Chöùng Nhaân Hy Voïng
(Caùc Baøi Giaûng Tónh Taâm
cuûa Ñöùc Hoàng Y Phanxicoâ Xavieâ Nguyeãn Vaên Thuaän
cho Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II vaø Giaùo Trieàu Roâma)
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
- 19 -
Baøi Suy Nieäm thöù möôøi chín
Haõy Nhaän Laõnh Chuùa Thaùnh Thaàn
Ñeå canh taân boä maët traùi ñaát
Toâi ñaõ thaáy Chuùa Thaùnh Thaàn laø "maïch haèng soáng, laø löûa chaùy, laø tình yeâu" trong caùc Giaùo Hoaøng cuûa theá kyû XX.
Caùch ñaây vaøi naêm, treân ñaøi truyeàn hình Phaùp, Ñöùc Hoàng Y Jean Marie Lustiger, Toång giaùm muïc Paris, ñaõ ñöôïc moät kyù giaû phoûng vaán. Kyù giaû naøy hoûi:
- Kính thöa Ñöùc Hoàng Y, Ngaøi coù tin laø coù ma quyû khoâng?
- Coù, toâi tin chöù!
- Nhöng maø trong thôøi ñaïi naøy vôùi bao nhieâu tieán boä khoa hoïc vaø kyõ thuaät, laøm sao Ñöùc Hoàng Y laïi vaãn coøn tin laø coù ma quyû?
- Phaûi, toâi vaãn luoân luoân tin coù ma quyû.
- Theá Ñöùc Hoàng Y coù bao giôø thaáy ma quyû khoâng?
- Coù chöù!
- Ñöùc Hoàng Y thaáy ôû ñaâu!
- Toâi thaáy noù ôû Dachau, ôû Auschwitz, ôû Birkenau!
Nghe ñeán ñaây, ngöôøi kyù giaû im baët, khoâng noùi naêng gì nöõa.
Neáu coù ai hoûi toâi luùc naøy laø coù bao giôø thaáy Chuùa Thaùnh Thaàn chöa? Toâi seõ khoâng do döï traû lôøi ngay: Coù chöù, toâi ñaõ thaáy Ngaøi.
- Thaáy ôû ñaâu?
- Xin thöa trong Giaùo Hoäi, maø cuõng thaáy ôû ngoaøi Giaùo Hoäi nöõa. Toâi ñaõ thaáy Chuùa Thaùnh Thaàn, "Fons vivus, ignis, caritas", "Nguoàn nöôùc haèng soáng, löûa ñoát thieâu, loøng yeâu meán" trong caùc vò Giaùo Hoaøng cuûa theá kyû naøy.
Trong theá kyû XX, theá giôùi ñaõ bò saâu xeù bôûi hai cuoäc theá chieán, bôûi nhöõng xung ñoät chuûng toäc, caùc cuoäc dieät chuûng vaø tranh chaáp ñaãm maùu. Chöa bao giôø trong lòch söû ñaõ coù nhöõng cuoäc taøn saùt gôùm gheâ nhö theá. Ñoù laø chöa keå ñeán taát caû nhöõng tai haïi do caùc cuoäc chieán tranh yù thöùc heä gaây neân... Ngay trong Hoäi Thaùnh cuõng coù nhieàu khuûng hoaûng vaø khieám khuyeát. Chuùng ta ñaõ nghe noùi tôùi caùc phong traøo giaûm giaù trò Kitoâ giaùo vaø phong traøo tuïc hoùa. Con thuyeàn cuûa Thaùnh Pheâroâ bao laàn bò ñe doïa ñaém chìm giöõa côn gioâng baõo.
