Coû vaø Hoa
(Nhöõng Caâu Chuyeän Gôïi YÙ Suy Tö Vaø Caàu Nguyeän
cuûa Ñaøi Phaùt Thanh Chaân Lyù AÙ Chaâu
Radio Veritas Asia)
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
- 31 -
Leã Laù Khoâng Laù
Leã Laù khoâng laù.
Giuse Phan Quang Trí, O.Carm.
Roâma (WHÑ 03-04-2020) - Giaùo hoäi ñang böôùc vaøo Tuaàn Thaùnh, ñænh ñieåm cuûa Naêm Phuïng Vuï ñaùnh daáu baèng Tam Nhaät Vöôït Qua töôûng nieäm Cuoäc Thöông Khoù vaø Phuïc Sinh cuûa Chuùa Gieâsu. Ñaây laø thôøi gian chuyeån tieáp giöõa Muøa Chay vaø Muøa Phuïc Sinh. Moïi naêm, caùc tín höõu Coâng Giaùo Vieät Nam noâ nöùc chuaån bò vaø long troïng cöû haønh Chuùa Nhaät Leã Laù nhö ngaøy "khai hoäi" môû ñaàu cho moät tuaàn leã ñöôïc xem laø baän roän nhaát cuûa caùc coäng ñoaøn xöù ñaïo khaép caû nöôùc. Naêm nay, nieàm haân hoan cuûa ngaøy ñaïi leã möøng Chuùa soáng laïi döôøng nhö coù chuùt gì trì hoaõn vì chöng caû nhaân loaïi ñang coøn khoaùc treân mình maøu tím theâ löông cuûa ñaïi dòch Covid-19 vaø coøn ñoù lôøi môøi goïi saùm hoái trong chay tònh vaø nöôùc maét. Neáu tinh thaàn cuûa chay tònh laø hy sinh haõm mình töø boû ñi moät thöù hay moät ñieàu gì ñoù maø bình thöôøng chuùng ta vaãn coù hay vaãn laøm, thì khoâng chæ Leã Laù maø Tuaàn Thaùnh naêm nay seõ laø Tuaàn Thaùnh "chay" vì caùc tín höõu, nhaát laø anh chò em giaùo daân taïi Vieät Nam, seõ phaûi traûi qua moät Tuaàn Thaùnh vaéng boùng caùc nghi leã toân giaùo rình rang, saàm uaát. Cuï theå laø ngaøy hoâm nay, ngaøy khai maïc Tuaàn Thaùnh, chuùng ta baét ñaàu caûm nhaän ñöôïc theá naøo laø Leã Laù "chay". Leã Laù ngoaïi leä so vôùi nhöõng naêm tröôùc. Tröôùc tình traïng "thieáu thoán" veà maët nghi leã vaø sinh hoaït beân ngoaøi, chuùng ta ñöôïc môøi goïi ñi saâu vaøo taâm tình vaø yù höôùng beân trong ñeå nhaän ra raèng Tuaàn Thaùnh muøa coronavirus khoâng haún chæ laø moät phöông theá öùng phoù vôùi hoaøn caûnh moät caùch hoaøn toaøn thuï ñoäng maø ñaây ñích thöïc laø thôøi gian aân suûng, laø thôøi cô thuaän tieän ñeå chuùng ta cuøng "vöôït qua" vôùi Ñöùc Kitoâ vaø böôùc vaøo ñôøi soáng môùi cuøng vôùi Ñaáng Phuïc Sinh.
