Tieáng Chuoâng Thaùnh Ñöôøng
(Nhöõng Chia Seû Muïc Vuï vaø Nhöõng Caâu Chuyeän Gôïi YÙ
Suy Tö Vaø Caàu Nguyeän haèng ngaøy)
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
- 106 -
Ñoâi ñieàu taâm söï
vôùi ngöôøi chuûng sinh thôøi ñaïi môùi
Ñoâi ñieàu taâm söï vôùi ngöôøi chuûng sinh thôøi ñaïi môùi.
Aug. Traàn Cao Khaûi
(WHÑ 28-05-2020)
Caùc thaày chuûng sinh thaân meán,
Vöøa qua treân trang web cuûa giaùo phaän Buøi Chu xuaát hieän baøi vieát coù töïa ñeà "Vieát cho ngöôøi Chuûng sinh treû" cuûa taùc giaû Taâm Thaønh [1]. Baøi vieát sau ñoù ñaõ ñöôïc ñaêng treân nhieàu trang Coâng giaùo vaø ñöôïc khaù nhieàu ñoäc giaû xem vaø toû ra raát ñoàng caûm. Rieâng vôùi toâi, baøi vieát naøy cuõng ñaõ gôïi laïi bieát bao kyû nieäm veà ngoâi nhaø chuûng vieän, veà ñôøi soáng chung, veà nhöõng sinh hoaït vaø quaù trình tìm hieåu ôn goïi cuûa chuûng sinh trong nhöõng thaùng naêm daøi hoïc taäp vaø tu luyeän ôû tieåu vaø ñaïi chuûng vieän.
Nhaân dòp naøy, toâi xin göûi ñeán quyù thaày ñoâi ñieàu taâm söï, ñuùc keát töø nhöõng kinh nghieäm soáng ñaïo cuûa moät giaùo daân ñaõ töøng moät thôøi tu hoïc ôû chuûng vieän cuøng vôùi nhöõng suy tö vaø thao thöùc veà ôn goïi linh muïc döôùi goùc nhìn cuûa moät Ki-toâ höõu cöïu chuûng sinh.
Caùc thaày thaân meán,
Ñeà caäp veà linh muïc vaø chöùc linh muïc thì tröôùc nay ñaõ coù raát nhieàu taùc giaû vieát roài, nhöng noùi ñeán chuûng sinh thì ít ngöôøi quan taâm vieát baøi. Baøi "Vieát cho ngöôøi Chuûng sinh treû" maø toâi ñeà caäp treân quaû thöïc laø moät tröôøng hôïp hieám hoi. Do vaäy, nhaân cô hoäi naøy, toâi cuõng mong öôùc ñöôïc goùp tieáng noùi nhoû beù cuûa mình, nhö lôøi taâm söï cuûa moät baäc ñaøn anh ñi tröôùc.
Theo töïa ñeà baøi vieát, toâi goïi caùc thaày laø nhöõng "chuûng sinh thôøi ñaïi môùi" laø vì so vôùi theá heä chuùng toâi caùch ñaây naêm möôi naêm thì caùc thaày ngaøy nay khaùc xa chuùng toâi veà nhieàu maët. Thôøi chuùng toâi khoâng coù internet, khoâng coù ñieän thoaïi di ñoäng, khoâng iphone, ipad, khoâng vi tính, khoâng laptop, khoâng facebook, khoâng coù youtube, khoâng coù live-stream. Phöông tieän di chuyeån laøm gì coù xe tay ga nhö baây giôø. Chuû yeáu laø xe ñaïp, mobilette, velosolex, hoïa laém thì coù suzuki, honda-dame, honda-67, vespa hoaëc lambretta-mini... Giaùo trình hoïc (cours) chuû yeáu ñaùnh maùy vaøo giaáy stencil roài in roneo. Coù trang roõ chöõ, coù trang môø tòt, lem nhem möïc, nhìn vaøo nhö moät röøng chöõ. Ñeán dòp oân thi, oâm caû ñoáng "cua", meät nghæ!
Veà giaûi trí, moät tuaàn caùc thaày ñöôïc xem TV vaøo toái thöù baûy. Caùi TV-thuøng to nhö moät caùi tuû laïnh, ñaåy ra ñaåy vaøo cuõng thaáy meät. Maøn hình to, traéng ñen, caùc chöông trình chuû yeáu laø giaûi trí, xem cho vui vaäy. Thænh thoaûng vaøo dòp ñaëc bieät môùi ñöôïc xem xi-neâ (cineù) vôùi phim nhöïa 16 ly. Maëc duø aâm thanh reø reø, hình aûnh caø giöït, nhöng caùc buoåi toái chieáu phim ñeàu haáp daãn nhieàu ngöôøi xem. Nghó laïi maø chæ bieát thoát leân, "OÂi moät thôøi ñeå nhôù, moät thôøi ñeå queân!".
