Coû vaø Hoa
(Nhöõng Caâu Chuyeän Gôïi YÙ Suy Tö Vaø Caàu Nguyeän
cuûa Ñaøi Phaùt Thanh Chaân Lyù AÙ Chaâu
Radio Veritas Asia)
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
- 143 -
Dòch beänh covid-19
vaø loøng meán Ki-toâ giaùo
Dòch beänh covid-19 vaø loøng meán Ki-toâ giaùo.
Aug. Traàn Cao Khaûi
(WHÑ 22-03-2020) - Theo tin baùo chí hoâm Chuùa nhaät 22 thaùng 3 naêm 2020 cho hay soá ngöôøi cheát do nCoV tieáp tuïc taêng maïnh ôû chaâu AÂu, naâng soá ca töû vong treân toaøn caàu leân 13,000, trong soá 304,622 ca nhieãm. Hieän nay Covid-19 ñaõ xuaát hieän ôû 188 quoác gia vaø vuøng laõnh thoå. Myõ ñaõ vöôït qua Ñöùc, trôû thaønh vuøng dòch lôùn thöù tö theá giôùi, sau Trung Quoác ñaïi luïc, Italy vaø Taây Ban Nha. Soá ca töû vong ôû chaâu AÂu tieáp tuïc taêng maïnh, vöôït 7,000.
Rieâng Italy, vuøng dòch lôùn nhaát chaâu AÂu vaø lôùn thöù hai theá giôùi, ghi nhaän 53,578 ca nhieãm vaø 4,825 ngöôøi töû vong. Tyû leä töû vong töông ñöông 9%, cao hôn gaáp ñoâi tyû leä trung bình toaøn caàu 4.2%, moät phaàn do ñaát nöôùc naøy coù daân soá giaø nhaát chaâu AÂu. [1]
Coù theå noùi hieän nay khoâng ai laø khoâng sôï haõi khi nghe noùi ñeán virus corona. Noù lan nhanh, bieán hoùa khoân löôøng, haï guïc haàu heát nhöõng ngöôøi noù xaâm nhaäp. Soá ngöôøi nhieãm, ngöôøi cheát gia taêng töøng giôø, töøng ngaøy. Coù nhieàu nôi ngöôøi cheát nhö raï! Beänh vieän khoâng ñuû choã, thaày vaø thuoác khoâng ñuû cho beänh nhaân, thieát bò vaø phöông tieän ñieàu trò thieáu huït, thaäm chí nhö ôû beân YÙ, baùc só buoäc loøng phaûi "choïn" beänh nhaân ñieàu trò chöù khoâng phaûi ai cuõng nhö ai.
Moät daáu hieäu ñaëc tröng nhaát maø ai cuõng nhaän ra, ñoù laø khaép moïi nôi, khi ra ñöôøng hay ôû nhöõng nôi coâng coäng haàu heát moïi ngöôøi ñeo khaåu trang nhö muoán noùi leân moät ñieàu laø chuùng ta ñang phaûi ñoái ñaàu vôùi moät thaûm hoïa khuûng khieáp nhaát trong lòch söû nhaân loaïi vaø con ngöôøi ñaõ vaø ñang laøm heát söùc mình ñeå coù theå khoáng cheá söï lan traøn cuûa dòch beänh nguy haïi naøy.
Trong luùc coù nhieàu ngöôøi töøng giaây töøng phuùt ñang phaûi vaät loän vôùi töû thaàn vì nhieãm phaûi virus corona, trong luùc cuõng coù nhieàu gia ñình phaûi tích tröõ löông thöïc thöïc phaåm ñeå döï phoøng khi phaûi caùch ly, trong khi nhieàu gia ñình phaûi co cuïm laïi ñeå traùnh dòch... thì cuõng coù nhöõng ngöôøi saün saøng töø boû taát caû ñeå ra ñi daán thaân vì söï soáng cuûa ngöôøi khaùc.
Ñöôïc bieát, tröôùc tình hình dòch Covid-19 dieãn bieán phöùc taïp, y baùc só khaép theá giôùi ñang lan truyeàn thoâng ñieäp "We stay at work for you. Please stay at home for us", nghóa laø "Chuùng toâi ñi laøm vì baïn. Xin haõy ôû nhaø vì chuùng toâi".
