Tieáng Chuoâng Thaùnh Ñöôøng
(Nhöõng Chia Seû Muïc Vuï vaø Nhöõng Caâu Chuyeän Gôïi YÙ
Suy Tö Vaø Caàu Nguyeän haèng ngaøy)
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
- 115 -
Ñöùc Gieâ-su Ki-toâ - Ñöôøng Traùi Tim
Ñöùc Gieâ-su Ki-toâ - Ñöôøng Traùi Tim.
Chuû ñeà hoïc hoûi vaø suy nieäm thaùng 6 naêm 2020
Giaùm muïc Pheâ-roâ Nguyeãn Vaên Vieân
(WHÑ 1-06-2020)
Caùc baïn treû thaân meán,
Traùi tim laø bieåu töôïng dieãn taû nhöõng caûm xuùc cuûa con ngöôøi, chaúng haïn nhö nieàm vui, noãi buoàn, ñau khoå, haïnh phuùc. Hôn nöõa, traùi tim coøn laø bieåu töôïng dieãn taû söï soáng theå lyù, söï soáng tình caûm, söï soáng taâm linh. Ñaëc bieät, traùi tim laø bieåu töôïng dieãn taû tình yeâu cuûa con ngöôøi. Thaùng Naêm vöøa qua, chuùng ta ñaõ suy nieäm chuû ñeà Ñöùc Gieâ-su - Ñöôøng Chöõa Laønh. Thaùng Saùu laø thaùng Traùi Tim Chuùa Gieâ-su, cuøng nhau chuùng ta suy nieäm chuû ñeà Ñöùc Gieâ-su Ki-toâ - Ñöôøng Traùi Tim.
Chuùng ta bieát raèng beänh tim laø nguyeân nhaân haøng ñaàu gaây töû vong treân theá giôùi. Trong nhöõng thaäp nieân gaàn ñaây, gheùp tim ngöôøi naøy cho ngöôøi khaùc khoâng phaûi laø vieäc quaù khoù khaên, mieãn laø ngöôøi hieán tim vaø ngöôøi nhaän tim coù ñöôïc nhöõng thoâng soá sinh hoïc phuø hôïp. Thoâng thöôøng, ngöôøi hieán tim laø ngöôøi ñang trong tình traïng beänh taät hoaëc tai naïn khoâng theå cöùu chöõa, nhöng traùi tim coøn toát. Ngöôøi nhaän tim laø ngöôøi coù caùc cô phaän khaùc töông ñoái khoûe maïnh, coøn tim thì khoâng theå laøm vieäc laâu daøi ñöôïc nöõa, neáu khoâng thay tim thì seõ cheát. Gheùp tim nhaèm keùo daøi söï soáng theå lyù cuûa ngöôøi nhaän tim.
Traùi tim theå lyù laø vaäy, coøn 'traùi tim taâm linh' thì sao? Taát caû moïi ngöôøi trong gia ñình nhaân loaïi ñeàu bò 'beänh tim taâm linh' vaø moïi ngöôøi ñeàu nhaän thöùc raèng khoâng ai coù theå laøm cho traùi tim mình trôû thaønh toát ñöôïc, bôûi vì, traùi tim cuûa taát caû moïi ngöôøi ñeàu bò toån thöông vì toäi loãi. Caùch ñaây hôn hai ngaøn naêm, Thieân Chuùa ñaõ ban taëng nhaân loaïi Con Yeâu Daáu cuûa Ngöôøi laø Ñöùc Gieâ-su Ki-toâ, ñeå nhôø Ngöôøi, vôùi Traùi Tim Tình Yeâu cao caû, traùi tim cuûa taát caû moïi ngöôøi ñöôïc noái keát, bieán ñoåi vaø thoâng phaàn söï soáng Thieân Chuùa. Chuùng ta bieát raèng haønh trình traàn theá cuûa Ñöùc Gieâ-su ñeå laïi cho chuùng ta nhieàu bieåu töôïng ñaùng nhôù. Tuy nhieân, bieåu töôïng maø chuùng ta quan taâm nhaát ñoù laø Traùi Tim Ngöôøi bò ñaâm thaâu, khi Ngöôøi bò treo treân thaäp giaù.
Saùch Saùng Theá cho chuùng ta bieát raèng con ngöôøi ñöôïc Thieân Chuùa saùng taïo, vaø Thieân Chuùa haøi loøng vôùi con ngöôøi do chính Ngöôøi taïo ra 'raát toát ñeïp', caû trí laãn taâm, vì mang 'hình aûnh cuûa Thieân Chuùa vaø gioáng nhö Thieân Chuùa' (St 1,26). Nhö theá, con ngöôøi coù 'traùi tim toát laønh' vaø cuøng chung nhòp ñaäp vôùi 'Traùi Tim Thieân Chuùa'. Tuy nhieân, con ngöôøi ñaõ sa chöôùc caùm doã, ñaõ voâ ôn, ñaõ kieâu ngaïo, ñaõ phaïm toäi vaø haäu quaû laø traùi tim con ngöôøi trôû neân taêm toái, dô baån, laïc nhòp vôùi Traùi Tim Thieân Chuùa. Lòch söû töông quan giöõa Thieân Chuùa vaø con ngöôøi noùi chung vaø Daân Do Thaùi noùi rieâng laø lòch söû cuûa vieäc Thieân Chuùa khoâng ngöøng ñieàu chænh traùi tim con ngöôøi theo Traùi Tim Thieân Chuùa. Lòch söû ñoù ñöôïc dieãn taû trong Cöïu Öôùc, chaúng haïn nhö trong saùch tieân tri EÂ-deâ-ki-en, Thieân Chuùa noùi vôùi Daân Do-thaùi, Daân Rieâng cuûa Ngöôøi: "Ta seõ ban taëng caùc ngöôi moät traùi tim môùi, seõ ñaët Thaàn Khí môùi vaøo loøng caùc ngöôi. Ta seõ boû ñi traùi tim baèng ñaù khoûi thaân mình caùc ngöôi vaø seõ ban taëng caùc ngöôi moät traùi tim baèng thòt" (Ed 36,26). Lôøi höùa cuûa Thieân Chuùa trôû thaønh hieän thöïc nhôø Ñöùc Gieâ-su, Con Thieân Chuùa, Ngöôøi ñaõ ñi Ñöôøng Traùi Tim ñeå ñeán vôùi con ngöôøi vaø muoân vaät muoân loaøi.
