Coû vaø Hoa
(Nhöõng Caâu Chuyeän Gôïi YÙ Suy Tö Vaø Caàu Nguyeän
cuûa Ñaøi Phaùt Thanh Chaân Lyù AÙ Chaâu
Radio Veritas Asia)
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
- 80 -
Tìm Hieåu Thaùnh Vònh 51 (50):
"Laïy Thieân Chuùa
xin laáy loøng nhaân haäu xoùt thöông con"
Tìm Hieåu Thaùnh Vònh 51 (50): "Laïy Thieân Chuùa xin laáy loøng nhaân haäu xoùt thöông con"
Linh muïc Giuse Ngoâ Quang Trung
(WHÑ 25-02-2020)
Hoäi Thaùnh khai maïc Muøa Chay thaùnh vôùi lôøi kinh thoáng thieát, Miserere mei, Deus: secundum magnam misericordiam tuam: "Laïy Thieân Chuùa xin laáy loøng nhaân haäu xoùt thöông con" (Tv 51:3). Giai ñieäu saùm hoái naøy laø lôøi môû ñaàu Thaùnh vònh 51, coøn nhieàu laàn ñöôïc caát leân trong suoát thôøi gian Muøa Chay cuõng nhö nhieàu dòp khaùc. Ñeå soáng taâm tình saùm hoái cuûa Muøa Chay baèng Lôøi Chuùa chuùng ta cuøng nhau tìm hieåu Thaùnh vònh naøy.
* * *
Moät trong nhöõng lôøi caàu xin thaûm thieát nhaát trong taäp Thaùnh vònh ñoù laø Thaùnh vònh 51. Ñaây laø moät trong nhöõng Thaùnh vònh ñöôïc yeâu quyù nhaát, vaø laø moät trong baûy Thaùnh vònh saùm hoái theo truyeàn thoáng cuûa Hoäi Thaùnh (Thaùnh Vònh 6, 32, 38, 51, 102, 130, 143). Noäi dung chính trong Thaùnh vònh naøy laø moät lôøi caàu xin ñeå ñöôïc thoaùt khoûi nhöõng ñau khoå daèn vaët ñeø naëng taâm tö cuûa moät toäi nhaân, khi oâng nhaän ra nhöõng haäu quaû naëng neà maø toäi ñaõ gaây ra cho baûn thaân vaø cho xaõ hoäi. Baøi thô ñöôïc chia thaønh hai phaàn coù ñoä daøi baèng nhau: caùc caâu 3-10 vaø 11-19, vôùi moät ñoaïn keát trong caùc caâu 20-21. Hai phaàn ñöôïc loàng vaøo nhau moät caùch caån thaän baèng caùch laëp laïi nhöõng töø ngöõ mang nhöõng yù nghóa chuû yeáu: "Xoùa boû" trong caâu ñaàu tieân cuûa moãi phaàn (caâu 3 vaø 11); töø "Röûa saïch" trong caâu ngay sau caâu ñaàu tieân cuûa phaàn ñaàu (caâu 4) vaø ngay tröôùc caâu cuoái (caâu 9); söï laëp laïi nhöõng töø "Traùi tim", "Chuùa Trôøi" vaø "Tinh thaàn" trong caâu 12 vaø 19.