Nhöõng caâu chuyeän ñaõ vaø ñang xaûy ra beân nöôùc YÙ khieán chuùng ta xuùc ñoäng vaø ngöôõng moä voâ cuøng. Ñoù laø nhöõng ca nhieãm vaø nhöõng caùi "cheát vì yeâu" cuûa caùc giaùm muïc, linh muïc, nöõ tu, giaùo daân, ñaõ hy sinh, chaáp nhaän soáng chung vôùi dòch ñeå phuïc vuï ngöôøi khaùc theo khuoân maãu loøng meán cuûa Chuùa Ki-toâ, "Khoâng coù tình yeâu naøo lôùn hôn tình yeâu cuûa ngöôøi thí maïng vì baïn höõu mình" (Ga 15, 13).
Loøng meán chieán thaéng taát caû
Ngaïn ngöõ La-tinh coù caâu "Amor vincit omnia", nghóa laø loøng yeâu meán/ tình yeâu chieán thaéng taát caû. Thaùnh söû Gio-an ñaõ nhaán maïnh veà caùch thöùc maø Chuùa Gieâ-su ñaõ yeâu thöông nhaân loaïi: "Ngaøi yeâu thöông hoï ñeán cuøng" (Ga 13, 1). Yeâu ñeán hôi thôû cuoái cuøng, yeâu ñeán noãi chaáp nhaän huûy mình ra khoâng, yeâu maø khoâng coøn giöõ laïi caùi gì cho mình keå caû maïng soáng, yeâu tuyeät ñoái vaø taän cuøng#khoâng coù tình yeâu naøo lôùn hôn!
Khi dòch Covid-19 xaûy ra, raát nhieàu ngöôøi trong chuùng ta hoaûng sôï, chaïy troán vì noù quaù kinh khuûng, noù laây lan raát nhanh, töø ngöôøi qua ngöôøi vaø tyû leä töû vong cao. Tuy nhieân khoâng phaûi ai cuõng lo sôï vaø chaïy troán noù. Trong lòch söû Hoäi thaùnh Coâng giaùo, coù nhöõng vò thaùnh nhaän bieát tröôùc tieân caùch soáng soùt qua ñaïi dòch vaø hôn theá nöõa, hoï coøn bieát caùch bieán ñaïi dòch thaønh dòp ñeå phuïc vuï Thieân Chuùa vaø anh em ñoàng loaïi.
Chaúng haïn, trong thôøi dòch haïch Cyprian theá kyû thöù 3 (kinh hoaøng vôùi 5.000 ngöôøi bò cheát moät ngaøy ôû Roma), caùc baùo caùo cho thaáy caùc Ki-toâ höõu ñaõ chaïy ñi cöùu giuùp nhöõng ngöôøi ñau khoå, mong muoán chaêm soùc hoï vôùi baát cöù giaù naøo. Taïi Alexandria (nôi hai phaàn ba daân soá bò cheát vì beänh dòch naøy), thaùnh Dionysius ñaõ vieát veà caùc Kitoâ höõu: "Khoâng sôï nguy hieåm, hoï laõnh traùch nhieäm chaêm soùc caùc beänh nhaân, giuùp ñôõ moïi nhu caàu cuûa hoï vaø phuïc vuï trong Chuùa Kitoâ vaø ra ñi vôùi hoï trong haïnh phuùc thanh thaûn; vì hoï ñaõ bò laây nhieãm bôûi nhöõng ngöôøi khaùc maéc beänh, töï mình gaùnh laáy beänh taät cuûa nhöõng ngöôøi thaân caän vaø vui veû chaáp nhaän noãi ñau cuûa hoï".
Treân thöïc teá, raát nhieàu Ki-toâ höõu ñaõ cheát khi chaêm soùc ngöôøi beänh ôû Alexandria, nhoùm caùc anh huøng voâ danh ñaõ ñöôïc daønh rieâng moät ngaøy leã (28 thaùng 2) vaø ñöôïc toân suøng nhö laø caùc vò töû ñaïo.
