Tieáng Chuoâng Thaùnh Ñöôøng
(Nhöõng Caâu Chuyeän Gôïi YÙ
Suy Tö Vaø Caàu Nguyeän haèng ngaøy)
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
- 60 -
Taàm Nhìn Giaùo Hoäi Hoïc Vaø Muïc Vuï
Veà Ñoäc Thaân Linh Muïc
Taàm Nhìn Giaùo Hoäi Hoïc Vaø Muïc Vuï Veà Ñoäc Thaân Linh Muïc.
Benoit XVI, Cardinal Robert Sarah, Des Profondeurs de nos coeurs, Fayard 2020.
ÑGM Pheâroâ Nguyeãn Vaên Khaûm
(WHÑ 4-05-2020) - Töø ñaùy loøng chuùng toâi (Des profondeurs de nos coeurs) laø töïa ñeà moät quyeån saùch vôùi noäi dung chính laø baøi vieát cuûa Ñöùc Beâneâñictoâ XVI, "Chöùc linh muïc Coâng giaùo", vaø baøi cuûa Ñöùc hoàng y Robert Sarah, "Yeâu ñeán cuøng: taàm nhìn giaùo hoäi hoïc vaø muïc vuï veà ñoäc thaân linh muïc". Caû hai baøi ñeàu ñaøo saâu suy tö Kinh Thaùnh, thaàn hoïc, muïc vuï ñeå baûo veä söï ñoäc thaân linh muïc. Sau khi quyeån saùch ñöôïc xuaát baûn, Ñöùc hoàng y Robert Sarah ñaõ daønh cho tôø National Catholic Register moät cuoäc phoûng vaán, qua ñoù ngaøi trình baøy nhöõng ñieåm chính yeáu trong quan ñieåm cuûa Giaùo Hoäi Coâng giaùo veà vaán ñeà ñoäc thaân linh muïc. Sau ñaây laø toaøn vaên baøi phoûng vaán.
Ñöùc Hoàng Y ROBERT SARAH: Traû Lôøi Phoûng Vaán cuûa National Catholic Register:
Kính thöa Ñöùc hoàng y, taïi sao ngaøi vieát quyeån saùch naøy?
Vì chöùc linh muïc Kitoâ giaùo ñang bò nguy hieåm cheát ngöôøi, ñang traûi qua cuoäc khuûng hoaûng lôùn! Söï phaùt hieän moät soá lôùn nhöõng laïm duïng tình duïc trong haøng giaùo só, keå caû nôi caùc Giaùm muïc, laø trieäu chöùng khoâng caàn baøn caõi veà vaán ñeà naøy. Ñöùc Beâneâñictoâ XVI ñaõ noùi veà ñeà taøi naøy raát maïnh. Nhöng roài nhöõng suy tö cuûa ngaøi bò xuyeân taïc vaø lôø ñi. Cuõng nhö ngaøy nay vaãn coù nhöõng tính toaùn baét ngaøi phaûi im tieáng, vaø ñuû thöù thao tuùng ñöôïc döïng leân ñeå laøm cho ngöôøi ta khoâng chuù taâm tôùi söù ñieäp tieân tri cuûa ngaøi. Theá nhöng toâi xaùc tín raèng ngaøi ñaõ noùi vôùi chuùng ta ñieàu thieát yeáu - ñieàu maø khoâng ai muoán nghe. Ngaøi ñaõ chæ cho thaáy ôû goác reã cuûa nhöõng laïm duïng trong haøng giaùo só laø söï sai laàm trong vieäc ñaøo taïo. Linh muïc laø ngöôøi ñöôïc taùch rieâng ra ñeå phuïng söï Thieân Chuùa vaø Hoäi Thaùnh. Linh muïc laø ngöôøi ñöôïc thaùnh hieán. Toaøn boä ñôøi soáng linh muïc ñöôïc taùch rieâng ra ñeå daønh cho Chuùa. Nhöng ngöôøi ta laïi muoán tuïc hoùa ñôøi soáng linh muïc, bieán noù thaønh phaøm tuïc, taàm thöôøng. Hoï muoán laøm cho linh muïc thaønh moät ngöôøi gioáng nhö baát cöù ngöôøi naøo khaùc. Moät vaøi linh muïc ñöôïc ñaøo taïo theo höôùng khoâng ñaët Thieân Chuùa, kinh nguyeän, daâng Thaùnh Leã, khao khaùt tìm kieám söï thaùnh thieän, nhö taâm ñieåm ñôøi soáng mình.
Nhö Ñöùc Beâneâñictoâ XVI noùi: "Taïi sao laïi coù nhieàu laïm duïng tình duïc treû vò thaønh nieân nhö theá? Phaân tích ñeán cuøng thì ñoù laø vì vaéng boùng Thieân Chuùa. Chæ nôi ñaâu Ñöùc tin khoâng coøn quyeát ñònh haønh ñoäng cuûa con ngöôøi thì môùi coù theå xaûy ra nhöõng toäi aùc nhö theá".
