Coû vaø Hoa
(Nhöõng Caâu Chuyeän Gôïi YÙ Suy Tö Vaø Caàu Nguyeän
cuûa Ñaøi Phaùt Thanh Chaân Lyù AÙ Chaâu
Radio Veritas Asia)
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
- 43 -
Kieâng Leã
moät truyeàn thoáng cuûa Muøa Chay?
Kieâng Leã - moät truyeàn thoáng cuûa Muøa Chay?
Taùc giaû: R. Jared Staudt
Höôùng Döông chuyeån ngöõ töø buildingcatholicculture.com
(WHÑ 07-04-2020) - Khi ngöôøi Coâng giaùo treân khaép theá giôùi ñoái maët vôùi vieäc ñoùng cöûa Nhaø Thôø, thì Muøa Chay cuûa chuùng ta ñaõ thay ñoåi. Chuùng ta nghó veà Muøa Chay nhö moät thôøi gian töø boû nhöõng ñieàu xaáu vaø ñi saâu hôn vaøo ñôøi soáng caàu nguyeän. Do ñoù, vieäc khoâng tham döï Thaùnh Leã [kieâng Leã] döôøng nhö khoâng phuø hôïp vôùi yù höôùng naøy, nhöng thöïc söï noù ñaõ coù moät lòch söû laâu ñôøi trong Giaùo Hoäi.
Cho ñeán ngaøy nay, Muøa Phuïng Vuï theo nghi leã Phöông Taây (Roâma) coù hai ngaøy khoâng caàn cöû haønh Thaùnh Leã: Thöù Saùu Tuaàn Thaùnh vaø Thöù Baûy Tuaàn Thaùnh (ít nhaát laø khoâng coù baûn vaên Thaùnh Leã rieâng bieät cho hai ngaøy naøy tröôùc Leã Ñeâm Voïng Phuïc Sinh). Ñieàu naøy cuõng phaûn aùnh moät truyeàn thoáng laâu ñôøi hôn cuûa vieäc khoâng cöû haønh Thaùnh Leã caùc ngaøy trong tuaàn cuûa Muøa Chay (hoaëc giôùi haïn Thaùnh Leã vaøo moät soá ngaøy nhaát ñònh trong tuaàn), ñaây laø moät taäp tuïc ñöôïc gìn giöõ trong moät soá nghi thöùc cuûa Giaùo hoäi Phöông Ñoâng.
Ñieàu ñoù döôøng nhö laø phi lyù khi kieâng khem nhöõng ñieàu tuyeät haûo maø chuùng ta coù trong theá gian; nhöng ñoâi khi chuùng ta phaûi hy sinh moät ñieàu gì ñoù, ñeå taùi yù thöùc veà noù moät caùch saâu saéc hôn. Ñöùc Hoàng Y Josef Ratzinger (Ñöùc Nguyeân Giaùo Hoaøng Beâneâñictoâ XVI hieän nay) suy nieäm veà quyeát ñònh töï mình "khoâng Röôùc Leã" cuûa Thaùnh Augustinoâ vaøo cuoái ñôøi ñeå thöïc hieän moät söï saùm hoái saâu saéc hôn. Ngaøi suy nieäm vieäc kieâng Thaùnh Theå coù theå daãn ñeán söï ñoåi môùi nhö theá naøo:
"Haù chuùng ta khoâng thöôøng xuyeân ñoùn röôùc Thaùnh Theå moät caùch höõng hôø quaù hay sao? Haù loaïi chay tònh thieâng lieâng naøy khoâng phaûi laø ñeå giuùp chuùng ta, thaäm chí laø caàn thieát, ñeå laøm saâu saéc vaø ñoåi môùi moái töông quan cuûa chuùng ta vôùi Mình Thaùnh Chuùa Kitoâ hay sao?
Giaùo Hoäi thôøi xöa ñaõ bieåu loä moät caùch saâu saéc vieäc thöïc haønh naøy. Thaät vaäy, keå töø thôøi caùc Toâng Ñoà, vieäc kieâng ñoùn röôùc Thaùnh Theå vaøo Thöù Saùu Tuaàn Thaùnh laø moät phaàn trong söï hieäp thoâng thieâng lieâng cuûa Giaùo Hoäi. Söï töø boû Hieäp Leã vaøo moät trong nhöõng ngaøy cöïc thaùnh trong naêm cuûa Giaùo Hoäi, laø moät caùch thöùc raát ñaëc bieät, ñeå thoâng phaàn vaøo cuoäc khoå naïn cuûa Chuùa; ñoù laø noãi buoàn saàu cuûa coâ daâu khi maát chaøng reå (x. Mc 2,20).