Trong phaàn ñaàu taùc giaû Thaùnh vònh ñaõ hoaøn toaøn tín thaùc vaøo loøng nhaân töø thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa ñeå caàu nguyeän cho mình ñöôïc giaûi thoaùt khoûi toäi loãi. Caâu 10 gôïi yù cho thaáy taùc giaû Thaùnh vònh coù theå bò moät beänh naøo ñoù veà xöông khôùp vaø oâng gaùn cho beänh aáy laø toäi loãi. Toäi ñöôïc mieâu taû vôùi moät hieän thöïc maõnh lieät, noù khoâng chæ laø moät haønh ñoäng choáng laïi Thieân Chuùa ñaõ qua ñi trong quaù khöù, maø coøn luoân luoân taïo haäu quaû naëng neà treân caûm xuùc, theå chaát vaø caû xaõ hoäi. Taùc giaû Thaùnh vònh traûi nghieäm haäu quaû huûy dieät cuûa toäi (caâu 5) vaø nhaän thöùc raèng ñau khoå naøy laø do töï oâng gaây ra vaø xöùng ñaùng phaûi chòu nhö vaäy. Tröôùc Thieân Chuùa laø Ñaáng toaøn thaùnh, moät con ngöôøi yeáu heøn, "ñaõ mang toäi khi môùi hoaøi thai" thì oâng khoâng theå töï mình trôû neân coâng chính (caâu 7) maø chæ coù theå caàn nhôø ñöôïc Chuùa thöông thanh taåy (caâu 8-10).
Caâu 11 baét ñaàu phaàn thöù hai baèng caùch laëp laïi lôøi caàu nguyeän xin ôn tha thöù. Moät ñieàu gì ñoù saâu saéc hôn, tích cöïc hôn vieäc xoùa saïch toäi loãi, laø chuû ñeà cuûa caùc caâu 12-19, ñoù laø ñöôïc gaàn guõi vôùi Nhan Thaùnh, ñöôïc ñoåi môùi tinh thaàn, vaø ñöôïc soáng trong thaàn khí thaùnh cuûa Thieân Chuùa (cc. 12-13). Söï gaàn guõi nhö vaäy mang laïi nieàm vui (caâu 14) vaø cho pheùp toäi nhaân ñaõ ñöôïc ôn tha thöù giaõi baøy töø chính kinh nghieäm caù nhaân cuûa mình cho taát caû nhöõng ngöôøi ñaõ laïc böôùc, cuõng ñöôïc ôn trôû veà vôùi Chuùa (cc. 15-16). Lôøi tuyeân boá ñoù chính laø söï ñaùp traû maø Chuùa mong muoán, thaäm chí coøn hôn caû leã hy sinh trong ñeàn thôø (cc. 17-19). Hai caâu cuoái cuøng noùi ñeán thöïc traïng noäi taâm cuûa toäi nhaân: kinh nghieäm veà toäi cuõng laø moät traûi nghieäm phaûi xa caùch Thieân Chuùa, vaø nhöõng cuoäc teá leã trong ñeàn thôø.
* * *
Ghi Chuù
C.1 Taïi sao Ñavít khoâng phaûi cheát vì toäi ñaõ phaïm? (51: 1)
Ñavít phaïm toäi gieát ngöôøi vaø ngoaïi tình, caû hai ñeàu bò tröøng phaït baèng caùi cheát theo leà luaät (Xh 21, 23-25; Lv 20:10). Nhöng loøng nhaân töø vaø thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa ñaõ thay cho söï xeùt xöû, maø ngay caû trong Cöïu Öôùc Thieân Chuùa vaãn luoân toû ra laø Ñaáng coâng thaúng vaø nghieâm minh. Nhöõng ngöôøi thöïc taâm thoáng hoái toäi loãi vaø saün saøng ñoåi môùi taâm hoàn vaãn tìm ñöôïc nôi Thieân Chuùa ôn tha thöù vaø bình an, maø khoâng phaûi sôï leà luaät. Xem theâm Xh 32,11-14; 2 Sbn 33,10-13; Gr 18,7-8.
C.1 Thieân Chuùa xoùa toäi ñaõ phaïm nhö theá naøo?
Baèng caùch xoùa saïch caùc veát nhô cuûa toäi nhö theå xoùa chöõ vieát khoûi moät cuoán saùch (x. Xh 32, 32; Ds 5,23). Möïc duøng ñeå vieát trong thôøi coå ñaïi thöôøng laø hoãn hôïp boà hoùng hoaëc than boät pha vôùi nöôùc. Maëc duø chöõ vieát coù maøu ñen, nhöng noù coù theå deã daøng bò xoùa saïch vôùi moät caùi gieû öôùt.
