Tieáng Chuoâng Thaùnh Ñöôøng
(Nhöõng Chia Seû Muïc Vuï vaø Nhöõng Caâu Chuyeän Gôïi YÙ
Suy Tö Vaø Caàu Nguyeän haèng ngaøy)
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
- 93 -
Hoân nhaân - Gia ñình:
Thaùch ñoá vaø thaêng tieán
Hoân nhaân - Gia ñình: Thaùch ñoá vaø thaêng tieán.
Nt. Isave Döông Thò Bích Nga
Doøng Meán Thaùnh Giaù Qui Nhôn
(WHÑ 20-05-2020)
Daãn Nhaäp:
Nhaân loaïi ñang böôùc vaøo theá kyû XXI, moät kyû nguyeân ñaùnh daáu böôùc ngoaët veà kinh teá, khoa hoïc vaø nhaát laø söï phaùt trieån vöôït baäc cuûa ngaønh coâng ngheä thoâng tin, moät yeáu toá quan troïng ñaõ laøm cho cuoäc soáng con ngöôøi ngaøy caøng ñöôïc naâng cao. Nhöng tieác thay, söï phaùt trieån cuûa khoa hoïc hieän ñaïi laøm ñôøi soáng ñaïo ñöùc con ngöôøi cuõng thay ñoåi, söï höôûng thuï ích kyû, caïnh tranh, gian doái, baát nghóa, voâ taâm, voâ caûm... Haäu quaû laø caùc teä naïn ñaõ taán coâng vaø taøn phaù caùc moái töông quan trong gia ñình, xaõ hoäi. Ñoù laø moät thöù boùng toái khuûng khieáp nhaát maø caùc gia ñình ñang phaûi ñoái dieän.[1]
Tröôùc ñaây, khi ñôøi soáng con ngöôøi coøn vaát vaû, moãi gia ñình ñeàu ra söùc laøm vieäc, nhöng cuoäc soáng vaãn khoâng khaù hôn; böõa côm trong gia ñình "côm ñoän", döa maém qua loa, côm khoâng ñuû no, maëc khoâng ñuû aám, aên böõa nay, lo böõa mai... Vaø moät khi nhu caàu sinh hoaït, giaûi trí, hoïc taäp coøn ñôn sô, ngheøo naøn thì ñôøi soáng taâm linh laïi ít ñöôïc chuù troïng ngay nôi maùi aám gia ñình vaø lan ra ngoaøi xaõ hoäi. Nhöõng giaù trò ñaïo lyù laøm ngöôøi cô baûn vaø nhöõng nguyeân taéc öùng xöû nhaân baûn daàn daàn bò xoùi moøn:
- Trong gia ñình phai nhaït ñaïo hieáu: con caùi khoâng coøn coi troïng boån phaän laøm con ñoái vôùi caùc baäc sinh thaønh, phai laït tình cha nghóa meï, xem thöôøng tình maùu muû anh em...
- Vôï choàng khoâng coøn xem troïng nghóa "taøo khang", tình chung thuyû, tính keo sôn cuûa tình nghóa phu theâ.
- Trong moâi tröôøng giaùo duïc, nôi hoïc ñöôøng: hoïc troø khoâng coøn nghieâm caån vôùi nguyeân taéc toân sö troïng ñaïo, thöôøng xuyeân xaûy ra baïo löïc hoïc ñöôøng, thaày coâ gaây göông muø göông xaáu...
- Ngoaøi xaõ hoäi chôï ñôøi thì maïng soáng vaø nhaân phaåm con ngöôøi bò xuùc phaïm vaø ñe doaï thöôøng xuyeân, khaép choán; khoù maø tìm ñöôïc nhöõng moái töông quan giöõa con ngöôøi vôùi nhau thaân thieát nhö ñöôïc ví trong caâu "baùn anh em xa mua laùng gieàng gaàn" hay "toái löûa, taét ñeøn coù nhau".
Nhöõng neùt ñeïp tình caûm, tinh thaàn vaø taâm linh, nhöõng giaù trò ñaïo ñöùc vaø luaân lyù aáy hình nhö baây giôø chæ coøn laø nhöõng kyù öùc ñaõ lui vaøo dó vaõng.