Roõ raøng nhö Ñöùc hoàng y noùi, vieäc ñaøo taïo treân thaät thieáu soùt. Vaäy haäu quaû ra sao?
Caùc linh muïc ñöôïc ñaøo taïo maø khoâng ñöôïc daïy raèng Thieân Chuùa laø ñieåm naâng ñôõ duy nhaát cho ñôøi soáng cuûa hoï, cuõng khoâng traûi nghieäm ñöôïc raèng ñôøi soáng cuûa hoï chæ coù yù nghóa nôi Thieân Chuùa vaø cho Thieân Chuùa. Khoâng coù Chuùa, hoï chaúng coøn gì khaùc hôn laø quyeàn löïc. Moät vaøi ngöôøi rôi vaøo thöù loâgích ma quyû laïm duïng quyeàn bính vaø nhöõng toäi aùc veà tình duïc. Neáu moät linh muïc khoâng kinh nghieäm haèng ngaøy raèng mình chæ laø khí cuï trong tay Thieân Chuùa, neáu moät linh muïc khoâng thöôøng xuyeân ñaët mình tröôùc nhan Chuùa ñeå phuïng söï Ngöôøi vôùi troïn taâm hoàn, thì roài linh muïc ñoù seõ bò nhieãm ñoäc vì ham muoán quyeàn löïc. Neáu ñôøi soáng moät linh muïc khoâng phaûi laø cuoäc ñôøi ñöôïc thaùnh hieán, thì linh muïc seõ coù nguy cô lôùn rôi vaøo aûo töôûng vaø nhöõng chia trí beân ngoaøi.
Ngaøy nay moät soá ngöôøi muoán ñi moät böôùc xa hôn theo höôùng naøy. Hoï muoán töông ñoái hoùa söï ñoäc thaân linh muïc. Thaät laø tai hoïa! Bôûi leõ söï ñoäc thaân laø theå hieän hieån nhieân nhaát raèng linh muïc thuoäc veà Chuùa Kitoâ vaø linh muïc khoâng coøn thuoäc veà chính mình nöõa. Ñoäc thaân laø daáu chæ cuûa moät ñôøi soáng chæ coù yù nghóa nôi Thieân Chuùa vaø cho Thieân Chuùa. Muoán phong chöùc linh muïc cho ngöôøi ñaõ keát hoân laø haøm nhaän raèng ñôøi soáng linh muïc khoâng phaûi laø coâng vieäc troïn thôøi gian, ñôøi soáng ñoù khoâng ñoøi hoûi söï cho ñi hoaøn toaøn, ñôøi soáng ñoù cho pheùp ngöôøi ta töï do ñeå laøm nhöõng vieäc khaùc nhö kieám theâm moät ngheà, vaø ñôøi soáng ñoù cho ngöôøi ta coù thôøi giôø töï do ñeå soáng ñôøi tö cuûa mình. Nhöng taát caû nhöõng ñieàu ñoù ñeàu sai. Linh muïc laø linh muïc troïn thôøi gian. Phong chöùc linh muïc tröôùc heát khoâng phaûi laø moät cam keát quaûng ñaïi, nhöng laø söï thaùnh hieán toaøn boä höõu theå, linh hoàn neân ñoàng hình ñoàng daïng vôùi Chuùa Kitoâ, Ñaáng ñoøi hoûi chuùng ta phaûi hoaùn caûi thöôøng xuyeân ñeå neân gioáng Ngöôøi. Ñoäc thaân laø daáu chæ khoâng theå tranh caõi raèng laøm linh muïc laø ñeå cho Thieân Chuùa hoaøn toaøn chieám höõu mình. Ñaët vaán ñeà veà ñoäc thaân linh muïc seõ laøm traàm troïng hôn côn khuûng hoaûng veà chöùc linh muïc.
Ñöùc Beâneâñictoâ XVI coù chia seû quan ñieåm naøy khoâng?
Chaéc chaén, vaø ngaøi ñaõ noùi vôùi toâi nhö theá trong nhieàu dòp, dieän ñoái dieän. Ñau khoå lôùn nhaát cuûa ngaøi vaø thöû thaùch ñau ñôùn nhaát cuûa Giaùo Hoäi La tinh laø toäi aùc cuûa caùc linh muïc laïm duïng tình duïc treû vò thaønh nieân, caùc linh muïc vi phaïm ñöùc khieát tònh. Chuùng ta phaûi ñoïc laïi nhöõng gì ngaøi ñaõ vieát veà ñeà taøi naøy khi coøn laø Hoàng y, roài trong trieàu giaùo hoaøng cuûa ngaøi, vaø gaàn ñaây nhaát, trong cuoán Töø ñaùy loøng chuùng toâi.