Duø theá, coù leõ chöa bao giôø Hoäi Thaùnh ñaõ tieáp tuïc coù nhöõng vò Giaùo Hoaøng vó ñaïi nhö trong theá kyû vöøa qua: Töø Ñöùc Leâoâ XIII ñeán Ñöùc Pioâ X, Beâneâñitoâ XV, Pioâ XI, Pioâ XII, Gioan XXIII, Phaoloâ VI, Gioan Phaoloâ I vaø Gioan Phaoloâ II. Toâi tin raèng khoâng coù quoác gia naøo treân theá giôùi, trong cuøng moät thôøi gian ñoù, laïi may maén coù ñöôïc moät loaït caùc nhaø laõnh ñaïo keá tieáp nhau coù taàm möùc tinh thaàn thaùnh thieän, ñaïo ñöùc vaø khaû naêng cao tuyeät nhö theá.
Chuùng ta ñang ñöùng tröôùc hoaït ñoäng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, Ñaáng ñaõ thöïc hieän trong coâng trình cuûa mình lôøi Chuùa Gieâsu höùa: "Con laø Ñaù vaø treân ñaù taûng naøy Ta seõ xaây döïng Hoäi Thaùnh cuûa Ta vaø söùc maïnh cuûa hoûa nguïc seõ khoâng thaéng ñöôïc". (Mt 16,18).
Chuùa Thaùnh Thaàn ñaõ vaø ñang höôùng daãn hoaït ñoäng muïc vuï vaø giaùo huaán cuûa caùc vò Giaùo Hoaøng.
Toâi ñaõ thaáy Chuùa Thaùnh Thaàn, laø "Thieân Chuùa vaø laø Ñaáng ban söï soáng" trong lòch söû Hoäi Thaùnh.
Chuùng ta taát caû ñeàu bieát roõ coâng trình cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn trong nhöõng theá kyû ñaàu tieân cuûa Kitoâ giaùo; söï lan traøn nhanh choùng cuûa Kitoâ giaùo treân toaøn ñeá quoác Roâma, hoaït ñoäng ñaëc thuø cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn trong caùc Coâng Ñoàng Chung vôùi troïng taâm laø Giaùo Lyù veà Thieân Chuùa Ba Ngoâi vaø khoa Kitoâ hoïc, vaø khôi nguoàn traøo löu aån tu, traùnh cho Kitoâ höõu khoûi rôi vaøo caûnh tuïc hoùa vaø gìn giöõ khaùt voïng neân thaùnh tieáp tuïc soáng ñoäng trong hoï.
Trong thôøi Trung coå, moãi khi coù hieåm nguy môùi ñe doïa Hoäi Thaùnh, Chuùa Thaùnh Thaàn, khoâng nhöõng laøm phong traøo aån tu töôi nôû trôû laïi, maø coøn khai sinh nhöõng hình thöùc soáng taän hieán môùi nhaèm ñaùp öùng ñuùng möùc hôn nhöõng ñoøi hoûi cuûa thôøi ñaïi. Chuùng ta ñoïc thaáy trong moät laù thöù cuûa Trung Öông Toøa Thaùnh, vieát theo yù cuûa Ñöùc Alexandroâ IV ñeà caäp ñeán thaùnh Phanxicoâ vaø thaùnh nöõ Chiara thaønh Assisi nhö sau: "Döôøng nhö laø theá giôùi ñang trôû neân giaø nua vaø bò söùc naëng thaùng naêm ñeø beïp, laøm maét môø khoâng coøn thaáy roõ daùng hình ñöùc Tin, loaïng choaïng laàn moø tieán böôùc treân ñöôøng ñôøi. Vaø naøy ñaây Thieân Chuùa yeâu thöông con ngöôøi, töø nôi bí nhieäm cuûa loøng nhaân töø, Ngaøi ñaõ quan phoøng gôïi leân trong Giaùo Hoäi nhöõng doøng tu môùi, nhôø ñoù ñem laïi nhöõng phöông tieän môùi ñeå hoã trôï Ñöùc Tin vaø ñem laïi ñöôøng loái canh taân phong hoùa".
Laù thö tieáp tuïc vieát nhö sau: "Toâi khoâng ngaàn ngaïi goïi caùc vò laäp doøng môùi naøy, vôùi caùc moân ñeä chaân thöïc cuûa hoï, laø aùnh saùng theá gian, laø ngöôøi chæ ñöôøng, laø baäc thaày höôùng daãn caùch soáng" (Nguoàn Phanxicoâ, II, Assisi 1977, tr.2391-2393).