Trong thoâng ñieäp "Tin Möøng Söï Soáng", Ñöùc Thaùnh Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ II ñaõ minh giaûi veà tính "tieâu cöïc ñaëc tröng vaø suy ñoài nghieâm troïng cuûa xaõ hoäi hoâm nay baèng cuïm töø "neàn vaên minh söï cheát" nhö sau. Xin trích: "Thöïc ra, neáu nhieàu khía caïnh quan troïng cuûa vaán ñeà xaõ hoäi hieän nay coù theå giaûi thích baèng moät caùch naøo ñoù baàu khí luaân lyù baát oån muø môø vaø ñoâi khi giaûm nheï traùch nhieäm caù nhaân nôi moät soá ngöôøi, thì cuõng khoâng keùm phaàn chaân thöïc raèng chuùng ta ñang ñoái ñaàu vôùi moät thöïc taïi roäng lôùn hôn maø ngöôøi ta coù theå coi nhö laø moät cô caáu thöïc thuï cuûa toäi loãi, ñaëc tröng bôûi öu theá cuûa moät neàn vaên hoaù traùi nghòch vôùi tình lieân ñôùi, neàn vaên hoaù naøy töï bieåu loä trong nhieàu tröôøng hôïp nhö moät "neàn vaên hoaù thöïc thuï cuûa söï cheát". Neàn vaên hoaù söï cheát naøy ñöôïc tích cöïc khích leä bôûi nhöõng traøo löu vaên hoaù, kinh teá vaø chính trò mang phaàn naøo quan nieäm thöïc duïng cuûa xaõ hoäi."[2]
"Thôøi ñaïi cuûa neàn vaên minh söï cheát". Thaät vaäy, xaõ hoäi hoâm nay, caùc giaù trò coâng baèng, chaân lyù, ñaïo ñöùc nhaân baûn bò coi thöôøng tröôùc nhöõng tham voïng cuûa con ngöôøi, giaù trò cuûa hoân nhaân gia ñình bò ñaûo loän. Coù theå lieät keâ moät chuoãi nhöõng veát thöông ñau xoùt: Naïn ly hoân ngaøy caøng taêng cao, theâm raát nhieàu treû em moà coâi, bò boû rôi bô vô, moät soá khaùc rôi vaøo tình traïng khuûng hoaûng taâm lyù, daãn ñeán noåi loaïn hung haêng vaø baát trò. Naïn yeâu cuoàng soáng voäi ngay trong ñoä tuoåi hoïc sinh daãn ñeán baïo haønh trong hoïc ñöôøng, ñoâi khi gaây ra xoâ xaùt, aùn maïng vì tranh giaønh baïn tình; cuõng ñaåy tôùi nhöõng tröôøng hôïp laøm cha, laøm meï baát ñaéc dó, xoùi moøn neàn taûng hoân nhaân gia ñình. Naïn naïo phaù thai lan traøn khaép nôi vì sai laàm trong yeâu ñöông, vì coi troïng danh döï, tieàn baïc, quyeàn lôïi hôn laø söï soáng con ngöôøi, choáng laïi quyeàn toái thöôïng cuûa Thieân Chuùa trong chöông trình saùng taïo vaø trao ban söï soáng cuûa Ngaøi. Tình traïng töï do soáng chung, soáng thöû tröôùc hoân nhaân, naïn baïo haønh trong gia ñình, ngoaïi tình... ñang laøm mai moät nhöõng giaù trò vaø truyeàn thoáng cuûa hoân nhaân gia ñình. Ñaây quaû laø moät vaán ñeà nhöùc nhoái caàn ñaët ra. Vaäy ñaâu laø nguyeân nhaân cuûa nhöõng vaán naïn naøy ?
I. Ñoái Dieän Thaùch Ñoá (Ñi tìm nhöõng nguyeân nhaân gaây ñoå vôõ):
1. Thay Ñoåi Veà Moâi Tröôøng Soáng:
Caùc theá heä tieàn nhaân, laø oâng baø, cha meï chuùng ta, bao ñôøi ñaõ quen vôùi neáp soáng vaên hoùa laøng xaõ, yeân bình trong "luyõ tre laøng" vaø ñöôïc ñieàu höôùng qua nhöõng neûo ñöôøng luaân lyù töø Khoång Maïnh, tôùi Phaät Giaùo vaø roài Kitoâ Giaùo...
