Coû vaø Hoa
(Nhöõng Caâu Chuyeän Gôïi YÙ Suy Tö Vaø Caàu Nguyeän
cuûa Ñaøi Phaùt Thanh Chaân Lyù AÙ Chaâu
Radio Veritas Asia)
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
- 155 -
Tieáng goïi cuûa thinh laëng
Tieáng goïi cuûa thinh laëng.
Mai Kha, SJ - CTV
(Vatican News 8-04-2020) - Covid-19 roài seõ qua ñi, chaéc chaén laø nhö theá, nhöng loøng bieát ôn vaø soáng bieát ôn laø nhöõng giaù trò coøn maõi vôùi thôøi gian.
Roâma thöôøng ngaøy nhoän nhòp laø vaäy, nhöng nhöõng ngaøy naøy ñaâu ñaâu cuõng thaáy moät söï tónh mòch laï thöôøng: ñöôøng phoá vaéng tanh, thænh thoaûng vaøi boùng ngöôøi chôït vuït qua caùch voäi vaõ roài khuaát sau nhöõng daõy nhaø im lìm, ñaâu ñoù tieáng moøng bieån keâu treân maùi nhaø döôøng nhö vaêng vaúng hôn moïi khi. Roâma, traùi ngöôïc vôùi veû saàm uaát cuûa moät ñieåm ñeán du lòch haøng ñaàu, nhöõng ngaøy phong toaû do Covid-19 döôøng nhö ñang khoaùc leân mình veû beân ngoaøi cuûa moät thaønh phoá boû hoang.
Nhöng trong caùi thinh laëng aáy, neáu laéng nghe, ta seõ nghieäm roõ tieáng keâu khaån thieát: haõy xem vaø suy gaãm. Ñoù laø söï töông phaûn cuûa nhöõng gì laø söï thöôøng vaø baát thöôøng, cuûa oån ñònh vaø thaêng traàm, cuûa vónh cöûu vaø voâ thöôøng. Söï töông phaûn aáy cuõng chính laø cuoäc soáng cuûa con ngöôøi, giôø ñaây, tröôùc moái ñe doaï cuûa dòch beänh, caøng trôû neân minh chöùng cho söï voâ thöôøng maø nhieàu khi, vì nhieàu lyù do, chuùng ta ngaïi ñoái dieän.
Söï thöôøng ai chaúng mong moïi söï toát ñeïp, töø ñôøi soáng vaät chaát ñeán tinh thaàn, ai ai cuõng caàu bình an sung tuùc, an laønh maïnh khoeû, coâng vieäc eâm ñeïp vaø söï nghieäp thaêng tieán#Theá nhöng trong raát nhieàu tröôøng hôïp thöïc teá, döôøng nhö coù moät söï laõng queân nhöõng ñieàu toát ñeïp aáy vì taát caû ñöôïc coi laø söï thöôøng, laø ñöông nhieân, laø taát yeáu.
Coù theå deã daøng hình dung loái suy nghó phoå bieán cuûa nhieàu ngöôøi laø: toâi ñaàu tö thôøi gian coâng söùc cho coâng vieäc ñeå coù tieàn nhaèm ñaùp öùng nhöõng nhu caàu thieát yeáu kia vaø moät khi ñaõ ñaàu tö thì taát yeáu phaûi ñöôïc buø ñaép thoaû ñaùng. Coâng baèng thoâi! Vaø töø ñoù töï cho mình caùi quyeàn ñöôïc höôûng taát caû nhöõng "söï thöôøng" aáy ñeán ñoä khoâng coi ñoù laø ñieàu phaûi baän taâm, vì noù quaù thöôøng. Cuoäc soáng cöù theá troâi neáu khoâng ñeán ngaøy söï thöôøng bò ñaûo loän, vaø ngaøy ñoù coù theå laø nhöõng ngaøy naøy.
