùc soáng cuûa Thöôïng Ñeá 2. Linh hoàn ngöôøi cheát 3. Ma quûi, quûi, aâm hoàn.

gift

1. AÂn hueä, aân töù, quøa taëng, taëng phaåm leã vaät 2. Thieân phuù, thieân chaát, thieân taøi.
added ~ AÂn suûng gia taêng ôn trôï giuùp, aân suûng ban theâm, aân hueä, sieâu tính.
created ~ Ôn thuï taïo [ôn maø con ngöôøi ñöôïc Thieân Chuùa ban cho ñeå choïn löïa hay thöïc hieän quyeát ñònh quan troïng].
~ of counsel Ôn sieâu kieán, ôn bieát lo lieäu [moät trong baûy ôn Chuùa Thaùnh Thaàn giuùp con ngöôøi trong cuoäc soáng bieát löïa choïn muïc ñích chính xaùc, phaùn ñoaùn vaø quyeát ñònh].
~ of fear Ôn kính sôï [moät trong baûy ôn Chuùa Thaùnh Thaàn giuùp con ngöôøi bieát kính sôï Thieân Chuùa].
~ of fortitude Ôn cöông nghò, ôn söùc maïnh [moät trong baûy ôn Chuùa Thaùnh Thaàn giuùp con ngöôøi chaáp nhaän vaø kieân nhaãn chòu ñau khoå].
~ of immortality Ôn baát töû [ôn laøm cho linh hoàn khoâng phaûi cheát]
~ of knowledge Ôn thoâng minh, ôn trí tueä [moät trong baûy ôn Chuùa Thaùnh Thaàn giuùp con ngöôøi coù moät tri thöùc töï nhieân vaø sieâu nhieân].
~ of piety Ôn hieáu aùi, ôn yeâu meán, ôn ñaïo ñöùc [moät trong baûy ôn Chuùa Thaùnh Thaàn giuùp con ngöôøi yeâu meán Thieân Chuùa].
~ of perseverance Ôn beàn ñoã, ôn kieân nhaãn, ôn beàn ñoã ñeán cuøng.
~ of tongues Ôn ngoân ngöõ, ôn noùi tieáng laï.
~ of understanding Ôn minh ñaït, ôn thoâng hieåu [moät trong baûy ôn Chuùa Thaùnh Thaàn giuùp con ngöôøi nhaän thöùc ñöôïc Thieân Chuùa sieâu vieät].
~ of wisdom Ôn thöông xoùt, ôn khoân ngoan [moät trong baûy ôn Chuùa Thaùnh Thaàn giuùp con ngöôøi trong cuoäc soáng bieát phaùn ñoaùn chaân chính].
~s of integrity Ôn hoaøn bò [trong quùa khöù Giaùo Hoäi nhìn nhaän nguyeân toå con ngöôøi ngoaøi ôn "Thaùnh Hoaù", Thieân Chuùa coøn cho con ngöôøi boán ñaëc aân khaùc: Ôn coâng chính, ôn tröôøng sinh, khoâng ñau khoå, ôn trí thöùc].
~s of the Holy Spirit Ôn Chuùa Thaùnh Thaàn, thaàn aân, Ôn cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn [truyeàn thoáng phaân thaønh baûy ôn Chuùa Thaùnh thaàn].
preternatural ~ Ôn ngoaïi nhieân.
special ~ Ñaëc aân, ôn ñaëc bieät.
supernatural ~ Ôn sieâu nhieân.
uncreated ~ Ôn phi thuï taïo [ôn hueä maø chính Thieân Chuùa thoâng ban].

global community

Coäng ñoàng theá giôùi, coäng ñoàng nhaân loaïi.

global village

Laøng toaøn caàu, thoân theá giôùi

gloria Patri (L.) (glory be to the Father)

Vinh danh Chuùa Cha (kinh vinh danh).

glory

Quang vinh, quang dieäu, vinh quang Thieân Chuùa.
external ~ Quang vinh ngoaïi taïi, vinh quang beân ngoaøi
formal ~ Vinh quang hình thöùc.
objective ~ Vinh quang khaùch theå.
theology of ~ Thaàn hoïc vinh quang, quang dieäu.

glossolalia (Gr.)

