Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home PageCoù laàn toâi ñaõ vieát veà ñoâi maét ngöôøi ngheøo vaø ñoâi maét ngöôøi yeâu. Hoâm nay toâi muoán tieáp tuïc noùi vôùi baïn veà moät khía caïnh trong ñoù laø tính saùng taïo. Chaéc baïn cuõng töøng nghe noùi nhu caàu laø meï cuûa saùng taïo, hay ñuùng hôn, nhu caàu kich thích saùng taïo. Ngöôøi ngheøo bò thuùc ñaåy bôûi nhu caàu soáng neân phaûi tìm toøi, bieán cheá... nhöng thöôøng ngöôøi ngheøo bò giôùi haïn caû veà trí tueä, thôøi gian, vaø phöông tieän, neân quaû laø nguoàn saùng taïo. Caû vuõ truï laø coâng trình saùng taïo cuûa Tình yeâu voâ bieân. Nhöõng coâng trình ngheä thuaät ñaùng keå töø coå chí kim ñeàu laø saùng taïo cuûa tình yeâu, coøn moïi phöông theà gieát ngöôøi, haïi nhau ñeàu laø saùng taïo cuûa thuø haän laø caùi ñoái nghòch vôùi tình yeâu.
Baïn chæ caàn suy nghó moät thoaùng cuõng thaáy raèng cuoäc soáng con ngöôøi chæ coù ñöôïc vaø toát ñeïp nhôø söùc saùng taïo maø thoâi.
Baïn coù thaáy ngöôøi con gaùi ngoài ñan aùo, theâu khaên cho ngöôøi yeâu chöa? OÂi, nhöõng ñöôøng kim muõi chæ, nhöõng ñöôøng theâu ñöôøng vieàn sao maø coâng phu theá! Bôûi vì moãi muõi kim, moãi nuùt ñan laø caû tình yeâu thu goïn trong moät cöû chæ nhoû beù nhaát vaø muoán vaän duïng heát söùc saùng taïo cuûa mình vì ngöôøi yeâu.
Nhöng ôû ñaây toâi muoán noùi veà saùng taïo trong töông quan vôùi nhaân caùch cuûa moãi con ngöôøi. Vaän duïng saùng taïo vaøo nhöõng vaät quanh ta, vaøo nhöõng caùi ta coù, laøm cho cuoäc soáng cuûa ta vaø quanh ta theâm töôi ñeïp, deã chòu, tieän nghi... Nhöng coøn moät choã quan troïng hôn nöõa maø ta phaûi vaän duïng khaû naêng saùng taïo ñoù laø baûn thaân ta: töï saùng taïo.
Moät trong nhöõng khía caïnh ta gioáng hình aûnh Thieân Chuùa laø ôû khaû naêng saùng taïo. Chuùa trao cho ta khaû naêng saùng taïo laø ñeå tieáp tuïc coâng trình saùng taïo cuûa Chuùa ñoái vôùi vaïn vaät vaø ñoái vôùi chính baûn thaân ta.
Moät ñöùa beù coù oùc saùng taïo, khi baïn cho noù baùnh keïo, ñoà chôi ñaày hai tay thì noù bieát "toå chöùc" ñeå tieáp nhaän, coøn ñöùa beù thieáu oùc saùng taïo thì ñaày hai tay roài luyùnh quyùnh khoâng bieát laøm sao ñeå nhaän theâm. Moät ngöôøi coù oùc saùng taïo khi coù moät môù vaûi vuïn, bieát chaép laïi laøm noùn, laøm meàn..., coøn ngöôøi thieáu oùc saùng taïo thì chaúng bieát laøm gì vôùi môù vaûi vuïn.