Moät tröôøng hôïp khaùc. Thaùnh Charles Borromeo (1538-1584) laø moät Hoàng y khi naïn ñoùi vaø dòch haïch taán coâng Milan. Maëc duø haàu heát caùc quyù toäc chaïy troán khoûi thaønh phoá, ñöùc Hoàng y Borromeo ñaõ quy tuï caùc tu só ôû laïi ñeå nuoâi vaø chaêm soùc cho nhöõng ngöôøi ñoùi vaø beänh taät. Hoï nuoâi soáng hôn 60.000 ngöôøi moãi ngaøy, nguoàn löông thöïc phaàn lôùn do ñöùc Hoàng y chu caáp. Ngaøi cuõng ñích thaân ñeán thaêm nhöõng ngöôøi maéc beänh dòch haïch vaø taém röûa veát loeùt cho hoï, ngaøi cuõng ñaõ vieát di chuùc laàn ñaàu tieân vaø ñaõ chuaån bò cho caùi cheát. Nhöng ñöùc Hoàng y toát buïng ñaõ ñöôïc soáng soùt, soáng theâm saùu naêm sau caùi goïi laø "Beänh dòch haïch thôøi thaùnh Charles Borromeo". [2]
Ñoù laø chuyeän ngaøy xöa. Coøn thôøi nay, thôøi cuûa dòch Covid-19 thì sao?
Taïi YÙ, giaùo phaän Bergamo ñoái dieän vôùi caùi cheát cuûa caùc linh muïc vaø giaùo daân. [3]
Taïi Bergamo (YÙ), vuøng bò nhieãm coronavirus naëng nhaát, trong moät tuaàn giaùo phaän ñaõ maát 6 linh muïc vaø 14 linh muïc khaùc phaûi nhaäp vieän. Moät daáu hieäu maø theo giaùm muïc Beschi, "Chuùng ta khoâng taùch rôøi coäng ñoaøn chuùng ta ngay caû trong caùi cheát".
Linh muïc Giancarlo Nava, 71 tuoåi laø ngöôøi daøy daïn, ngaøi ñaõ töøng ñi truyeàn giaùo ôû Cameroun, sau ñoù laø ôû Paraguay nôi ngaøi bò ñe doïa gieát vì toá caùo caùc chính trò gia tham nhuõng, buoân baùn ma tuùy vaø vuõ khí. Bò beänh vaø meät moûi, cha veà giaùo phaän Bergamo (mieàn baéc nöôùc YÙ) cuûa mình ñeå nghæ moät thôøi gian. Tröôùc khi ñi, cha vieát cho giaùo daân Paraguay cuûa mình moät böùc thö ñau loøng, cha mong trôû veà "ñeå cheát treân mieáng ñaát thaân yeâu naøy, giöõa giaùo daân cuûa toâi". Nhöng Coronavirus ñaõ khoâng cho cha thöïc hieän giaác mô naøy. Ngaøy thöù baûy 14-3 vöøa qua, cha Giancarlo qua ñôøi ôû beänh vieän Sondalo, moät thaønh phoá nhoû ôû raëng nuùi Alpes, gaàn Adda.
Cuøng ngaøy, linh muïc Giosueø Torquati, 81 tuoåi cuõng qua ñôøi sau moät ñôøi laøm vieäc toâng ñoà, aûo thuaät gia trong caùc tröôøng hoïc, nhaø höu döôõng vaø beänh vieän, cha chæ coù moät moái quan taâm: ñem nieàm vui vaø nuï cöôøi ñeán cho nhöõng ngöôøi chung quanh mình. Toái hoâm sau ñeán löôït cha Giuseppe Berardelli, 72 tuoåi chæ caùi cheát vaøi giôø sau cha Silvano Tortori, 59 tuoåi, cha phoù cuûa moät giaùo xöù vuøng ngoaïi oâ Bergamo. Giaùo daân nhôù veà cha, "moät ngöôøi toát, luoân phuïc vuï coäng ñoaøn".