Leã Laù "Chay"
Nhö ñaõ ñöôïc tieân ñoaùn, Leã Laù muøa Coronavirus seõ laø Leã Laù "chay" theo nghóa thieáu vaéng ñi nhöõng yeáu toá thoâng thöôøng ñaùng leõ seõ coù. Vì tình traïng phong toûa, ngaên caùch, caû maáy tuaàn leã qua chuùng ta ñaõ khoâng theå ñeán nhaø thôø tham döï Thaùnh leã maø chæ coù theå hieäp yù thoâng coâng qua caùc keânh truyeàn hình tröïc tuyeán vaø vì theá khoâng coù röôùc leã thaät cuõng khoâng coù nghi thöùc chuùc bình an trong Thaùnh Leã. Hoâm nay, ngaøy Chuùa Nhaät gaén lieàn vôùi caùi teân thaân thöông "Leã Laù" nhöng seõ laø moät ngaøy Chuùa nhaät Leã Laù ngoaïi thöôøng, Leã Laù khoâng coù laù. Caên cöù vaøo vaên thö höôùng daãn cuûa Boä Phuïng Töï vaø Kyû Luaät caùc Bí Tích thì taïi nhöõng nôi chòu taùc ñoäng naëng neà bôûi dòch beänh, Nghi Thöùc Laøm Pheùp vaø Röôùc Laù trong Phuïng Vuï ngaøy Leã Laù seõ ñöôïc cöû haønh heát söùc ñôn giaûn vaø chæ daønh rieâng cho caùc nhaø thôø Chaùnh Toøa maø thoâi [Boä PT & KLCBT, Saéc Leänh soá 154/20]. Cho ñeán thôøi ñieåm naøy, haàu nhö caû theá giôùi ñeàu bò phong toûa vì dòch beänh buøng phaùt quaù döõ doäi. Do ñoù, Leã Laù naêm nay phaàn ñoâng giaùo daân seõ caûm thaáy phaàn naøo troáng traûi, thieáu thoán khi khoâng coøn ñöôïc caàm nhaønh laù trong tay tham gia ñoaøn röôùc vaø laäp laïi lôøi con daân thaønh Gieârusalem xöa kia khi hoï ñoùn Chuùa vaøo thaønh: "Vaïn laø vaïn tueá, vaïn laø vaïn tueá Con Vua Ñavit! Chuùc tuïng Ñaáng nhaân danh Chuùa maø ñeán." Leã Laù maø laïi khoâng coù laù. Leã Laù "chay" laø nhö theá ñoù.
Töông töï vaäy, theo nhö söï chæ daãn cuûa Toaøn Thaùnh, raát nhieàu Giaùo Phaän cuõng ñaõ ra thoâng baùo lieân quan ñeán caùc nghi thöùc cuûa Tam Nhaät Vöôït Qua: Seõ khoâng coù nghi thöùc röûa chaân, khoâng coù kieäu vaø chaàu Mình Thaùnh Chuùa vaøo buoåi chieàu Thöù Naêm Tuaàn Thaùnh. Seõ khoâng coù nghi thöùc hoân kính Thaùnh Giaù daønh cho giaùo daân trong nghi leã phuïng vuï chieàu Thöù Saùu Tuaàn Thaùnh. Seõ khoâng coù cöû haønh nghi thöùc laøm pheùp löûa môùi, laøm pheùp Neán Phuïc Sinh vaø caùc nghi thöùc coøn laïi trong Thaùnh Leã Voïng Phuïc Sinh cuõng seõ ñöôïc caét giaûm toái ña nhaèm traùnh caùc heä quaû tieàm aån maø dòch coronavirus coù theå gaây ra cho coäng ñoàng daân Chuùa. Noùi toùm laïi, Tuaàn Thaùnh naêm nay seõ raát khaùc, raát ñaëc bieät so vôùi moïi naêm. Seõ khoâng sai neáu chuùng ta goïi ñoù laø Tuaàn Thaùnh "chay".
Leã Laù Môùi
Neáu tinh thaàn cuûa chay tònh laø hy sinh haõm mình vaø ñoäng löïc chính cuûa vieäc giöõ chay laø loøng yeâu meán, thì hoa traùi cuûa chay tònh chính laø ôn ñoåi môùi. Chaúng phaûi vì theá maø trong ngaøy khai maïc Muøa Chay Thaùnh, chuùng ta xöùc tro treân ñaàu vaø tha thieát khaån caàu xin Thieân Chuùa giuùp chuùng ta coá gaéng giöõ Muøa Chay cho troïn ñeå ñöôïc Thieân Chuùa thöù tha toäi loãi vaø ñeå böôùc vaøo ñôøi soáng môùi theo hình aûnh Con Chuùa Phuïc Sinh (x. Saùch Leã Roâma, Lôøi Nguyeän Laøm Pheùp Tro, Maãu 2). Tröôùc ñaïi dòch khoán khoù nhö hieän nay, chuùng ta coù theå ñoùn nhaän nhöõng thaùch ñoá vaø xaùo troän trong sinh hoaït haøng ngaøy vaø göûi gaém vaøo ñoù taâm tình hy sinh haõm mình ñeå caàu nguyeän cho Giaùo Hoäi, cho Theá Giôùi. Neáu ñöôïc nhö vaäy thì moãi ngaøy, töø nôi moãi gia ñình, moãi coäng ñoaøn, seõ coù khoâng bieát bao nhieâu hy leã maø coäng ñoàng nhaân loaïi coù theå tieán daâng leân Thieân Chuùa nhaèm möu caàu lôïi ích cho chính coäng ñoàng nhaân loaïi chuùng ta. Theo yù nghóa ñoù, Leã Laù "chay" naêm nay cuõng chính laø Leã Laù môùi vì baét ñaàu töø ngaøy hoâm nay, chuùng ta seõ ñaùp laïi lôøi môøi goïi cuûa Chuùa ñeå baét ñaàu moät soáng moät cuoäc soáng môùi vôùi moät caùi nhìn môùi (x. 2 Cr 5, 17), caùi nhìn cuûa con maét Ñöùc Tin, caùi nhìn theo nhaõn quan cuûa Thieân Chuùa.