Nhöõng ñieàu vöøa noùi ñaây, coù theå ñöôïc aùp duïng cho taát caû caùc vò saùng laäp doøng noåi tieáng. Vaø cho caû nhöõng phuï nöõ ñöôïc linh öùng ñaëc bieät, nhö ba Thaùnh nöõ tieán só Hoäi Thaùnh: Catarina thaønh Siena, Teâreâxa Avila vaø Tereâxa Haøi Ñoàng Gieâsu; cuøng hai vò ñoàng boån maïng chaâu AÂu laø Thaùnh Nöõ Brigida ngöôøi Thuïy Ñieån vaø Edith Stein. Trong caùc vò naøy, chuùng ta thaáy coù söï hieän dieän nhöõng cuûa hoaït ñoäng Chuùa Thaùnh Thaàn ñang chieám höõu taâm hoàn hoï.
Nhöng baây giôø, chuùng ta haõy nhìn laïi nhöõng thaäp nieân môùi ñaây cuûa lòch söû Hoäi Thaùnh: töø Coâng Ñoàng Chung Vatican II ñeán Naêm Thaùnh 2000. Phaûi chaêng chuùng ta ñang kinh ngaïc chöùng kieán moät leã Thaùnh Thaàn Hieän Xuoáng Môùi ñoù sao? Coù leõ chöa bao giôø trong Hoäi Thaùnh laïi coù caûnh traêm hoa thaùnh thieän ñua nôû giöõa caùc moâi tröôøng giaùo daân ñaëc thuø nhö theá naøy. Ñaây thöïc söï laø moät muøa xuaân môùi cuûa Hoäi Thaùnh.
Chæ caàn nghó ñeán nhöõng ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû ôû Roâma, Buenos Aires, Compostella, Czestochowa, Denver, Manila, Paris. Taát caû quaây quaàn chung quanh Ñöùc Thaùnh Cha, khao khaùt ñöôïc laéng nghe Lôøi Chuùa vaø noã löïc soáng Lôøi Chuùa. Hay laø trong ñaïi hoäi cuûa caùc phong traøo Toâng Ñoà hoaëc coäng ñoaøn giaùo daân vaøo buoåi voïng leã Chuùa Thaùnh Thaàn Hieän Xuoáng, ngaøy 30 thaùng 5 naêm 1998. Nhöõng ñaëc suûng môùi aøo aït ñua nôû trong loøng Giaùo Hoäi, thöïc söï laø nhöõng moùn quaø hoàng aân cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn ñang laøm cho Phuùc AÂm troå hoa keát traùi trong theá giôùi chuùng ta.
Khi ngaém nhìn haøng haøng lôùp lôùp giaùo daân hieän dieän taïi quaûng tröôøng Thaùnh Pheâroâ, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ coù theå noùi raèng: "Ñieàu ñaõ xaûy ra ôû Gieârusalem caùch ñaây khoaûng hai ngaøn naêm, döôøng nhö ñang xaûy ra laàn nöõa taïi ñaây, nôi quaûng tröôøng naøy, trung taâm cuûa theá giôùi Kitoâ giaùo. Cuõng nhö caùc Toâng Ñoà trong ngaøy tröôùc, chuùng ta ñang quaây quaàn trong moät nhaø Tieäc Ly lôùn cuûa ngaøy leã Nguõ Tuaàn, khaùt khao ñöôïc Thaùnh Thaàn tuoân ñoå ôn thaùnh xuoáng".