Chuùa nhaät tröôùc, linh muïc Mariano Carrara, 72 tuoåi, cha xöù ôû Urgnano, vuøng ngoaïi oâ phía nam Bergamo ñaõ chính thöùc môû maøn cho con soá ruøng rôïn. Duø ñaõ beänh vaø yeáu moät thôøi gian, cha khoâng muoán haïn cheá coâng vieäc phuïc vuï coäng ñoaøn cuûa mình. Beänh, cha vaøo beänh vieän vaø thöû nghieäm laø döông tính, vaøi ngaøy sau cha qua ñôøi.
Trong voøng moät tuaàn, giaùo phaän Bergamo maát 6 linh muïc, daáu hieäu cho thaáy Giaùo hoäi cuõng khoâng thoaùt ñöôïc caên beänh naøy. Ñöùc Giaùm muïc Francesco Beschi, giaùo phaän Bergamo cho bieát: "Con soá caùc linh muïc ñaõ qua ñôøi trong tuaàn naøy vaø caùc linh muïc nhaäp vieän thaät laø cao", 14 linh muïc ñang ñöôïc ñieàu trò ôû beänh vieän vì Covid-19. Ngaøi noùi treân ñaøi InBlu cuûa Toøa Giaùm muïc YÙ: "Chuùng ta khoâng taùch rôøi coäng ñoaøn chuùng ta ngay caû trong caùi cheát".
Ngoaøi ra, tin cuõng cho hay hoâm thöù saùu 20 thaùng 3 naêm 2020, khu vöïc Lazio cuûa YÙ ñaõ thoâng baùo raèng 59 nöõ tu thuoäc hai tu vieän ôû Roma ñaõ ñöôïc xeùt nghieäm döông tính vôùi coronavirus, ñaõ laøm daáy leân lo ngaïi veà vieäc virus coù theå laây lan nhanh nhö theá naøo trong caùc coäng ñoaøn doøng tu.
Trong soá caùc nöõ tu coù keát quaû xeùt nghieäm döông tính, 40 nöõ tu thuoäc tu vieän doøng Tieåu Muoäi thaùnh Camilloâ ôû Grottaferrata, ngoaïi oâ Roma, vaø 19 nöõ tu ñeán töø tu vieän doøng thaùnh Phao-loâ ôû Roma, hieän coù taát caû 21 Nöõ tu.
Tu vieän San Camillo ñaëc bieät quan taâm chaêm soùc ñeán caùc sinh vieân treû vaø caùc nöõ tu lôùn tuoåi, laøm gia taêng moái lo ngaïi veà söï soáng soùt cuûa 40 nöõ tu ñöôïc chaån ñoaùn nhieãm coronavirus, vì ñoä tuoåi trung bình cuûa nhöõng ngöôøi qua ñôøi ôû YÙ laø 79.5, thaáp hôn so vôùi tuoåi trung bình cuûa nhieàu tu vieän vaø coäng ñoàng doøng tu ôû chaâu AÂu.
Taïi Vieät Nam, thôøi gian qua, dö luaän, baùo chí vaø maïng xaõ hoäi cuõng quan taâm ñeán tröôøng hôïp moät linh muïc treû tình nguyeän ñi vaøo "loøng dòch" ôû Sôn Loâi, tænh Vónh Phuùc. Tin cho hay, sau nhöõng ngaøy thaûo luaän cuøng chính quyeàn cuûa tænh Vónh Phuùc veà ñôøi soáng toân giaùo cuûa hai hoï ñaïo Ngoïc Baûo, Baù Caàu - Giaùo xöù Höõu Baèng - Giaùo phaän Baéc Ninh ñang naèm trong taâm cuûa ñaïi dòch Corona, ñang bò phong toûa noäi baát xuaát, ngoaïi baát nhaäp. Laø moät cha xöù neân phaûi lo phaàn hoàn, caùc bí tích, nhaát laø nhöõng bí tích sau cuøng cuûa ñôøi moät ngöôøi. Nhôø söï can thieäp cuûa Ñöùc cha Cosma Hoaøng Vaên Ñaït, vaøo luùc 16g00 ngaøy 16 thaùng 02 naêm 2020, moät linh muïc treû ñaõ töï nguyeän hy sinh xoâng vaøo chính taâm ñaïi dòch ñeå phuïc vuï moïi ngöôøi. Ñoù laø linh muïc Giu-se Hoaøng Troïng Höõu, sinh naêm 1985 taïi giaùo xöù Lai Teâ, giaùo phaän Baéc Ninh. Ngaøi chòu chöùc vaøo thaùng 6 naêm 2019.