Trong haønh trình traàn theá, Ñöùc Gieâ-su ñaõ chöùng kieán 'traùi tim chai ñaù' cuûa Daân Do-thaùi, cuõng nhö nhöõng ngöôøi thuoäc caùc daân toäc khaùc. Chaúng haïn, thaùnh Maùt-theâu trình thuaät raèng khi Ñöùc Gieâ-su sinh taïi Beâ-lem, coù ba ñaïo só töø Phöông Ñoâng tôùi Gieâ-ru-sa-lem gaëp Heâ-roâ-ñeâ vaø hoûi thaêm veà Ñöùc Gieâ-su, Vua Do-thaùi môùi sinh, thì traùi tim Heâ-roâ-ñeâ ñaõ loaïn nhòp, vì oâng sôï raèng Vua Do-thaùi seõ laät ñoå mình. OÂng ñaõ trieäu taäp caùc thöôïng teá vaø kinh sö ñeå doø hoûi vaø hoï cho bieát laø Ñaáng Ki-toâ sinh taïi Beâ-lem, mieàn Giu-ñeâ. Chuùng ta thaáy raèng nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo Do-thaùi am hieåu Kinh Thaùnh, hoï giôùi thieäu cho Heâ-roâ-ñeâ raèng Vua Do-thaùi sinh taïi Beâ-lem, nhöng traùi tim cuûa hoï khoâng heà lay chuyeån, loøng trí hoï khoâng höôùng veà Thieân Chuùa. Coøn Heâ-roâ-ñeâ, vôùi traùi tim gian aùc, sau khi vôõ moäng vì ba ñaïo só khoâng trôû veà nhö döï tính, oâng ñaõ tìm caùch gieát caùc treû nhoû ôû Beâ-lem vaø vuøng phuï caän vôùi möu tính 'gieát nhaàm hôn boû soùt' vaø hy voïng raèng Vua Do-thaùi môùi sinh cuøng chung soá phaän vôùi nhöõng ñöùa treû xaáu soá ñoù (Mt 2,1-18).
Trong cuoäc ñôøi döông theá, Ñöùc Gieâ-su ñaõ ñi Ñöôøng Traùi Tim ñeå ñeán vôùi taát caû moïi ngöôøi, ñaëc bieät, nhöõng ngöôøi ñau khoå, ngheøo heøn, bò gaït ra beân leà xaõ hoäi. Ngöôøi ñaõ ñi Ñöôøng Traùi Tim ñeán vôùi nhöõng ngöôøi toäi loãi. Ngöôøi ñaõ ñi Ñöôøng Traùi Tim ñeán vôùi nhöõng ngöôøi bò loaïi tröø vì ñònh kieán vaên hoùa, truyeàn thoáng, toân giaùo. Ngöôøi ñaõ ñi Ñöôøng traùi Tim ñeán vôùi muoân daân. Cuoái cuøng, treân thaäp giaù, Traùi Tim Ngöôøi bò ñaâm thaâu, maùu cuøng nöôùc chaûy ra, phaùt sinh nguoàn ôn cöùu ñoä cho taát caû moïi ngöôøi. Nhôø Traùi Tim Ñöùc Gieâ-su, con ngöôøi caûm nhaän ñöôïc tình yeâu cuûa Thieân Chuùa ngay trong haønh trình traàn theá cuûa mình.
Haønh ñoäng ngöôøi lính laáy ñoøng ñaâm caïnh söôøn Ñöùc Gieâ-su xuyeân thaâu Traùi Tim khi Ngöôøi ñaõ cheát treân thaäp giaù gôïi leân trong chuùng ta hình aûnh E-vaø ñöôïc sinh ra töø caïnh söôøn A-ñam. Nhö E-vaø ñöôïc sinh ra töø caïnh söôøn A-ñam, chuùng ta ñöôïc sinh ra töø caïnh söôøn Ñöùc Gieâ-su. Noùi ñuùng hôn, chuùng ta ñöôïc sinh ra töø Traùi Tim Ñöùc Gieâ-su vì löôõi ñoøng ñaâm thaâu traùi tim Ngöôøi. Nhö E-vaø laø meï caùc chuùng sinh trong buoåi ñaàu saùng taïo, chuùng ta laø chuùng sinh trong chöông trình Thieân Chuùa taùi taïo nhôø Ñöùc Gieâ-su, vôùi Traùi Tim bò ñaâm thaâu. E-vaø keát hôïp vôùi A-ñam theá naøo, thì chuùng ta cuõng keát hôïp vôùi Ñöùc Gieâ-su nhö vaäy. Tuy nhieân, söï keát hôïp cuûa chuùng ta vôùi Ñöùc Gieâ-su thì maät thieát vaø troãi vöôït hôn, bôûi vì Ñöùc Gieâ-su thì hôn A-ñam vaø hình aûnh traùi tim thì hôn hình aûnh xöông söôøn. Nhôø Ñöùc Gieâ-su, chuùng ta trôû thaønh con caùi Thieân Chuùa.
