Coû vaø Hoa
(Nhöõng Caâu Chuyeän Gôïi YÙ Suy Tö Vaø Caàu Nguyeän
cuûa Ñaøi Phaùt Thanh Chaân Lyù AÙ Chaâu
Radio Veritas Asia)
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
- 177 -
Neân thaùnh ñoái vôùi giôùi treû
Neân thaùnh ñoái vôùi giôùi treû.
+ TGM Giuse Vuõ Vaên Thieân
(WHÑ 19-04-2020) - Giôùi treû laø moái quan taâm ñaëc bieät cuûa Giaùo Hoäi. Nhö Chuùa Gieâsu ñaõ coù caùi nhìn thöông meán ñoái vôùi chaøng thanh nieân trong Phuùc AÂm (x. Mc 10,21), Giaùo Hoäi luoân caûm thoâng vaø öu aùi caùc ngöôøi treû, laø töông lai cuûa Giaùo Hoäi vaø cuûa xaõ hoäi.
Nhaän ñònh tình hình giôùi treû trong xaõ hoäi Vieät Nam hoâm nay, chuùng ta thaáy vöøa laïc quan vöøa bi quan, vöøa coù nhöõng ñieåm saùng vaø nhöõng ñieåm toái.
Ñieåm saùng: Caùc baïn treû ngaøy nay ñöôïc ñaøo taïo toát hôn, nhieàu baïn ñöôïc ñaøo taïo vaø ñaït ñöôïc baèng caáp trong caùc tröôøng danh tieáng taïi nöôùc ngoaøi. Taïi nhieàu ñòa phöông, ngaøy caøng coù nhieàu baïn treû tham gia nhöõng sinh hoaït coäng ñoàng, nhaèm baûo veä moâi tröôøng, laøm vieäc töø thieän giuùp ngöôøi ngheøo.
Ñieåm toái: Nhieàu baïn treû soáng nhö khoâng coù muïc ñích, khoâng coù töông lai, chìm mình trong nghieän ngaäp vaø teä naïn xaõ hoäi. Baïo löïc gia taêng trong moïi lónh vöïc. Söï doái traù, löøa ñaûo vaø cöôùp giaät traøn lan. Nhöõng teä naïn khaùc nhö phaù thai, soáng thöû tröôùc hoân nhaân, ly dò, hoân nhaân ñoàng tính... ñang trôû thaønh moät thöù moát thôøi ñaïi nôi moät soá ngöôøi treû.
I- Ñaâu laø nguyeân nhaân?
1- Nguyeân nhaân baûn thaân
Do loái soáng thieáu yù thöùc, soáng buoâng thaû, ñua ñoøi; ñaëc bieät laø caùc baïn laïm duïng töï do ñeå laøm nhöõng chuyeän phi ñaïo ñöùc. Nhieàu ngöôøi treû hieåu sai yù nghóa cuûa töï do. Töï do khoâng phaûi laø laøm nhöõng gì mình thích, töï do phaûi laø moät giaù trò ñeå ñaûm baûo haïnh phuùc cuûa mình vaø ngöôøi khaùc. Noùi nhö Jean Cocteau: "caùi thaûm kòch cuûa giôùi treû, chính laø giôùi treû bò ñaët vaøo tình traïng khoâng theå khoâng vaâng lôøi vì söï töï do quaù ñaùng."