Ngaøi khoâng ngöøng nhaán maïnh taàm quan troïng cuûa ñoäc thaân linh muïc vôùi toaøn theå Hoäi Thaùnh. Toâi muoán nhaéc laïi ôû ñaây lôøi cuûa ngaøi: "Neáu chuùng ta taùch bieät söï ñoäc thaân khoûi chöùc linh muïc, chuùng ta seõ khoâng coøn thaáy ñaëc tính ñoaøn suûng cuûa chöùc linh muïc nöõa. Chuùng ta seõ chæ thaáy linh muïc nhö moät chöùc vuï maø Giaùo Hoäi cô caáu cung caáp ñeå ñaùp öùng söï an ninh vaø nhu caàu cuûa mình. Neáu chuùng ta muoán nhìn chöùc linh muïc nhö theá... thì Hoäi Thaùnh chæ coøn laø moät toå chöùc thuaàn tuùy nhaân loaïi".
Theá nhöng ngöôøi ta muoán bòt mieäng Ñöùc Beâneâñictoâ XVI. Toâi phaûn khaùng maïnh meõ tröôùc söï vu khoáng, baïo löïc vaø thoâ loã maø ngöôøi ta daønh cho ngaøi. Ñöùc Beâneâñictoâ XVI muoán noùi vôùi theá giôùi nhöng ngöôøi ta tìm caùch daäp taét lôøi cuûa ngaøi. Toâi bieát ngaøi cöông quyeát trình baøy nhöõng gì ñöôïc vieát trong quyeån saùch naøy vaø ngaøi vui möøng khi thaáy quyeån saùch ñöôïc xuaát baûn. Ngaøi muoán vieát vaø coâng khai baøy toû nieàm vui cuûa ngaøi, nhöng ngöôøi ta laïi tìm caùch ngaên caûn. Tuy nhieân nhöõng tính toaùn ñoù ñeàu voâ hieäu. Toâi khoâng muoán noùi nhieàu veà nhöõng tính toaùn dô baån naøy, nhöõng ngöôøi coù traùch nhieäm seõ phaûi traû leõ tröôùc maët Chuùa.
Ñieàu gì aån sau nhöõng choáng ñoái naøy?
Nhöõng ngöôøi choáng ñoái chöùc linh muïc khoâng muoán ñi tôùi cuøng trong cuoäc tranh luaän. Hoï bieát nhöõng laäp luaän cuûa hoï chæ döïa treân nhöõng sai laàm veà maët lòch söû vaø nhöõng ngoä nhaän veà thaàn hoïc. Hoï bieát raèng ñoäc thaân linh muïc laø caàn thieát cho coâng cuoäc Phuùc-aâm-hoùa trong caùc xöù truyeàn giaùo. Vì theá hoï tìm caùch taán coâng quyeån saùch. Khoâng choáng ñoái ñöôïc ñieàu gì trong noäi dung baûn vaên, hoï quay ra taán coâng bìa saùch. Thaät toäi nghieäp! Hoï bieán Ñöùc Beâneâñictoâ XVI thaønh moät cuï giaø. Theá nhöng baïn coù ñoïc nhöõng gì ngaøi vieát khoâng? Lieäu moät ngöôøi coù theå vieát nhöõng trang saâu saéc nhö theá maø laïi khoâng coù söï minh maãn vaø tænh taùo? Moät vaøi ngöôøi muoán coi chuùng toâi laø nhöõng keû ngaây thô. Hoï coá thuyeát phuïc chuùng toâi raèng chuùng toâi ñaõ bò caùc nhaø xuaát baûn thao tuùng vaø lôïi duïng. Theá nhöng ñieàu ñoù hoaøn toaøn sai. Khoâng coù söï hieåu laàm naøo ôû ñaây caû. Ñôn giaûn laø nhaø xuaát baûn tieáng Phaùp ñaõ thöïc hieän nhöõng gì toâi ñaõ baøn vôùi Ñöùc nguyeân Giaùo hoaøng. Toâi muoán baøy toû lôøi caûm ôn ñoái vôùi caùc nhaø xuaát baûn, caùch rieâng nhaø xuaát baûn tieáng Phaùp.
Taát caû nhöõng cuoäc buùt chieán treân chæ laø chieán thuaät nhaèm loâi ngöôøi ta khoûi ñieàu chính yeáu: noäi dung cuûa quyeån saùch.
Veà thôøi ñieåm phaùt haønh saùch ngay tröôùc ngaøy 12 thaùng 02, laø ngaøy döï ñònh coâng boá Toâng huaán haäu Thöôïng hoäi ñoàng giaùm muïc veà Amazon - coù theå chaáp nhaän ñeà nghò cuûa caùc nghò phuï veà vieäc phong chöùc linh muïc cho nhöõng ngöôøi ñaõ keát hoân ôû vuøng Amazon, Ñöùc hoàng y coù nghó laø gaây söùc eùp leân Ñöùc Giaùo hoaøng Phanxicoâ?