Caùc thaày quyù meán,
Toâi nghó raèng duø thôøi buoåi theá naøo chaêng nöõa thì caùi chính yeáu vaãn laø tu hoïc, tu luyeän ñeå trôû thaønh linh muïc cuûa Chuùa, linh muïc nhö loøng Chuùa mong öôùc vaø nhö Hoäi thaùnh kyø voïng. Ngaøy nay, vôùi nhöõng tieán boä vöôït baäc cuûa khoa hoïc, kyõ thuaät, ñeå giöõ ñöôïc cung caùch vaø phaåm chaát cuûa moät ngöôøi theo Chuùa, chuùng ta phaûi khoân ngoan, saùng suoát vaø coù baûn laõnh thaät vöõng chaéc.
Toâi xin nhaéc laïi maáy doøng môû ñaàu baøi vieát coù töïa ñeà "Hieán thaân hay tieán thaân" cuûa taùc giaû Anmai, nhö sau:
Giöõa caùi xaõ hoäi phaùt trieån toät baäc veà kinh teá, vaên hoùa, xaõ hoäi quaû laø ñieàu raát toát cho moïi ngöôøi nhöng chính caùi söï phaùt trieån ñaáy ñoâi khi voâ tình laïi trôû neân raøo caûn, trôû neân caùi khoù cho ñôøi tu ngaøy nay.
Cuõng nhö ñoàng tieàn, vaán ñeà hieán thaân trong ñôøi soáng tu trì cuõng coù hai maët. Neáu khoâng kheùo ta seõ nhaàm laãn vôùi caùi muïc ñích cuõng nhö yù nghóa tinh tuyeàn cao ñeïp cuûa noù.
Do aûnh höôûng cuûa xaõ hoäi ñeå roài baát cöù moät vaán ñeà naøo ñoù trong xaõ hoäi cuõng bò taùc ñoäng, cuõng bò bieán daïng theo. Con ngöôøi soáng trong xaõ hoäi chaéc chaén laø nhaân toá chòu taùc ñoäng moät caùch tröïc tieáp cuûa neàn vaên hoùa, chính trò, toân giaùo, kinh teá cuûa xaõ hoäi maø mình ñang soáng. Vôùi neùt ñaëc thuø rieâng bieät, hieám coù cuûa Vieät Nam trong nhieàu bieán ñoäng xaõ hoäi ñaõ gaây khoâng ít taùc ñoäng nôi con ngöôøi. Chæ taïm xeùt vaán ñeà hieán thaân trong ñôøi soáng ôn goïi thoâi thì ta seõ thaáy noù coù moät taùc ñoäng heát söùc laø kinh khuûng. [2]
Quaû thöïc, nhieàu ngöôøi cho raèng vieäc tu trì ngaøy nay khoù hôn thôøi xöa nhieàu. Maëc duø ngaøy nay cuoäc soáng ñaày ñuû, deã daõi côûi môû hôn, coù nhieàu phöông tieän hieän ñaïi hôn, nhöng ngöôøi tu haønh deã coù nguy cô sa ñaø vaøo loái soáng thöïc duïng, tuïc hoùa, khoâng coøn phaân ñònh ñaâu laø caùi chính, ñaâu laø ñieàu phuï thuoäc trong ñôøi soáng tu trì.
Chuùng ta bieát raèng, linh muïc khoâng phaûi laø moät ngheà, caøng khoâng phaûi laø moät dòch vuï ñeå kieám tieàn vaø tieán thaân. Ñoù laø moät ôn goïi vaø ôn hueä nhöng khoâng vaø laø moät söù vuï daán thaân, nhaèm phuïc vuï Chuùa vaø Hoäi thaùnh cuûa Ngaøi.
Saéc leänh veà chöùc vuï vaø ñôøi soáng caùc linh muïc (Presbyterorum Ordinis) ñaõ noùi veà nhöõng ñoøi hoûi cuûa thöøa taùc vuï Linh muïc: "Thöïc haønh vieäc khoå cheá rieâng bieät cuûa vò chaên daét caùc linh hoàn, töø boû nhöõng tieän nghi rieâng, khoâng tìm kieám tö lôïi nhöng tìm lôïi ích cho nhieàu ngöôøi ñeå hoï ñöôïc cöùu roãi".
