Coû vaø Hoa
(Nhöõng Caâu Chuyeän Gôïi YÙ Suy Tö Vaø Caàu Nguyeän
cuûa Ñaøi Phaùt Thanh Chaân Lyù AÙ Chaâu
Radio Veritas Asia)
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
- 75 -
AÊn chay hay soáng chay?
AÊn chay hay soáng chay?
Lm. Antoân Nguyeãn Cao Sieâu, S.J.
(WHÑ 23-02-2020) - AÊn chay hay soáng chay?
AÊn chay
Ngöôøi Coâng giaùo aên chay kieâng thòt moãi naêm hai ngaøy, thöù Tö Leã Tro vaø thöù Saùu Tuaàn Thaùnh. Tröôùc ñaây, luaät Hoäi Thaùnh coøn buoäc kieâng thòt moãi thöù saùu. Baây giôø ta ñöôïc pheùp thay vieäc kieâng thòt baèng moät vieäc hy sinh hay moät vieäc baùc aùi. Do-thaùi giaùo coù moät ngaøy aên chay lôùn, ñoù laø Ngaøy leã Kippour, Ngaøy leã Xaù toäi (Lv 16,29-31). Nhöng ngöôøi Phariseâu ñaïo ñöùc coù theå aên chay vaøo ngaøy thöù ba vaø thöù naêm haøng tuaàn (x. Lc 18,12). Hoài giaùo daønh caû moät thaùng Ramadan ñeå aên chay. Hoï nhòn aên uoáng töø luùc maët trôøi moïc ñeán luùc maët trôøi laën. Sau khoaûng thôøi gian aáy, hoï môùi duøng böõa. Coù nhöõng Phaät töû aên chay tröôøng, hoaøn toaøn khoâng aên thòt caù trong moät thôøi gian daøi.
Caùc moân ñeä cuøng soáng vôùi Ñöùc Gieâsu khoâng aên chay, khaùc vôùi nhöõng moân ñeä cuûa oâng Gioan hay cuûa nhöõng ngöôøi Phariseâu (Mc 2, 18-20). Nhöng chính Ñöùc Gieâsu ñaõ aên chay 40 ngaøy tröôùc khi baét ñaàu söù maïng. Hai vò ngoân söù Moâ-seâ (Xh 34,28) vaø Elia (1 V 19,8) cuõng ñaõ aên chay laâu nhö theá. Sau khi Ñöùc Gieâsu veà trôøi, Hoäi Thaùnh sô khai ñaõ giöõ taäp tuïc aên chay ñi lieàn vôùi caàu nguyeän (Cv 13,2-3; 14,23). Thaùnh Phaoloâ cuõng aên chay khi ñi rao giaûng (2 Cr 6,5; 11,27). Theo saùch Ñiñakheâ 8,1, caùc Kitoâ höõu aên chay vaøo thöù tö vaø thöù saùu haøng tuaàn. AÊn chay khoâng phaûi ñeå cho ngöôøi ta thaáy mình ñaïo ñöùc (Mt 6,16). AÊn chay cuõng khoâng chæ ñeå taäp laøm chuû chính mình baèng ñôøi soáng khoå haïnh, hay ñeå coù tieàn lo vieäc baùc aùi. Ngöôøi Kitoâ höõu aên chay coøn ñeå thanh taåy vaø chuaån bò con ngöôøi mình ñoùn ngaøy Chuùa Quang Laâm. Nhö theá aên chay nhaém ñeán chính mình, tha nhaân vaø Thieân Chuùa.
Soáng chay
Ngoân söù Isaia noùi ñeán moät caùch aên chay môùi:
"Caùch aên chay maø ta öa thích chaúng phaûi laø theá naøy sao:
Môû xieàng xích baïo taøn, thaùo goâng cuøm troùi buoäc,
Traû töï do cho ngöôøi bò aùp böùc, ñaäp tan moïi goâng cuøm?
Chaúng phaûi laø chia côm cho ngöôøi ñoùi,
Röôùc vaøo nhaø nhöõng ngöôøi ngheøo khoâng nôi truù nguï;
Thaáy ai mình traàn thì cho aùo che thaân,
Khoâng ngoaûnh maët laøm ngô tröôùc tröôùc ngöôøi anh em coát nhuïc" (Is 58,6-7).