Toâi ñaõ vieát: "Baát cöù ai choáng laïi Ñöùc Giaùo hoaøng, ngöôøi ñoù ôû ngoaøi Hoäi Thaùnh", nhöng toâi laïi bò ngöôøi ta cho laø keû choáng ñoái Ñöùc Phanxicoâ. Keå caû ñöôïc ñaët ôû vò trí haøng ñaàu nhöõng ngöôøi choáng ñoái. Nhöõng lôøi toá caùo naøy khieán toâi ñau loøng vaø raát buoàn. Nhöng loøng toâi thanh thaûn vaø tin töôûng raèng Ñöùc Giaùo hoaøng khoâng ñeå yù tôùi nhöõng haøm yù giaû doái ñoù.
Khoâng ñôøi naøo toâi choáng ñoái Ñöùc Giaùo hoaøng Phanxicoâ. Nhöõng ai cho raèng toâi ñang coá gaéng gaây chia reõ trong Hoäi Thaùnh, hoï noùi doái vaø chôi troø ma quyû. Toâi vieát quyeån saùch naøy vôùi söï khieâm toán vaø hieàn thaûo ñeå goùp phaàn vôùi Ñöùc Giaùo hoaøng trong tinh thaàn hieäp haønh. Toâi ñoá baïn coù theå tìm ñöôïc trong nhöõng gì toâi vieát coù doøng naøo, töø naøo pheâ phaùn choáng laïi Ñöùc Giaùo hoaøng!
Tuy nhieân toâi thaáy khoù chòu. ÔÛ beân Ñöùc, dieãn ra moät coâng nghò laï luøng roõ raøng nhaém tôùi vieäc ñaët laïi vaán ñeà veà söï ñoäc thaân linh muïc. Toâi muoán keâu to leân moái quan taâm cuûa toâi: Ñöøng xeù raùch Hoäi Thaùnh! Baèng caùch taán coâng söï ñoäc thaân cuûa caùc linh muïc, caùc ngöôøi ñang taán coâng Hoäi Thaùnh vaø maàu nhieäm Hoäi Thaùnh!
Hoäi Thaùnh khoâng thuoäc veà chuùng ta; Hoäi Thaùnh laø quaø taëng cuûa Thieân Chuùa. Hoäi Thaùnh theå hieän mình qua thöøa taùc vuï cuûa caùc linh muïc, cuõng laø quaø taëng cuûa Thieân Chuùa chöù khoâng do con ngöôøi taïo ra. Moãi linh muïc laø hoa traùi moät ôn goïi, tieáng goïi caù vò vaø thaân tình cuûa chính Thieân Chuùa. Ñöùc Beâneâñictoâ XVI giaûi thích ñieàu ñoù thaät saâu saéc trong quyeån saùch naøy. Chuùng ta khoâng töï quyeát ñònh mình thaønh linh muïc. Chuùng ta ñöôïc Thieân Chuùa keâu goïi vaø Hoäi Thaùnh khaúng ñònh tieáng goïi ñoù. Söï ñoäc thaân ñaûm baûo tieáng goïi ñoù. Moät ngöôøi chæ coù theå töø boû vieäc xaây döïng gia ñình vaø ñôøi soáng löùa ñoâi neáu ngöôøi ñoù chaéc chaén raèng mình ñöôïc Thieân Chuùa keâu goïi soáng söï töø boû aáy. Chöùc linh muïc cuûa chuùng ta baùm vaøo tieáng goïi cuûa Chuùa vaø lôøi caàu nguyeän cuûa Hoäi Thaùnh cho ôn goïi.
Nhö theá, ñaët vaán ñeà veà söï ñoäc thaân linh muïc laø muoán bieán Hoäi Thaùnh thaønh moät theå cheá nhaân loaïi, trong taàm tay vaø quyeàn löïc cuûa con ngöôøi. Ñieàu ñoù coù nghóa laø khöôùc töø maàu nhieäm Hoäi Thaùnh nhö quaø taëng cuûa Thieân Chuùa.
Thöôïng hoäi ñoàng veà Amazon khoâng ñeà nghò ñaët laïi vaán ñeà veà ñoäc thaân linh muïc caùch chung, nhöng chæ cho pheùp nhöõng tröôøng hôïp ñaëc bieät vì thieáu vaéng linh muïc. Ñöùc hoàng y thaáy coù theå chaáp nhaän khoâng?