2- Nguyeân nhaân töø gia ñình
"Gia ñình chính laø moät phaàn töû cuûa xaõ hoäi, gia ñình maø toát ñeïp thì xaõ hoäi môùi toát ñeïp ñöôïc". Theá maø gia ñình trong xaõ hoäi chuùng ta ngaøy nay coù nhöõng "loã hoång" raát lôùn, haàu nhö ngöôøi naøo soáng bieát ngöôøi ñoù: cha coù vieäc cha, meï coù vieäc meï, ai cuõng phaûi vaät loän vôùi cuoäc soáng, vôùi keá sinh nhai. Sau giôø laøm, cha baän "tieáp khaùch" ôû quaùn nhaäu, meï baän vieäc nhaø, theá laø cha meï khoâng coù thôøi gian daønh cho con caùi. Böõa côm gia ñình thöôøng khoâng coù ñuû moïi thaønh vieân, chöa keå cha meï coøn xích mích caõi vaõ, theá laø söï "quan taâm" cuûa cha meï vôùi con caùi chæ laø coù tieàn cho con ñi hoïc, hoïc chính quy, hoïc theâm, hoïc ñaøn, hoïc nhaïc, hoïc voõ... Vaø thay vì khuyeân baøo thì chæ laø quôû traùch vaø la maéng. Daàn daø con caùi khoâng bieát nöông töïa vaøo ai, khoâng bieát taâm söï cuøng ai. Moät soá sinh ra caùch soáng ñôn ñoäc, nhuùt nhaùt, khoù gaàn; soá khaùc seõ tuï taäp vôùi nhöõng keû "cuøng taâm traïng" ñeå quaäy phaù xöng huøng xöng baù, soáng baát caàn ñôøi. Vaø ñeå laáy "soá maù" vôùi baïn beø, chuùng seõ laøm baát cöù gì, chôi baát cöù thöù chi ñeå chöùng toû "ñaúng caáp", "thua trôøi moät vaïn khoâng baèng keùm baïn moät ly".
3- Nguyeân nhaân töø nhaø tröôøng vaø xaõ hoäi
Nhaø tröôøng cuõng khoâng khaùc gia ñình maáy, bôûi nhaø tröôøng hieän nay cuõng chæ ñeà cao vieäc nhoài nheùt kieán thöùc, ñeà cao vieäc "ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc ñeå ñaùp öùng nhu caàu nhaân löïc cuûa neàn kinh teá". Chính vì chæ quan taâm ñeán vieäc nhoài nheùt kieán thöùc neân tröôøng hoïc chæ coù theå ñaøo taïo ra nhöõng con ngöôøi ñaày tri thöùc, thoâng thaïo caùc kyõ naêng mang tính coâng cuï nhöng khoâng phaûi laø nhöõng ngöôøi trí thöùc thaät söï. Chính vì khoâng phaûi laø ngöôøi trí thöùc neân nhöõng "saûn phaåm giaùo duïc" aáy raát "hoàn nhieân" gaây toån haïi ñeán ngöôøi khaùc vaø vi phaïm phaùp luaät. Loái soáng tha hoùa ñaïo ñöùc cuûa moät boä phaän khoâng nhoû cuûa giôùi treû trong xaõ hoäi ta coù moät nguyeân nhaân caàn nhaán maïnh laø do aûnh höôûng cuûa nhöõng gì ñang dieãn ra trong cuoäc soáng hieän nay.
Do soáng trong côn loác cuûa neàn kinh teá thò tröôøng, giôùi treû khoù ñöùng vöõng ñöôïc tröôùc nhöõng thay ñoåi choùng maët cuûa noù. Hoï phaûi chaïy theo nhöõng giaù trò vaät chaát, nhöõng thöù ñaûm baûo cho moät cuoäc soáng thoaûi maùi hôn veà tieän nghi. Vôùi xu theá ñoù, hoï khoâng coù thôøi gian ñeå thöôûng thöùc nhöõng giaù trò tinh thaàn cao ñeïp nhö nhöõng lieàu thuoác an thaàn. Thay vaøo ñoù, hoï cöù lao ñaàu vaøo doøng ñôøi ngöôïc xuoâi toác ñoä, caïnh tranh. Trong thôøi ñaïi naøy, ai bình chaân ngöôøi ñoù seõ cheát ñoùi, coù ngöôøi cho raèng "thaät thaø aên chaùo, laùo nhaùo aên côm"; neáu cöù soáng moät caùch löông thieän thì aùo chaúng coù maø maëc, côm chaúng coù maø aên, noùi chi laø "aên no maëc aám, aên sung maëc söôùng".