C.6 Taïi sao Ñavít noùi chæ phaïm toäi "vôùi moät mình Chuùa"?
Ñavít khoâng theå phuû nhaän raèng mình ñaõ phaïm toäi laøm haïi Urigia vaø xaâm phaïm ñeán Baùtseva (x. 2 Sm 11). Nhöng theo nghóa chung, xuùc phaïm ngöôøi khaùc cuõng chính laø xuùc phaïm ñeán Thieân Chuùa, Ñaáng ñaõ taïo döïng con ngöôøi theo hình aûnh cuûa Ngaøi. Ñaây coù leõ laø söï khaúng quyeát maïnh meõ, moät caùch Ñavít duøng ñeå baøy toû noãi buoàn maõnh lieät vì ñaõ vi phaïm leà luaät Chuùa. Ñieàu naøy cuõng coù yù nhaéc nhôû raèng toäi loãi, vaø baát kyø toäi naøo thöïc söï taùc ñoäng: ñoù laø moät haønh vi, tröôùc heát vaø treân heát, choáng laïi Thieân Chuùa.
C.7 Môùi hoaøi thai ñaõ vöôùng maéc toäi coù ñöôïc bieän minh ñeå sau naøy phaïm toäi khoâng?
Chaéc chaén laø khoâng. Ñavít khoâng theå döïa vaøo tình traïng toäi loãi baåm sinh cuûa mình nhö moät caùi côù cho vieäc ngoaïi tình vôùi Baùtseva vaø gieát choàng cuûa naøng. Tuy nhieân tình traïng ñaõ bò nhieãm toäi nôi moät ngöôøi cuõng nhö ngoaøi xaõ hoäi coù theå giaûi thích taïi sao oâng ñaõ chuû ñònh taùi phaïm, vaø coøn coù theå phaïm theâm. Baûn chaát cuûa toäi laø khoù uoán naén, khoù ñieàu chænh neân chuùng ta ñöøng bao giôø töï maõn, töï tin veà khaû naêng choáng traû cuûa mình.
C.9 Caønh höông thaûo ñöôïc duøng ñeå thanh taåy theá naøo?
Moät nhaùnh caây höông thaûo ñöôïc nhuùng trong maùu hieán teá roài vaûy hoaëc raéc leân vaät hoaëc ngöôøi caàn ñöôïc thanh taåy (x. Xh 12, 22; Lv 14, 6-7). ÔÛ ñaây noù dieãn taû moät haønh ñoäng bieåu töôïng: röûa saïch taâm hoàn khoûi veát nhô toäi loãi.
C.16 Taïi sao Ñavít xin tha cheát cho oâng?
Ñavít yù thöùc roõ haønh vi gieát ngöôøi cuûa oâng (2 Sm 11), vaø aùn töû hình ñaùng leõ phaûi ñöôïc aùp ñaët cho toäi oâng ñaõ phaïm. Ñaây laø moät aùm aûnh toäi loãi vaø coù theå laø lôøi caàu xin cuûa Ñavít, ñeå nhôø loøng Chuùa thöông xoùt oâng ñöôïc thoaùt khoûi söï baùo thuø vaø caùi cheát.
C.18 Taïi sao leã toaøn thieâu khoâng laøm Chuùa vui loøng nhö noù töøng ñöôïc Chuùa ñoùn nhaän?
Khoâng phaûi Chuùa khoâng öa thích leã toaøn thieâu Ñavít daâng tieán, Ngaøi muoán ñoùn nhaän loøng chaân thaønh thoáng hoái vaø söï tuaân phuïc (x. Tv 40,7). Chæ cöû haønh nhöõng nghi thöùc voâ hoàn beân ngoaøi thì khoâng theå laøm ñeïp loøng Chuùa.