Nhöõng göông saùng veà söï hy sinh queân mình phuïc vuï baát chaáp söï nguy hieåm toät cuøng cuûa virus corona thì raát nhieàu khoâng sao keå heát. Beân caïnh nhöõng ngöôøi maø chuùng ta bieát ñöôïc, coøn coù raát nhieàu taám göông khaùc, ñoù laø nhöõng ngöôøi soáng aâm thaàm, phuïc vuï aâm thaàm vaø cheát aâm thaàm.
Quaû thöïc, loøng meán ñaõ khoâng bò "caùch ly" bôûi dòch beänh, nhö lôøi thaùnh Phao-loâ ñaõ quaû quyeát: "Ai coù theå taùch chuùng ta ra khoûi tình yeâu cuûa Ñöùc Kitoâ? Phaûi chaêng laø gian truaân, khoán khoå, ñoùi raùch, hieåm nguy, baét bôù, göôm giaùo?" (Rm 8,35).
Loøng meán thay ñoåi tö duy soáng ñaïo
Khi noùi ñeán soáng ñaïo, chuùng ta thöôøng lieân töôûng ñeán ñöùc tin. Tuy nhieân ñöùc tin cuûa chuùng ta khoâng phaûi laø kho baùu choân ngaàm döôùi ñaát, traùi laïi noù nhö moät söùc soáng vöôn leân phaùt trieån thaønh nhieàu hoa traùi. Ñöùc tin chaân chính daãn tôùi vieäc laøm sung maõn. Vieäc laøm ñoù chính laø hoa quaû cuûa ñöùc meán.
Coøn nhôù, khi dòch beänh vöøa xaûy ra, Ñöùc Thaùnh Cha Phan-xi-coâ ñaõ leân tieáng an uûi caùc beänh nhaân, caùc ngöôøi ñaõ qua ñôøi vaø gia ñình hoï. Ngaøi keâu goïi moïi ngöôøi caàu nguyeän cho dòch beänh mau qua vaø con ngöôøi thoaùt khoûi ñau khoå, beänh taät. Ngoaøi ra, Vatican cuõng göûi ngay 700 ngaøn khaåu trang sang hoã trôï cho vuøng dòch beân Trung Quoác.
Trong luùc ñoù, caùc giaùo phaän beân Hoàng Koâng, Singapore, Haøn Quoác, Nhaät Baûn quyeát ñònh döøng thaùnh leã ñeå traùnh laây lan do quy tuï ñoâng ngöôøi.
Sau naøy, khi dòch Covid-19 lan nhanh choùng sang caùc nöôùc Chaâu AÂu vaø Chaâu Myõ, Hoäi thaùnh ñòa phöông taïi caùc nôi naøy cuõng tieán haønh ngay vieäc ñoùng cöûa nhaø thôø, döøng moïi sinh hoaït phuïng vuï, thay vaøo ñoù giaùo quyeàn khuyeân giaùo daân ôû nhaø caàu nguyeän, döï thaùnh leã tröïc tuyeán, röôùc leã thieâng lieâng. Ngay taïi nöôùc YÙ cuõng ngöng moïi thaùnh leã, Ñöùc Thaùnh Cha Phan-xi-coâ cho livestream thaùnh leã haøng ngaøy ñeå moïi ngöôøi hieäp thoâng.
Khi dòch beänh xaûy ra vôùi möùc ñoä ñaïi dòch toaøn caàu, thì nhieàu Hoäi thaùnh ñòa phöông ñaõ coù nhöõng bieän phaùp phoøng choáng dòch raát cuï theå, caên cöù theo nhöõng höôùng daãn cuûa caùc toå chöùc quoác teá vaø caùc chính phuû sôû taïi.