Moät loái soáng buoâng thaû, gian laän trong thöông tröôøng vaø höôûng thuï quaù ñoä. Nhìn vaøo thöïc teá, ta thaáy ñöôïc nhöõng haäu quaû do söï phaùt trieån cuûa xaõ hoäi, do loái giaùo duïc töø chöông, nhoài soï, vaø do cô cheá quaûn lyù. Ñoù laø moät loái soáng buoâng thaû, gian laän trong thöông tröôøng vaø höôûng thuï quaù ñoä. Nhöõng vuï vieäc nhö "muùa kieám", tham oâ tham nhuõng cuûa ngöôøi lôùn ñöôïc du di cho qua khoâng theå khoâng khieán ngöôøi treû nghó raèng "laøm sai cuõng chaúng sao caû", vì ñaâu coù thaáy nhöõng haønh vi ñoù bò tröøng phaït thích ñaùng. Hôn nöõa, do hoäi nhaäp vaên hoaù laøm cho giôùi treû soáng "taây hoaù" khoâng coøn bieát ñeán neàn taûng ñaïo ñöùc cuûa con ngöôøi. Töø ñoù, naåy sinh ra nhieàu kieåu soáng beänh hoaïn, laøm baêng hoaïi nhöõng giaù trò truyeàn thoáng vaên hoaù.
II- Giaùo duïc Kitoâ giaùo nhaèm daãn ngöôøi treû ñeán vôùi nieàm tin
1- Baét ñaàu baèng vieäc xaây döïng nieàm tin töï nhieân
Ñaõ sinh ra laøm ngöôøi, duø khoâng coù hay chöa coù ñöôïc moät nieàm tin sieâu nhieân, khoâng ai trong chuùng ta laïi khoâng nhìn nhaän nhöõng giaù trò cao quyù, nhaân vò cuûa chuùng ta, hôn haún nhöõng loaïi sinh vaät khaùc. Chuùng ta coù khaû naêng nhaän thöùc, coù trí thoâng minh, coù söï khoân ngoan hôn heát moïi loaøi, khieán chuùng ta coù theå taän duïng vaø laøm chuû caû theá giôùi, caû vuõ truï. Nhaân loaïi duø coøn coù nhieàu ngöôøi khoâng toát, duø coøn coù nhieàu khuyeát ñieåm nôi moãi caù nhaân, nhöng taát caû moãi ngöôøi ñeàu mang trong mình moät baûn chaát töï nhieân laø bieát phaân bieät phaûi traùi, toát xaáu, vaø cuøng höôùng veà chaân thieän myõ. Chính baûn chaát ngöôøi aáy ñaõ taïo cho chuùng ta moät nieàm tin töôûng nôi con ngöôøi, nôi nhaân vò cao quyù cuûa chuùng ta. Noù cuõng laø ñoäng löïc giöõ gìn vaø thuùc ñaåy cho chuùng ta bieát soáng ñuùng nhaân caùch, ñaïo ñöùc cuûa con ngöôøi. Ñieàu naøy ñaõ goùp phaàn naâng cao cuoäc soáng cuûa chuùng ta vaø cuûa ngöôøi khaùc. Coù nhö vaäy chuùng ta seõ khoâng buoâng troâi thaû loûng cuoäc ñôøi, khoâng gaây neân nhöõng phieàn toaùi baát lôïi cho moâi tröôøng soáng cuûa nhaân loaïi. Chæ caàn duy trì moät nieàm tin töï nhieân nhö treân, cuõng coù theå taïo cho chuùng ta moät neáp soáng coù vaên hoùa, ñaïo ñöùc, moät neáp soáng caàn thieát cho chuùng ta vaø moïi ngöôøi.