Trong vaán ñeà nhaân caùch coù caùi gì töông töï nhö theá, nhöng khoâng phaûi chæ ñoái vôùi nhöõng gì ta coù, maø ñoái vôùi moïi tình huoáng, moïi hoaøn caûnh xaûy ñeán cho ta. Nhaø ñieâu khaéc nhìn mieáng goã, taûng ñaù bieát taän duïng töøng ñöôøng vaân, töøng maét goã, töøng caïnh cuûa taûng ñaù ñeå laøm neân nhöõng taùc phaåm ngheä thuaät. Baïn coù laàn naøo ñoïc Isaia 44 vaø saùch Khoân Ngoan 15, hai taùc giaû naøy cheá dieãu caùc töôïng thaàn. Nhöng ta cuõng coù theå ñoïc döôùi khía caïnh saùng taïo. Khuùc cuûi cho vaøo beáp ñoát ñeå nöôùng baùnh, söôûi aám, cuoái cuøng coøn moät khuùc ñaày maét, khoâng chaùy noåi, ngöôøi chuû ñem taïc thaønh pho töôïng roài ñaët leân keä ñeå thôø. Ngöôøi thôï goám nhaøo cuïc ñaát naën caùc thöù bình, töø bình röôïu, bình boâng cho tôùi bình voâi, bình tieåu... cuoái cuøng duø moät cuïc khoâng ñaønh vöùt ñi, naën thaønh pho töôïng cho vaøo loø nung cuøng vôùi caùc thöù bình kia, roài ñeå leân keä thôø. Thaät laø moät loái dieãn cay ñoäc. Nhöng cuõng laøm noåi baät oùc saùng taïo cuûa nhöõng ngheä nhaân kia. Töø moät khuùc cuûi chaùy dôû, töø moät cuïc ñaát seùt coøn dö laøm neân pho töôïng!
Nhaân caùnh cuûa moãi ngöôøi ñeàu do ngöôøi töï taïo laáy. Tieáp thu moïi tình huoáng, moïi hoaøn caûnh, bieán coá, moïi quan heä ñeå laøm cho mình theâm vöõng chaéc phong phuù. Dieàu naøy coát ôû choã ta giöõ vöõng tö caùch laø ta, vaø ta soáng moïi bieán coá, moïi hoaøn caûnh, moïi quan heä vôùi taát caû yù thöùc vaø söï chuû ñoäng, khoâng ñeå cho bieán coá, hoaøn caûnh hay ngöôøi naøo cuoán ta theo.
Ñöùa treû thöôøng töï ñaùnh giaù theo nhöõng gì noù coù. Noù khoe vôùi baïn beø nhöõng ñoà chôi, nhöõng moùn quaø, khoe caû cha, meï, anh chò em noù. Noù haõnh dieän vì coù nhöõng ñoà vaät ñoù. Moät ngöôøi ñaõ coù nhaân caùch tröôûng thaønh, bieát töï ñaùnh giaù, bieát töï laøm chuû thì quan taâm tôùi chính thaùi ñoä baûn thaân, tö caùch cuûa mình trong moïi bieán coá, quan heä, tröôùc moïi söï vaät, moïi ngöôøi, quan taâm ñeán caùi mình laø, caùi mình soáng. Ngöôøi coù nhaân caùch vöõng vaøng thì moïi bieán coá, moïi hoaøn caûnh, moïi vaät vaø moïi ngöôøi chæ laøm cho ngöôøi aáy theå hieän chính mình troïn veïn hôn, laø mình troïn veïn hôn.
Ñoù laø töï saùng taïo.
Moïi bieán coá thuaän hay nghòch, moïi ngöôøi thuø hay baïn, moïi söï vaät ngöôøi aáy sôû höõu haïoc söû duïng ñeáu laøm cho ngöôøi aáy laø mình. Nhieàu khi ta nghe keå veà moät ngöôøi thaân quen naøo ñoù ñaõ lam, ñaõ noùi, ñaõ ñoái phoù theá naøo ñoù, ta buoät mieäng noùi ra: "Ñuùng laø aûnh..., ñuùng laø loái noùi, loái ñuøa, loái xöû söï cuûa aûnh...".
Ngöôøi coù nhaân caùch vöõng vaøng vaø saùng taïo thì nhö taûng ñaù giöõa doøng nöôùc chaûy, qua bao naêm thaùng vaãn ñöùng trô trô, caøng ngaøy caøng coù veû huøng vó hôn, coøn ngöôøi khoâng coù nhaân caùch vöõng vaøng vaø saùng taïo thì nhö beøo noåi treân soâng, bò moïi bieán coá, hoaøn caûnh nhö gioù laøm troâi daït khoâng bieát tôùi ñaâu. Luùc naøo cuõng dao ñoäng vì thuï ñoäng tröôùc moïi bieán coá, moïi hoaøn caûnh, bieán coá, nhö ngöôøi ngheä só coù khaû naêng chuû ñoäng ñoái vôùi moïi nguyeân lieäu, duïng cuï gaëp ñöôïc.
Muoán saùng taïo chính mình cuõng caàn coù tình yeâu thaät to lôùn: yeâu cuoäc soáng, yeâu con ngöôøi.
Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page