Moät khi caùi "söï thöôøng" bò ñaûo loän, caùi baát thöôøng nhö côn luõ cuoán phaêng moïi ñieàu maø con ngöôøi vaãn thöôøng töï cho mình caùi quyeàn quyeát ñònh vaø höôûng duøng. Khi ñoù con ngöôøi chôït nhaän ra nhöõng gì ñöôïc xem laø "söï thöôøng" laïi khoâng thöôøng tí naøo. Moät caùi baét tay gaëp gôõ, maø nhieàu khi bò töø choái hay thöïc hieän caùch hôøi hôït, giôø ñaây laïi ñang ñöôïc khao khaùt bieát bao; moät cuoäc hoïp maët ñôn sô giöõa nhöõng ngöôøi baïn, maø ñoâi khi bò cho laø nhaøm chaùn, giôø ñaây laïi laø moät ao öôùc khoù thöïc hieän (duø khoâng phaûi laø vónh vieãn); neáu ai töøng nhaän ra hình aûnh raát ñôøi thöôøng cuûa oâng boá naém tay ñöùa con gaùi nhoû ñeán tröôøng giöõa doøng ñôøi taáp naäp, giôø ñaây chæ coù theå chôø ñôïi ñeå coù theå traân troïng giaây phuùt aáy hôn...
Chính caùi baát thöôøng ñaùnh thöùc chuùng ta khoûi rôi vaøo loái moøn quen thuoäc cuûa thuï höôûng vaø taâm lyù an toaøn. Chính caùi roái loaïn do Covid-19 gaây ra cho theá giôùi giuùp con ngöôøi nhaän ra mình ñaõ quaù coi thöôøng nhöõng "söï thöôøng" kia. Söï tónh laëng töø Roâma cho tôùi Paris, Luaân-ñoân hay nhöõng nôi heûo laùnh cuûa Vieät Nam laø tieáng goïi roõ neùt hôn bao giôø heát cho con ngöôøi thôøi ñaïi nhaän ra chính mình vaø loái soáng cuûa mình.
Gaàn ñaây treân caùc maïng xaõ hoäi löu truyeàn caâu chuyeän nhö sau:
Moät beänh nhaân Covid-19 phaûi nhaäp vieän ñieàu trò, baùc syõ cho beänh nhaân thôû oâxy. May maén thay beänh nhaân hoài phuïc nhanh choùng vaø ñöôïc xuaát vieän. Ngaøy xuaát vieäc, beänh nhaân nhaän ñöôïc hoaù ñôn vieän phí laø 500 USD. Caàm tôø hoaù ñôn, beänh nhaân baät khoùc. Thaáy vaäy, vò baùc syõ beøn noùi:
- OÂng cöù yeân taâm, soá tieàn naøy oâng coù theå traû daàn ñöôïc, khoâng phaûi traû heát moät laàn ñaâu.
Beänh nhaân traû lôøi:
- Khoâng phaûi toâi khoâng coù tieàn, toâi coù theå traû heát moät laàn, nhöng toâi nhaän ra toâi ñöôïc cho thôû oâxy coù ít ngaøy maø toán 500 USD, trong khi Chuùa cho toâi hít thôû hôn 70 naêm nay mieãn phí maø toâi chaúng bao giôø ñeå yù.
Caâu chuyeän treân ñaây laø moät trong nhöõng "söï thöôøng" maø coù leõ con ngöôøi ít ñeå yù nhaát, ñôn giaûn bôûi noù ñöôïc coi laø taát yeáu. Nhöng nhö kinh nghieäm cuûa vò beänh nhaân trong caâu chuyeän treân, con ngöôøi thöôøng chæ nhaän ra khi bò caùi baát thöôøng aûnh höôûng vaø de doaï. Trong saùch Linh Thao, baøi caàu nguyeän cuoái cuõng thaùnh I-nhaõ gôïi yù laø Chieâm nieäm ñeå ñöôïc tình yeâu. Trong ñoù, thao vieân ñöôïc môøi goïi chieâm ngaém nhöõng ôn laønh ñaõ laõnh nhaän, ñaëc bieät laø nhöõng ôn chuùng ta hay queân nhaát. Queân khoâng phaûi do trí nhôù keùm, nhöng do thaùi ñoä coi moïi "söï thöôøng" laø quaù thöôøng, khoâng caàn baän taâm. Ñoù laø nhöõng quaø taëng chuùng ta höôûng duøng moãi ngaøy maø khoâng caàn baän taâm, ñoù laø quaø taëng aùnh naéng, khoâng khí, nöôùc saïch, gia ñình, baïn beø, coâng vieäc,... taát caû khoâng phaûi laø ngaãu nhieân.