Vôùi neàn vaên hoùa töông ñoái "tònh" naøy, moïi ngöôøi thaáy mình ñöôïc bao boïc trong "khoâng gian thuaàn phong myõ tuïc" töø trong gia ñình cho ñeán ngoaøi xaõ hoäi. Nhöng ngaøy nay, boái caûnh xaõ hoäi ñaõ khaùc raát nhieàu; vaãn treân maûnh ñaát aáy, laøng queâ aáy, ñoâ thò aáy... chuùng ta ñang soáng vôùi moät boái caûnh vaø moâi tröôøng xaõ hoäi maø laøn soùng vaên minh kyõ thuaät hieän ñaïi chi phoái gaàn nhö toaøn boä; ñi theo neàn vaên minh tieán boä ñoù, raát nhieàu thöù teä naïn phaùt sinh vaø xaâm nhaäp khieán moâi tröôøng soáng bò "oâ nhieãm" naëng neà: mua baùn maïi daâm, ma tuùy, troø chôi ñieän töû - "game", baïo löïc, buoân laäu, ngoaïi tình, naïo phaù thai, caù ñoä, côø baïc, röôïu cheø, ñua xe...
2. Thay Ñoåi Veà Coâng AÊn Vieäc Laøm:
Ngaøy xöa, ña soá moïi thaønh vieân trong gia ñình ñeàu laøm chung moät ngheà, ví duï nhö laøm noâng nghieäp, laøm gia coâng, laøm caùc vieäc taïi gia ñình. Vieäc laøm chung naøy taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho moïi thaønh vieân trong gia ñình chia seû coâng vieäc cho nhau, ñaëc bieät hôn laø hoï coù theå deã daøng saép xeáp thôøi gian chung cho caùc sinh hoaït trong gia ñình; ví duï nhö aên côm chung, ñoïc kinh, caàu nguyeän chung, ñi leã chung, vui chôi chung... Ngaøy nay thì khaùc, moãi ngöôøi trong gia ñình laøm moät ngheà khaùc nhau. Giôø laøm vieäc nhieàu khi ngöôïc nhau: choàng laøm ca ñeâm, vôï laøm ca ngaøy... Vì theá haàu nhö hoï khoâng coù nhöõng sinh hoaït chung trong gia ñình. Gia ñình giôø ñaây chæ coøn laø quaùn troï. Nôi aáy ñöôïc hoï söû duïng ñeå naïp naêng löôïng vaø nghæ ngôi, döôõng söùc ñeå tieáp tuïc vieäc laøm aên.
3. Khoâng Coù Thôøi Gian Daønh Cho Nhau:
Chính nhöõng khaùc bieät veà ngheà nghieäp ñaõ khieán caùc thaønh vieân trong gia ñình khoâng coù thôøi gian daønh cho nhau. Vì theá hoï ít caûm nhaän ñöôïc tình thaân thöông, aám aùp nôi gia ñình. Beân caïnh ñoù coøn coù moät lyù do khaùc nöõa laø hoï bò noâ leä hoùa cho nhöõng phöông tieän hieän ñaïi cuûa truyeàn thoâng: nhö caùc chöông trình giaûi trí haáp daãn treân truyeàn hình, nhöõng troø tieâu khieån treân internet, hoaëc taùn gaãu vôùi baïn beø qua ñieän thoaïi di ñoäng, hoaëc caùc trang maïng xaõ hoäi... Hoï coù theá boû ra haøng giôø ñeå thöôûng thöùc vaø söû duïng nhöõng phöông tieän ñoù, nhöng nhieàu khi khoâng coù giôø ñeå taâm söï, troø chuyeän hay baøn baïc nhöõng vaán ñeà khuùc maéc trong gia ñình vôùi caùc thaønh vieân khaùc.
4. Chuû Nghóa Caù Nhaân:
Hoaøn caûnh xaõ hoäi ñaõ laøm cho moãi ngöôøi trong cuøng moät gia ñình nhöng soáng trong moät theá giôùi rieâng, vôùi nhöõng sinh hoaït rieâng, thuù vui rieâng, lo aâu rieâng cuûa mình. Do ñoù, ngöôøi ta ít caûm thoâng, ít quan taâm ñeán nhau, vaø chæ coøn nghó ñeán mình, lo cho nhu caàu vaø traùch nhieäm rieâng cuûa mình. Nhöõng sinh hoaït chung trong gia ñình ngaøy caøng trôû neân hieám hoi, cuï theå nhaát laø caùc böõa aên chung trong gia ñình. Ñieàu naøy raát baát lôïi cho söï hieäp nhaát vaø tình gia ñình giöõa caùc thaønh vieân.