Ôn Thaùnh Linh noùi tieáng laï, noùi tieáng ñòa phöông

gnosis (Gr.)

Tri thöùc, trí tueä, linh trí, thaàn trí, tri thöùc thaàn linh, tri thöùc linh giôùi, nguyeân tri thaàn bí, trí tueä bí truyeàn, nhaän thöùc coù söùc cöùu thoaùt, tinh thaàn chaân lyù, tri thöùc tín ngöôõng.

gnostic

1. Trí gæa, keû trí, ngöôøi trí thöùc 2. Thuoäc trí thöùc, linh tri, coù trí thöùc, coù theå hieåu thaàn bí cuûa linh giôùi 3. (Gnostic) Ngoä ñaïo thuyeát, ngoä ñaïo phaùi, tín ñoà ngoä ñaïo phaùi.

Gnosticism

Chuû nghóa tri thöùc, phaùi linh trí [laø phong traøo trieát hoïc khoaûng tröôùc hay sau kyû nguyeân, hoãn hôïp nhieàu thuyeát toân giaùo, nhieàu luoàng tö töôûng, chuû tröông vuõ truï nhò nguyeân luaän trong ñoù vieäc giaûi thoaùt do thaàn linh maø ñeán, vaø höôùng ñi cuoái cuøng cuûa vaïn vaät laø cheá ngöï "vaät chaát" ñeå trôû veà vôùi "tinh thaàn"].
Christian ~ Chuû nghóa tri thöùc Kitoâ giaùo, phaùi linh tri Kitoâ giaùo, thuyeát dò ñoan huyeãn thöùc [beø dò ñoan cuûa phaùi linh tri phaùt sinh khi haáp thuï giaùo lyù Kitoâ giaùo. Hoï chuû tröông thaân theå Ñöùc Kitoâ chæ coù beà ngoaøi maø khoâng coù thöïc, thaân theå aáy khoâng theå phuïc sinh, chæ linh hoàn môùi bay thaúng leân thieân ñaøng].

goal

Muïc tieâu, muïc ñích, chung ñieåm, ñích ñeán.

God

Thaàn, Thieân Chuùa, Thöôïng Ñeá, Thieân, Thieân Ñeá, OÂng trôøi
almighty ~ Thöôïng Ñeá toaøn naêng, Thieân Chuùa toaøn naêng.
creator ~ Thöôïng Ñeá saùng taïo
fertility gods Thaàn cuûa nhaø noâng, thaàn coù söùc sinh soâi doài daøo [nhöõng vò thaàn maø moät soá daân toäc thuoäc xaõ hoäi noâng nghieäp suøng baùi caàu xin cho muøa maøng phong phuù, con chaùu ñaày ñaøn ].
~ as he is Thieân Chuùa nhö ngaøi laø, chaân dieän cuûa Thieân Chuùa, baûn chaát cuûa Thieân Chuùa.
~ as nature Thöôïng Ñeá laø töï nhieân, thaàn töùc töï nhieân [loái nhìn Thöôïng Ñeá vaø thieân nhieân vì laø moät maø khoâng theå phaân].
~ for himself Thöôïng Ñeá vì chính ngaøi, Thöôïng Ñeá taïi thaân.
~ in himself Thöôïng Ñeá noäi thaân, Thöôïng Ñeá trong chính ngaøi.
~ of anger Thieân Chuùa cuûa phaãn noä
~ of delight Thieân Chuùa cuûa vui möøng
~ 's self-communication Töï ngaõ thoâng truyeàn cuûa Thieân Chuùa [Thieân Chuùa thoâng truyeàn (dieãn ñaït) cho thuï taïo nhaân loaïi chính ñaëc tính baûn chaát yeâu thöông, khoan thöù, quan taâm cuûa ngaøi].
hidden ~ Thöôïng Ñeá taøng aån
impersonal god Thaàn khoâng nhaân vò
living ~ Thieân Chuùa soáng ñoäng, Chuùa cuûa söï soáng
one and triune ~ Moät Chuùa Ba Ngoâi
one ~, creator and Lord Ñaáng saùng taïo vaø laø Thieân Chuùa
personal ~ Thieân Chuùa caù theå, thaàn coù vò caùch, thaàn vò caùch hoùa.
retiring ~ Thöôïng Ñeá aån daät [hoïc thuyeát phaùt sinh ôû theá kyù thöù 20 vì toaøn nhaân loaïi ñaõ phaùt trieån ñeán möùc haàu nhö tröôûng thaønh, hôn theá nöõa vì quùa baän theá söï neân khoâng deã nhaän ra Thöôïng ñeá hieän höõu nhö xöa, maø nghó raèng Thöôïng Ñeá ñaõ aån daät].
revealed ~ Thieân Chuùa ñaõ ñöôïc maïc khaûi
suffering ~ Thieân Chuùa khoå naïn
supreme ~ Thaàn cao nhaát, Ñaáng voâ thöôïng
true ~ Thaàn thaät, Chuùa thaät, Thieân Chuùa thaät
unknown ~ Thaàn khoâng bieát, Thaàn voâ danh
veiled ~ Thieân Chuùa bò che ñaäy, Thieân Chuùa chöa ñöôïc maïc khaûi.