Trong baøi töïa "Linh Muïc, ngöôøi laø ai?", Ñöùc Giaùm Muïc Pheâroâ Nguyeãn Soaïn, giaùo phaän Qui Nhôn ñaõ vieát nhö sau: "Nhöõng tieâu chuaån ñöôïc ñöa ra cho caùc linh muïc xöa nay laø: Thaùnh thieän, nhieät thaønh, trôû neân muoái ñaát ñeøn ñôøi, hoaøn toaøn queân mình trong söù vuï, baát chaáp khoù khaên, hoaït ñoäng haêng say döôùi nhieàu hình thöùc khaùc nhau ñeå môû mang Nöôùc Chuùa, neâu göông nhaân ñöùc, chaêm lo cho con chieân caû tinh thaàn laãn vaät chaát. Muoán ñaït ñöôïc nhöõng tieâu chuaån aáy, linh muïc caàn phaûi töï huaán luyeän mình quaûng ñaïi, nhieät thaønh, noäi taâm saâu saéc, soáng giaûn dò, phuïc vuï taän tình, saün saøng ñoái thoaïi khoâng ñònh kieán..." [3]
Töø nhöõng giaùo huaán treân, toâi coù maáy gôïi yù sau xin chia seû cuøng quyù thaày, coi ñoù nhö laø nhöõng lôøi taâm huyeát thaân tình nhaát. Xin ñeà caäp ñeán boán vaán ñeà: 1- Taäp trung ñôøi soáng noäi taâm; 2- Thöïc taäp neáp soáng muïc töû; 3- Trau doài phaåm chaát laõnh ñaïo; 4- Quan taâm öùng xöû nhaân baûn.
1- Taäp trung ñôøi soáng noäi taâm
Ñaây laø öu tieân soá moät cuûa ñôøi soáng tu trì. Chaéc chaén trong chuûng vieän, caùc cha giaùo thöôøng xuyeân nhaéc nhôû nhieàu ñeán ñôøi soáng noäi taâm, vì khi chuùng ta soáng lô laø, höôùng ngoaïi nhieàu, chuùng ta seõ xa daàn Chuùa, khoâng thöïc taâm soáng Lôøi Chuùa, khoâng quan taâm ñeán giaùo huaán cuûa Hoäi thaùnh. Töø ñoù, ñôøi soáng ñöùc tin seõ trôû neân caèn coãi vaø nhaït nheõo.
Caùch ñaây hôn hai naêm, ngaøy 13-4-2018, trong dòp gheù thaêm vaø ban huaán töø cho caùc chuûng sinh thuoäc Ñaïi Chuûng Vieän Ñöùc Meï Voâ Nhieãm Buøi Chu nhaân dòp tónh taâm thaùng, Ñöùc cha Giuse Vuõ Vaên Thieân, nay laø Toång Giaùm Muïc Haø Noäi, ñaõ coù baøi huaán ñöùc ñaëc bieät veà ñôøi soáng noäi taâm. Trong baøi huaán töø naøy, coù ñoaïn ngaøi noùi:
"Trong xaõ hoäi vaät chaát baõo hoøa, con ngöôøi ta caûm thaáy ñaày ñuû, duø ngheøo thì vaãn ngheøo, nhöng soáng loái soáng cuûa ngöôøi giaøu, xu theá höôûng thuï nhieàu hôn. Nhieàu baïn treû laáy höôûng thuï laøm tieâu chuaån chính. Khi con ngöôøi caûm thaáy ñaày ñuû vaø baõo hoøa trong moïi laõnh vöïc vaø tình traïng xaõ hoäi nhö theá, ngöôøi ta khoâng ñeå yù ñeán ñôøi soáng noäi taâm, maø ñeå yù ñeán nhöõng gì noåi beà ngoaøi, do ñoù daãn ñeán caùc heä luïy:
- Kieán thöùc, thoaû maõn vôùi thöïc taïi, khoâng hoïc theâm ñöôïc gì.
- Caùc moái moái töông quan bò ñoùng baêng.
- Ñôøi soáng ñöùc tin troáng roãng vaø ñôn ñieäu.
- Söù vuï truyeàn giaùo, coi nhö ñuû khoâng caàn nöõa.
Khi caûm thaáy ñaày ñuû thì chuùng ta chaúng caàn gì nöõa, khoâng hoïc hoûi theâm, ñôøi soáng troáng roãng, ñôøi soáng ñöùc tin troáng roãng, khoâng caàu nguyeän nöõa, ñi tìm nieàm vui ôû choã naøy choã khaùc, maø khoâng tìm thaáy nieàm vui trong ñôøi soáng noäi taâm, trong söï keát hôïp vôùi Chuùa, trong söï daán thaân phuïc vuï trong vieäc hoïc hoûi vaø suy nieäm Lôøi Chuùa; thì ñöông nhieân seõ tìm nieàm vui ôû nhöõng choã noù thuoäc veà theá gian nhö nieàm vui ôû röôïu cheø, tìm nieàm vui ôû nhöõng thöù chaúng lieân quan gì ñeán ñôøi soáng ñöùc tin, tìm nieàm vui ôû vieäc chôi caây, chôi xe, nuoâi nhöõng ñoäng vaät quyù hieám vaø nhieàu thöù khaùc. Ñoù laø nhöõng heä luî do ñôøi soáng noäi taâm khoâng coù.