Xeùt veà maët theå lyù, Traùi Tim Ñöùc Gieâ-su cuõng nhö traùi tim cuûa moãi ngöôøi chuùng ta. Tuy nhieân, Traùi Tim Ñöùc Gieâ-su chính laø 'Traùi Tim nhaân loaïi cuûa Thieân Chuùa'. Traùi Tim ñoù dieãn taû tình yeâu voâ bieân, tình yeâu voâ ñieàu kieän cuûa Thieân Chuùa ñoái vôùi con ngöôøi. Noùi caùch khaùc, Ngöôøi ñaõ mang laáy traùi tim nhaân loaïi, ñeå yeâu thöông nhaân loaïi baèng tình yeâu cuûa Thieân Chuùa. Ngöôøi ñaõ ñi Ñöôøng Traùi Tim ñeå caûm nhaän bao noãi truaân chuyeân, ñau khoå cuûa con ngöôøi trong moâi tröôøng theá giôùi thuï taïo vaø höôùng daãn con ngöôøi veà vôùi Thieân Chuùa. Töø traùi tim ñeán traùi tim, töø Thieân Chuùa Cha, qua Ñöùc Gieâ-su tôùi nhaân loaïi vaø theo chieàu ngöôïc laïi, moät 'doøng maùu luoân luaân chuyeån', laøm cho con ngöôøi ñöôïc thoâng phaàn söï soáng ñôøi ñôøi cuûa Thieân Chuùa.
Nhôø Ñöôøng Traùi Tim Ñöùc Gieâ-su, chuùng ta seõ khoâng rôi vaøo ñöôøng cuûa ma quæ, theá gian, xaùc thòt. Nhôø Ñöôøng Traùi Tim Ñöùc Gieâ-su, chuùng ta seõ khoâng rôi vaøo ñöôøng cuûa boùng ñeâm, toäi loãi, söï cheát. Nhôø Ñöôøng Traùi Tim Ñöùc Gieâ-su, chuùng ta seõ khoâng rôi vaøo ñöôøng cuûa chuû nghóa töông ñoái, chuû nghóa caù nhaân, chuû nghóa tieâu thuï vaø nhieàu hình thöùc chuû nghóa haï thaáp phaåm giaù con ngöôøi ñang naûy sinh trong theá giôùi ñöông ñaïi. Nhôø Ñöôøng Traùi Tim Ñöùc Gieâ-su, chuùng ta seõ khoâng rôi vaøo ñöôøng cuûa nhöõng gì choùng qua maø theá giôùi ñöông ñaïi coå vuõ, khuyeán khích. Nhôø Ñöôøng Traùi Tim Ñöùc Gieâ-su, chuùng ta seõ gaëp gôõ chính mình caùch ñuùng ñaén nhaát, gaëp gôõ anh chò em mình caùch chaân thaønh nhaát, gaëp gôõ muoân vaät muoân loaøi trong theá giôùi thuï taïo caùch phuø hôïp nhaát. Ñaëc bieät, nhôø Ñöôøng Traùi Tim Ñöùc Gieâ-su, chuùng ta seõ gaëp gôõ Thieân Chuùa caùch thaâm saâu nhaát.
Kinh nghieäm lòch söû cho chuùng ta bieát raèng con ngöôøi qua moïi thôøi ñaïi thöôøng quan taâm ñeán khaû naêng cuûa boä naõo, khaû naêng cuûa tri thöùc, hôn laø khaû naêng cuûa traùi tim. Haäu quaû laø coù nhieàu ngöôøi maéc chöùng beänh 'ñaàu to tim nhoû', caûm thöùc cuûa traùi tim thöôøng vaéng boùng trong caùc töông quan cuûa ñôøi soáng mình. Hoï thöôøng nhaän ñònh, ñaùnh giaù con ngöôøi döïa treân tri thöùc hôn laø traùi tim. Trong thöïc teá, chuùng ta thaáy raèng neáu coù ñöôïc söï hoøa hôïp giöõa tri thöùc vaø traùi tim laø ñieàu toát. Baèng khoâng, khi coù söï xung khaéc naøo ñoù, thì öu tieân phaûi daønh cho traùi tim, nghóa laø ñeå traùi tim leân tieáng, ñeå traùi tim daãn daét, ñeå traùi tim haønh ñoäng, chöù khoâng phaûi laø tri thöùc.