Vieäc phong chöùc cho nhöõng ngöôøi ñaõ keát hoân laø söï "töôûng töôïng" cuûa caùc nhaø haøn laâm Taây phöông tìm caùch vi phaïm luaät ñoäc thaân. Toâi muoán khaúng ñònh caùch maïnh meõ raèng ngöôøi ngheøo, ngöôøi ñôn sô, caùc Kitoâ höõu bình daân khoâng ñoøi chaám döùt luaät ñoäc thaân! Hoï mong öôùc caùc linh muïc thaùnh thieän, hoaøn toaøn hieán thaân cho Thieân Chuùa vaø Hoäi Thaùnh. Hoï nhìn caùc linh muïc ñoäc thaân nhö hình aûnh Chuùa Kitoâ, Hoân phu cuûa Hoäi Thaùnh. Toâi muoán khaúng ñònh trong quyeån saùch naøy raèng chuùng ta phaûi giuùp Ñöùc Giaùo hoaøng Phanxicoâ ñöùng veà phía ngöôøi ngheøo vaø ñôn sô, vaø töø choái söùc eùp cuûa nhöõng keû coù quyeàn löïc, nhöõng ngöôøi coù phöông tieän taøi trôï cho nhöõng keá hoaïch truyeàn thoâng. Moät vaøi toå chöùc Giaùo Hoäi naém tieàn trong tay vaø hoï cho raèng hoï coù theå gaây söùc eùp leân Ñöùc Giaùo hoaøng vaø caùc Giaùm muïc. Chuùng ta thaáy ñieàu ñoù taïi Ñöùc quoác. Moät vaøi ngöôøi muoán aùp ñaët döï aùn cuûa hoï leân toaøn theå Hoäi Thaùnh. Chuùng ta haõy caàu nguyeän cho Ñöùc Giaùo hoaøng; chuùng ta phaûi giuùp ngaøi choáng laïi söùc eùp cuûa nhöõng toå chöùc giaøu coù vaø quyeàn löïc naøy. Chuùng ta phaûi giuùp ngaøi baûo veä ñöùc tin cuûa ngöôøi ñôn sô, baûo veä ngöôøi ngheøo ôû vuøng Amazon choáng laïi nhöõng keû muoán khai thaùc hoï baèng caùch khoâng cho hoï coù ñöôïc caùc linh muïc hieán thaân troïn veïn trong ñôøi soáng ñoäc thaân. Quyeån saùch naøy ñöôïc vieát tröôùc heát laø ñeå hoã trôï Ñöùc Giaùo hoaøng trong söù vuï cuûa ngaøi.
Ñaøng khaùc, nhö Ñöùc Giaùo hoaøng Phanxicoâ ñaõ chæ ra khi keát thuùc Thöôïng hoäi ñoàng, vaán ñeà thöïc cuûa Amazon khoâng phaûi laø chuyeän phong chöùc cho caùc phoù teá ñaõ keát hoân. Vaán ñeà chính laø Phuùc-aâm-hoùa, loan baùo Tin Möøng. Chuùng ta ñaõ khöôùc töø vieäc loan baùo ñöùc tin, ôn cöùu ñoä trong Ñöùc Gieâsu Kitoâ. Raát nhieàu khi chuùng ta chæ coøn laø nhöõng ngöôøi laøm coâng taùc xaõ hoäi vaø hoã trôï nhaân ñaïo. ÔÛ vuøng Amazon, chuùng ta thieáu nhöõng giaùo daân thöïc söï thi haønh ôn goïi truyeàn giaùo. Chuùng ta caàn caùc giaùo lyù vieân. Cho pheùp toâi nhaéc tôùi moät hoaøn caûnh maø baûn thaân toâi coù kinh nghieäm. Vaøo ñaàu naêm 1976, laø moät linh muïc treû, toâi tieáp caän vôùi nhöõng ngoâi laøng xa xoâi ôû Guinea. Moät soá ngoâi laøng chæ ñöôïc caùc linh muïc ñeán thaêm töø 10 naêm tröôùc, vì caùc thöøa sai AÂu chaâu ñaõ bò Sekou Toureù truïc xuaát töø naêm 1967. Caùc giaùo lyù vieân tieáp tuïc daïy Giaùo lyù cho treû nhoû vaø ñoïc kinh laàn haït haèng ngaøy. Vaøo Chuùa nhaät hoï tuï laïi ñeå nghe Lôøi Chuùa. Toâi ñöôïc hoàng phuùc gaëp gôõ nhöõng giaùo daân giöõ ñöùc tin maø khoâng coù söï trôï giuùp bí tích naøo vì thieáu linh muïc. Toâi khoâng bao giôø queân nieàm vui khoâng töôûng töôïng noåi khi toâi daâng leã cho hoï, vì laâu laém hoï khoâng ñöôïc döï leã. Toâi tin raèng neáu nhöõng ngöôøi ñaõ keát hoân nay ñöôïc phong chöùc linh muïc trong moïi ngoâi laøng, thì côn khaùt bí tích Thaùnh Theå nôi ngöôøi tín höõu coù leõ seõ bò daäp taét. Ngöôøi daân maát ñi nieàm vui ñöôïc ñoùn tieáp, nôi linh muïc, moät Chuùa Kitoâ khaùc. Vaâng, vôùi baûn naêng ñöùc tin, ngöôøi ngheøo bieát raèng moät linh muïc ñaõ khöôùc töø hoân nhaân seõ trao ban cho hoï troïn tình yeâu cuûa ngaøi, nhö ngöôøi choàng ñoái vôùi vôï.