Godforsakenness

Vì Thieân Chuùa maø töø boû, vì Thöôïng Ñeá maø bò xæ vaû.

godhead

1. Thaàn tính, baûn tính Thieân Chuùa, Thieân Chuùa tính 2. Thaàn, (God) Thieân Chuùa.

godhood

Thaàn tính, thaàn caùch [tính caùch cuûa thaàn].

God-human activities

Haønh ñoäng nhaân tính cuûa Thaàn [xem theandric activities].

God-hypothesis

Gæa thuyeát veà Thöôïng Ñeá

God-is-dead theology

Thaàn hoïc Khai-Töû-Thaàn, thaàn hoïc veà Thöôïng Ñeá ñaõ cheát [moân thaàn hoïc hieän ñaïi do moät soá thaàn hoïc gia, muoán thoaùt ra khoûi thaàn hoïc truyeàn thoáng, neân khoâng coøn ñaët hieän höõu Thöôïng Ñeá laøm tieàn ñeà, maø chæ thaûo luaän nhöõng vaán ñeà nhaân sinh....]

God-language

Ngoân luaän coù lieân quan tôùi Thieân Chuùa.

godless

Tính voâ thaàn , khoâng tin coù thaàn, khoâng kính thaàn.

God-man

1. Ñaáng Thaàn-Nhaân hôïp nhaát, Ñaáng thaàn nhaân [ chæ Ñöùc Kitoâ] 2. Ngöôøi toân giaùo [theo taùc gæa hieän ñaïi laø Phöông Ñoâng Myõ trong taùc phaåm thì töøng lôùp cao nhaát laø con ngöôøi trong theá giôùi toân giaùo] 3. Ngöôøi trôøi [Ñöùc Phaät noùi: Ngöôøi thieân giôùi] 4. Sieâu nhaân.

golden rule

Luaät vaøng, kim khoa ngoïc luaät [xeùt theo tieâu cöïc "kyû sôû baát duïc, vaät thi ö nhaân" (ñieàu mình khoâng muoán thì ñöøng laøm cho ngöôøi), xeùt theo tích cöïc: "kyû chi sôû duïc, thi chi ö nhaân" (ñieàu gì mình muoán, haõy laøm cho ngöôøi)].

good

1. Thieän, löông thieän, myõ ñöùc, haønh thieän 2. Haïnh phuùc, 3. Thuoäc löông thieän, coù ñöùc haïnh thieän hoøa 4. Thuyeát toát ñeïp, haïnh phuùc 5. Coù ích lôïi, coù hieäu quûa, thöôïng ñaúng 6. (the good) Ngöôøi thieän, ngöôøi toát.
common ~ Thieän chung, coâng ích
~ news Tin vui, Tin Möøng, Phuùc AÂm
highest ~ Chí thieän, toái thieän, cöïc thieän
surpeme ~ Xem highest good
universal ~ Thieän phoå quaùt.