Ngöôøi ta öôùc tính coù khoaûng hôn 6,500 ngoân ngöõ khaùc nhau treân theá giôùi. Söï baát ñoàng ngoân ngöõ laø moät trong nhöõng caûn trôû lôùn cho tieán trình haáp thuï vaên hoùa (enculturation) vaø tieáp bieán vaên hoùa (acculturation) giöõa caùc daân toäc, cuõng nhö nhieàu töông quan khaùc trong ñôøi soáng xaõ hoäi. Nhöõng ngöôøi thoâng dòch taøi ba nhaát cuõng khoâng bao giôø chuyeån taûi caùch troïn veïn nhöõng khaùi nieäm, bieåu töôïng, taäp tuïc töø neàn vaên hoùa naøy sang neàn vaên hoùa khaùc. Theá giôùi coù nhieàu ngoân ngöõ nhö vaäy, tuy nhieân, coù moät thöù ngoân ngöõ chung cho taát caû moïi ngöôøi, ñoù laø 'ngoân ngöõ traùi tim'. Ñaây laø ngoân ngöõ töông giao, noái keát vaø lieân ñôùi. Ngoân ngöõ traùi tim laø ngoân ngöõ tha thöù, bao dung, quaûng ñaïi. Ngoân ngöõ traùi tim laø ngoân ngöõ môû ra, môøi goïi, ñoái thoaïi. Ngoân ngöõ traùi tim laø ngoân ngöõ caûm thöông, hi sinh vaø naâng ñôõ.
Ngoân ngöõ traùi tim trôû thaønh ngoân ngöõ töï nhieân cuûa con ngöôøi. Ngoân ngöõ traùi tim khoâng phaân bieät tuoåi taùc, giaøu ngheøo, sang heøn hay baát cöù tieâu chuaån naøo maø con ngöôøi ñaët ra. Ngoân ngöõ traùi tim laø ngoân ngöõ sieâu vieät moïi bieân giôùi. Phaûi, ngoân ngöõ traùi tim laø ngoân ngöõ maø ai cuõng coù theå 'noùi' hay 'dieãn taû'. Moät ñöùa beù ñang hình thaønh trong loøng meï hay moät ngöôøi caâm ñieác hoaøn toaøn vaãn coù theå caûm nghieäm vaø dieãn taû ngoân ngöõ traùi tim. Tuy nhieân, ñeå ngoân ngöõ traùi tim phaùt huy taùc duïng cao nhaát, moãi ngöôøi caàn luyeän taäp vaø chuaån bò cho mình traùi tim luoân môû ra vaø caûm thoâng vôùi taát caû moïi ngöôøi.
Chuùng ta ai cuõng ít nhieàu kinh nghieäm veà traùi tim chai ñaù cuûa mình vaø chöùng kieán traùi tim chai ñaù nôi nhieàu ngöôøi khaùc. Nhöõng traùi tim chai ñaù tröôùc baát coâng xaõ hoäi. Nhöõng traùi tim chai ñaù tröôùc chuaån möïc luaân thöôøng ñaïo lyù. Nhöõng traùi tim chai ñaù tröôùc noãi ñau khoå cuûa ngöôøi khaùc. Nhöõng traùi tim chai ñaù tröôùc söï thaät vaø söï laønh nôi ngöôøi khaùc. Nguyeân nhaân chính yeáu cuûa traùi tim chai ñaù phaùt xuaát töø söï voâ caûm ñoái vôùi Ñaáng laø Nguyeân UÛy vaø Cuøng Ñích cuûa vaïn vaät, laø Thieân Chuùa Tình Yeâu maø Ñöùc Gieâ-su loan baùo vaø minh chöùng baèng söï hy sinh töø boû, söï ñau khoå, söï cheát vaø phuïc sinh cuûa Ngöôøi.
Tieán trình toaøn caàu hoùa (globalisation) vaø theá giôùi kyõ thuaät soá (the digital world) ñem ñeán nhieàu ñieàu toát ñeïp cho con ngöôøi, ñaëc bieät ñôøi soáng vaät chaát. Tuy nhieân, khi ñôøi soáng vaät chaát cuûa con ngöôøi ñöôïc caûi thieän, cuõng laø luùc chuû nghóa tieâu thuï leân ngoâi vaø daãn tôùi heä luïy nghieâm troïng laø laøm cho traùi tim con ngöôøi bieán daïng. Trong Toâng Huaán Haõy Vui Möøng vaø Hoan Hyû, Ñöùc Thaùnh Cha Phan-xi-coâ khaúng ñònh: "Chuû nghóa tieâu thuï chæ laøm phuø neà traùi tim. Noù coù theå ñem laïi nhöõng laïc thuù nhaát thôøi vaø choùng qua, chöù khoâng phaûi nieàm vui [ñích thöïc]" (Gaudete et Exsultate 128). Theo yù ngaøi, nieàm vui ñích thöïc laø nieàm vui cuûa traùi tim ñöôïc noái keát vôùi Traùi Tim Thieân Chuùa, ñoù laø nieàm vui daâng hieán, nieàm vui trao ban, nieàm vui chia seû.
Ñeå coù ñöôïc nieàm vui ñích thöïc, taát caû chuùng ta ñöôïc môøi goïi bieán ñoåi, vaø caâu hoûi ñaàu tieân laø 'chuùng ta baét ñaàu töø ñaâu?' Thöa, baét ñaàu baèng vieäc bieán ñoåi traùi tim mình. Caâu hoûi thöù hai 'ñaâu laø traùi tim maãu giuùp chuùng ta bieán ñoåi?' Thöa, ñoù laø Traùi Tim Ñöùc Gieâ-su, Traùi Tim bò ñaâm thaâu vì toäi loãi chuùng ta. Khi chuùng ta phaïm toäi, cuõng laø khi chuùng ta ñoùng traùi tim mình laïi tröôùc tình yeâu cuûa Thieân Chuùa ñöôïc dieãn taû nôi Traùi Tim Ñöùc Gieâ-su, caét ñöùt doøng chaûy thoâng truyeàn soáng ñöôïc noái keát qua Traùi tim Ngöôøi. Do ñoù, chuùng ta luoân ñöôïc môøi goïi môû roäng traùi tim mình ñeå ñoùn nhaän söï tha thöù, ñoùn nhaän aân suûng vaø bình an cuûa Thieân Chuùa khoâng ngöøng tuoân chaûy töø Traùi Tim Ñöùc Gieâ-su bò ñaâm thaâu.