Veà vieäc thieáu vaéng linh muïc, ñaây laø ñieàu coù thaät. Nhöng toâi tin raèng Ñöùc Giaùo hoaøng Phanxicoâ ñuùng khi ngaøi vieát: "Nhieàu nôi ñang traûi nghieäm söï khan hieám ôn goïi linh muïc vaø ñôøi soáng thaùnh hieán. Söï khan hieám ñoù thöôøng do vieäc thieáu nhieät tình toâng ñoà nôi caùc coäng ñoaøn, keát quaû laø maát ñi söï nhieät tình vaø thu huùt. Baát cöù nôi ñaâu coù söï soáng, nhieät taâm vaø öôùc mong mang Chuùa Kitoâ ñeán cho ngöôøi khaùc, thì caùc ôn goïi ñích thöïc seõ xuaát hieän" (Nieàm vui Phuùc AÂm, soá 107).
Theá coøn nhöõng tröôøng hôïp ñöôïc mieãn giöõ luaät ñoäc thaân thì sao, chaúng haïn theo nghi thöùc Coâng giaùo Ñoâng phöông hoaëc vôùi caùc ñòa haït Anh Giaùo?
Theo ñònh nghóa, luaät tröø mang tính taïm thôøi vaø laø "ngoaëc ñôn" ñoái vôùi tình hình chung. Ñaây laø tröôøng hôïp caùc muïc töû Anh giaùo nay trôû veà söï hieäp thoâng troïn veïn vôùi Coâng giaùo. Nhöng söï thieáu vaéng linh muïc khoâng phaûi laø luaät tröø. Ñaây laø tình traïng thoâng thöôøng cuûa baát cöù Hoäi Thaùnh naøo, hoaëc non treû nhö vuøng Amazon, hoaëc ñang giaø coãi nhö phöông Taây. Luùa chín ñaày ñoàng, thôï gaët thì ít. Vieäc phong chöùc cho ngöôøi ñaõ keát hoân trong caùc coäng ñoaøn Kitoâ höõu non treû seõ ngaên caûn vieäc gaày döïng ôn goïi linh muïc ñoäc thaân. Luaät tröø seõ trôû thaønh thoâng thöôøng. Laøm suy yeáu ñi nguyeân taéc ñoäc thaân, keå caû chæ giôùi haïn ôû moät vuøng mieàn, ñieàu ñoù seõ khoâng coøn laø luaät tröø nhöng laø söï nöùt gaõy, moät veát thöông trong söï chaët cheõ noäi taïi cuûa chöùc linh muïc. Ñaøng khaùc, (vì söï ñoäc thaân linh muïc maø) phaåm giaù vaø söï vó ñaïi cuûa hoân nhaân caøng ñöôïc hieåu bieát toát hôn. Nhö Ñöùc Beâneâñictoâ XVI cho thaáy trong quyeån saùch naøy, hai tình traïng naøy (keát hoân vaø ñoäc thaân) khoâng töông hôïp vôùi nhau vì caû hai ñeàu ñoøi hoûi söï trao ban tuyeät ñoái vaø troïn veïn.