Vì theá, chuùng ta laø chuûng sinh, öùng sinh linh muïc, ngöôøi cöû haønh phuïng vuï, giaùo daân laø ngöôøi tham gia. Neáu khoâng coù ñôøi soáng noäi taâm, thì taát caû chæ laø nhöõng vieäc laøm hôøi hôït beân ngoaøi vaø khoâng ñem laïi ích lôïi gì. Noù gioáng nhö moät söï kieän vaên hoaù ngoaøi ñôøi, ngöôøi ta chuù yù ñeán vieäc loâi keùo ngöôøi khaùc ñeán thaät ñoâng, thaät vui ñeå kinh doanh lôïi nhuaän." [4]
Ñaëc bieät khi noùi ñeán ñôøi soáng noäi taâm, ta phaûi nhaéc ñeán taàm quan troïng cuûa vieäc caàu nguyeän. Thöïc vaäy, ñôøi soáng caàu nguyeän laø baûo chöùng giuùp ngöôøi linh muïc vöôït qua thaùch ñoá trong ñôøi soáng vaø söù vuï.
Moät linh muïc trong baøi vieát töïa "Moät thoaùng suy tö veà hình aûnh ngöôøi linh muïc trong thôøi ñaïi hoâm nay" ñaõ chia seû kinh nghieäm veà caàu nguyeän, nhö sau:
"Khi nhìn vaøo ñôøi soáng linh muïc ngaøy hoâm nay, ta nhaän thaáy moät trong nhöõng nguyeân do khieán moät soá linh muïc thaát baïi caùch naøy hay caùch khaùc trong ñôøi soáng muïc vuï, ña phaàn laø do thieáu caàu nguyeän hoaëc beâ treã trong vieäc caàu nguyeän. Taïi sao laïi nhö theá? Coù leõ nguyeân nhaân noäi taïi cuûa vieäc thieáu caàu nguyeän laø do "thieáu chieàu kích noäi taâm vôùi Chuùa", moïi coâng vieäc muïc vuï "bò" dieãn ra theo kieåu moät coâng chöùc: laøm cho ñöôïc, cho xong, cho hay# maø queân hay xem nheï phaûi thoåi vaøo ñoù moät "loøng yeâu meán, vaø mong cöùu roãi caùc linh hoàn". Vì vaäy, ñeå coù theå soáng "laø ngöôøi cuûa moïi ngöôøi" moät caùch thöïc thuï, ñoøi hoûi ngöôøi linh muïc phaûi can ñaûm vöôït qua nhöõng haáp löïc cuûa theá gian, coi taát caû nhöõng thöù ñoù nhö laø nhöõng phöông tieän thöù yeáu naâng böôùc cho "böôùc chaân ngöôøi rao giaûng Tin Möøng". [5]
2- Thöïc taäp neáp soáng muïc töû
Ngay khi böôùc chaân vaøo chuûng vieän, chaéc chaén caùc chuûng sinh ñaõ ñònh höôùng cho mình con ñöôøng tu trì nhö theá naøo, ñaõ quyeát taâm choïn Chuùa Ki-toâ Muïc Töû laøm thaàn töôïng cuûa ñôøi mình. Khi choïn vaø goïi caùc moân ñeä, Chuùa Gieâ-su ñaõ noùi roõ raøng "Caùc anh haõy theo toâi..." (Mt 4, 19). Ngaøi khoâng baûo caùc oâng phaûi ñi theo ngöôøi naøy ngöôøi kia hay chaïy theo moät giaùo thuyeát, thaàn töôïng naøo.
Do vaäy, Chuùa Ki-toâ Muïc Töû laø khuoân maãu ñích thöïc cho nhöõng ai theo Ngaøi. Khi coøn laø chuûng sinh, chuùng ta coù raát nhieàu thôøi gian ñeå thöïc taäp neáp soáng muïc töû.
Ngaøy nay, neáu coù ai ñoù ñaët caâu hoûi raèng, quyù vò mong öôùc gì nôi caùc vò muïc töû trong Hoäi thaùnh, thì chaéc chaén caâu traû lôøi seõ laø mong öôùc caùc ngaøi laø moät "Alter Christus", töùc laø moät Ñöùc Ki-toâ khaùc. Ñieàu mong öôùc xem ra ñôn giaûn, truyeàn thoáng nhöng laïi laø caên coát nhaát. Kitoâ-höõu kyø voïng caùc muïc töû cuûa mình phaûn aùnh moät caùch ñaäm neùt chaân dung Ñöùc Gieâ-su Muïc Töû, thoâng qua taám loøng nhaân haäu vaø söï khieâm toán.