2- Ñoái vôùi giôùi treû coâng giaùo, nhaát thieát chuùng ta phaûi tin töôûng vaøo quyeàn naêng cuûa Thieân Chuùa, ñaët moïi coâng vieäc cuûa chuùng ta trong baøn tay quan phoøng cuûa Ngaøi
Chuùng ta haõy thöû nghó xem, trong cuoäc ñôøi giaû söû chuùng ta gaëp ñöôïc moät ngöôøi naøo ñoù yeâu thöông, saün saøng giuùp ñôõ chuùng ta, thì chaéc chaén moät ñieàu chuùng ta seõ deã daøng ñaët nieàm tin töôûng vaøo ngöôøi ñoù, ñoàng thôøi chuùng ta cuõng yeâu thöông ngöôøi ñoù heát loøng. Nhö vaäy chæ vôùi moät ngöôøi traàn theá maø chuùng ta ñaõ coù söï tin töôûng, caäy troâng vaø yeâu meán nhö theá, huoáng chi laø Thieân Chuùa, Ñaáng laø cha luoân ñoàng haønh vaø che chôû chuùng ta trong moïi thöû thaùch vaø gian nan cuûa cuoäc ñôøi. Vì theá, khoâng coù lyù do gì chuùng ta laïi khoâng ñaët heát tin töôûng vaøo Ngöôøi. Nieàm tin vaøo Thieân Chuùa raát caàn thieát cho moãi chuùng ta, vì noù nhö ngoïn ñeøn soi daãn chuùng ta trong ñeâm toái, nieàm tin ñem laïi bình yeân cho cuõng nhö seõ daãn ñöa chuùng ta ñeán vôùi haïnh phuùc. Nhöng tin vaøo Thieân Chuùa khoâng coù nghóa laø tin chæ ñeå maø tin suoâng. Nhö kieåu neáu khoâng tin thì seõ bò phaït, tö töôûng nhö vaäy seõ taïo cho chuùng ta moät nieàm tin mang tính ñoái phoù nhaát thôøi, seõ khoâng coù keát quaû toát. Nieàm tin vaøo Thieân Chuùa seõ giuùp cho moãi ngöôøi chuùng ta coù ñöôïc söï caäy troâng, phoù thaùc duø gaëp phaûi baát cöù chuyeän gì. Bôûi ñoù, chuùng ta caàn coù nieàm tin ñeå soáng vaø soáng moät caùch haêng say, chaân thaønh, khoâng laéng lo, khoâng thaát voïng naûn loøng, vì coù Thieân Chuùa ôû beân vaø hoã trôï chuùng ta. Ngöôøi seõ beânh vöïc söï coâng chính vaø leõ phaûi. Ngöôøi seõ giöõ gìn vaø baûo veä keû ngay laønh choáng laïi söï döõ söï baát coâng. Nieàm tin seõ giuùp chuùng ta soáng toát, soáng xöùng ñaùng laø moät con ngöôøi.
3- Nhieäm vuï cuûa nhaø giaùo duïc Kitoâ giaùo
Giaùo duïc noùi chung vaø giaùo duïc Kitoâ giaùo cho ngöôøi treû noùi rieâng, caàn thieát phaûi laøm cho ngöôøi treû trôû thaønh nhöõng coâng daân khoâng nhöõng coù moät neàn tri thöùc roäng, maø coøn coù moät neàn taûng ñaïo ñöùc toát, coù nhö vaäy, môùi mong öôùc ngöôøi treû trôû thaønh neàn taûng laø truï coät cuûa xaõ hoäi cuõng nhö Giaùo hoäi. Moät söï chuaån bò toát seõ laø haønh trang ñeå ngöôøi treû vöõng böôùc vaøo ñôøi, vôùi bao ñieàu toát ñeïp ñang chôø ñoùn. Chuùng ta coù quyeàn tin töôûng vaøo moät theá heä giôùi treû trong töông lai, neáu ñöùng tröôùc nhöõng thay ñoåi, nhöõng caùi môùi laï, giôùi treû bieát choïn loïc, khoâng ñaùnh maát baûn thaân mình.