Gospel

Phuùc aâm, saùch phuùc aâm, Tin Möøng.
~ harmony, harmony of the Gospel Xem synopsis
~ of freedom Phuùc aâm mang laïi töï do, phuùc aâm mang laïi cho con ngöôøi söï töï do [taâm ñieåm cuûa tin möøng Ñöùc Kytoâ laø ñeå con ngöôøi ñöôïc giaûi thoaùt, coù ñöôïc töï do].
social ~ Phuùc aâm coù tính caùch xaõ hoäi [saùch thaùnh ñaëc bieät laø nhöõng lôøi chæ daïy coù tính caùch xaõ hoäi cuûa Ñöùc Kitoâ, treân bình dieän xaõ hoäi, kinh teá, chính trò öùng duïng nhö töù haûi giai huynh ñeä, yeâu laø söùc maïnh vaø caùch thöùc cöùu nhaân].
spoken ~ Phuùc aâm ñöôïc rao giaûng [chæ coù rao giaûng maø khoâng chuù troïng ñôøi soáng].

govern

Quaûn lyù, thoáng trò, cai trò, quaûn trò, ñieàu khieån, cai quaûn, trò, chæ huy, chi phoái.

governance

Quaûn lyù, thoáng trò, cai trò, quaûn trò, chi phoái. government Xem treân.