Tröôùc heát, chuùng ta mong ñôïi nôi vò muïc töû moät taám loøng nhaân haäu.
Thöïc vaäy, khoâng coù gì loâi cuoán ngöôøi khaùc ñeán vôùi mình baèng chính söï nhaân aùi bao dung xuaát phaùt töø traùi tim muïc töû. Laø ngöôøi laõnh ñaïo coäng ñoaøn, ngöôøi muïc töû coù raát nhieàu cô hoäi ñeå thöïc thi lôøi daïy cuûa Chuùa "Anh em haõy mang laáy aùch cuûa toâi, vaø haõy hoïc vôùi toâi, vì toâi coù loøng hieàn haäu vaø khieâm nhöôøng. Taâm hoàn anh em seõ ñöôïc nghæ ngôi boài döôõng. Vì aùch toâi eâm aùi, vaø gaùnh toâi nheï nhaøng". (Mt, 11, 29-30); "Anh em haõy coù loøng nhaân töø, nhö Cha anh em laø Ñaáng nhaân töø" (Lc 6, 36).
Nhaân töø trong giao tieáp. Nhaân töø trong giaûng daïy. Nhaân töø trong vieäc cöû haønh caùc nghi thöùc vaø Phuïng vuï thaùnh. Nhaân töø trong vieäc höôùng daãn caùc lôùp giaùo lyù, trong tieáp xuùc vôùi caùc hoäi-ñoaøn-nhoùm cuûa xöù ñaïo, trong vieäc toå chöùc vaø ñieàu haønh caùc sinh hoaït muïc vuï vv. Coù theå noùi, phaåm chaát nhaân haäu cuûa muïc töû laø ñieåm son tuyeät vôøi nhaát nhôø ñoù caùc tín höõu thaáy ñöôïc hình aûnh Chuùa Ki-toâ muïc töû dòu hieàn trong baûn thaân caùc ngaøi.
Ñöùc tính khieâm nhöôøng laø ñöùc tính keá tieáp ñöôïc mong ñôïi nôi vò muïc töû.
Moïi nôi moïi thôøi, ña phaàn ngöôøi tín höõu naøo cuõng coù thoùi quen kính troïng vò ñaïi dieän cuûa Chuùa. Moät vaøi tröôøng hôïp xaûy ra hieän töôïng "thaàn töôïng hoùa" hay "thaàn thaùnh hoùa" caùc muïc töû. Chính vì lí do ñoù, caùc muïc töû trong Hoäi thaùnh raát deã bò caùm doã trôû neân ít khieâm toán hôn laø mong ñôïi...Muïc töû caøng khieâm toán giaùo daân caøng yeâu kính, meán thöông. Muïc töû caøng haï mình giaùo daân caøng kính troïng vaø suy phuïc caùc ngaøi. Nhö Chuùa ñaõ leân tieáng: "Ai muoán laøm ñaàu anh em thì phaûi laøm ñaày tôù moïi ngöôøi. Vì Con Ngöôøi ñeán khoâng phaûi ñeå ñöôïc ngöôøi ta phuïc vuï, nhöng laø ñeå phuïc vuï, vaø hieán maïng soáng laøm giaù chuoäc muoân ngöôøi" (Mc 10, 44-45).
Xin caùc thaày löu yù ñieàu naøy laø giaùo daân ngaøy nay ñeàu toû ra quyù meán linh muïc hieàn hoøa nhaân aùi hôn laø linh muïc thoâng thaùi, khaâm phuïc linh muïc soáng ngheøo hôn laø linh muïc ñieån trai giaøu coù, gaàn guõi thaân tình vôùi linh muïc khieâm toán hôn laø linh muïc gioûi giang hoaït baùt.
3- Trau doài phaåm chaát laõnh ñaïo
Moät trong caùc muïc tieâu chính yeáu trong vieäc ñaøo taïo caùc chuûng sinh seõ laø ñaøo luyeän neân nhöõng nhaø laõnh ñaïo. Laõnh ñaïo coäng ñoaøn, laõnh ñaïo hoäi-ñoaøn-nhoùm. Ngöôøi laõnh ñaïo luoân laø moät taám göông ñeå moïi ngöôøi nhìn vaøo maø hoïc hoûi, quy chieáu. Ngöôøi laõnh ñaïo cuõng laø nhöõng chöùng nhaân soáng ñoäng. ÑTC Phao-loâ VI ñaõ noùi: "Ngöôøi thôøi nay tin vaøo nhöõng chöùng nhaân hôn laø thaày daïy".