III- Neân thaùnh ñoái vôùi ngöôøi treû
Ñoái vôùi ngöôøi treû, neân thaùnh döôøng nhö moät khaùi nieäm xa vôøi vaø laø moät ñieàu khoâng theå. Bôûi leõ ngöôøi ta thöôøng nghó neân thaùnh laø vieäc cuûa nhöõng ngöôøi soáng ñôøi tu trì, hoaëc nhöõng ngöôøi ñaõ cao nieân. Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ traán an chuùng ta: "Baïn ñöøng sôï neân thaùnh. Söï thaùnh thieän seõ khoâng töôùc ñi naêng löïc, söùc soáng hay nieàm vui cuûa baïn. Traùi laïi, baïn seõ trôû thaønh con ngöôøi maø Chuùa cha ñaõ nhaém ñeán khi taïo döïng neân baïn, vaø baïn seõ trung thaønh vôùi baûn ngaõ saâu xa nhaát cuûa mình" (Toâng huaán "Haõy vui möøng hoan hyû, soá 32). Ngaøi cuõng khaúng ñònh vôùi chuùng ta, neân thaùnh laø boån phaän cuûa moãi ngöôøi, qua nhöõng doøng sau ñaây: "Soáng treân ñôøi, moãi ngöôøi coù moät söù maïng phaûi hoaøn thaønh. Xaùc ñònh ñaâu laø söù maïng Chuùa trao vaø coá gaéng hoaøn thaønh söù maïng ñoù, ñoù laø neân thaùnh. "Moãi vò thaùnh laø moät söù maïng ñöôïc Chuùa Cha hoaïch ñònh ñeå phaûn chieáu vaø theå hieän cuï theå moät khía caïnh naøo ñoù cuûa Tin Möøng, ôû moät thôøi ñieåm naøo ñoù cuûa lòch söû" (Toâng huaán "Haõy vui möøng hoan hyû", soá 19). Neân thaùnh laø soáng toát giaây phuùt hieän taïi, vôùi yù thöùc saâu xa raèng ñaây laø cô hoäi Chuùa ban cho mình vaø cuõng laø hoaøn caûnh cuï theå Chuùa muoán cho ta laøm chöùng cho Ngaøi.
Moät caùch cuï theå, ngöôøi treû ñöôïc môøi goïi thöïc hieän nhöõng ñieàu sau ñeå tieán thaân trong haønh trình neân thaùnh:
1- Hoïc giaùo lyù: vì hoaøn caûnh xaõ hoäi khoù khaên cuûa nhöõng thaäp kyû tröôùc taïi mieàn Baéc, phaàn ñoâng caùc tín höõu coi nheï vieäc hoïc giaùo lyù. Hoï quan nieäm veà ñöùc tin chæ sô saøi qua vieäc ñi leã ngaøy Chuùa nhaät. Chính vì theá, khi nhöõng baïn treû thoaùt ly gia ñình ñeå ñi nghóa vuï quaân söï, ñi laøm hoaëc ñi hoïc taïi caùc ñoâ thò, ñöùc tin cuûa hoï bò phoâi phai, thaäm chí maát haún. Hoï khoâng thaáy coù nhu caàu tìm ñeán caùc giaùo xöù ñeå tham döï Thaùnh leã. Ñöùc tin khoâng ñöôïc nuoâi döôõng sôùm bò lu môø vaø bò boùp ngheït bôûi nhöõng tö töôûng vaø khuynh höôùng voâ thaàn, phi tín ngöôõng vaø choáng toân giaùo.
Ñeå traùnh nguy cô maát ñöùc tin, baïn treû phaûi ñöôïc hoïc giaùo lyù. Giaùo Hoäi coù chöông trình giaùo lyù phuø hôïp vôùi moïi löùa tuoåi, töø nhöõng böôùc chaäp chöõng vaøo ñôøi cho ñeán khi tröôûng thaønh. Hoïc giaùo lyù giuùp chuùng ta hieåu bieát Chuùa, hieåu bieát luaät cuûa Giaùo Hoäi vaø nhöõng gì Giaùo Hoäi daïy coù lieân quan ñeán ñôøi soáng luaân lyù, coâng baèng. Nhôø hoïc giaùo lyù maø baïn treû bieát ñoái nhaân xöû theá cho phuø hôïp, nhôø ñoù xaây döïng moái töông quan toát vôùi ñoàng loaïi. Ban Giaùo lyù cuûa Toång Giaùo phaän ñaõ soaïn thaûo moät taøi lieäu ngaén ñeå giuùp moïi ngöôøi, ñaëc bieät caùc baïn treû hoïc hieåu nhöõng ñieàu caên baûn cuûa giaùo huaán Kitoâ giaùo, giuùp hoï tröôûng thaønh trong ñöùc tin.