C.20 Taïi sao xöng thuù toäi laïi caàu nguyeän cho Gieârusalem ñöôïc doài daøo hoàng phuùc?
Ñavít yù thöùc raèng toäi nôi con ngöôøi oâng khieán hình aûnh moät con ngöôøi ñaõ bò hoen oá, vaø traùch nhieäm cuûa moät ngöôøi choàng vaø moät ngöôøi cha cuõng bò aûnh höôûng. Vaø chaéc chaén oâng ñaõ laøm ñoå vôõ hình aûnh cuûa moät vò vua cai quaûn daân Chuùa. OÂng khieâm toán xin Chuùa khoâi phuïc ôn laønh xuoáng cho vöông quoác meán yeâu.
C.21 Taïi sao laïi höùa daâng cuûa leã khi Chuùa khoâng ñoaùi hoaøi?
Maëc duø Ñavít tuyeân boá Chuùa khoâng vui thích ñoùn nhaän leã vaät hieán teá (c. 16), nhöng ñuùng ra Chuùa chæ choái boû nhöõng nghi thöùc troáng roãng vaø taâm hoàn khoâng ngay chính. Nhöõng ngöôøi daâng hieán leã toaøn thieâu vôùi loøng thoáng hoái thöïc söï vaãn seõ ñöôïc Chuùa ñoùn nhaän. Baây giôø, chính leã vaät hy sinh cuûa Chuùa Kitoâ ñaõ thieát laäp moái töông quan giöõa chuùng ta vôùi Thieân Chuùa, khi chuùng ta ñeán vôùi Ngaøi baèng moät taâm hoàn chaân thaønh vaø vôùi loøng thoáng hoái thaät söï (Hr 10,19-22).
* * *
Thöïc Haønh Kitoâ Giaùo
Caùc Kitoâ höõu söû duïng Tv 51 trong nhieàu khung caûnh phuïng vuï khaùc nhau. Ngoaøi vò trí laø moät trong baûy Thaùnh vònh saùm hoái, Thaùnh vònh naøy coøn taïo döïng moät baàu khí thieâng lieâng cho Thöù Tö Leã Tro vaø Muøa Chay. Thaùnh vònh ñöôïc söû duïng gaàn nhö moãi tuaàn trong caùc Giôø Kinh Phuïng vuï, vaø noåi baät trong Nghi Thöùc An Taùng (x. saùch Nghi Thöùc An Taùng, trang 32).
Chuû ñeà veà söï saùm hoái chaân thaønh vaø thöïc taâm quay trôû veà vôùi Thieân Chuùa laø phoå bieán trong lòch söû caùc vaên só Kitoâ giaùo, baét ñaàu töø caâu chuyeän nguï ngoân veà ngöôøi cha nhaân haäu trong Tin möøng Luca (Lk 15, 11-32). Thaùnh Phaoloâ cuõng vieát raát nhieàu veà chuû ñeà naøy. Trong nhö EÂpheâsoâ ngaøi môøi goïi nhöõng ngöôøi trôû laïi vôùi Kitoâ giaùo: "Vì theá, anh em phaûi côûi boû con ngöôøi cuõ vôùi neáp soáng xöa, laø con ngöôøi phaûi hö naùt vì bò nhöõng ham muoán löøa doái, anh em phaûi ñeå Thaàn Khí ñoåi môùi taâm trí anh em, vaø phaûi maëc laáy con ngöôøi môùi, laø con ngöôøi ñaõ ñöôïc saùng taïo theo hình aûnh Thieân Chuùa ñeå thaät söï soáng coâng chính vaø thaùnh thieän" (Ep 4, 22-24). Khi môøi goïi tín höõu Coârintoâ trôû thaønh moät taïo vaät môùi trong Chuùa Kitoâ, Phaoloâ ñaõ maïnh meõ vieát raèng: "Ñaáng chaúng heà bieát toäi laø gì, thì Thieân Chuùa ñaõ bieán Ngöôøi thaønh hieän thaân cuûa toäi loãi vì chuùng ta, ñeå laøm cho chuùng ta neân coâng chính trong Ngöôøi" (2 Cr 5,21).