grace

1. AÂn hueä, aân suûng, thaùnh suûng, aân ñieån, suûng aùi, thieân aân, töø bi, töø aùi, nhaân haäu 2. Lôøi kinh tröôùc hoaëc sau khi aên, kinh caûm ôn khi duøng böûa.
actual ~ Hieän aân, baûo aân, ñaëc aân, hoàng aân Thieân Chuùa trôï giuùp moïi luùc [Thieân Chuùa ban cho maõnh löïc ñeå thöïc hieän haønh vi ñaït ñöôïc ôn cöùu ñoä].
antecedent ~ AÂn suûng ñöôïc ban cho tröôùc, ôn lo lieäu [ôn ñöôïc ban cho tröôùc khi lyù trí con ngöôøi töï do quyeát ñònh].
appropriate ~ Thích nghi aân suûng [ôn thích nghi vôùi hoaøn caûnh noäi taïi vaø ngoaïi taïi cuûa moãi ngöôøi, nhaát laø chæ söï saün saøng ñoùn nhaän ñeå aân suûng sinh ôn ích].
assisting ~ Phuï aân, trôï suûng, aân suûng phuï trôï.
authoritative ~ Chuû aân, quyeàn suûng, chuû quyeàn aân suûng [ôn do quyeàn löïc ban cho].
beginning ~ Khôûi söï aân suûng.
comitative ~ Phaåm ñöùc do aân suûng maø ñeán [chæ nhöõng ñöùc tính sieâu vieät do aân suûng maø ñeán].
consequent ~ Haäu chí aân suûng [aân suûng trôï giuùp ñi lieàn vôùi nhöõng haønh ñoäng yù chí töï do cuûa con ngöôøi].
consummated ~ Hoaøn thaønh aân suûng.
cooperative ~ Ôn trôï giuùp, ôn hôïp taùc.
creative ~ Ôn saùng taïo [ñoù laø moät ôn giuùp con ngöôøi nhaän ra vaø quyeát ñònh moät choïn löïa caên baûn, coù theå laøm thay ñoåi caû cuoäc soáng khi Thieân Chuùa muoán toû loä, Thaùnh yù vaø keâu goïi con ngöôøi, vaø con ngöôøi laáy caû sinh meänh ñaùp traû, ñoùn nhaän].
distribution of actual ~ Phaân phaùt hieän suûng.
efficient ~ Thöïc hieäu aân suûng [ôn giuùp sinh hieäu quûa]
efficatious ~ Höõu hieäu aân suûng (hieäu aân), linh nghieäm aân suûng (linh aân) [coù theå sinh hieäu quûa mong öôùc].
elevating ~ Thaêng hoùa aân suûng, sieâu hoùa aân suûng [Thieân Chuùa ôû trong con ngöôøi giuùp con ngöôøi laøm laønh].
exciting ~ AÂn suûng khôûi ñoäng , kích ñoäng aân suûng [ñoái vôùi ngöôøi coâng chính, nhôø ôn thöôøng suûng, linh hoàn cuûa hoï ñaõ ñöôïc thaêng hoùa, nay ôn hieän suûng giuùp hoï laøm laønh].
external ~ Ngoaïi taïi aân suûng [ôn phaùt sinh beân ngoaøi linh hoàn con ngöôøi, nhö lôøi chæ daïy cuûa Ñöùc Kitoâ, thaùnh tích, göông thaùnh nhaân].
external efficient ~ Ngoaïi taïi thöïc hieäu aân suûng [giuùp con ngöôøi deã daøng laøm vieäc laønh nhaát laø caàu nguyeän].
first ~ Nguyeân aân, khôûi aân [ôn thaùnh hoùa ñaàu tieân ñöôïc ban cho].
habitual ~ Thöôøng suûng, traïng thaùi ñaày aân suûng [traïng thaùi sieâu nhieân ñaày aân suûng cuûa linh hoàn con ngöôøi, giuùp con ngöôøi trôû thaønh thaùnh thieän, chính tröïc ñoùn nhaän Thieân Chuùa].
~ and moral possibility Khaû naêng tính veà aân ñieån vaø ñaïo ñöùc.
~ of illumination Ôn quang minh [moät trong nhöõng haäu quûa cuûa hieän suûng, nhôø Thieân Chuùa trôï giuùp con ngöôøi thaáu hieåu saâu xa vaø ñaày ñuû vì taâm hoàn coù ñöôïc söï quang minh].
~ of inspiration Ôn caûm höùng, ôn linh caûm, ôn linh öùng [moät trong nhöõng haäu quûa cuûa ôn hieän suûng, con ngöôøi nhôø Thieân Chuùa giuùp maø caûm thaáy ñöôïc söï hieän dieän cuûa Thieân Chuùa].
~ of intellect Ôn lyù trí, ôn trí tueä [moät loaïi cuûa ôn hieän suûng giuùp lyù trí con ngöôøi hieåu roõ töøng söï vieäc].