Nhöng chuùng ta khoâng theå quan nieäm theo kieåu theá gian, laõnh ñaïo laø ñöùng treân ra leänh, laø chæ tay naêm ngoùn, laø haïch saùch, laø leân aùn, laø quaùt maéng, laø coi thöôøng ngöôøi khaùc. Ñoù laø moät "teä naïn" maø ngaøy nay khoâng khoù ñeå chöùng minh.
Ñöùc Giaùm Muïc Anphong Nguyeãn Höõu Long giaùo phaän Vinh tröôùc ñaây töøng coù dòp noùi: "Nguy cô cuûa linh muïc laø ñöôïc giaùo daân quyù meán thaùi quaù, coi linh muïc nhö Chuùa: "Cha noùi laø Chuùa noùi", "Ai vaâng lôøi cha laø vaâng lôøi Chuùa", muoán chaøo cha thì phaûi "xin pheùp laïy cha!". Ñieàu ñoù deã khieán linh muïc queân maát söï doøn moûng, yeáu ñuoái, baát xöùng cuûa mình. Ñoù ñaây, thænh thoaûng, ñaõ coù nhöõng lôøi bình phaåm linh muïc naøy haùch dòch, cha kia aên noùi linh tinh, loái soáng khoâng phuø hôïp. Moät phaàn loãi, phaûi nhaän raèng do giaùo daân ñaõ quaù ñeà cao linh muïc. Xin ñöøng naâng linh muïc leân cao quaù, ñeå roài thaát voïng khi thaáy linh muïc khoâng ñöôïc nhö mình mong ñôïi". [6]
Laõnh ñaïo theo loøng mong öôùc cuûa Chuùa vaø tinh thaàn cuûa Tin Möøng, laø phuïc vuï heát mình, laø laéng nghe chaêm chuù, laø hoøa ñoàng côûi môû. Trong Hoäi thaùnh, ngöôøi coù quyeàn cao chöùc troïng laø ngöôøi phuïc vuï. "Quyeàn haønh ñích thöïc laø phuïc vuï, nhö Chuùa Gieâ-su ñaõ phuïc vuï. Ngöôøi vó ñaïi nhaát laø ngöôøi phuïc vuï nhieàu nhaát".
Trong baøi giaûng Chuùa nhaät 18-10-2015, khi suy nieäm baøi Tin Möøng Mc 10, 33-40, Ñöùc Thaùnh Cha Phan-xi-coâ noùi nhö sau: "Chuùa Gieâsu môøi goïi chuùng ta haõy thay ñoåi naõo traïng vaø ñi töø söï ham hoá quyeàn haønh ñeán nieàm vui ñöôïc aån mình vaø phuïc vuï; loaïi tröø baûn naêng thoáng trò ngöôøi khaùc vaø thöïc thi nhaân ñöùc khieâm toán. Chuùa Gieâsu chuû yeáu thi haønh moät chöùc linh muïc thöông xoùt vaø caûm thoâng... Vinh quang cuûa Ngöôøi khoâng phaûi laø laø thöù vinh quang tham voïng hoaëc khao khaùt thoáng trò, nhöng laø vinh quang ñöôïc yeâu meán con ngöôøi, ñaûm nhaän vaø chia seû yeáu ñuoái cuûa hoï vaø ban cho hoï ôn thaùnh chöõa laønh, thaùp tuøng haønh trình saàu muoän cuûa hoï vôùi loøng dòu daøng voâ bieân".
Ñoái vôùi Ñöùc Thaùnh Cha Phan-xi-coâ, ñieàu haønh khoâng phaûi laø ra leänh, maø laø phaûi laéng nghe, xaây döïng söï ñoàng thuaän, giaûi quyeát khoù khaên baèng caùch daønh thôøi giôø löôïng giaù vaán ñeà thaät chín chaén. Haønh xöû quyeàn bính coù nghóa laø phaûi laøm cho nhöõng ngöôøi quanh mình ñöôïc lôùn leân, chöù khoâng phaûi laø muùa maùy chieác gaäy quyeàn löïc.