Khoâng coù caùch naøo khaùc ñeå traùi tim cuûa chuùng ta luoân ñöôïc khoûe maïnh ngoaøi vieäc ñöôïc noái keát vôùi Traùi Tim Ñöùc Gieâ-su. Hôn nöõa, vieäc noái keát vôùi Traùi Tim Ñöùc Gieâ-su khoâng phaûi laø haønh ñoäng nhaát thôøi hay haønh ñoäng 'moät laàn cho taát caû', maø laø haønh ñoäng luoân maõi, bôûi vì chuùng ta mang thaân phaän yeáu ñuoái moûng doøn vaø bò bao vaây bôûi theá giôùi boùng ñeâm vaø muoân hình thöùc caùm doã. Chuùng ta ñöôïc môøi goïi luoân noái keát vaø taùi noái keát vôùi Traùi Tim Ñöùc Gieâ-su trong cuoäc löõ haønh traàn theá cuûa mình. Khi traùi tim chuùng ta chung nhòp vôùi Traùi Tim Ñöùc Gieâ-su, chuùng ta coù theå vöôït qua nhöõng giôùi haïn cuûa baûn thaân mình. Khi traùi tim chuùng ta chung nhòp vôùi Traùi Tim Ñöùc Gieâ-su, chuùng ta coù ñöôïc khaû naêng môû ra vôùi anh chò em mình, vôùi toaøn theå theá giôùi thuï taïo, ñaëc bieät, môû ra vôùi moâi tröôøng vónh cöûu cuûa Thieân Chuùa.
Ngaém nhìn Traùi Tim Ñöùc Gieâ-su bò ñaâm thaâu, chuùng ta caûm nhaän ñöôïc tình yeâu voâ bôø cuûa Ngöôøi ñoái vôùi moãi ngöôøi chuùng ta. Ngaém nhìn Traùi Tim Ñöùc Gieâ-su bò ñaâm thaâu, chuùng ta caûm nhaän ñöôïc söï khieâm toán, töø boû cuûa Ngöôøi ñoái vôùi moãi ngöôøi chuùng ta. Ngaém nhìn Traùi Tim Ñöùc Gieâ-su bò ñaâm thaâu, chuùng ta caûm nhaän ñöôïc söï ñau khoå cuûa Ngöôøi vì söï soáng vónh cöûu cuûa chuùng ta. Ngaém nhìn Traùi Tim Ñöùc Gieâ-su bò ñaâm thaâu, chuùng ta caûm nhaän ñöôïc söùc naëng cuûa toäi loãi chuùng ta. Ngaém nhìn Traùi Tim Ñöùc Gieâ-su bò ñaâm thaâu, chuùng ta caûm nhaän ñöôïc söï caàn thieát phaûi coäng taùc vôùi Ngöôøi trong moïi bieán coá cuûa cuoäc soáng chuùng ta.
Thaùnh Gioan Kim Khaåu (347-407) noùi raèng "neáu baïn tìm ñöôïc ñöôøng vaøo traùi tim mình, baïn tìm ñöôïc ñöôøng veà trôøi". YÙ cuûa ngaøi laø chuùng ta caøng gaàn vôùi mình bao nhieâu thì chuùng ta caøng gaàn vôùi Thieân Chuùa baáy nhieâu vaø ngöôïc laïi. Khi chuùng ta bieát ñöôïc loøng mình, khi chuùng ta bieát ñöôïc traùi tim mình, cuõng laø khi chuùng ta nhaän ra söï caàn thieát cuûa söùc maïnh tình yeâu Thieân Chuùa, haàu coù theå bieán ñoåi loøng mình, bieán ñoåi traùi tim mình theo thaùnh yù Ngöôøi. Khi chuùng ta bieát ñöôïc loøng mình, khi chuùng ta bieát ñöôïc traùi tim mình, cuõng laø khi chuùng ta nhaän ra söï caàn thieát phaûi luoân trôû veà vôùi Thieân Chuùa. Nhôø vaäy, loøng chuùng ta, traùi tim chuùng ta khoâng ngöøng ñöôïc boài döôõng, tieáp söùc bôûi Traùi Tim Thieân Chuùa.
Kinh nghieäm cuoäc soáng cho chuùng ta thaáy raèng traùi tim theå lyù chuùng ta yeáu, yeáu ñeán noãi chæ caàn moät vaät nhoû cuõng coù theå ñaâm thaâu. Tuy nhieân, noù cuõng raát maïnh, maïnh ñeán noãi baét ñaàu laøm vieäc ngay töø trong loøng meï, cho ñeán khi keát thuùc cuoäc haønh trình döông gian. Töông töï nhö theá, traùi tim taâm linh chuùng ta yeáu, yeáu ñeán noãi chuùng ta deã laøm cho noù trôû neân toái taêm meâ muoäi. Tuy nhieân, noù cuõng raát maïnh, maïnh ñeán noãi giuùp chuùng ta trôû neân con caùi Thieân Chuùa nhôø Ñöùc Gieâ-su. Noù raát maïnh, maïnh ñeán noãi nhôø tin vaøo Ñöùc Gieâ-su, chuùng ta coù theå laøm nhöõng vieäc Ñöùc Gieâ-su laøm, daïy nhöõng ñieàu Ñöùc Gieâ-su daïy, gaëp gôõ nhöõng ngöôøi khaùc nhö Ñöùc Gieâ-su gaëp gôõ vaø yeâu thöông hoï nhö Ñöùc Gieâ-su ñaõ yeâu thöông (Ga 13,34; Ga 14,12).