Roõ raøng caùch aên chay naøy thaám ñöôïm tinh thaàn coâng baèng: giaûi phoùng nhöõng ngöôøi chòu aùp böùc, vaø tinh thaàn baùc aùi: chia côm, chia nhaø, chia aùo. Nhö theá aên chay khoâng phaûi chæ laø chuyeän bôùt aên bôùt uoáng cho thaân xaùc, maø coøn laø chuyeän coù moät thaùi ñoä tích cöïc ñoái vôùi nhöõng ngöôøi ngheøo ñoùi, bò ñaøn aùp baïo haønh trong xaõ hoäi. AÊn chay thaät söï ñoøi daán thaân cho tha nhaân.
Khi vieát thö cho tín höõu ôû Coârintoâ, thaùnh Phaoloâ ñaõ ví cuoäc soáng Kitoâ höõu vôùi moät cuoäc chaïy ñua treân saân vaän ñoäng. Moãi Kitoâ höõu laø moät vaän ñoäng vieân treân ñöôøng chaïy ñeå ñoaït giaûi. Nhö theá, chuyeän kieâng cöõ cuûa vaän ñoäng vieân laø chuyeän bình thöôøng, thôøi naøo cuõng theá.
"Anh em chaúng bieát sao: trong cuoäc ñua treân saân vaän ñoäng, taát caû moïi ngöôøi ñeàu chaïy, nhöng chæ coù moät ngöôøi nhaän giaûi. Anh em haõy chaïy theá naøo ñeå ñoaït giaûi. Phaøm laø vaän ñoäng vieân, thì phaûi kieâng cöõ ñuû ñieàu, song hoï laøm nhö vaäy laø ñeå ñoaït voøng hoa mau hö naùt; traùi laïi chuùng ta nhaèm ñieàu khoâng bao giôø hö naùt (1 Cr 9, 24-25).
Kieâng cöõ ôû ñaây khoâng chæ laø kieâng cöõ trong cheá ñoä aên uoáng, maø coøn trong moïi söï khaùc cuûa cuoäc soáng rieâng tö. Thaùnh Phaoloâ cho thaáy ngaøi ñaõ soáng nghieâm tuùc nhö theá naøo ñeå mong chieám ñöôïc phaàn thöôûng laø söï soáng ñôøi sau:
"Toâi baét thaân theå phaûi chòu cöïc vaø phuïc tuøng, keûo sau khi rao giaûng cho ngöôøi khaùc, chính toâi laïi bò loaïi" (1 Cr 9,27).
Nhö theá, coù theå noùi ngöôøi Coâng giaùo khoâng chæ aên chay moãi naêm hai laàn, vaø soáng Muøa Chay 40 ngaøy. Giöõa moät theá gian ñaày caùm doã, chuùng ta coøn phaûi soáng chay nöõa. Soáng chay laø soáng giöõa theá gian, nhöng khoâng thuoäc veà theá gian (Ga 17,14.16), khoâng bò chi phoái bôûi loái suy nghó, loái ñaùnh giaù thoâng thöôøng cuûa ngöôøi ñôøi (x. Mt 16,23), khoâng bò loâi keùo bôûi nhöõng thöù haøo nhoaùng mau qua cuûa noù nhö saéc ñeïp, tieàn baïc, quyeàn löïc... Soáng chay laø laøm chuû ñöôïc ñoâi maét cuûa mình tröôùc voâ soá hình aûnh maø theá gian luoân cung caáp cho chuùng ta:
"Keû naøo yeâu theá gian thì tình yeâu cuûa Chuùa Cha khoâng ôû trong keû aáy,
vì moïi söï trong theá gian: nhö duïc voïng cuûa tính xaùc thòt,
duïc voïng cuûa ñoâi maét vaø thoùi hueânh hoang vì tieàn cuûa,
nhöõng caùi ñoù khoâng phaùt xuaát töø Chuùa Cha, nhöng phaùt xuaát töø theá gian" (1 Ga 2,15-16).