ÔÛ Ñoâng phöông, moät vaøi Hoäi Thaùnh coù haøng giaùo só keát hoân. Toâi khoâng heà ñaët vaán ñeà veà söï thaùnh thieän caù nhaân cuûa caùc linh muïc naøy. Nhöng moät hoaøn caûnh nhö theá chæ coù theå soáng ñöôïc nhôø söï hieän dieän ñoâng ñaûo cuûa caùc tu só. Hôn nöõa, töø quan ñieåm nhìn chöùc linh muïc nhö daáu chæ ñöôïc ban cho toaøn theå Hoäi Thaùnh thì coù nguy cô laãn loän ôû ñaây. Neáu moät linh muïc keát hoân, oâng coù ñôøi soáng rieâng, ñôøi soáng löùa ñoâi vaø gia ñình. OÂng phaûi daønh thôøi giôø cho vôï con. OÂng khoâng theå baøy toû baèng chính ñôøi soáng cuûa mình laø oâng hoaøn toaøn vaø tuyeät ñoái hieán thaân cho Thieân Chuùa vaø Hoäi Thaùnh. Thaùnh Gioan Phaoloâ II ñaõ noùi raát roõ: Hoäi Thaùnh muoán ñöôïc caùc linh muïc cuûa mình yeâu thöông baèng chính tình yeâu Chuùa Gieâsu yeâu thöông Hoäi Thaùnh, nghóa laø moät tình yeâu ñoäc höõu, phu theâ. Caùc linh muïc caàn phaûi hieåu ñoäng löïc thaàn hoïc cuûa vieäc soáng ñoäc thaân. Ngaøi noùi: "Khoâng neân nhìn ñoäc thaân linh muïc chæ nhö moät leà luaät hoaëc moät ñieàu kieän hoaøn toaøn beân ngoaøi phaûi chaáp nhaän ñeå ñöôïc phong chöùc, nhöng ñuùng hôn phaûi nhìn nhö moät giaù trò gaén keát saâu xa vôùi vieäc chòu chöùc linh muïc, qua ñoù moät ngöôøi ñöôïc neân ñoàng hình ñoàng daïng vôùi Chuùa Kitoâ, Muïc töû nhaân laønh vaø Hoân phu cuûa Hoäi Thaùnh" (Pastores dabo vobis, soá 50). Ñaây laø ñieàu maø cuøng vôùi Ñöùc Beâneâñictoâ XVI, chuùng toâi muoán nhaéc laïi. Neàn taûng chaân thöïc cuûa söï ñoäc thaân khoâng phaûi laø chuyeän phaùp lyù, kyû luaät hay thöïc duïng, maø laø quy höôùng veà Thieân Chuùa. Veà chuû ñeà naøy, toâi ñeà nghò baïn xem laïi dieãn vaên ñaëc bieät cuûa Ñöùc Beâneâñictoâ XVI cho Curia Roâma ngaøy 22 thaùng 12 naêm 2006. Trong maét cuûa theá giôùi tuïc hoùa vaø voâ thaàn, vieäc ñoäc thaân vì Chuùa quaû laø haøm hoà. Ñoäc thaân laø scandale ñoái vôùi con ngöôøi ñöông ñaïi. Theá nhöng (chính vì theá) ñoäc thaân laïi chöùng toû Thieân Chuùa laø thöïc taïi. Neáu ñôøi soáng linh muïc khoâng chæ cho thaáy caùch cuï theå raèng Thieân Chuùa laø ñuû ñeå laøm cho chuùng ta haïnh phuùc vaø ban taëng yù nghóa cho ñôøi soáng chuùng ta, thì thöû hoûi ai seõ loan baùo Thieân Chuùa? Hôn bao giôø heát, xaõ hoäi ngaøy nay caàn söï ñoäc thaân linh muïc vì noù caàn ñeán Thieân Chuùa.
Ñöùc hoàng y noùi sao veà quan ñieåm cho raèng ñoäc thaân linh muïc laø luaät môùi xuaát hieän sau naøy trong Hoäi Thaùnh Coâng giaùo?
Veà vaán ñeà naøy, chuùng ta thöôøng laø naïn nhaân cuûa söï thieáu hieåu bieát veà lòch söû cho töôøng taän. Trong nhöõng theá kyû ñaàu, Hoäi Thaùnh coù nhöõng linh muïc ñaõ keát hoân. Theá nhöng khi ñöôïc phong chöùc, hoï ñöôïc yeâu caàu phaûi hoaøn toaøn kieâng cöõ chuyeän vôï choàng. Ñöùc Beâneâñictoâ XVI nhaéc ñieàu ñoù raát roõ trong quyeån saùch naøy. Moïi ngöôøi ñeàu bieát ngaøi coù söï hieåu bieát lòch söû saâu saéc vaø kieán thöùc tuyeät vôøi veà truyeàn thoáng coå xöa. Ñaây laø ñieàu chaéc chaén vaø ñöôïc chöùng minh bôûi nhöõng nghieân cöùu lòch söû môùi nhaát. Khoâng coù söï caám kò trong ñoøi hoûi naøy, cuõng khoâng vì sôï haõi tính duïc, nhöng laø khaúng ñònh raèng linh muïc laø hoân phu cuûa Hoäi Thaùnh, caû xaùc laãn hoàn. Töø quan ñieåm lòch söû, moïi söï roõ raøng laø: töø naêm 305, Coâng ñoàng Elvira nhaéc laïi luaät "ñaõ ñoùn nhaän töø caùc Toâng ñoà", veà söï tieát duïc cuûa caùc linh muïc. Khi Hoäi Thaùnh vöøa thoaùt ra khoûi giai ñoaïn bò baùch haïi thì moät trong nhöõng moái quan taâm ñaàu tieân laø khaúng ñònh raèng caùc linh muïc phaûi kieâng cöõ chuyeän vôï choàng. Thaät vaäy, Coâng ñoàng xaùc ñònh: "Coâng ñoàng nhaát trí raèng caùc giaùm muïc, linh muïc, phoù teá, töùc laø moïi giaùo só phaûi kieâng cöõ chuyeän vôï choàng vaø sinh con; baát cöù ai laøm nhö theá seõ bò tuyeân boá loaïi ra khoûi haøng giaùo só" (Canon 33). Neáu ñaây laø moät ñoøi hoûi môùi meû thì chaéc ñaõ gaây ra söï choáng ñoái roäng raõi nôi caùc linh muïc. Tuy nhieân ñoøi hoûi treân ñaõ ñöôïc ñoùn nhaän nheï nhaøng bình an. Caùc Kitoâ höõu ñeàu bieát raèng moät linh muïc daâng Thaùnh Leã, töùc laø hieän taïi hoùa hy teá cuûa Chuùa Kitoâ vì phaàn roãi theá gian, linh muïc phaûi daâng chính mình - caû xaùc laãn hoàn - cho Thieân Chuùa vaø toaøn theå Hoäi Thaùnh. Ngaøi khoâng coøn thuoäc veà chính mình nöõa. Chæ sau naøy, vì hieåu sai baûn vaên neân phöông Ñoâng môùi thay ñoåi kyû luaät naøy, nhöng vaãn khoâng bao giôø khöôùc töø moái lieân keát mang tính höõu theå giöõa chöùc linh muïc vaø söï tieát duïc.