Con ngöôøi ngaøy caøng quan taâm hôn ñeán theá giôùi töï nhieân, ñaëc bieät, con ngöôøi quan taâm ñeán söùc maïnh cuûa löïc haáp daãn, löïc ñieän töø, löïc haït nhaân. Tuy nhieân, chuùng ta bieát raèng taát caû nhöõng löïc naøy khoâng theå so saùnh vôùi löïc cuûa traùi tim, löïc cuûa tình yeâu, ñöôïc theå hieän trong chöông trình cuûa Thieân Chuùa, nhaát laø Bieán Coá Ñöùc Gieâ-su. Löïc naøy cho pheùp muoân vaät muoân loaøi ñöôïc taïo thaønh töø hö voâ (nothingness). Löïc naøy cho pheùp gaén boù theá giôùi thuï taïo vôùi Ñaáng Saùng Taïo, gaén boù moâi tröôøng nhaân loaïi vôùi Moâi Tröôøng Thieân Chuùa, gaén boù thôøi gian vôùi vónh cöûu, gaén boù höõu haïn vôùi voâ haïn. Ñaëc bieät, löïc naøy cho pheùp gaén boù baûn tính con ngöôøi vôùi baûn tính Thieân Chuùa, gaén boù con ngöôøi toäi loãi vôùi Thieân Chuùa thaùnh thieän. Ñoàng thôøi, löïc naøy cho pheùp gaén boù con ngöôøi hay cheát vôùi Thieân Chuùa haèng soáng. Hôn nöõa, löïc naøy cho pheùp con ngöôøi khoâng ngöøng bieán ñoåi ñeå ngaøy caøng hoaøn thieän hôn trong haønh trình veà vôùi Nöôùc Thieân Chuùa. Kinh nghieäm cuûa hai thaùnh toâng ñoà Gio-an vaø Toâ-ma cho pheùp chuùng ta caûm nghieäm ñöôïc naêng löïc voâ song phaùt xuaát töø Traùi Tim Ñöùc Gieâ-su.
Trong böõa tieäc ly, khi Ñöùc Gieâ-su noùi raèng moät trong caùc moân ñeä seõ phaûn boäi Ngöôøi, Pheâ-roâ ra hieäu cho Gio-an, ñang töïa ñaàu vaøo loøng Ñöùc Gieâ-su, ñeå hoûi xem Ngöôøi muoán noùi veà ai (Ga 13,24). Gio-an ñaõ hoûi vaø bieát ñöôïc Giu-ña Ít-ca-ri-oát laø ngöôøi phaûn boäi. Hình aûnh Gio-an töïa ñaàu vaøo loøng Ñöùc Gieâ-su gôïi leân nhieàu ñieàu quan troïng cho chuùng ta. Khi tai cuûa Gio-an laéng nghe nhòp ñaäp cuûa Traùi Tim Ñöùc Gieâ-su, cuõng laø khi Gio-an caûm nghieäm ñöôïc tình yeâu vaø taâm tö cuûa Ngöôøi nhieàu hôn so vôùi caùc moân ñeä khaùc. Khi töïa ñaàu vaøo loøng Ñöùc Gieâ-su vaø laéng nghe nhòp ñaäp cuûa Traùi Tim Ngöôøi, Gio-an nhaän ra nhieàu maëc khaûi quan troïng vaø ngaøi ñaõ ñeå laïi cho chuùng ta (Ga 13-17). Chaúng haïn, Gio-an trình thuaät veà giôùi raên môùi, giôùi raên yeâu thöông (Ga 13,34); Ñöùc Gieâ-su laø ñöôøng, laø söï thaät vaø laø söï soáng (Ga 14,6); Ñöùc Gieâ-su laø caây nho (Ga 15,1); Ñöùc Gieâ-su laø baïn cuûa caùc moân ñeä, Ngöôøi ñaõ hi sinh maïng soáng vì baïn mình (Ga 15,12-15); maàu nhieäm Chuùa Ba Ngoâi (Ga 14,16; Ga 14,26); söï soáng ñôøi ñôøi (Ga 17,3); söï hieäp nhaát giöõa Ñöùc Gieâ-su vôùi Ñöùc Chuùa Cha vaø caùc moân ñeä (Ga 16,33; Ga 17,24-26).
Nhôø töïa ñaàu vaøo loøng Ñöùc Gieâ-su vaø laéng nghe nhòp ñaäp cuûa traùi tim Ngöôøi, trong cuoäc khoå naïn cuûa Ñöùc Gieâ-su, Gio-an ñaõ khoâng nhö caùc moân ñeä khaùc, ngöôøi thì baùn Ñöùc Gieâ-su, ngöôøi thì choái Ñöùc Gieâ-su, ngöôøi thì boû chaïy. Gio-an ñaõ trung tín vôùi Ngöôøi. Gio-an ñaõ ñi Ñöôøng Thaäp Giaù, cuõng laø Ñöôøng Traùi Tim Ñöùc Gieâ-su. Choã ñöùng cuoái cuøng cuûa Gio-an laø döôùi chaân thaäp giaù Ñöùc Gieâ-su cuøng vôùi Ñöùc Ma-ri-a. Gio-an ñaõ trung tín vôùi Thaày mình ñeán cuøng. Gio-an chöùng kieán ngöôøi lính laáy löôõi ñoøng ñaâm thaâu Traùi Tim Ñöùc Gieâ-su, maùu cuøng nöôùc chaûy ra vaø caûm nghieäm ñöôïc ñænh ñieåm cuûa tình yeâu hieán teá maø Ñöùc Gieâ-su thöïc hieän ñeå cöùu chuoäc nhaân loaïi.