Daãu bieát raèng Tuaàn Thaùnh ñôn sô "thieáu thoán" caùc nghi leã nhö hieän nay laø vì hoaøn caûnh baét buoäc chöù khoâng phaûi do Toøa Thaùnh hay baûn thaân chuùng ta töï muoán nhö theá. Caùi nhìn phaøm tuïc khieán chuùng ta töï daøy voø trong khoå sôû vì cho raèng thöû thaùch beänh taät chính laø aùn phaït vaø laø kieáp naïn. Trong khi ñoù, tieáng Chuùa vang voïng qua moâi mieäng caùc muïc töû nhaân laønh cuûa Hoäi Thaùnh, qua göông saùng cuûa caùc chöùng nhaân thôøi ñaïi nhaéc chuùng ta raèng taát caû moïi söï xaûy ñeán ñeàu naèm trong söï quan phoøng kyø dieäu cuûa Thieân Chuùa (x. Mt 10, 29). Chuùng ta khoâng bieát raèng ñöôøng loái cuûa Thieân Chuùa thì cao vôøi, "tö töôûng Ngöôøi thì thaâm thuùy laém thay" (x. Tv 92, 6). Caùc giaùo huaán gaàn ñaây cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ cuõng nhö caùc baøi giaûng vaø thö muïc vuï cuûa Ñöùc Toång Giaùm Muïc Giuse Toång Giaùm Muïc Saøi Goøn vaø cuûa nhieàu chöùc saéc khaùc treân toaøn theá giôùi nhö ñoàng thanh keâu goïi chuùng ta taän duïng thôøi gian naøy ñeå saùm hoái, ñeå san seû yeâu thöông vaø cuûng coá tình thaân lieân keát trong gia ñình, trong coäng ñoaøn cuûa chuùng ta. Laø Kitoâ Höõu, chuùng ta ñöôïc môøi goïi ñeå nhìn moïi söï qua laêng kính ñöùc tin, ñeå khaùm phaù ra raèng: "Haïnh phuùc thay keû aån naùu beân Ngöôøi! Ai kính sôï Chuùa chaúng thieáu thoán chi. Ai tìm kieám Ngöôøi chaúng thieáu cuûa gì" (x. Tv 34, 9-11). Tuaàn Thaùnh "chay" vaø Leã Laù "chay" tuy thieáu veà moät vaøi yeáu toá beân ngoaøi nhöng laïi ñaày ñuû aám aùp nhôø söï hieän dieän cuûa Chuùa trong tim cuûa nhöõng keû tin Ngöôøi.
Leã Laù AÁn Töôïng
Tröôùc thöïc traïng Tuaàn Thaùnh muøa dòch haïn cheá caùc leã hoäi röôùc saùch töng böøng, chuùng ta ñöôïc Lôøi Chuùa saùng soi cho bieát thieáu thoán beà ngoaøi khoâng ñaùng sôï cho baèng thieáu thoán beân trong. Tuaàn Thaùnh naêm nay roài seõ troâi qua. Naêm tôùi moïi söï roài cuõng seõ trôû laïi bình thöôøng. Noãi khaùt khao moät Tuaàn Thaùnh nhoän nhòp roåi cuõng seõ ñöôïc khoûa laáp sau khi muøa dòch qua ñi, nhöng noãi buoàn seõ khoâng bao giôø vôi neáu ñaøng sau nhöõng cuoäc leã rình rang aáy hoaøn toaøn vaéng boùng moät chuùt tình daønh cho Chuùa vaø thieáu ñi noãi ñoàng caûm daønh cho anh chò em thaân caän. Leõ naøo chuùng ta cöù tieáp tuïc höõng hôø tröôùc noãi loøng cuûa Chuùa chuùng ta? "Ta muoán loøng nhaân, chöù ñaâu caàn leã teá" (Mt 9,13).