Xa hôn, Ngaøi laïi noùi theâm: "Khi ra tay can thieäp, Chuùa Thaùnh Thaàn luoân laøm cho con ngöôøi söûng soát kinh ngaïc. Ngaøi khôi daäy nhöõng bieán coá môùi meû gaây ngaïc nhieân vaø thay ñoåi taän goác reã con ngöôøi vaø lòch söû. Ñaây chính laø kinh nghieäm khoâng bao giôø queân ñöôïc cuûa Coâng Ñoàng Chung Vatican II, trong ñoù, döôùi söï höôùng daãn cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, Hoäi Thaùnh ñaõ taùi khaùm phaù trôû laïi chieàu kích ñaëc suûng nhö laø cô caáu xaây döïng chính mình: Chuùa Thaùnh Thaàn khoâng töï giôùi haïn trong vieäc thaùnh hoùa vaø höôùng daãn coäng ñoàng Daân Chuùa baèng caùc Bí Tích vaø thöøa taùc vuï, trang ñieåm cho Daân Ngaøi baèng caùc nhaân ñöùc, nhöng coøn "ban phaùt cho caùc tín höõu nhöõng aân suûng ñaëc bieät tuøy moãi caáp baäc theo yù Ngaøi ñeå canh taân vaø phaùt trieån Hoäi Thaùnh hôn. (AÙnh Saùng Muoân Daân, 12).
Toâi ñaõ thaáy neáu khoâng coù Chuùa Thaùnh Thaàn, chuùng ta seõ khoâng theå laøm ñöôïc ñieàu gì toát ñeïp: "Sine tuo nomine, nihil est in homine"
Quaû thaät, sau nhöõng höùng khôûi ñaàu tieân ñöôïc Coâng Ñoàng ñeà xöôùng, ñaõ coù moät thôøi gian laïc höôùng. Tröôùc nhöõng thay ñoåi maø Chuùa Thaùnh Thaàn ñoøi hoûi, moät soá ngöôøi, vì quaù tin caäy vaøo khaû naêng vaø tö töôûng cuûa rieâng mình, ñaõ ñi vaøo nhöõng con ñöôøng sai laàm, taïo ra nhöõng khoå ñau vaø ngôõ ngaøng, khieán con ngöôøi töôûng raèng muøa ñoâng baêng giaù ñaõ chieám maát choã cuûa muøa xuaân mô öôùc, "Nhöng naøy ñaây, coù theå noùi raèng Chuùa Thaùnh Thaàn ñaõ laïi leân tieáng laàn nöõa - nhö Ñöùc Hoàng Y Ratzinger noùi trong Ñaïi Hoäi cuûa caùc phong traøo hoaït ñoäng Toâng Ñoà - Vaø trong bao nhieâu ngöôøi treû, nam cuõng nhö nöõ, hoa Ñöùc Tin laïi töng böøng nôû roä, moät Ñöùc Tin khoâng thaéc maéc, khoâng nghi ngôø, moät Ñöùc Tin thaúng thaén khoâng maäp môø quanh co, Ñöùc Tin veïn toaøn ñöôïc soáng nhö moät hoàng aân, moät moùn quaø quyù giaù trao ban söï soáng (J. Ratzinger, Caùc phong traøo trong Giaùo hoäi vaø choã ñöùng thaàn hoïc cuûa chuùng, trong: Nhieàu taùc giaû khaùc nhau, Caùc phong traøo trong Giaùo hoäi. Vaên kieän cuûa Hoäi nghò quoác teá caùc phong traøo giaùo hoäi, Roâma 27-29 thaùng 5 1998, nhaø saùch Vatican 1999, tr.24).