Tuy nhieân, taùc giaû David Wanat trong baøi vieát "Veà nhöõng lôøi pheâ bình khi Giaùo hoäi ñoùng cöûa nhaø thôø vì Covid-19", cho raèng moät soá ngöôøi Coâng giaùo toû ra khoâng ñoàng tình vôùi caùc Ñöùc Giaùm muïc hoaëc Ñöùc Giaùo hoaøng veà nhöõng haïn cheá ñoái vôùi caùc thaùnh leã coâng coäng. Thöïc chaát, nhöõng ngöôøi aáy ñang haønh xöû theo caùch ích kyû, hoï ñoøi Giaùo hoäi thích nghi vôùi caùch soáng maø hoï muoán, maëc duø ñieàu ñoù coù theå gaây haïi cho chính hoï vaø nhöõng ngöôøi khaùc.
Hoï cho raèng, trong caùc theá kyû tröôùc ñaây, Giaùo hoäi ñaõ khoâng ñình chæ caùc thaùnh leã coâng coäng vaø ñaõ khoâng ñoùng cöûa caùc nhaø thôø. Do ñoù, Giaùo hoäi ngaøy nay khoâng neân ñoùng cöûa caùc nhaø thôø vaø haïn cheá caùc cöû haønh coâng coäng. Hoï nhaán maïnh söï chuù yù ñeán thöïc teá laø chæ coù vaøi ngaøn ngöôøi ñaõ cheát.
Taát nhieân, vieäc tuaân thuû ñieàu raên giöõ ngaøy Chuùa nhaät laø ñieàu quan troïng. Nhöng trong moät tình huoáng nghieâm troïng, moät giaùm muïc coù theå thöïc hieän moät chính saùch phuø hôïp vôùi nhu caàu cuûa giaùo phaän mình, ñeán möùc ñoä mieãn chuaån cho moïi ngöôøi nghóa vuï tham döï thaùnh leã. Chuùng ta vaãn coù nghóa vuï phaûi giöõ ngaøy Chuùa nhaät. Nhöng chuùng ta khoâng ñöôïc gaây nguy hieåm cho ngöôøi khaùc khi laøm nhö vaäy.
Thaät ñuùng laø Covid-19 ñaõ khoâng gieát cheát nhieàu ngöôøi nhö nhieàu beänh khaùc. Nhöng seõ laø sai khi laäp luaän raèng, vì theá, chuùng ta khoâng caàn phaûi laøm gì khaùc. Covid-19 laây lan nhanh hôn cuùm vaø coù theå laây lan töø moïi ngöôøi tröôùc khi hoï coù trieäu chöùng. Neáu baïn ñi leã vaø khoâng bieát baïn bò nhieãm beänh, baïn coù theå truyeàn vi-ruùt cho ngöôøi khaùc. Sau ñoù, hoï ñi veà nhaø vaø laây lan cho gia ñình tröôùc khi phaùt hieän ra caùc trieäu chöùng trong chính hoï.
Chuùng ta caàn thöïc haønh thaän troïng. Chuùng ta cuõng phaûi nhaän ra raèng caùc Ñöùc Giaùm muïc cuûa chuùng ta coù thaåm quyeàn ñoùng cöûa caùc nhaø thôø vaø ñình chæ caùc thaùnh leã coâng coäng vì phuùc lôïi cuûa daân chuùng thuoäc quyeàn cai quaûn cuûa caùc ngaøi. Chaéc chaén, chuùng ta vaãn phaûi giöõ ngaøy Chuùa nhaät linh thieâng, ngay caû khi chuùng ta khoâng theå tham döï thaùnh leã. Chuùng ta coù Kinh Thaùnh, kinh Maân Coâi, Phuïng vuï giôø kinh, thaùnh leã truyeàn hình vaø caùc caùch khaùc ñeå thôø phöôïng cho ñeán khi chuùng ta thoaùt khoûi ñaïi dòch naøy vaø coù theå laïi tham döï thaùnh leã taïi nhaø thôø. [5]
Thaùnh Phao-loâ ñaõ nhaán maïnh: "Yeâu thöông laø chu toaøn Leà Luaät" (Rm 13,10). Nhieàu ngöôøi lo laéng boái roái vì do tình hình dòch beänh nguy hieåm, khoâng ñöôïc ñeán nhaø thôø daâng leã ñoïc kinh, khoâng ñöôïc döï tónh taâm muøa Chay, khoâng ñöôïc tuï hoïp ñeå hoïc hoûi, chia seû, khoâng ñöôïc sinh hoaït nhoùm ñeå laøm töø thieän, noùi chung laø khoâng ñöôïc thoaûi maùi "giöõ ñaïo" nhö bình thöôøng.