Trong vieäc caûi toå Giaùo hoäi, Ñöùc Thaùnh Cha Phan-xi-coâ thuùc ñaåy haøng giaùo só traùnh rôi vaøo chuû nghóa baøn giaáy, traùnh laïm duïng nhöõng giaûi phaùp kyû luaät, traùnh "laáy laïi nhöõng kieåu soáng hay nhöõng hình thöùc loãi thôøi, nhöõng hình thöùc khoâng coù khaû naêng trôû thaønh daáu chæ ngay caû veà maët vaên hoùa". Ngaøi khoâng muoán haøng giaùo só rôi vaøo caùm doã bieán söù ñieäp Tin Möøng thaønh moät yù thöùc heä hay ñieàu haønh giaùo xöù theo caùch ñoäc ñoaùn. Ngaøi ñaët caâu hoûi raèng, chuùng ta, giaùm muïc vaø linh muïc, coù daønh cho giaùo daân moät söï töï do chính ñaùng khoâng, "chuùng ta coù giuùp ñôõ hoï vaø ñoàng haønh vôùi hoï, boû ñi moïi caùm doã can thieäp vaø baét hoï leä thuoäc quaù ñaùng khoâng?". [7]
4- Quan taâm öùng xöû nhaân baûn
Ñieåm cuoái cuøng toâi muoán taâm söï vôùi quyù thaày, ñoù laø haõy quan taâm ñeán vieäc öùng xöû nhaân baûn trong ñôøi thöôøng ngaøy. Nhieàu giaùo daân phaøn naøn raèng, moät chuûng sinh khi coøn laø chuù döï tu thì vui veû, côûi môû, leã pheùp, nhöng khi ñaõ gia nhaäp chuûng vieän maëc aùo doøng roài, thì coù veû xa caùch, laïnh nhaït... vaø sau naøy khi ñaõ thuï phong linh muïc roài, thì "nhìn ngöôøi baèng nöûa con maét!". Chuùng ta caàn nhìn laïi chính mình ñeå ñieàu chænh, ñeå söûa sai vaø ñeå canh taân ñoåi môùi.
Trong baøi vieát coù töïa ñeà "Tính nhaân baûn trong caùch haønh xöû cuûa linh muïc", linh muïc Ñoã Xuaân Queá OP ñaõ vieát nhö sau: "ÔÛ chuûng vieän caùc chuûng sinh ñöôïc hoïc haønh nhieàu thöù vaø huaán luyeän khaù ñaày ñuû veà ñöôøng ñaïo ñöùc, nhöng coù moät maët xem ra ít ñöôïc ñeå yù vaø coi troïng, ñoù laø tính nhaân baûn. Nhaân baûn laø laáy con ngöôøi laøm goác trong caùch giao tieáp ñoái xöû, nghóa laø troïng kính ngöôøi ta, khi noùi naêng, gaëp gôõ, duø ngöôøi ta ôû caáp baäc naøo, coù hoïc hay khoâng coù hoïc, giaøu sang hay ngheøo heøn, Coâng giaùo hay ngoaøi Coâng giaùo, hay noùi khaùc ñi, tính nhaân baûn laø caùch ñoái xöû sao cho coù tình ngöôøi vaø tính ngöôøi..." [8]
Duø laø thaày chuûng sinh, duø laø linh muïc, chuùng ta vaãn laø nhöõng con ngöôøi bình thöôøng nhö bao ngöôøi khaùc. Chuùa choïn chuùng ta khoâng phaûi vì chuùng ta troåi vöôït hôn ngöôøi khaùc, nhöng do loøng yeâu meán cuûa Ngaøi. Do ñoù, trong öùng xöû giao tieáp thöôøng ngaøy, chuùng ta haõy soáng hoøa ñoàng, côûi môû, khieâm toán, ñöøng taùch mình ra khoûi "quaàn chuùng" vì lyù do mình laø ñaáng baäc tu trì, vì mình coù chöùc thaùnh, vì mình coù quyeàn haønh ban phaùt naøy noï. Haõy laø moät "ñòa chæ thaân thöông" ñeå moïi ngöôøi tìm ñeán mình.
Cha Andrew Greeley, moät taùc giaû vieát saùch vaø moät nhaø xaõ hoäi hoïc ñaõ ñònh nghóa: "Linh muïc laø ngöôøi ñeå ngöôøi ta tìm ñeán". Ñieàu ñoù cuõng coù theå hieåu ñöôïc laø muïc töû trôû neân choán nöông töïa, neân nôi nöông naùu cuûa tín höõu. Coäng ñoaøn tìm ñeán muïc töû cuûa hoï laø ñeå ñöôïc noùi tieáng noùi cuûa chieân vôùi chuû chaên, ñöôïc giaõi baøy taâm söï, ñöôïc khuyeân giaûi, ñöôïc traán an vv. Söï thaát voïng lôùn nhaát cuûa ngöôøi giaùo daân ñoái vôùi vò muïc töû cuûa hoï laø khi tieáng noùi cuûa hoï khoâng coøn ñöôïc nghe nöõa. Luùc ñoù giöõa chieân vaø chuû chieân nhö coù moät böùc töôøng ngaên caùch voâ hình naøo ñoù, vaø moái töông quan "ta bieát chieân ta vaø chieân ta bieát ta" khoâng coøn yù nghóa gì nöõa!