Trong quyeån saùch naøy, nhieàu laàn Ñöùc hoàng y noùi ñeán söï caàn thieát phaûi soáng Phuùc AÂm caùch trieät ñeå. Ñöùc hoàng y coù nghó raèng chuùng ta ñang thaáy söï sa suùt nhieät tình toâng ñoà, vaø Hoäi Thaùnh maát ñi chaát muoái cuûa mình?
Toâi vui vì baïn ñaët caâu hoûi naøy. Chaéc chaén ñaây laø khía caïnh quan troïng nhaát cuûa quyeån saùch naøy, nhöng chaúng ai ghi nhaän hoaëc pheâ bình veà ñieàu ñoù caû. Chuùng ta baèng loøng vôùi nhöõng tranh luaän thöù caáp vaø voâ boå. Toâi cho raèng chuùng ta ñaõ bò cheá ngöï bôûi söï taàm thöôøng vaø nguoäi laïnh. Chuùng ta phaûi khao khaùt söï thaùnh thieän. Ñöùc Beâneâñictoâ XVI, vôùi söï can ñaûm mang tính tieân tri, daùm khaúng ñònh raèng: "Khoâng coù söï töø boû cuûa caûi vaät chaát thì khoâng theå coù chöùc linh muïc. Tieáng goïi böôùc theo Chuùa Gieâsu khoâng theå thaønh hieän thöïc neáu khoâng coù daáu chæ töï do naøy vaø söï khöôùc töø moïi thoûa hieäp". Nhö theá, ngaøi ñaët neàn moùng cho söï canh taân ñích thöïc haøng giaùo só. Ngaøi keâu goïi söï thay ñoåi taän caên trong ñôøi soáng caùc linh muïc khi ngaøi tieáp tuïc noùi: "Khoâng theå ñaït ñeán yù nghóa troïn veïn cuûa söï ñoäc thaân neáu chuùng ta uoán mình theo cuûa caûi vaø nhöõng caùch soáng quen thuoäc ngaøy nay". Toâi xaùc tín raèng ñaây thöïc söï laø tính trieät ñeå trong tieáng goïi soáng thaùnh thieän, ñieàu ñoù laøm chuùng ta khoù chòu vaø khoâng muoán nghe. Quyeån saùch naøy gaây khoù chòu vì Ñöùc nguyeân giaùo hoaøng coáng hieán moät vieãn töôïng tieân tri vaø ñoøi hoûi cao.
Veà phaàn mình, toâi coá gaéng phaùt trieån tieáng goïi naøy baèng caùch nhaán maïnh raèng caùc linh muïc phaûi tìm ra nhöõng caùch theá cuï theå ñeå soáng caùc lôøi khuyeân Phuùc AÂm. Caùc giaùm muïc phaûi suy nghó veà ñieàu naøy, cho chính mình vaø cho caùc linh muïc: Chuùng ta phaûi thöïc söï ñaët Thieân Chuùa laø taâm ñieåm ñôøi soáng chuùng ta. Ñôøi soáng caùc linh muïc khoâng theå laø ñôøi soáng theo theá gian. "Khoâng ai coù theå laøm toâi hai chuû". Taây phöông ñang heát hôi. Taây phöông ñang giaø coãi vaø chôø ñôïi ngöôøi treû, chôø ñôïi caùc linh muïc thaùnh thieän caùch trieät ñeå. ("Cardinal Sarah: The Priesthood today is in Mortal Danger", National Catholic Register, https://www.ncregister.com, 10/2/2020.)
(Nguoàn: giaophanmytho.net)