Chuùng ta haõy ñeå cho baàu khí tónh laëng traàm laéng cuûa Leã Laù "chay" naêm nay ñöa chuùng ta quay veà vôùi loøng mình. ÔÛ ñoù chuùng ta coù cô hoäi nhaän dieän laïi, chaêm chuùt laïi "loøng nhaân" cuûa chuùng ta ñeå Tuaàn Thaùnh naêm nay seõ ñoïng laïi nhö moät kyû nieäm ñeïp khoâng bao giôø queân. Ñoái vôùi caùc vò muïc töû ñaõ naèm xuoáng trong khi phuïc vuï caùc beänh nhaân Covid-19, coù caûm nghieäm naøo ñeïp hôn khi hoï ñöôïc thanh thaûn ra ñi khi bieát raèng mình ñaõ cheát ñeå ñoaøn chieân cuûa Chuùa ñöôïc soáng. Ñoái vôùi caùc ngaøi, khoâng coù gì yù nghóa hôn, ñaày ñuû hôn laø ñöôïc trôû neân gioáng Thaày Gieâsu, trôû neân taám baùnh beû ra nuoâi soáng bao taâm hoàn ñoùi khaùt tình thöông vaø aân suûng. Ñoái vôùi caùc nhaân vieân y teá vaø thaân nhaân cuûa caùc beänh nhaân, laøm sao hoï coù theå queân ñöôïc nhöõng haøng nöôùc maét noùi thay cho vaïn lôøi caùm ôn. Trong ngaøy hoâm nay, ngaøy Hoäi Thaùnh töôûng nieäm vieäc Chuùa vaøo Thaønh Gieârusalem vôùi moät thaùi ñoä kieân quyeát, khoâng ngaïi khoù khoâng ngaïi khoå, nhöõng anh chò em naøy ñeán löôït hoï seõ rôi leä khi nghe nhöõng lôøi thoån thöùc cuûa Ñöùc Kitoâ vang voïng trong phaàn coâng boá cuoäc thöông khoù cuûa Chuùa: "Laïy Cha, xin ñöøng theo yù con, moät vaâng theo yù Cha maø thoâi" (x. Mt 26,39). Ñoái vôùi nhieàu gia ñình khaùc, nhöõng aán töôïng khoù phai trong thôøi gian chòu caùch ly, phong toûa bôûi dòch beänh, tuy ñôn sô nhöng cuõng raát ñeïp. Ñoù laø nhöõng khoaûng thôøi gian hoï ñöôïc ngoài caïnh nhau cuøng theo doõi Thaùnh Leã tröïc tuyeán. "Cha ôi, ñaõ gaàn 20 naêm roài, nay chuùng con môùi ñöôïc tham döï Thaùnh Leã maø ngoài gaàn nhau nhö theá." Hay ñoù laø nhöõng phuùt chaïnh loøng cuûa baäc laøm con, khi chöùng kieán ñoâi tay gaày guoäc run raåy cuûa ngöôøi meï ñang cung kính baùi laïy thôø phöôïng Mình Thaùnh Chuùa tröôùc maøn hình voâ tuyeán. "Meï con giaø vaø yeáu ñi nhieàu roài, cha aï!" Phaûi roài, laøm sao chuùng ta coù dòp ngoài gaàn, nghe roõ, vaø quan saùt töôøng taän nhöõng daáu veát thôø gian ghi haèn treân göông maët vaø thaân theå cuûa nhöõng ngöôøi maø chuùng ta vaãn goïi laø "ngöôøi nhaø" cho baèng thôøi caùch ly phong toûa nhö hieän nay? Haù chaúng phaûi ñaây laø cô hoäi vaøng, cô hoäi toát Chuùa ban cho caùc gia ñình chuùng ta hay sao? Cô hoäi aáy thaät quyù giaù bieát nhöôøng naøo khi noù xaûy ñeán ngay trong khung caûnh cuûa phöôïng thôø vaø ñöùc tin. Caûm nghieäm naøy cho thaáy "meán Chuùa yeâu ngöôøi" laø hai giôùi luaät khoâng theå taùch rôøi. Neáu ñaõ "coù loøng" vôùi Chuùa thì aét haún seõ "coù loøng" vôùi tha nhaân. Leã Laù naêm nay chaéc chaén seõ in saâu vaøo kyù öùc cuûa nhöõng ai bieát cöû haønh vôùi caû moät taám loøng.