Moät soá ngöôøi chuû tröông sai laàm raèng khi con ngöôøi ñöôïc hoïc cao bieát roäng thì seõ maát ñöùc tin. Khoâng phaûi nhö vaäy. Ñöùc tin khoâng ñoái laäp vôùi lyù trí, traùi laïi, nhö Ñöùc Giaùo Hoaøng Bieån Ñöùc ñaõ khaúng ñònh, "Ñöùc tin môû roäng chaân trôøi cuûa chuùng ta, giuùp chuùng ta coù theå tìm ñöôïc caâu traû lôøi caàn thieát cho nhöõng thaùch ñoá ôû moãi thôøi ñaïi khaùc nhau" (Trích dieãn vaên tröôùc UÛy ban Thaàn hoïc Quoác teá, ngaøy 5-12-2008).
Giaùo lyù ñem laïi kieán thöùc cho con ngöôøi khi hoï ñeán vôùi Thieân Chuùa, ñem laïi lyù luaän cho nieàm tin khi hoï phoù thaùc mình cho Thieân Chuùa, vaø ñem laïi ôn cöùu roãi khi hoï soáng nhöõng gì hoï bieát vaø tin. Vì lyù do naøy, giaùo lyù ñoùng vai troø troïng yeáu trong ñôøi moïi Kitoâ höõu.
2- Soáng Ñaïo: Tin vaøo Thieân Chuùa, khoâng phaûi nhö tin vaøo moät lyù thuyeát, cuõng khoâng phaûi tin vaøo moät nhaân vaät cuûa quaù khöù xa vôøi. "Khôûi ñaàu cho cuoäc soáng Kitoâ höõu khoâng phaûi laø moät quyeát ñònh ñaïo ñöùc hay moät tö töôûng vó ñaïi, nhöng laø söï gaëp gôõ vôùi moät bieán coá, vôùi moät Con Ngöôøi, Ñaáng ñem laïi cho ñôøi soáng chuùng ta moät chaân trôøi môùi vaø töø ñoù moät ñònh höôùng döùt khoaùt" (Thoâng ñieäp Thieân Chuùa laø Tình yeâu, soá 1). Chính vì vaäy, ngöôøi tín höõu ñöôïc môøi goïi soáng ñöùc tin cuûa mình trong moái keát hôïp thaâm saâu vôùi Thieân Chuùa. Noùi caùch khaùc, hoï phaûi theå hieän ñöùc tin cuûa hoï trong cuoäc soáng ñôøi thöôøng. Ñöùc tin khoâng chæ ñöôïc tuyeân xöng baèng moâi mieäng hay ngoân töø, nhöng coøn ñöôïc soáng vaø chöùng minh qua ñôøi soáng cuï theå.
- Tröôùc heát, Ñöùc tin theå hieän qua nhöõng thöïc haønh Ñöùc tin: Kitoâ höõu laø ngöôøi tin vaøo Chuùa. Ñöùc tin daãn daét vaø thoâi thuùc hoï ñeán gaëp gôõ Chuùa qua lôøi caàu nguyeän. Nhôø lôøi caàu nguyeän, hoï giaõi baøy vôùi Chuùa nhöõng noãi nieàm cuûa cuoäc soáng, trao göûi cho Ngaøi nhöõng nguyeän voïng taâm tö, nhöõng vui buoàn söôùng khoå. Töø nhöõng doøng taâm tình aáy, hoï ñoùn nhaän ñöôïc söùc maïnh sieâu nhieân vaø nieàm hy voïng, ñeå roài, khi trôû veà vôùi cuoäc soáng thöïc taïi coøn ñaày nhöõng traéc trôû, hoï vaãn laïc quan vì tin raèng coù Chuùa ñoàng haønh vôùi mình. Lôøi caàu nguyeän (hay ñôøi soáng noäi taâm) ñöôïc theå hieän qua vieäc naêng tham döï Thaùnh leã, laõnh nhaän caùc Bí tích. Lôøi caàu nguyeän cuõng khoâng chæ ñoùng khung trong nhaø thôø, hoaëc giôùi haïn nôi nhöõng sinh hoaït coù tính coäng ñoaøn. Taâm tình caàu nguyeän coù theå ñöôïc thöïc hieän moïi nôi, moïi luùc, nhö ngöôøi con thaûo luoân nhôù ñeán cha meï mình, vaø khoâng ngaïi ngaàn theå hieän tình yeâu meán ñoái vôùi caùc ngaøi baèng traêm ngaøn caùch khaùc nhau.