5. Chuû Nghóa Höôûng Thuï:
Vieäc hieän ñaïi hoùa vaø coâng nghieäp hoùa khieán ñôøi soáng trôû neân tieän nghi, phong phuù veà vaät chaát. Neàn kinh teá thò tröôøng vaø söï caïnh tranh kinh teá luoân luoân tìm caùch taïo neân nhöõng nhu caàu khoâng döøng laïi ôû "möùc cô baûn" maø vöôn leân, vöôn xa mang tính ñua ñoøi, "thôøi thöôïng"; khuyeán khích ngöôøi ta tìm nhöõng tieän nghi, höôûng thuï taát caû nhöõng gì vaät chaát vaø kyõ thuaät ñem laïi. Ñeå thoûa maõn nhöõng nhu caàu mang tính "baûn naêng vaø quy kyû" naøy, ngöôøi ta phaûi chaïy theo ñoàng tieàn, tìm kieám vaø coi troïng noù. Khi ñaõ coi troïng ñoàng tieàn thì ngöôøi ta seõ coi nheï tình nghóa, laø caùi coát tuûy taïo neân töông quan khoâng maáy toát ñeïp trong gia ñình.
6. Chuû Nghóa Khoaùi Laïc:
Trong soá nhöõng nhu caàu mang tính "kích thích vaø ñaùp öùng" do neàn kinh teá höôûng thuï taïo ra, nhöõng nhu caàu thuoäc baûn naêng khoaùi laïc con ngöôøi cuõng ñöôïc khai thaùc trieät ñeå: caùc quaùn aên nhaäu vaø nhöõng tuï ñieåm giaûi trí moïc leân khaép nôi, trong ñoù coù cuõng coù nhöõng hình thöùc giaûi trí thieáu trong saïch, laønh maïnh nhöng laïi raát deã loâi cuoán. Vì theá, raát nhieàu ngöôøi bò caùm doã tìm kieám vaø höôûng thuï nhöõng laïc thuù xaùc thòt. Ñieàu naøy ñaõ gaây neân bao tang thöông ñoå vôõ cho caùc gia ñình.
7. Nhöõng Khaùc Bieät Cuûa Caùc Kieåu Maãu Gia Ñình:
Ngaøy hoâm nay tình traïng vaên hoùa vaø tín ngöôõng khaùc nhau trong caùc gia ñình do heä luïy cuûa "hoân nhaân hoãn hôïp" dieãn ra phoå bieán. Khoâng nghi ngôø gì ngaøy hoâm nay ngöôøi ta thöôøng noùi ñeán moät "kieåu maãu gia ñình môùi". Töø ngöõ "gia ñình kieåu môùi" ñöôïc nhieàu laàn noùi ñeán vaø ngöôøi ta coù khuynh höôùng noùi ñeán moät khaùi nieäm môùi veà hoân nhaân. Caøng ngaøy ngöôøi ta caøng rôøi xa khaùi nieäm hoân nhaân laø moät cuoäc soáng chung giöõa hai ngöôøi khaùc phaùi.
Hoân nhaân ñöôïc ñònh nghóa trong moät khaùi nieäm veà moät "kieåu maãu gia ñình môùi", ñoù laø tình traïng con caùi coù cha meï ly hoân phaûi soáng vôùi oâng baø khoâng coøn phaûi laø chuyeän hieám hoi, coù nhöõng gia ñình chæ coù cha hoaëc chæ coù meï ôû vôùi con caùi, coù nhöõng gia ñình maø cha meï chæ ñeán thaêm con moät naêm ñöôïc moät hoaëc hai laàn, coù nhöõng gia ñình cha meï khoâng muoán sinh con hoaëc trì hoaõn sinh con, nhöõng cuoäc soáng chung khoâng caàn hoân thuù, gia ñình ñoàng giôùi tính. Nhöõng daïng thöùc gia ñình naøy ñöôïc goïi laø "kieåu maãu môùi". "Gia ñình kieåu maãu môùi" naøy phaù vôõ khaùi nieäm ñuùng ñaén cuûa hoân nhaân gia ñình.