Ngaøy hoâm nay cuõng vaäy, toâi thieát nghó, vieäc kieâng ñoùn röôùc Thaùnh Theå, thöïc söï caàn ñöôïc ñoùn nhaän vaø ñöa vaøo caùch nghieâm tuùc, coù theå raát yù nghóa trong nhöõng dòp ñöôïc xem xeùt caån thaän, chaúng haïn nhö nhöõng ngaøy saùm hoái - vaø taïi sao khoâng giôùi thieäu laïi vieäc thöïc haønh naøy vaøo Thöù Saùu Tuaàn Thaùnh?
Ñieàu ñoù ñaëc bieät thích hôïp trong caùc Thaùnh Leã, nôi coù raát ñoâng daân chuùng tham döï, khieán khoâng theå phaân phaùt Thaùnh Theå caùch xöùng hôïp; quaû thaät, trong nhöõng tröôøng hôïp nhö vaäy, vieäc töø boû Bí tích Thaùnh Theå dieãn taû söï toân kính vaø yeâu thöông hôn laø moät söï ñoùn röôùc maø khoâng töông xöùng vôùi yù nghóa to lôùn cuûa nhöõng gì ñang dieãn ra.
Vieäc kieâng nhòn kieåu naøy - taát nhieân noù seõ phaûi ñöôïc môû ra theo söï höôùng daãn cuûa Giaùo Hoäi vaø khoâng ñöôïc tuøy tieän - coù theå mang laïi moái töông quan caù vò saâu saéc vôùi Chuùa trong Bí tích# Ñöông nhieân, toâi khoâng ñeà nghò quay trôû laïi moät kieåu cuûa chuû nghóa Jansen: vieäc aên chay giaû ñònh tröôùc vieäc aên uoáng bình thöôøng, caû trong ñôøi soáng thieâng lieâng vaø ñôøi soáng sinh hoïc. Nhöng theo thôøi gian, chuùng ta caàn moät phöông döôïc ñeå ngaên ngöøa chuùng ta khoûi rôi vaøo thoùi quen ñôn thuaàn, laøm ngheøo naøn taát caû caùc chieàu kích taâm linh.
Ñoâi khi chuùng ta caàn ñoùi khaùt, ñoùi khaùt veà theå xaùc vaø tinh thaàn, ñeå chuùng ta coù theå laøm môùi nhöõng aân ban cuûa Chuùa vaø thaáu hieåu ñöôïc noãi khoå cuûa nhöõng ngöôøi anh em ñoùi khaùt cuûa chuùng ta. Caû côn ñoùi tinh thaàn vaø theå xaùc ñeàu coù theå laø moät phöông tieän cuûa tình yeâu [1].
Taát nhieân, coù moät söï khaùc bieät roõ raøng giöõa moät ngaøy khoâng coù Thaùnh Leã (khoâng coù Thaùnh Leã rieâng cuûa chính ngaøy ñoù) vaø moät ngaøy Phuïng vuï Röôùc Leã - khoâng coù truyeàn pheùp nhöng vaãn Hieäp Leã, duøng nhöõng Baùnh Leã töø moät Thaùnh Leã tröôùc, noåi baät nhaát laø vaøo Thöù Saùu Tuaàn Thaùnh.
Moät ví duï veà nhöõng Ngaøy khoâng coù Thaùnh Leã ñöôïc tìm thaáy trong nghi leã Ambroâsioâ cuûa Milan, theo truyeàn thoáng khoâng cöû haønh Thaùnh Leã vaøo caùc ngaøy Thöù Saùu trong suoát Muøa Chay [2].