Veà hoaït ñoäng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn trong Giaùo Hoäi, Ñöùc Ignazios Hazim hieän laø Thöôïng Phuï Chính Thoáng Giaùo Hoäi Antioâkia ñaõ phaùt bieåu taïi Uppsala ngay töø hoài naêm 1968 nhö sau: "Neáu khoâng coù Chuùa Thaùnh Thaàn, thì ñoái vôùi ta, Thieân Chuùa Cha seõ xa vôøi, Chuùa Kitoâ ôû trong quaù khöù, Tin Möøng laø baûn chöõ cheát, Hoäi Thaùnh laø moät söï thoáng trò, coâng cuoäc truyeàn giaùo laø tuyeân truyeàn, nghi leã phuïng vuï laø moät hoài nieäm vaø loái soáng Kitoâ höõu laø moät neàn luaân lyù ñaïo ñöùc noâ leä (...) Nhöng trong Chuùa Thaùnh Thaàn, ... Chuùa Kitoâ Phuïc Sinh hieän dieän nôi ñaây, Tin Möøng laø quyeàn naêng söï soáng, Hoäi Thaùnh coù nghóa laø thoâng hieäp trong Thieân Chuùa Ba ngoâi, quyeàn bính laø vieäc phuïc vuï giaûi phoùng, truyeàn giaùo laø moät Leã Thaùnh Thaàn Hieän Xuoáng, phuïng vuï laø hy leã töôûng nieäm cuoäc töû naïn vaø baùo tröôùc söï vinh quang, vaø hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi ñöôïc thaàn thaùnh hoùa. (I. Hazim, Söï Phuïc Sinh vaø con ngöôøi ngaøy nay, Roâma 1970, tr.25-26).
Trong Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc AÙ Chaâu, caùc giaùo daân ñaõ yeâu caàu caùc giaùm muïc ñöøng chæ troâng caäy vaøo caùc khaû naêng toå chöùc ñieàu ñoäng cuûa mình baèng caùch haønh ñoäng nhö nhöõng nhaø kinh doanh chuyeân nghieäp maø thoâi, nhöng haõy thöïc söï laø cha, laø chuû chaên, laø chöùng nhaân ñích thöïc cuûa tình yeâu Thieân Chuùa ñoái vôùi nhaân loaïi.
Toâi thöôøng thích nhôù laïi nhöõng gì Thaùnh Gioan Kim Khaåu vieát ñeå giôùi thieäu caùc Toâng Ñoà nhö laø maãu göông chaân chính cuûa caùc vò chuû chaên ñích thöïc: "Caùc Toâng Ñoà khoâng gioáng nhö oâng Moâisen, töø nuùi xuoáng caàm trong tay hai bia ñaù ghi Möôøi Ñieàu Luaät. Caùc Toâng Ñoà ra ñi töø nhaø Tieäc Ly vôùi Chuùa Thaùnh Thaàn trong tim mình ñeå mang ñeán moïi nôi kho taøng khoân ngoan vaø aân suûng nhö laø nhöõng moùn quaø tinh thaàn, tuoân ñoå töø moät suoái nöôùc phun leân. Caùc vò ra ñi rao giaûng khaép toaøn theá giôùi raèng chính caùc vò laø leà luaät soáng ñoäng, nhö theå caùc vò laø nhöõng cuoán saùch ñöôïc linh hoaït bôûi aân suûng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn" Trong Baøi Giaûng veà Thaùnh Mattheâu 1,1: PG 57-58,15).
Toâi ñaõ thaáy Chuùa Thaùnh Thaàn hoaït ñoäng trong Hoäi Thaùnh khoâng ngöøng ñoåi môùi
"Hoäi Thaùnh canh taân vaø thanh taåy chính mình khoâng bao giôø ngöøng döôùi hoaït ñoäng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn" (Vui Möøng vaø Hy Voïng 21).
Ñeå töï canh taân nhö theá, Hoäi Thaùnh thôøi ñaïi chuùng ta ngaøy nay caûm thaáy caàn phaûi quay trôû veà nguoàn coäi cuûa mình: veà Ur beân Canñeâ, veà nuùi Sinai, veà thaønh Gieârusalem, veà Beâlem, Nadareùt, veà nuùi Caùc Moái Phuùc Thaät, veà Moä Thaùnh... Vaø daân Chuùa töï vaán löông taâm, nhôø ôn Chuùa Thaùnh Thaàn Hoäi Thaùnh laø Meï vaø laø Trinh Nöõ, vaãn luoân laø Hieàn Theâ trung thaønh vôùi Chuùa Kitoâ. Giaùo Hoäi thaùnh thieän, khoâng toäi loãi, nhöng vaãn xin ôn tha thöù cho caùc con caùi nam nöõ cuûa mình, laø nhöõng ngöôøi toäi loãi.