Khi Ñöùc Gieâ-su ñöôïc mai taùng trong moä, ngaøy thöù nhaát trong tuaàn baø Ma-ri-a Maùc-ña-la ra thaêm moä vaø khoâng thaáy Ñöùc Gieâ-su ñoù nöõa, baø veà baùo vôùi Pheâ-roâ vaø Gio-an. Nghe tin, Pheâ-roâ vaø Gio-an chaïy ra moä, Gio-an chaïy nhanh hôn Pheâ-roâ vaø tôùi tröôùc. Gio-an chaïy nhanh hôn Pheâ-roâ khoâng phaûi vì treû hôn, nhöng vì yeâu Ñöùc Gieâ-su nhieàu hôn vaø muoán bieát caøng sôùm caøng toát tình traïng cuûa Thaày mình. Khi tôùi moä, Gio-an döøng laïi vaø nhöôøng cho Pheâ-roâ vaøo tröôùc. Thaáy ngoâi moä troáng vaø nhöõng gì tröôùc maét, Gio-an tin raèng Ñöùc Gieâ-su ñaõ phuïc sinh, trong khi ngöôøi moân ñeä tröôûng Pheâ-roâ vaãn ñang baøng hoaøng, lo laéng, vì nhìn thaáy nhöõng ñieàu voâ lyù theo kinh nghieäm cuûa mình. Nhö vaäy, ai ôû gaàn Traùi Tim Ñöùc Gieâ-su, thì ngöôøi aáy keát hieäp maät thieát vôùi Ngöôøi. Ñoàng thôøi, ngöôøi aáy hieåu ñöôïc caên tính, ñôøi soáng, vaø söù meänh cuûa Ñöùc Gieâ-su hôn nhöõng ngöôøi khaùc.
Ai nhìn thaáy Traùi Tim Ñöùc Gieâ-su, ngöôøi ñoù ñöôïc ñoåi môùi. Toâ-ma, moân ñeä cuûa Ñöùc Gieâ-su, laø ngöôøi ñieån hình. Tin Möøng Ñöùc Gieâ-su Ki-toâ theo thaùnh Gio-an cho chuùng ta bieát raèng khi Ñöùc Gieâ-su soáng laïi vaø hieän ra laàn ñaàu vôùi caùc moân ñeä, Toâ-ma khoâng coù maët. Toâ-ma khoâng tin lôøi caùc moân ñeä thuaät laïi vaø tuyeân boá: "Neáu toâi khoâng thaáy daáu ñinh ôû tay Ngöôøi, neáu toâi khoâng xoû ngoùn tay vaøo loã ñinh vaø khoâng ñaët baøn tay vaøo caïnh söôøn Ngöôøi, toâi chaúng coù tin" (Ga 20,25). Taùm ngaøy sau, Ñöùc Gieâ-su hieän ra laàn nöõa vaø noùi vôùi Toâ-ma: "Ñaët ngoùn tay vaøo ñaây, vaø haõy nhìn xem tay Thaày. Ñöa tay ra maø ñaët vaøo caïnh söôøn Thaày. Ñöøng cöùng loøng nöõa, nhöng haõy tin. OÂng Toâ-ma thöa Ngöôøi: Laïy Chuùa cuûa con, laïy Thieân Chuùa cuûa con!" (Ga 20,27-28). Chuùng ta bieát raèng tôùi thôøi ñieåm naøy trong söù meänh döông theá cuûa Ñöùc Gieâ-su, Pheâ-roâ vaø caùc moân ñeä ñeàu hieåu Ñöùc Gieâ-su laø Ñaáng Ki-toâ, laø Con Thieân Chuùa, laø Ñaáng Thaùnh cuûa Thieân Chuùa, bôûi vì Ñöùc Gieâ-su ñaõ noùi vaø laøm nhöõng coâng vieäc cuûa Thieân Chuùa. Tuy nhieân, tuyeân xöng Ñöùc Gieâ-su laø Thieân Chuùa laïi laø Toâ-ma, chöù khoâng ai khaùc. Nhö vaäy, ngöôøi ñöôïc meänh danh laø nghi ngôø vaø chaäm tin nhaát trong soá caùc moân ñeä Ñöùc Gieâ-su laïi laø ngöôøi dieãn taû maëc khaûi lôùn lao nhaát raèng Ñöùc Gieâ-su khoâng chæ laø Chuùa, maø coøn laø Thieân Chuùa. Nhôø vaø qua Toâ-ma, maàu nhieäm Chuùa Ba Ngoâi baét ñaàu loù raïng nôi coäng ñoaøn Ki-toâ höõu tieân khôûi, vaø vôùi hai Coâng Ñoàng Nicaea (325) vaø Constantinople (381) tín ñieàu Chuùa Ba Ngoâi ñöôïc ñònh tín caùch hoaøn chænh hôn.