- Lôøi khuyeân khoân ngoan sau ñaây coù theå giuùp ta soáng chay:
"Haõy canh chöøng yù nghó cuûa baïn, vì noù seõ thaønh lôøi.
Haõy canh chöøng lôøi cuûa baïn, vì noù seõ thaønh haønh ñoäng.
Haõy canh chöøng haønh ñoäng cuûa baïn, vì noù seõ thaønh thoùi quen.
Haõy canh chöøng thoùi quen cuûa baïn, vì noù seõ thaønh caù tính cuûa baïn.
Haõy canh chöøng caù tính cuûa baïn, vì noù seõ thaønh ñònh meänh cuûa baïn."
- Moät vaøi gôïi yù soáng chay trong hoaøn caûnh hieän taïi:
+ Khoâng phung phí nhöõng gì Chuùa ban nhö ñoà aên, ñoà maëc, söùc khoûe, thôøi giôø, tieän nghi...
+ Yeâu thích nhöõng gì ñôn sô, khoâng caàn moät ñieän thoaïi ñaét tieàn hay moät boä ñoà haøng hieäu...
+ Thaáy veû ñeïp nôi nhöõng gì bình thöôøng, thaäm chí taàm thöôøng. Xa traùnh nhöõng veû ñeïp giaû taïo.
+ Say meâ veû ñeïp cao quyù cuûa taâm hoàn hôn veû ñeïp choùng qua cuûa thaân xaùc.
+ Khoâng ñeå mình bò cuoán huùt bôûi loái ñaùnh giaù cuûa xaõ hoäi veà theá naøo laø toát, laø ñeïp, laø sang.
+ Ñieàu ñoä trong vieäc söû duïng nhöõng gì Chuùa ban. Ñieàu ñoä khi laøm nhöõng ñieàu ñöôïc pheùp laøm.
+ Höôûng duøng nhöõng gì Chuùa ban moät caùch vöøa phaûi, vôùi loøng bieát ôn. Khi ñi mua saém, luoân nhôù ñeán nhöõng ngöôøi ngheøo hôn mình.
+ Daønh thôøi gian nghæ ngôi cho ñoâi maét, ñeå maét ñöôïc nghæ ngôi khoûi moïi thöù maøn hình.
+ Daønh thôøi gian nghæ ngôi cho tai, ñeå tai khoûi bò nghe lieân tuïc ñuû thöù aâm thanh, nhôø ñoù taïo ñöôïc söï thinh laëng cho taâm hoàn.
+ Taïo cho mình nhöõng khoaûng khoâng gian vaø thôøi gian thích hôïp ñeå coù theå hoài taâm, ñoïc saùch vaø soáng saâu laéng moät mình.
+ Chæ aên khi ñoùi, vaø ngöøng aên khi ñaõ no.
+ Noùi ít hôn, nghe nhieàu hôn. Cheâ ít hôn, khen nhieàu hôn.
+ Luoân suy nghó toát veà ngöôøi khaùc. Khoâng ñeå nhöõng tình caûm tieâu cöïc nhö ghen gheùt, töùc giaän, oaùn thuø, nghi ngôø, coù choã trong tim mình.
+ Khoâng ñeå noãi buoàn raàu, buoâng xuoâi, thaát voïng hay tuyeät voïng chi phoái quyeát ñònh cuûa mình.
+ Khoâng ñeå mình bò aùm bôûi nhöõng hình aûnh xaáu treân maïng. Khoâng ñeå khoaùi laïc xaùc thòt khieán mình bò noâ leä cho toäi.
+ Saün saøng laøm moät ñieàu mình khoâng thích, chæ vì ñieàu ñoù coù lôïi cho tha nhaân vaø ñem laïi vinh quang Chuùa.
Chaéc moãi ngöôøi chuùng ta ñeàu ñöôïc Chuùa gôïi yù veà caùch soáng chay trong thôøi buoåi hieän taïi.
Lm. Antoân Nguyeãn Cao Sieâu, S.J.
(Nguoàn: Truyeàn thoâng HÑGMVN)