Quyù thaày thaân meán,
Ñeå keát thuùc, toâi xin chia seû trích ñoaïn baøi giaûng tónh taâm caùc linh muïc giaùo phaän Ñaølaït thaùng 2-2009 cuûa Ñöùc Toång Giaùm Muïc Giuse Nguyeãn Chí Linh, nhö sau: "... 'Ta ñeán ñeå cho theá gian ñöôïc soáng vaø ñöôïc soáng doài daøo'. Ñoù laø ñieàu Chuùa Gieâsu ñaõ theå hieän trong cuoäc soáng taïi theá cuûa ngaøi. Ñoù cuõng laø ñieàu baèng moïi giaù chuùng ta phaûi ñaït ñöôïc trong ñôøi linh muïc cuûa chuùng ta. Söï coù maët cuûa vò linh muïc trong ñôøi giaùo daân coù khi ñaõ ñuïc khoeùt nhöõng loã hoång quaù lôùn. Caàn phaûi laøm theá naøo ñeå söï coù maët cuûa linh muïc trong ñôøi giaùo daân laø moät caùi gì tích cöïc: laøm cho hoï ñöôïc soáng vaø ñöôïc soáng doài daøo hôn. Coù theå noùi khoâng quaù ñaùng raèng phaûi thöông giaùo daân môùi laø cha xöù. Khoâng thöông daân khoâng phaûi laø linh muïc, khoâng phaûi laø cha xöù. Ngöôøi giaùo daân saün saøng chaâm chöôùc cho linh muïc ngay caû khi caùc ngaøi maéc phaûi nhöõng loãi laàm nghieâm troïng, mieãn laø hoï thaáy linh muïc yeâu thöông hoï. Yeâu thöông giaùo daân phaûi laø moät phaûn xaï töï ñoäng cuûa linh muïc. Ñoù laø caùch hieäu quaû nhaát ñeå chuùng ta theå hieän tinh thaàn cuûa Chuùa Gieâsu cöùu theá" ./.
- - - - - - - - -
[1] Taâm Thaønh, Vieát cho ngöôøi Chuûng sinh treû, taïi http://gpbuichu.org/news/TU-LIEU/viet-cho-nguoi-chung-sinh-tre-9952.html, (truy caäp 05-2020)
[2] Lm. Anmai,CSrR, "Hieán thaân hay tieán thaân", ngaøy 1-10-2018, taïi https://giaophanlangson.org/news/chia-se-ve-su-vu-linh-muc/hien-than-hay-tien-than-1188.html (truy caäp 05-2020)
[3] ÑGM Pheâroâ Nguyeãn Soaïn, "Linh Muïc, ngöôøi laø ai?", ngaøy 28-02-2005, taïi http://www.simonhoadalat.com/HOCHOI/NamThanh/LinhMuc/07LinhMucLaAi.htm, (truy caäp 05-2020)
[4] Ñöùc Cha Giuse Vuõ Vaên Thieân thaêm vaø huaán töø cho caùc chuûng sinh ÑCV Buøi Chu, ngaøy 16-04-2018, taïi https://www.hdgmvietnam.com/chi-tiet/duc-cha-giuse-vu-van-thien-tham-va-huan-tu-cho-cac-chung-sinh-dcv-bui-chu-32290 (truy caäp 05-2020)
[5] Linh muïc Giuse Phaïm Sôn Laâm, "Moät thoaùng suy tö veà hình aûnh ngöôøi linh muïc trong thôøi ñaïi hoâm nay", thaùng 01-2019, taïi http://www.simonhoadalat.com/giaoducgd/SuyTu/201NguoiLinhMuc.htm, (truy caäp 05-2020)
[6] Gm. Anphong Nguyeãn Höõu Long, Linh muïc Vieät Nam hoâm nay ñang trong côn loác töï do coù phaàn khoâng laønh maïnh, ngaøy 24/11/2016, taïi http://vanhoaconggiao.com/linh-muc-viet-nam-hom-nay-dang-trong-con-loc-tu-do-co-phan-khong-lanh-manh/, (truy caäp 05-2020)
[7] Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ, khuoân maët ngöôøi linh muïc hoâm nay, 2014, http://Www.Simonhoadalat.Com/Giaoducgd/Tuduc/179dtcphanxico.Htm, (truy caäp 05-2020)
[8] Lm. Anreâ Ñoã Xuaân Queá, OP, Ñeán maø nghe toâi keå, baøi "Tính nhaân baûn trong caùch haønh xöû cuûa linh muïc", trang 264