Trong Tin Möøng Ñöùc Gieâ-su Ki-toâ theo thaùnh Gio-an, coù ba laàn teân cuûa Toâ-ma xuaát hieän gaén lieàn vôùi nhöõng maëc khaûi quan troïng. Laàn thöù nhaát, Toâ-ma chöùng kieán Ñöùc Gieâ-su laøm cho La-da-roâ ñöôïc hoài sinh sau khi mai taùng trong moä boán ngaøy (Ga 11,1-44). Laàn thöù hai, Toâ-ma ñaët caâu hoûi: "Thöa Thaày, chuùng con khoâng bieát Thaày ñi ñaâu, laøm sao chuùng con bieát ñöôïc ñöôøng?" (Ga 14,5) vaø Ñöùc Gieâ-su traû lôøi: "Chính Thaày laø con ñöôøng, laø söï thaät vaø laø söï soáng" (Ga 14,6). Laàn thöù ba, Toâ-ma nhìn thaáy nhöõng veát thöông cuûa Ñöùc Gieâ-su, ñaëc bieät, ñöôïc Ñöùc Gieâ-su môøi goïi 'ñöa tay ra maø ñaët vaøo caïnh söôøn Thaày', caïnh söôøn nôi löôõi ñoøng ñaâm thaâu traùi tim Ngöôøi. Nhö vaäy, Toâ-ma ñaõ 'nhìn thaáy Traùi Tim Ñöùc Gieâ-su', 'nhìn thaáy tình yeâu Ñöùc Gieâ-su', tình yeâu baèng xöông baèng thòt ñang ñöùng tröôùc maët mình. Khi Ñöùc Gieâ-su traû lôøi 'chính Thaày laø con ñöôøng', nhö caùc moân ñeä khaùc, chaéc raèng Toâ-ma khoâng theå hieåu noåi caâu traû lôøi cuûa Ñöùc Gieâ-su. Tuy nhieân, khi chöùng kieán söï ñau khoå, khi chöùng kieán caùc veát thöông Ñöùc Gieâ-su, ñaëc bieät, khi ñöôïc Ñöùc Gieâ-su môøi goïi ñaët tay vaøo caïnh söôøn, ñaët tay vaøo Traùi Tim Ngöôøi, Toâ-ma ñaõ hieåu ra raèng Ñöôøng cuûa Ñöùc Gieâ-su laø Ñöôøng Traùi Tim.
Toâ-ma dieän kieán Ñöùc Gieâ-su Phuïc Sinh vôùi nhöõng veát thöông coøn in daáu treân thaân theå Ngöôøi, ñieàu ñoù quan troïng. Tuy nhieân, ñieàu quan troïng hôn laø söï dieän kieán Ñöùc Gieâ-su Phuïc Sinh ñaõ troå sinh hoùa traùi toát ñeïp. Chính Traùi Tim Yeâu Thöông cuûa Ñöùc Gieâ-su ñaõ laøm cho traùi tim nghi ngôø, traùi tim thaát voïng, traùi tim yeáu ñuoái cuûa Toâ-ma ñöôïc bieán ñoåi vaø trôû thaønh traùi tim tín thaùc, traùi tim hy voïng, traùi tim maïnh meõ. Toâ-ma ñaõ nhìn thaáy Ñöôøng Traùi Tim Ñöùc Gieâ-su, ñoàng thôøi, nhaän ra söï caàn thieát ñeå loan baùo Ñöôøng Traùi Tim Ngöôøi cho anh chò em ñoàng loaïi. Quaû thaät, ngaøi ñaõ trôû neân söù giaû cuûa Ñöôøng Traùi Tim Ñöùc Gieâ-su trong nhöõng thaùng naêm coøn laïi cuûa cuoäc ñôøi. Töông truyeàn raèng ngaøi ñaõ ra ñi loan baùo Ñöôøng Traùi Tim Ñöùc Gieâ-su taän ñaát nöôùc AÁn Ñoä xa xoâi vaø ñaõ minh chöùng cho Ñöôøng Traùi Tim Ñöùc Gieâ-su baèng chính maïng soáng mình.
Ñöùc Gieâ-su luoân môøi goïi moãi ngöôøi chuùng ta haõy laø nhöõng moân ñeä Ngöôøi yeâu meán. Nhö Gio-an toâng ñoà, chuùng ta haõy neùp mình vaøo loøng Ñöùc Gieâ-su, haõy gheù tai vaøo Traùi Tim Ñöùc Gieâ-su, haõy laéng nghe nhòp ñaäp cuûa Traùi Tim Ngöôøi. Chuùng ta caàu xin Ñöùc Gieâ-su ñieàu chænh nhòp ñaäp traùi tim chuùng ta sao cho hoøa ñieäu vôùi nhòp ñaäp Traùi Tim Ngöôøi. Nhö Toâ-ma, chuùng ta haõy chieâm ngaém nhöõng veát thöông treân thaân theå Ñöùc Gieâ-su, ñaëc bieät, chieâm ngaém Traùi Tim Ngöôøi bò ñaâm thaâu vaø thaân thöa vôùi Ngöôøi: "Laïy Chuùa cuûa con, laïy Thieân Chuùa cuûa con!" (Ga 20,28). Nhôø ñoù, chuùng ta khoâng bao giôø toân thôø Chuùa naøo khaùc ngoaøi Chuùa Gieâ-su vaø khoâng bao giôø toân thôø Thieân Chuùa naøo khaùc ngoaøi Thieân Chuùa Ba Ngoâi maø Chuùa Gieâ-su ñaõ loan baùo vaø laøm chöùng baèng Ñöôøng Traùi Tim Ngöôøi trong haønh trình traàn theá.
WHÑ (01-06-2020)