- Tieáp ñeán, Ñöùc tin phaûi ñöôïc theå hieän trong cuoäc soáng haèng ngaøy. Giaùo huaán cuûa Chuùa Gieâsu trong Tin Möøng nhaèm giuùp ta taïo moái töông quan haøi hoøa vôùi tha nhaân, cuøng nhau xaây döïng moät theá giôùi an bình, khoâng coøn thuø gheùt vaø chia reõ, nhöng ñaäm tình huynh ñeä vaø baùc aùi. Ngöôøi Kitoâ höõu chaân chính luoân soáng haøi hoøa vôùi moïi ngöôøi, ñoàng thôøi coù nhöõng noã löïc ñeå haøn gaén nhöõng toån thöông, baát ñoàng vaø chia reõ trong cuoäc soáng. Döïa treân Lôøi Chuùa, Giaùo Hoäi daïy chuùng ta soáng coâng baèng, toân troïng söï soáng cuûa mình vaø ngöôøi khaùc, toân troïng tieáng noùi cuûa löông taâm, toân troïng phaåm giaù vaø danh döï cuûa tha nhaân, toân troïng coâng ích vaø moâi tröôøng thieân nhieân. Ñoái vôùi moät soá Kitoâ höõu, nhöõng ñieàu naøy xem ra coøn xa laï vaø môùi meû, nhöng thöïc chaát, ñoù chính laø giaùo huaán cuûa Chuùa, giuùp chuùng ta trôû neân nhöõng ngöôøi coù traùch nhieäm vôùi hieän taïi vaø töông lai. Khi tuaân giöõ nhöõng ñieàu vöøa noùi laø chuùng ta goùp phaàn laøm cho Nöôùc Chuùa trò ñeán nôi traàn gian. Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ vieát trong Toâng huaán Christus Vivit (Chuùa Kitoâ ñang soáng): "Tìm kieám Chuùa, giöõ lôøi Ngöôøi, tìm caùch ñaùp lôøi Ngöôøi baèng chính ñôøi soáng cuûa mình, lôùn leân trong caùc nhaân ñöùc, ñieàu naøy laøm cho taâm hoàn cuûa nhöõng ngöôøi treû trôû neân maïnh meõ. Vì vaäy, caàn phaûi giöõ "keát noái" vôùi Ñöùc Gieâsu, ñeå ñöôïc "keát hôïp tröïc tuyeán" vôùi Ngöôøi, vì caùc con seõ khoâng lôùn leân trong haïnh phuùc vaø thaùnh thieän chæ vôùi söùc maïnh vaø söï thoâng minh cuûa mình" (soá 158). Trong caâu vaên treân ñaây, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ söû duïng ngoân ngöõ cuûa ngöôøi treû, so saùnh söï keát noái internet vôùi söï gaén boù vôùi Chuùa, ñeå ñoùn nhaän söùc soáng thaàn thieâng Ngaøi thoâng chuyeån cho chuùng ta.
3- Noã löïc laøm chöùng cho Chuùa: Thaùnh Gioan Phaoloâ II Giaùo Hoaøng ñaõ khaúng ñònh: "Chính nhöõng ngöôøi treû haõy truyeàn giaùo cho ngöôøi treû khaùc". Quaû vaäy, neáu baïn treû coù ñöùc tin tröôûng thaønh vaø coù taâm huyeát truyeàn giaùo, hoï seõ laø nhöõng taùc nhaân höõu hieäu cho söù maïng cao caû naøy. Bôûi leõ ngöôøi treû soáng vaø hoaït ñoäng trong moâi tröôøng coù nhöõng ngöôøi ñoàng trang löùa vôùi mình. Moät cuoäc soáng ngay thaúng, toân troïng tieáng noùi cuûa löông taâm, tuaân giöõ caùc chuaån möïc ñaïo ñöùc, seõ coù söùc lan toûa ñôøi soáng ñöùc tin nôi caùc baïn treû khaùc, giuùp hoï nhaän ra göông maët cuûa Chuùa Gieâsu, Ñaáng ñang soáng giöõa chuùng ta.