8. Cheá Ñoä Gia Tröôûng Trong Caùc Gia Ñình:
Do aûnh höôûng cuûa vaên hoùa AÙ Ñoâng, neân ngöôøi nam luoân giöõ vai troø quyeát ñònh trong caùc gia ñình Vieät Nam. Cheá ñoä gia tröôûng naøy ñaõ beùn reã saâu trong moïi caáu truùc xaõ hoäi, ñieàu ñoù ñaõ taïo neân söï baát bình ñaúng cô baûn veà giôùi tính vaø ñaõ taïo ra quyeàn toái thöôïng cho nam giôùi. Chính vì theá khoâng ít ngöôøi choàng khoâng thuûy chung vôùi ngöôøi vôï, söï voâ traùch nhieäm cuûa ngöôøi cha ñoái vôùi con caùi, thöôøng deã ñöôïc boû qua vaø deã ñöôïc tha thöù hôn laø söï phaûn boäi vaø voâ traùch nhieäm cuûa ngöôøi vôï. Vì troïng nam khinh nöõ, chæ choïn con trai, neân trong luùc mang thai nhieàu oâng boá, baø meï ñaõ ñi xaùc ñònh giôùi tính cuûa ngöôøi con saép ñöôïc sinh ra; nhieàu ngöôøi ñaõ nhaãn taâm loaïi boû thai nhi nöõ. Töø quan nieäm ñoù ñaõ coù haøng ngaøn thai nhi nöõ bò saùt haïi, ñieàu naøy ñaõ laøm baêng hoaïi ñôøi soáng hoân nhaân gia ñình vaø daãn ñeán tình traïng maát caân baèng veà giôùi tính.
9. Loái Soáng Cuûa Giôùi Treû Trong Gia Ñình:
Coù theå noùi theá heä thanh thieáu nieân hoâm nay laø moät theá heä chuù troïng veà vaät chaát nhieàu nhaát trong lòch söû nhaân loaïi. Trong ba thaäp nieân qua, nhöõng söï tieán boä phi thöôøng veà kyõ thuaät trong nhieàu lónh vöïc, vaø vieäc aùp duïng kyõ thuaät taân tieán vaøo moïi laõnh vöïc ñaõ laøm cho ñôøi soáng cuûa thanh thieáu nieân caøng bò leä thuoäc vaøo vaät chaát nhieàu hôn. Chaúng nhöõng theá, söï phaùt trieån veà coâng ngheä thaät söï ñaõ gaây aûnh höôûng maïnh meõ ñeán caùch suy nghó veà cuoäc soáng cuûa giôùi treû, nhöõng quan nieäm "töï do ngoaøi khuoân pheùp", ngoaøi nhöõng chuaån möïc ñaïo ñöùc toát laønh, phaåm chaát ñaïo ñöùc cuûa löông taâm..., khieán hoï khoâng coøn bieát phaân ñònh ñaâu laø nhöõng vieäc phaûi laøm vaø ñaâu laø nhöõng gì phaûi traùnh. Söï theå hieän töï do cuûa hoï ñang trôû thaønh moät "ung nhoït" ngaøy caøng laøm nhöùc nhoái xaõ hoäi, maø haäu quaû thaät laø lôùn, trôû thaønh moät gaùnh quaù naëng cho xaõ hoäi ñang thôøi kyø phaùt trieån nhö hieän nay. Ñoù laø nhöõng trung taâm cai nghieän ma tuyù ngaøy caøng nhieàu, nhöõng beänh vieän daønh ñieàu trò cho nhöõng beänh nhaân HIV, nhöõng trung taâm moà coâi, hoaëc nhöõng nhaø tình thöông taäp theå laøm nôi taù tuùc cho nhöõng chò em ñaõ lôõ laàm... Vì vaäy, vaán ñeà ñaët ra laø, laøm theá naøo ñeå bôùt ñi nhöõng ñieàu khoâng hay aáy? Caâu hoûi naøy ñang laø moät thaùch ñoá cho nhöõng ngöôøi coù traùch nhieäm vaø cho chính ñôøi soáng hoân nhaân gia ñình.
10. Baïo Löïc Trong Gia Ñình:
Chuyeän baïo haønh trong hoân nhaân laø moät chuyeän daøi khoâng coù hoài keát thuùc. Noù xaûy ra moïi nôi treân theá giôùi chöù khoâng rieâng gì ôû Vieät Nam, ñaëc bieät ôû nhöõng nôi maø daân trí thaáp keùm, trình ñoä vaên hoùa chöa ñöôïc khai phoùng, duy trì nhöõng huû tuïc vaø taäp quaùn man khai... Nhöõng nôi ñoù vieäc vôï bò choàng ñaùnh ñaäp, chaø ñaïp nhaân phaåm, hoaëc vieäc vôï tru treáu, chöûi bôùi, caøo caáu choàng laø chuyeän thöôøng ngaøy xaûy ra. Haønh ñoäng naøy ñaõ laøm tan naùt bieát bao gia ñình, bieát bao caëp vôï choàng ñaõ phaûi ly dò vaø bao treû thô ñang phaûi soáng thieáu tình caûm cuûa cha meï.