Veà chuû ñeà thoáng hoái thaùnh Gieâroânimoâ vieát:
- "Haõy trôû veà vôùi Chuùa laø Thieân Chuùa cuûa baïn, ngöôøi maø baïn ñaõ xa laïc vì toäi loãi cuûa mình. Ñöøng tuyeät voïng veà loøng thöông xoùt cuûa Ngaøi! Cho duø toäi loãi cuûa baïn coù naëng neà ñeán ñaâu, thì loøng thöông xoùt bao dung cuûa Chuùa cuõng seõ xoùa heát nhöõng toäi loãi aáy."
- Chuùa laø Ñaáng nhaân töø vaø khoan haäu, Ngaøi muoán caùc toäi nhaân thoáng hoái hôn laø phaûi cheát vì toäi loãi cuûa mình. Söï kieân nhaãn vaø khoan dung chính laø teân goïi cuûa loøng thöông xoùt Chuùa. Ngaøi khoâng thua keùm söï baát nhaãn cuûa con ngöôøi, Ngaøi saün saøng daønh thôøi gian chôø ñôïi ñeå chuùng ta aên naên saùm hoái...
- Tuy nhieân, ñöøng yû laïi vaøo söï khoan dung cuûa Chuùa maø lô laø cheånh maûng veà vieäc thoáng hoái toäi loãi mình (Luaän veà ngoân söù Gioâen).
Cha Dom Columbia Marmion, doøng Beâneâñictine vieát cuoán saùch "Christ the Life of the Soul" laø saùch giaùo khoa veà thaàn hoïc tu ñöùc cho moät soá tu vieän taïi Myõ. Gaàn hai phaàn ba taäp saùch ñöôïc daønh cho neàn taûng cuûa ñôøi soáng Kitoâ höõu: (A) Cheát ñi cho toäi loãi, vaø (B) Soáng cho Thieân Chuùa. Noã löïc soáng trong saïch taâm hoàn khoûi boùng ñen toäi loãi thì khoâng ñuû, noù seõ ñeå laïi moät khoaûng troáng. Böôùc tieáp theo vaø quan troïng hôn laø lieân tuïc ñoåi môùi taâm hoàn vaø xaây döïng moät laâu ñaøi nhaân ñöùc Kitoâ giaùo ñích thöïc.
Hai caâu cuoái cuûa Thaùnh vònh quy chieáu veà leã toaøn thieâu, leã hieán teá nhaéc nhôû chuùng ta veà Hieán Leã Thaäp Giaù cuûa Chuùa Kitoâ, ñöôïc taùi hieän trong Thaùnh leã, Bí tích cuûa Baøn thôø.
Thaùnh Alphonsoâ Liguori vieát:
"Chuùa Kitoâ ñaõ ñeàn traû cho chuùng ta giaù cuûa ôn cöùu chuoäc qua hieán teá Thaäp giaù. Nhöng Ngöôøi muoán hoa traùi cuûa ôn ñoù phaûi ñöôïc aùp duïng cho chuùng ta trong Hieán leã Baøn Thôø. Chính Ngöôøi vöøa laø ngöôøi daâng hieán vöøa laø cuûa leã laø chính thòt vaø maùu Ngöôøi. Chæ khaùc moät ñieàu laø hieán leã Thaäp giaù thì coù maùu Ngöôøi ñoå ra; coøn hieán leã baøn thôø thì khoâng ñoå maùu" (x. A. Ligouri, Hi Leã cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ).
Linh muïc Giuse Ngoâ Quang Trung
(Nguoàn: giaophanlongxuyen.org)