"Giaùo Hoäi caàn ñeán chuùng con vôùi tö caùch laø ngöôøi treû ñeå laøm chöùng cho theá giôùi veà khuoân maët cuûa Ñöùc Kitoâ... Khoâng coù khuoân maët naøy, Giaùo Hoäi seõ cho thaáy moät khuoân maët bò bieán daïng" (ÑGH Bieån Ñöùc 16, baøi giaûng leã Ñaïi hoäi Giôùi treû theá giôùi Braxin 2007).
"Hôõi caùc baïn treû yeâu daáu, Thaày Gieâsu môøi goïi caùc con laø nhöõng ngoân söù trong kyû nguyeân môùi naøy, laø nhöõng söù giaû tình yeâu cuûa Ngöôøi, coù khaû naêng thu huùt con ngöôøi ñeán vôùi Chuùa Cha vaø xaây döïng moät töông lai ñaày hy voïng cho toaøn nhaân loaïi" (Baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc 16, Thaùnh leã beá maïc Ñaïi hoäi Giôùi treû theá giôùi taïi Sydney, 2008).
Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ, trong Toâng huaán "Haõy vui möøng hoan hyû" ñaõ tröng daãn Ñöùc Hoàng Y Phanxicoâ Xavieâ Nguyeãn Vaên Thuaän nhö moät chöùng töø cuûa noã löïc neân thaùnh trong boái caûnh tuø ñaøy khoù khaên. Ngaøi ñaõ khoâng laõng phí thôøi giôø chôø ñôïi ngaøy ñöôïc traû töï do. Thay vaøo ñoù, Ngaøi ñaõ choïn soáng giaây phuùt hieän taïi, vaø laøm cho giaây phuùt aáy traøn ñaày tình thöông. Ngaøi quyeát ñònh: "Toâi seõ taän duïng cô hoäi coù ñöôïc moãi ngaøy, toâi seõ hoaøn thaønh caùc vieäc thöôøng ngaøy moät caùch phi thöôøng" (Soá 17).
Caùc baïn treû thaân meán,
Caùc baïn ñang soáng trong nhieàu laõnh vöïc khaùc nhau: sinh vieân, coâng nhaân, noâng daân, ngheà töï do, soáng taïi gia ñình, soáng taïi thaønh phoá. Nhieàu ngöôøi trong caùc baïn cuõng ñang gaëp khoù khaên trong cuoäc soáng: tình yeâu hoân nhaân, hoïc vaán vaø ngheà nghieäp. Öôùc chi moãi ngöôøi haõy yù thöùc raèng: moâi tröôøng toâi ñang soáng laø nôi Chuùa göûi toâi ñeán ñeå laøm chöùng cho Ngaøi. Nhöõng khoù khaên toâi gaëp phaûi chính laø nhöõng thöû thaùch giuùp toâi neân thaùnh, nhö löûa thöû vaøng, gian nan thöû ñöùc. Haõy can ñaûm vaø coá gaéng. Chuùa Gieâsu ñang soáng giöõa chuùng ta. Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ khích leä chuùng ta: "Neáu nhö Ngöôøi ñang soáng, thì quaû thaät Ngöôøi coù theå hieän dieän trong cuoäc ñôøi cuûa con, ôû moïi luùc, ñeå ban aùnh saùng chan hoøa treân cuoäc soáng con. Nhö vaäy, chuùng ta seõ khoâng bao giôø coøn coâ ñôn vaø bò boû rôi nöõa. Ngay caû khi moïi ngöôøi boû ñi, Ngöôøi vaãn ôû ñoù, nhö lôøi Ngöôøi ñaõ höùa: "Thaày ôû cuøng caùc con moïi ngaøy cho ñeán taän theá" (Mt 28,20) (soá 125).
Öôùc chi nhöõng doøng taâm söï treân ñaây giuùp caùc baïn tìm thaáy nghò löïc vaø nieàm vui khi ñi theo Ñöùc Gieâsu, ñeå chuùng ta soáng ôn goïi Kitoâ höõu trong moïi hoaøn caûnh cuûa cuoäc soáng. Duø cuoäc soáng coøn nhieàu cam go, nhöng chuùng ta tin raèng, Chuùa Gieâsu luoân soáng vaø hieän dieän giöõa chuùng ta.