Neáu vì lyù do ñeå baûo veä söùc khoûe coäng ñoàng maø chuùng ta phaûi ôû nhaø khoâng ñeán nhaø thôø ñoïc kinh daâng leã hoaëc cöû haønh caùc nghi thöùc phuïng vuï, thì ñoù laø vì loøng meán, vì Chuùa maø toâi yeâu thöông ngöôøi ta. Luùc naøy, chuùng ta caàn phaân ñònh roõ luaät coù laø vì con ngöôøi, giöõ luaät vì loøng meán, luaät giuùp ta gaëp gôõ Thieân Chuùa trong anh em. Thaùnh Au-gus-ti-noâ ñaõ noùi: "Haõy yeâu meán ñi, roài muoán laøm gì thì laøm". Ñieàu ñoù cho thaáy loøng meán laøm ñoäng löïc vaø chi phoái moïi haønh ñoäng cuûa ta, keå caû vieäc giöõ ñaïo, haønh ñaïo.
Tieán só Leonard J. DeLorenzo trong baøi "Khoâng ñöôïc ñi döï leã vì covid-19: moät hy sinh lôùn lao cuûa ngöôøi Coâng giaùo Myõ" ñaõ vieát nhö sau: [6]
Raát may laø cho ñeán luùc naøy ôû Vieät Nam, nhöõng giaùo daân khoûe maïnh vaãn coù theå ñi tham döï thaùnh leã, cho duø phaûi ñeo khaåu trang, phaûi ngoài xa nhau... Nhöng ôû Myõ hieän nay thì khaùc. Covid-19 buøng phaùt caùch ñaùng sôï: traùch nhieäm cuûa ngöôøi Myõ laø phaûi ôû nhaø vaø hy sinh khoâng tham döï thaùnh leã. Ñaây laø söï maát maùt ñaùng buoàn nhaát cho caùc tín höõu Coâng giaùo Myõ. Ñaây cuõng laø caùi giaù hoï phaûi traû ñeå coù theå chu toaøn traùch nhieäm ñoái vôùi nhau.
Khi toâi nghe bieát vò giaùm muïc cuûa chuùng toâi ra quyeát ñònh mieãn chuaån thaùnh leã Chuùa nhaät, toâi ñaõ raát lo laéng. Ñoù khoâng phaûi laø noãi lo veà con virus, maø lo raèng, chæ vaøi ngaøy nöõa thoâi, toâi seõ phaûi löïa choïn coù neân ñi döï leã vôùi gia ñình nöõa hay khoâng. Ñaây laø moät tình huoáng lyù töôûng cho ngöôøi Coâng giaùo phaïm toäi: Chuùng ta coù theå ñi döï leã, vaäy maø laïi khoâng ñi. Nhöng khoâng theå bieát chaéc ñöôïc con virus ñang coù ôû ñaây hay khoâng, vaø noù ñang aån mình nhö theá naøo, neân taát nhieân toâi phaûi lo laéng cho vôï con cuûa toâi, vaø lo laéng cho chính baûn thaân mình nöõa.
Cuoái cuøng toâi ñaõ quyeát ñònh roõ raøng raèng seõ khoâng döï leã Chuùa nhaät ôû giaùo xöù, khoâng phaûi vì nghó ñeán gia ñình, nhöng chính laø vì nghó ñeán nhöõng ngöôøi nhö vò giaùo daân lôùn tuoåi kia. Chuùng ta coù theå laø nhöõng ngöôøi mang maàm beänh- toâi coù theå laø ngöôøi mang maàm beänh- vaø ñaët nhöõng ngöôøi xung quanh vaøo tình traïng nguy hieåm khi ñeán vôùi ñaùm ñoâng.