11. Töï Do Soáng Chung:
Vôùi chuû tröông thöïc duïng, hoân nhaân ngaøy nay ñang ñoái dieän vôùi nguy hieåm ñaàu tieân ñoù chính laø tình traïng moûng manh, khoâng beàn vöõng, vì baûn chaát cuûa hoân nhaân ñaõ bò hieåu sai laïc. Caøng ngaøy caùc baïn treû caøng coù khuynh höôùng soáng chung, soáng thöû tröôùc khi keát hoân. Vieäc soáng chung ñaõ trôû thaønh moät sinh hoaït bình thöôøng trong xaõ hoäi, vaø khoâng bò coi nhö laø moät haønh vi voâ luaân lyù. Haäu quaû laø con soá treû em ñöôïc sinh ra ngoaøi hoân nhaân caøng ngaøy caøng ñoâng, soá ca phaù thai caøng ngaøy caøng taêng cao. Nhöõng haäu quaû cuûa vieäc töï do soáng chung, soáng thöû thöôøng khoâng löôøng heát ñöôïc. Ñoù laø vieäc gia ñình sau naøy luïc ñuïc, baát hoøa... vaø gaây hoang mang tinh thaàn cho nhöõng ngöôøi thaân trong gia ñình. Beân caïnh noãi ñau veà tinh thaàn, coøn coù noãi ñau veà theå xaùc, haäu quaû cuûa noù, ngöôøi trong cuoäc khoù tieân lieäu hieän taïi, vì caâu traû lôøi chæ coù trong töông lai. Coù leõ chæ vôùi nhöõng ngöôøi ñang vaø seõ laøm meï môùi hieåu noãi ñau khoâng theå sinh con maø haäu quaû cuûa nhöõng laàn phaù thai ñeå laïi.
12. Tình Traïng Ly Hoân:
Maâu thuaãn veà loái soáng, chuû nghóa töï do caù nhaân... laø nhöõng nguyeân nhaân daãn ñeán vieäc vôï choàng ly hoân. Ly hoân hay ly dò gaây ra raát nhieàu ñau khoå, lo aâu vaø hoaûng loaïn. Sau moät thôøi gian naøo ñoù, caû noãi ñau khoå laãn söï khoan khoaùi nhöôøng choã cho söï coâ ñoäc. Nhöõng ngöôøi ly hoân thöôøng bò gia ñình, baïn beø ñaët hoï döôùi caùi nhìn baát bình thöôøng, nghi kî. Do ñoù, töø vieäc giao tieáp ñeán vieäc laøm aên, hoï coù theå gaëp trôû ngaïi do ñaùnh giaù khoâng toát cuûa moïi ngöôøi. Töø ñoù cuoäc soáng töông lai cuûa hoï cuõng gaëp khoù khaên caû veà taâm lyù, tình caûm. Nhieàu khi noãi chaùn tröôøng laãn maëc caûm töï ti khieán hoï khoâng coøn tha thieát, haøo höùng vôùi cuoäc soáng. Töø söï chaùn chöôøng, baát maõn vaø haän ñôøi, hoï seõ soáng buoâng thaû, tieâu phí thôøi gian cho nhöõng thuù vui ñeå laõng queân thöïc taïi phuõ phaøng maø hoï ñang phaûi ñoái dieän: röôïu cheø beâ tha, nghieän ngaäp ma tuùy, teä naïn xaõ hoäi... Vaø töø taâm lyù baát lôïi, baát oån aáy maø hoï coù theå sao nhaõng, xem thöôøng moïi boån phaän ñoái vôùi con caùi vaø traùch nhieäm hoï ñang gaùnh vaùc. Töø ñoù keùo theo nhöõng taùc haïi luaân lyù cho ñôøi soáng caù nhaân, gia ñình vaø xaõ hoäi.
Tröôùc caùc vaán naïn treân, xin neâu vaøi giaûi phaùp phaàn naøo giuùp cho caùc caùc gia ñình treû coù ñöôïc moät tình yeâu hoân nhaân "ñeïp ñeõ - maïnh meõ" ñeå coù theå ñöông ñaàu vôùi nhöõng thaùch ñoá cuûa thôøi ñaïi.