Coøn truyeàn thoáng thöù hai toâi baét gaëp laàn ñaàu tieân ôû tröôøng trung hoïc, ñoù laø vieäc cöû haønh Phuïng vuï Röôùc Leã trong nghi leã Byzantine suoát caû Muøa Chay. Caùc vieäc Phuïng vuï naøy, chuû yeáu xuaát hieän vaøo caùc toái Thöù Tö vaø Thöù Saùu, coù nhieàu ñieåm töông ñoàng vôùi caùc nghi leã cuûa nhöõng Buoåi Canh Thöùc, vaø ñöôïc cöû haønh vôùi aùnh saùng lôø môø, mang tính caùch môø aûo vaø huyeàn bí: vieäc haùt caùc Thaùnh Vònh, höông khoùi quyeän bay treân aùnh saùng ngoïn neán, vaø nhöõng laàn thôø laïy trang nghieâm, keøm theo lôøi caàu nguyeän cuûa thaùnh Ephrem ngöôøi Syria:
(Laàn suïp laïy thöù nhaát) - Laïy Chuùa, Ñaáng laø Chuû cuoäc ñôøi con, xin ñöøng ñeå con bò tieâm nhieãm tinh thaàn löôøi bieáng vaø toø moø xeùt ñoaùn, tinh thaàn tham voïng vaø buoân chuyeän haõo huyeàn.
(Laàn suïp laïy thöù hai) - Thay vaøo ñoù, xin haõy ban cho con - ngöôøi toâi tôù cuûa Ngaøi, tinh thaàn trong saïch vaø khieâm nhöôøng, tinh thaàn kieân nhaãn vaø tình yeâu ngöôøi laân caän.
(Laàn suïp laïy thöù ba) - Laïy Chuùa laø Vua, xin ban cho con aân suûng ñeå yù thöùc veà toäi loãi cuûa mình vaø khoâng nghó xaáu veà nhöõng ngöôøi anh em con. Chuùc tuïng Ngaøi töø baây giôø vaø cho ñeán muoân muoân ñôøi.
Maëc duø baây giôø chuû yeáu ñöôïc toå chöùc ôû Phöông Ñoâng, caùc nghi leã naøy khaúng ñònh nguoàn goác cuûa chuùng töø moät nhaân vaät phuïng vuï vó ñaïi laø thaùnh Greâgoârioâ Caû giaùo hoaøng. Tuy nhieân, söï keát noái naøy coù theå chæ ñôn giaûn baét nguoàn töø söï dieãn taû maø ngaøi ñaõ vieát veà Phuïng vuï Röôùc Leã trong khi laøm ñaïi söù cho Constantinople. Baèng caùch naøo, caû Ñoâng Phöông vaø Taây Phöông ñeàu chia seû truyeàn thoáng naøy, cho duø laø chæ vaøo Thöù Saùu Tuaàn Thaùnh hay trong suoát Muøa Chay.
Moät soá tín höõu cuõng ñaõ thöïc hieän truyeàn thoáng Missa sicca [Leã khoâ - leã vaén: nghi thöùc ngaén khoâng coù Leã quy], ñöôïc baûo toàn chuû yeáu bôûi nhöõng ngöôøi Carthusian, ñoøi hoûi phaûi ñoïc nhöõng lôøi nguyeän cuûa Thaùnh Leã (tröø nhöõng kinh nguyeän Thaùnh Theå) khi Thaùnh Leã khoâng ñöôïc cöû haønh (hoaëc ngoaøi Thaùnh Leã).
Baây giôø taát caû chuùng ta ñeàu thaáy mình ñang thöïc hieän vieäc ñeàn toäi ngoaøi yù muoán ñoái vôùi Thaùnh Theå. Chuùa Kitoâ ôû trong moä ñaù, khoâng chæ ba ngaøy, maø baây giôø trong thôøi gian daøi, xa caùch khoûi söï thaân maät theå lyù vôùi caùc moân ñeä cuûa Ngaøi. Bò töôùc maát söï gaàn guõi bí tích vôùi Chuùa Gieâsu, chuùng ta phaûi ñoái maët vôùi moät ñeâm toái thieâng lieâng, moät ñieàu maø thöïc söï coù theå truyeàn caûm höùng saâu saéc hôn cho tình yeâu vaø loøng moä ñaïo. Vieäc kieâng röôùc leã naøy coù theå trôû thaønh söï hy sinh cao caû nhaát cuûa taát caû moïi ngöôøi. Neáu chuùng ta hieán daâng noù nhö moät söï hy sinh töï nguyeän, söï thieáu vaéng naøy, bieán thaønh moät haønh ñoäng cuûa tình yeâu, cuõng coù theå mang laïi moät hoa quaû toát nhaát cho taát caû moïi ngöôøi.
(Nguoàn: Truyeàn thoâng HÑGMVN)
- - - - - - -
[1] Joseph Ratzinger, Behold the Pierced One, pp. 97-98
[2] www.newadvent.org/cathen/01314a.htm