~ of the head Ôn laõnh ñaïo, ôn nguyeân ñaïo [chæ thuû laõnh cuûa Giaùo Hoäi, Chuùa Kitoâ nhôø söï keát hôïp cuûa hai baûn tính moät ngoâi vò maø coù söï sung maõn voâ bôø thoâng ban cho thaân theå maàu nhieäm laø Giaùo Hoäi, laøm Giaùo Hoäi trôû neân thaùnh].
~ of will Ôn yù chí [moät loaïi cuûa ôn hieän suûng laøm taêng söùc yù chí con ngöôøi ñeå khuaát phuïc tình traïng khoù khaên].
healing ~ Ôn chöõa beänh.
helping ~ Xem assisting grace
inappropriate ~ Ôn khoâng hôïp caûnh [khi con ngöôøi trong caûnh huoáng noäi taïi cuõng nhö ngoaïi taïi khoâng thích hôïp vôùi aân suûng, thì yù chí töï do cuûa con ngöôøi khoâng tieáp nhaän ôn suûng vaø ôn suûng cuõng khoâng phaùt sinh thöïc hieäu].
increative ~ Xem uncreated grace
infused ~ Ôn ñöôïc ñoå vaøo [ôn maøbaûn tính con ngöôøi khoâng coù, chæ do Thieân Chuùa tuoân ñoå vaøo taâm hoàn con ngöôøi].
internal ~ AÂn suûng noäi taïi, noäi suûng [thöïc chaát aûnh höôûng nhaân linh].
internal efficient ~ AÂn suûng noäi taïi thöïc hieäu [giuùp con ngöôøi hoaøn thaønh vieäc thieän töông ñoái khoù, giuùp khaéc phuïc vaø chieán thaéng nhöõng khoù khaên hieåm ngheøo].
irresistible ~ Ôn khoâng theå khaùng cöï [giuùp con ngöôøi haønh thieän choáng laïi nhöõng tham voïng maõnh lieät cuûa con ngöôøi].
natural ~ Ôn töï nhieân [ñöôïc ban cho luùc taïo döïng].
operative ~ Ôn hoaït ñoäng.
particular ~ Bieät aân, ñaëc aân.
perfective ~ Ôn hoaøn haûo, ôn tuyeät haûo
personal ~ Ôn rieâng, ôn caù bieät
possible ~ Khaû aân [ Pelagians chuû tröông coù moät loaïi khaû löïc töï nhieân giuùp con ngöôøi vôùi yù chí töï do traûi qua moät cuoäc soáng thaùnh thieän voâ toäi, cuoái cuøng ñaït ñöôïc vónh phuùc].
preparative ~ Chuaån aân, ôn chuaån bò.
provoking ~ Xem exciting grace
proximately sufficient ~ AÂn suûng (hoã trôï) ñu û ñeå laäp töùc hoaøn thaønh [aân suûng giuùp con ngöôøi tröïc tieáp hoaøn thaønh coâng nghieäp cöùu roãi].
sacramental ~ AÂn suûng bí tích (ôn tích suûng), ôn trôï giuùp cuûa chính bí tích ban cho.
sanctifying ~ Ôn thaùnh hoùa, ôn neân thaùnh, suûng aùi [ñöôïc goïi thaùnh hoùa vì ôn suûng giuùp thaùnh hoùa nhaân linh, phaân höôûng doài daøo baûn tính Thieân Chuùa, bieán hoï neân con caùi Thieân Chuùa].
second ~ Nhò aân, aân suûng taùi ban [ôn thaùnh hoùa khi ñaõ maát laïi ñöôïc taùi ban].
special ~ Ôn bieät suûng.
stimulating ~ Xem exciting grace
strengthening ~ Ôn taêng cöôøng, ôn gia löïc.
sufficient ~ Ôn caàn ñuû, ôn sung tuùc [ôn hieän taïi giuùp con ngöôøi coù ñuû naêng löïc ñeå hoaøn thaønh coâng nghieäp cöùu roãi].
systems of ~ Quy luaät ôn suûng, ôn tuaàn töï, ôn heä luaän [ñöôïc goïi theá vì laø ôn Thieân Chuùa ban giuùp con ngöôøi vôùi töï do suy xeùt phaân bieät ñeå laõnh hoäi nhöõng phaàn naøo ñeå phaùt sinh hieäu löïc].
true and merely sufficient ~ Ôn hieän taïi caàn vaø ñuû [ôn giuùp con ngöôøi trong hoaøn caûnh cuï theå coù theå thöïc hieän haønh vi cöùu roãi, duø con ngöôøi vôùi yù chí ñoâi khi coù theå cöï tuyeät ñeå noù khoâng coøn chuùt thöïc söï coâng hieäu naøo].
uncreated ~ Ôn ngoaøi baûn tính töï nhieân cuûa thuï taïo [chæ Thieân Chuùa thoâng truyeàn chính mình].
universal ~ Ôn toång quaùt, phoå aân [ôn ñieån Thieân Chuùa thoâng ban phoå quaùt cho heâùt moïi ngöôøi].