II. Con Ñöôøng Thaêng Tieán (Ñi tìm nhöõng bieän phaùp khaéc phuïc):
1. Thoâng Caûm Nhau:
Duø laø vôï hay choàng moãi ngöôøi ñeàu coù moät con tim vaø moät khoái oùc; vaø vì theá, tuy laø vôï choàng nhöng moãi ngöôøi ñeàu coù nhöõng suy nghó vaø caûm nghieäm khaùc nhau. Ña soá nhöõng cuoäc caõi vaõ, hoaëc xích mích, baát bình giöõa vôï choàng ñeàu ñeán töø nhöõng nguyeân nhaân treân. Do ñoù, vôï choàng phaûi coù giôø ngoài vôùi nhau vôùi thaùi ñoä laéng nghe vaø chia seû. Ngoài vôùi nhau nhö luùc môùi quen bieát. Noùi vôùi nhau nhö thuôû môùi gaëp nhau. Chæ khi naøo ta môû roäng loøng mình laéng nghe vôùi thaùi ñoä kính troïng vaø yeâu thöông, luùc aáy ta môùi khaùm phaù ra tình yeâu maø choàng hay vôï mình daønh cho mình; môùi hieåu raèng, pheâ phaùn, traùch moùc, hoaëc nghi ngôø laø nhöõng haønh ñoäng toäi loãi, heát söùc xaáu xa vaø nguy hieåm.
Taâm lyù hoân nhaân gia ñình cho vieäc vôï choàng laéng nghe vaø noùi vôùi nhau caùch thaønh thaät, toân troïng laø moät phöông phaùp trò lieäu toát nhaát, höõu hieäu nhaát trong vieäc haøn gaén vaø hoùa giaûi nhöõng xung khaéc trong gia ñình.
2. Daønh Thôøi Giôø Cho Nhau:
Trong ñôøi soáng gia ñình, coâng vieäc duø baän roän maáy vôï choàng cuõng neân daønh thôøi gian cho nhau, ñaây cuõng laø caùch vun troàng tình yeâu nôi gia ñình mình, nhaát laø "saün saøng daønh thôøi giôø cho nhau" ñeå troø chuyeän vôùi nhau, laéng nghe nhau, nhìn vaøo maét nhau, traân troïng nhau, thaân maät vôùi nhau, ñeå yù ñeán nhau, soáng beân nhau moät caùch yù thöùc vaø thaét chaët moái töông quan gia ñình. Ñöøng ñeå ñeán sinh nhaät, ngaøy kyû nieäm thaønh hoân, hoaëc moät bieán coá lôùn môùi taëng vôï mình hay choàng mình moät boù hoa, moät caùnh thieäp, hoaëc moät nuï hoân voäi vaøng, nhaït nheõo. Haõy laøm nhöõng vieäc aáy moãi ngaøy trong khi baïn coù theå laøm ñöôïc.
3. Caàu Nguyeän:
Caàu nguyeän laø phöông phaùp toái haûo ñeå hoùa giaûi nhöõng baát bình, tranh caõi vaø hieåu laàm giöõa vôï choàng. Ñaây chính laø ñieàu caàn thieát vaø heát söùc quan troïng, khôûi ñi töø giaùo huaán maïc khaûi, töø Kinh Thaùnh; ñaëc bieät, ñöôïc theå hieän trong "daáu chæ" tieäc cöôùi taïi Cana: qua söï baàu cöû cuûa Meï Maria, Chuùa Gieâsu ñaõ laøm pheùp laï nöôùc laõ hoùa thaønh röôïu ngon, laøm cho nieàm vui ñoâi taân hoân ñöôïc troïn veïn. Ñieàu naøy chöùng toû söï quan troïng cuûa caàu nguyeän, vaø söï hieän dieän cuûa Thaùnh Gia trong haïnh phuùc hoân nhaân.
Caàu nguyeän giuùp cho vôï choàng theâm daàu vaøo chieác ñeøn tình yeâu, vaø röôïu yeâu thöông vaøo baàu röôïu haïnh phuùc cuûa gia ñình mình.
Keát Luaän:
Gia ñình laø moùn quaø tuyeät vôøi maø Thieân Chuùa ban cho moãi ngöôøi chuùng ta nôi ñoù moãi thaønh vieân trong gia ñình ñöôïc gaén keát vôùi nhau baèng moät tình caûm thieâng lieâng khoâng theå taùch rôøi, tình caûm aáy ñöôïc ví nhö nhöõng tia saùng dieäu kì daãn daét chuùng ta. Tia saùng aáy seõ söôûi aám cho taâm hoàn moãi ngöôøi.