Ñieàu thaùnh I-nhaõ muoán nhaém tôùi laø chuùng ta caàn yù thöùc khi höôûng duøng nhöõng "söï thöôøng" aáy vôùi söï bieát ôn. Bieát ôn Taïo Hoaù vaø bieát ôn tha nhaân. Moät ngöôøi seõ chaúng bao giôø theå hieän baùc aùi yeâu thöông vôùi ñoàng loaïi neáu tröôùc tieân ngöôøi ñoù chöa bao giôø ñöôïc yeâu thöông hay chöa bao giôø caûm nghieäm ñöôïc theá naøo laø quan taâm chaêm soùc.
Khoù coù theå ñoøi hoûi moät ngöôøi ñieàu maø ngöôøi aáy khoâng coù. Vieäc queân ñi ôn hueä Chuùa ban coù theå daãn tôùi nhöõng thieáu vaéng ñoù: thieáu vaéng tình thöông yeâu, baùc aùi, traùch nhieäm, tình ngöôøi,... Khi naøo con ngöôøi coøn coi nhöõng "söï thöôøng" kia laø quaù thöôøng, khi ñoù söï voâ ôn coøn ngöï trò trong con tim vaø do vaäy khoù coù theå thöïc thi baùc aùi vaø traùch nhieäm ñoái vôùi tha nhaân.
Giöõa nhöõng ñe doaï cuûa ñaïi dòch Covid-19, nhieàu ngöôøi ñaõ coù theå maát kieân nhaãn tröôùc nhöõng tröôøng hôïp thieáu traùch nhieäm vôùi coäng ñoàng khi voâ tình hay coá yù trôû thaønh nguoàn laây nhieãm cho nhieàu ngöôøi khaùc. Tröôùc thöïc teá aáy, con ngöôøi töï hoûi ñaâu laø yù thöùc, ñaâu laø traùch nhieäm,... vaø raát nhieàu caâu hoûi khaùc ñöôïc ñaët ra vaø döôøng nhö caâu traû lôøi chæ laø söï im laëng cuûa voâ taâm, vaø chaéc chaén töø taän saâu thaúm laø söï voâ ôn.
Seõ quaù voäi vaøng neáu keát luaän hoï thieáu tình thöông vaø traùch nhieäm, duø thöïc teá raát coù theå nhö theá, nhöng coù vaán naïn khaùc lôùn hôn ñoù laø söï voâ ôn, queân ñi nhöõng gì mình ñöôïc höôûng duøng laø quaø taëng, hay vì moät lyù do naøo ñoù töï cho mình caùi quyeàn töï quyeát treân taát caû nhöõng quaø taëng aáy. Moät khi ñaõ khoâng chính mình caûm nghieäm vaø soáng thaùi ñoä bieát ôn, thì thaät khoù ñeå soáng bieát ôn vaø theå hieän tình thöông vaø traùch nhieäm ñoái vôùi tha nhaân. Vaø seõ khoù coù theå soáng bieát ôn neáu tröôùc tieân khoâng nhaän ra vaø caûm nghieäm mình ñöôïc yeâu thöông baèng aân suûng vaø quaø taëng moãi ngaøy. Caùi "söï thöôøng" hay bò coi laø taàm thöôøng aáy caàn ñöôïc nhìn nhaän vaø traân troïng ñuùng theo yù nghóa vaø giaù trò cuûa noù.
Naïn dòch Covid-19 vaãn ñang lan roäng ñeán moïi ngoõ ngaùch cuûa theá giôùi, seõ coøn bieát bao nhieâu khu phoá, laøng xoùm rôi vaøo tónh laëng cuûa leänh phong toaû. Trong caùi tónh mòch aáy, tieáng goïi kia laïi vang voïng hôn bao giôø heát, tieáng goïi cuûa thinh laëng ñaùnh thöùc loøng bieát ôn nôi con ngöôøi, bieát ôn veà nhöõng "söï thöôøng" moãi ngaøy, bieát ôn veà nhöõng ñieàu nhoû beù nhöng chöùa ñaày tình ngöôøi, bieát ôn veà nhöõng hy sinh aâm thaàm ñem laïi an vui cho coäng ñoàng. Bieát ôn trôû thaønh caên coäi cho baùc aùi yeâu thöông vaø traùch nhieäm.
Covid-19 roài seõ qua ñi, chaéc chaén laø nhö theá, nhöng loøng bieát ôn vaø soáng bieát ôn laø nhöõng giaù trò coøn maõi vôùi thôøi gian.