Chuùng ta ñaëc bieät gôïi nhôù laïi nôi ñaây bieán coá phuïng vuï quan troïng nhaát theá kyû XX. Ñeå ñoåi môùi toaøn veïn Giaùo Hoäi, Chuùa Thaùnh Thaàn ñaõ linh öùng cho Ñöùc Giaùo Hoaøng Gioan XXIII öôm troàng "moät haït gioáng nhoû" (Toâng hieán Ôn cöùu ñoä con ngöôøi, 25-12-1961) baèng lôøi coâng boá ngaøy 25 thaùng Gieâng naêm 1959 trieäu taäp Coâng Ñoàng Chung Vatican II. Chính Ñöùc Giaùo Hoaøng Gioan XXIII luùc aáy cuõng khoâng töôûng töôïng noåi nhöõng thay ñoåi maø bieán coá naøy mang laïi. Naøo laø nhöõng thay ñoåi canh taân trong Giaùo Hoäi, trong Giaùo Trieàu Roâma, vieäc phaùt haønh boä Giaùo Luaät môùi, boä Giaùo Luaät cuûa caùc Giaùo Hoäi Ñoâng Phöông, Saùch Giaùo Lyù cuûa Giaùo Hoäi hoaøn vuõ, bao nhieâu Thoâng Ñieäp quan troïng, Saùch Leã Roâma môùi, vaø moät sinh löïc ñaåy maïnh Giaùm Muïc ñoaøn cuõng nhö khôi ñoäng cuoäc ñoái thoaïi ñaïi keát vaø ñoái thoaïi lieân toân. Coâng cuoäc chuaån bò vaø khai môû Naêm Thaùnh 2000 khích leä caùc theá heä töông lai tieáp tuïc ñaøo saâu gia saûn phong phuù naøy.
Vaø coù theå tieáp keå theâm nhieàu nöõa. Chuùng ta coù theå keå ra nhöõng söï vieäc khaùc, nhieàu ñieàu môùi meû khaùc nöõa ñöôïc Chuùa Thaùnh Thaàn khôi daäy trong loøng Hoäi Thaùnh. Thöïc ra, khoâng theå coù ñöôïc moät caùi nhìn toaøn veïn bao goàm troïn coâng trình cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn trong theá kyû XX, bôûi vì ñoù cuõng laø maàu nhieäm trong saâu thaúm cuûa linh hoàn con ngöôøi.
Chæ caàn nhaéc laïi ñaây moät caâu noùi leân loøng ngöôõng moä cuûa theá giôùi: "Ñaõ caàn tôùi 20 theá kyû ñeå ñi moät ñoaïn ñöôøng daøi moät caây soá töø Vatican ñeán Hoäi Ñöôøng Do Thaùi ôû Roâma, vaø Ñöùc Wojtyla laø ngöôøi ñaàu tieân ñaõ laøm ñieàu ñoù!"
Xin caùm ôn Ñöùc Thaùnh Cha!
Toâi ñaõ thaáy Chuùa Thaùnh Thaàn hoaït ñoäng ngoaøi Hoäi Thaùnh nöõa.
Trong luùc naâng ñôõ vaø soi saùng caùc Toâng Ñoà, Chuùa Thaùnh Thaàn cuõng ñoàng thôøi taùc ñoäng ñeå cho traùi tim cuûa moãi ngöôøi, moãi neàn vaên hoùa vaø toân giaùo khao khaùt nguoàn nöôùc soáng ñoäng vaø kieám tìm Chuùa Gieâsu, Ñaáng Cöùu Ñoä duy nhaát coù theå laøm thoûa maõn taát caû.