Vì theá, ñeå coù moät gia ñình haïnh phuùc, moät nôi ñeå chuùng ta ñöôïc döøng chaân nghæ ngôi, nhö moïi ngöôøi thöôøng noùi, nhaát thieát, phaûi xaây döïng gia ñình thaønh moät beán ñoã bình yeân vaø an toaøn; laø nôi maø nhöõng "thuûy thuû", sau nhöõng cuoäc haûi haønh vöôït qua gioâng baõo coù theå tìm veà ñeå "neo ñaäu bình yeân". Gia ñình coøn laø nôi luoân ñöôïc che chôû naâng ñôõ yeâu thöông, nôi taïo ra nhöõng tieáng cöôøi maø moãi thaønh vieân trong ñoù ñeàu coù vai troø vaø traùch nhieäm giöõ gìn, naâng niu, traân troïng; ñöøng ñeå ñaùnh maát roài môùi ñi tìm laïi; luùc ñoù ñaõ muoän laém roài.
Sau cuøng, chæ caàn vieäc ñôn giaûn naøy thoâi, ñoù laø haøng ngaøy quan taâm nhau baèng nhöõng vieäc nhoû nhaát; hay noùi theo ngoân ngöõ cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ trong toâng huaán Gaudete et Exsultate (Haõy Vui möøng Hoan hæ) ñoù laø "löu yù ñeán nhöõng chi tieát nhoû":
"Chuùng ta ñöøng queân raèng Chuùa Gieâsu ñaõ môøi goïi caùc moân ñeä chuù yù ñeán nhöõng chi tieát:
Chi tieát nhoû veà chuyeän heát röôïu taïi moät tieäc cöôùi;
Chi tieát nhoû veà chuyeän moät con chieân laïc maát;
Chi tieát nhoû veà vieäc ngöôøi goaù phuï daâng cuùng hai ñoàng xu nhoû;
Chi tieát nhoû veà vieäc mang daàu döï tröõ cho ñeøn, phoøng tröôøng hoïp chaøng reå ñeán chaäm;
Chi tieát nhoû veà vieäc hoûi xem caùc moân ñeä coù bao nhieâu oå baùnh;
Chi tieát nhoû veà vieäc nhoùm beáp löûa vaø nöôùng caù khi Ngöôøi chôø ñôïi caùc moân ñeä luùc tinh söông.
Moät coäng ñoaøn bieát traân troïng nhöõng chi tieát nhoû cuûa tình yeâu, nôi ñoù caùc thaønh vieân chaêm soùc laãn nhau vaø taïo ra moät moâi tröôøng môû vaø ñaày tinh thaàn Phuùc aâm, laø nôi Chuùa Phuïc Sinh hieän dieän, thaùnh hoùa coäng ñoaøn theo keá hoaïch cuûa Chuùa Cha. Coù ñoâi khi, nhôø moùn quaø tình yeâu cuûa Chuùa giöõa nhöõng chi tieát nho nhoû naøy, chuùng ta ñöôïc Thieân Chuùa ban cho nhöõng kinh nghieäm an uûi."[3]
Vaâng, chính "nhöõng chi tieát nhoû" ñoù seõ laøm cho maùi aám gia ñình caøng ñeïp hôn, yù nghóa hôn vaø gaén keát moïi ngöôøi gaàn nhau hôn. "Duø laø vua chuùa hay daân caøy, keû naøo tìm thaáy ñöôïc söï an bình trong gia ñình laø ngöôøi sung söôùng nhaát". Goethe thaät ñuùng khi noùi veà gia ñình nhö theá.
(Nguoàn: gpquinhon.org)
- - - - - - - - -
[1] HÑGMVN, Moâi tröôøng giaùo duïc Kitoâ giaùo, thö chung 2008, soá 9.
[2] ÑGH Gioan-Phaoloâ II, Thoâng ñieäp Tin Möøng Veà Söï Soáng (EVANGELIUM VITAE) ban haønh ngaøy 25.3.1995,
[3] ÑGH Phanxicoâ, Toâng huaán "haõy Vui möøng Hoan hæ" (Gaudete et Exsultate). Baûn dòch: Giaùm muïc Gioan Ñoã Vaên Ngaân, nxb. Toân Giaùo 2018. Soá 144-145, tr. 96-97.