gratia (L.)

Xem grace
~ concomitans Ôn tuøng hôïp vôùi yù chí töï do, ôn qua söï ñoàng yù cuûa yù chí töï do.
~ dei Ôn döïa vaøo Thieân Chuùa, ôn ñieån nhôø Thöôïng ñeá, ôn cuûa Thieân Chuùa.
~ gratis data Ôn nhöng khoâng, ôn ban maø khoâng ñoøi ñeàn ñaùp [AÂn suûng ban cho moät soá ngöôøi naøo ñoù ñeå hoï cöùu tha nhaân].
~ gratum faciens Ôn giuùp con ngöôøi vui nhaän, ôn giuùp con ngöôøi hoan laïc vôùi Thieân Chuùa].
~ mere sufficiens Ôn tuùc soá, ôn ñaày ñuû [ôn ñuû ñeå con ngöôø neân thaùnh, song neáu con ngöôøi khoâng ñoàng yù coù theå cöï tuyeät maø khoâng sinh hieäu quûa thöïc söï].
~ mere vel pure sufficiens Ôn ñuû tuùc soá, ôn quùa ñaày ñuû.
~ parva Ôn vi tieåu, ôn suûng yeáu nhöôïc [theo Jansenius (1585-1638) ñang khi con ngöôøi haønh ñoäng chieám öu theá trong söï ham muoán ñaém chìm trong khoaùi laïc theá gian, thì ôn suûng Thieân Chuùa so laïi yeáu nhöôïc].
~ quae dat posse (grace which gives the ability to ...) Ôn ban naêng löïc ñeå thi haønh.
~ remote sufficiens Ôn ñuû ñeå chuaån bò [ôn suûng giuùp con ngöôøi hoaøn thaønh moät coâng nghieäp chuaån bò tính ñeå töø ñoù nhaän ñöôïc ôn cöùu roãi nhö vieäc caàu nguyeän cuûa con ngöôøi maát ôn thaùnh hoùa, (töùc ngöôøi ñang maéc toäi troïng)].
~ unionis Ôn suûng hieäp nhaát, ôn hueä keát hôïp maät thieát.
~ vere et mere sufficiens Xem true and merely sufficient grace.
~ vere et relative sufficiens Ôn hieän taïi töông ñoái ñaày ñuû.
~ vere sufficiens Ôn thaät ñaày ñuû [ôn suûng giuùp con ngöôøi trong tình traïng cuï theå ñuû ñeå thöïc hieän haønh vi cöùu roãi].

gratitude

Caûm aân, caûm taï, caûm kích, tri aân, taï yù.

gratuity

1. Töø bi, aân hueä, aân vaät, taëng vaät, leã vaät 2. Thi aân, thöôûng töù 3. Voâ thöôøng tính, tính nhöng khoâng, khoâng ñoøi boài thöôøng.

gravity

Great Awakening

Ñaïi phuïc höng, phong traøo ñaïi giaùc ngoä, ñaïi hoái ngoä [naêm 1740 taïi 6 tieåu bang ñoâng baéc Hoa Kyø phaùt sinh moät trong traøo phuïc höng toân giaùo, hoï cöïc ñoan caùo toá moïi tình caûm nhö loái giaûng coù tính caùch hyù kòch, quùa kích ñoäng, khoùc quùa bi ai...].

Great Revival

Phong traøo Ñaïi Höng Phaán, phong traøo ñaïi giaùc ngoä, ñaïi hoái ngoä II [cuoái theá kyû thöù 18 tôùi ñaàu 19, taïi Myõ laïi thònh haønh phong traøo phuïc höng toân giaùo gioáng ñaïi hoái ngoä treân, cho raèng chæ töï giaùc hoái caûi, hoaøn caûi tình caûnh môùi ñöôïc coi laø coù ñôøi soáng toân giaùo].

Great Schism

Ñaïi phaân ly [chæ naêm 1054 Giaùo Hoäi Coâng Giaùo vaø chính thoáng phaân ly].

Greek Orthodox Church

Giaùo Hoäi Chính Thoáng Hy Laïp

ground

1. Cô sôû, caên cô, caên nguyeân, caên cöù, y cöù, neàn taûng, ñòa baøn 2. Lyù do, nguyeân nhaân, ñoäng cô 3. Boái caûnh, phaïm vi 4. Thieát laäp, ñaët cô sôû, ñaët neàn moùng.

gubernatio (L.)

Xem gubernation.

gubernation

Quaûn lyù, quaûn haït, thoáng trò, chi phoái.

guilt

Toäi vaï, toäi côù, toäi nôï, toäi khieân, toäi aùc.

Back to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page