Ñoù laø moät suy nghó nghieâm tuùc. Ñoù cuõng laø moät suy nghó mang xaõ hoäi tính. Ñaây laø moät thaùch ñoá lôùn cho haàu heát chuùng ta trong côn ñaïi dòch: nghó ñeán taäp theå thay vì chæ nghó ñeán caù nhaân mình. Toâi coù theå ñi döï leã hoaëc muoán ñi döï leã, nhöng toâi seõ phaûi chòu traùch nhieäm, khoâng chæ vì gaây nguy hieåm cho baûn thaân vaø gia ñình mình, maø coøn cho nhöõng ngöôøi khaùc nöõa. Chuùng ta ñeàu coù traùch nhieäm ñoái vôùi nhau.
Nhieàu ngöôøi Coâng giaùo maø toâi ngöôõng moä vaø toân troïng, ñaõ choáng ñoái vieäc taïm ngöng thaùnh leã coäng ñoàng. Toâi caûm nhaän ñöôïc söï thaát voïng vaø noãi buoàn cuûa hoï, nhöng toâi khoâng ñoàng yù vôùi hoï.
Phaûi, chính Chuùa Kitoâ laø nguoàn söùc maïnh vaø hy voïng cuûa chuùng ta, Ngaøi ñaõ ban chính Ngaøi cho chuùng ta trong thaùnh leã. Vaø phaûi roài, boån phaän vaø nieàm vui cuûa chuùng ta chính laø ñöôïc keát hôïp baûn thaân mình vôùi hy teá cuûa Ngaøi trong phuïng vuï Chuùa nhaät - quaû thaät, ñoù laø nghóa vuï cuûa chuùng ta. Nhöng neáu chuùng ta ñeán daâng leã trong phuïng vuï Chuùa nhaät maø xuùc phaïm ñeán ngöôøi laân caän, thì ta phaûi ñi giaûi hoøa cuøng ngöôøi ñoù tröôùc khi ñeán gaàn baøn thôø. Hoaëc treân ñöôøng ñi leã, troâng thaáy ai ñoù tuùng thieáu, ta khoâng ñöôïc boû ñi loái khaùc maø phaûi böôùc xuoáng chaêm soùc veát thöông cho hoï.
Cuõng vaäy, neáu vieäc teà töïu trong thaùnh leã Chuùa nhaät coù theå laøm ai ñoù trong coäng ñoaøn thaønh naïn nhaân cuûa dòch beänh hoaëc gaây ñau ñôùn cho nhöõng ngöôøi khaùc trong coäng ñoaøn, thì traùch nhieäm cuûa chuùng ta laø phaûi ngöng thöïc hieän caùc nghóa vuï thoâng thöôøng naøy. Ñaây khoâng chæ laø traùch nhieäm coâng daân maø coøn laø nghóa vuï toân giaùo.
Vieäc taïm ngöng thaùnh leã coäng ñoàng hoaëc ngay caû vieäc quan taâm mieãn chuaån döï leã, moät caùch naøo ñoù, laø moät ñaùp öùng quaù möùc ôû caáp ñoä caù nhaân. Nguy cô nhieãm beänh cho caù nhaân vaãn coøn khaù thaáp. Nhöng heä thoáng phoøng ngöøa beänh trong giai ñoaïn ñaàu cuûa ñaïi dòch nhö vaäy khoâng chæ laø bieän phaùp toát nhaát, maø coøn laø moät meänh leänh ñaïo ñöùc. Noù lieân quan ñeán haønh ñoäng coäng taùc taäp theå nhaèm cöùu ngöôøi khaùc vaø coå voõ thieän ích xaõ hoäi. Haønh ñoäng taäp theå ñoøi hoûi söï hy sinh cuûa caù nhaân. Ñoái vôùi ngöôøi Coâng giaùo ñöôïc môøi goïi taïm ngöng döï leã thì quaû laø caû moät hy sinh to lôùn, vaø ñaây coù theå laø söï hy sinh thaùnh thieän nhaát maø chuùng ta coù theå laøm ñöôïc vaøo luùc naøy./.
(Nguoàn: Truyeàn thoâng HÑGMVN)
- - - - - - - - -
[1] https://vnexpress.net
[2] http://conggiao.info
[3] http://phanxico.vn
[4] https://dcctvn.org
[5] http://dcctvn.org
[6] https://tgpsaigon.net