Leã Laù Ñích Thöïc
Khi chuùng ta ñeà cao yù nghóa ñoäc ñaùo cuûa Tuaàn Thaùnh vaø Leã Laù naêm nay, moät naêm ñaày bieán ñoäng vaø thöû thaùch, chuùng ta khoâng coù yù phuû nhaän giaù trò sieâu phaøm cuûa caùc nghi leã phöôïng thôø, laïi caøng khoâng daùm coi Phuïng Vuï Thaùnh chæ laø nhöõng haønh vi mang tính hình thöùc beàn ngoaøi. Chuùng ta chæ coù yù coá gaéng ñeå tìm hieåu thoâng ñieäp Thieân Chuùa göûi ñeán cho moãi ngöôøi chuùng ta trong muøa dòch beänh naøy laø gì maø thoâi. Nhôø ñoù chuùng ta seõ yù thöùc hôn veà giaù trò coát loõi cuûa caùc cöû haønh phuïng vuï ñoù laø taâm tình beân trong. Vôùi ñieàu kieän thöïc teá tröôùc maét, chuùng ta ñang noã löïc thöïc haønh lôøi keâu goïi cuûa Ngoân Söù Gio-en: "Haõy heát loøng trôû veà vôùi Ñöùc Chuùa, haõy xeù loøng chôù ñöøng xeù aùo" (x. Ge 2, 12-13). vaø lôøi maëc khaûi cuûa Ñöùc Gieâsu: "Giôø ñaõ ñeán, chính laø luùc naøy ñaây, giôø maø nhöõng ngöôøi thôø phöôïng ñích thöïc seõ thôø phöôïng Chuùa Cha trong thaàn khí vaø söï thaät" (x. Ga 4, 23). Chính Ñöùc Kitoâ laø Söï Thaät vaø coù moät söï thaät khoâng theå choái töø laø Ñöùc Kitoâ ñaõ hieán daâng chính mình ñeå giao hoøa theá gian vôùi Chuùa Cha (x. Cl 1, 19-20 & 2 Cr 5, 19-20) ñeå ñoâi beân xích laïi gaàn nhau hôn vaø ñeå noái keát muoân ngöôøi neân moät (x. Gl 3, 28). Cho neân khi chuùng ta cöû haønh caùc nghi leã phuïng thôø trong baát cöù hoaøn caûnh naøo, chuùng ta cuõng seõ cöû haønh trong ñöùc Kitoâ, vôùi Ñöùc Kitoâ vaø nhôø Ñöùc Kitoâ.
Vì yù nghóa cuûa thöïc haønh chay tònh laø hy sinh, reøn luyeän baûn thaân, laø höôùng ñeán tha nhaân baèng taám loøng baùc aùi cho ñi, vaø ñeå chuaån bò cho chuùng ta ñaùng laõnh ôn giao hoøa Chuùa ban neân Leã Laù khoâng laù vaø Tuaàn Thaùnh "chay" laø dòp ñeå chuùng ta ôn Chuùa bieán ñoåi con ngöôøi vaø gia ñình chuùng ta neân "thuï taïo môùi". Khoâng phaûi vì theá maø chuùng ta laàm luõi böôùc ñi trong ñeâm daøi cuûa ñau khoå vaø tuyeät voïng. Khoâng! Ngöôïc laïi, chính vì chuùng ta tình nguyeän vaùc thaäp giaù theo chaân Chuùa leân ñoài Goân-goâ-tha neân chuùng ta caûm thaáy bình an vaø aùnh bình minh cuûa "ngaøy thöù nhaát trong tuaàn" vaãn chieáu daõi huy hoaøng trong tim cuûa chuùng ta duø cho theá giôùi coøn u aùm vì beänh taät vaø chieán tranh.
"Thöa Thaày, Thaày muoán chuùng con doïn cho Thaày aên leã Vöôït qua ôû ñaâu?" (x. Mt 26,17) Thaày bieát chuùng con ñang noùng loøng ñöôïc thoâng phaàn vôùi Thaày. Xin Thaày "cho chuùng con theo" (x. Lc 9, 57).
(Nguoàn: Truyeàn thoâng HÑGMVN)