Saùch Toâng Ñoà Coâng Vuï ñaõ keå laïi cho chuùng ta roõ trong ñoaïn 10, thò kieán cuûa oâng Coùtneâlioâ, moät só quan La Maõ ngoaïi ñaïo, roài thò kieán cuûa Pheâroâ vaø tieáng noùi phaùn vôùi oâng raèng: "Hôõi Pheâroâ, haõy ñöùng daäy laøm thòt maø aên... Con seõ khoâng bao giôø laøm ñieàu ñoù... con chöa bao giôø aên nhöõng vaät dô baån oâ ueá". "Khoâng ñöôïc xem laø dô baån nhöõng gì Thieân Chuùa ñaõ tuyeân boá laø saïch" (Cv 10,13-15). Trong khi Pheâroâ coøn ñang noùi, thì Chuùa Thaùnh Thaàn hieän xuoáng treân taát caû nhöõng ngöôøi ñang nghe oâng. Caùc tín höõu goác Do Thaùi ñi theo Pheâroâ ñeàu ngaïc nhieân vì thaáy ôn Chuùa Thaùnh Thaàn cuõng ñöôïc ñoå xuoáng treân daân ngoaïi. Hôn nöõa hoï coøn nghe thaáy nhöõng ngöôøi naøy noùi ñöôïc tieáng laï vaø ngôïi khen Thieân Chuùa. Luùc aáy, Pheâroâ noùi: Laøm sao coù theå ngaên caûn nhöõng ngöôøi naøy chòu pheùp Röûa Toäi khi chính hoï cuõng ñöôïc laõnh nhaän Chuùa Thaùnh Thaàn nhö chuùng ta?" (Cv 10,44-48).
Chuùa Thaùnh Thaàn ñi tröôùc, ñoàng haønh vaø theo saùt moïi söù meänh cuûa chuùng ta.
Vôùi ôn noùi caùc tieáng laï, Chuùa Thaùnh Thaàn chuaån bò cuoäc ñoái thoaïi tình yeâu giöõa Thieân Chuùa vaø nhaân loaïi, giöõa Ñaáng Cöùu Theá vaø caùc daân toäc cuûa moïi luïc ñòa, cuûng coá chöùng taù, theo nhö lôøi cuûa Chuùa Gieâsu: Caùc con seõ nhaän ñöôïc söùc maïnh töø Chuùa Thaùnh Thaàn, Ñaáng saép hieän xuoáng treân caùc con vaø caùc con seõ laøm chöùng cho Thaày ôû thaønh Gieârusalem, khaép xöù Giuñeâ vaø Samaria cho ñeán taän cuøng bôø coõi traùi ñaát. (Cv 1,8).
Caû ngaøy nay nöõa, trong Leã Hieän Xuoáng Môùi maø chuùng ta ñang soáng, Chuùa Thaùnh Thaàn vaãn höôùng daãn Hoäi Thaùnh trong söù vuï thöïc hieän moät cuoäc gaëp gôõ giöõa Ñöùc Gieâsu Kitoâ vaø taát caû moïi daân toäc. Ñoái vôùi toâi, ñaây laø yù nghóa saâu xa nhaát cuûa caùc cuoäc ñoái thoaïi maø Giaùo Hoäi Coâng Giaùo ñaõ khôûi xöôùng töø sau Coâng Ñoàng Chung Vatican II.
Toâi ñeán töø moät luïc ñòa meânh moâng laø AÙ Chaâu vaø moãi moät ngaøy qua ñi, toâi ñeàu thaáy ñöôïc hoaït ñoäng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn giöõa caùc "daân ngoaïi". Nhaän ñònh cuûa Thaùnh Toâma, do Thaùnh Ambroâsioâ gaùn cho, thaät laø chí lyù: "Moïi ñieàu chaân thaät do baát cöù ai noùi ra, ñeàu phaùt xuaát töø Chuùa Thaùnh Thaàn" (Thaùnh Toâma, Toång luaän thaàn hoïc I-II, q.109, a,1 ad 1, cuøng tö töôûng ñoù trong Lieân quan tôùi chaân lyù, q.1, a.8. Vaên baûn coù leõ thuoäc Thaùnh Ambroâsioâ: Chuù giaûi 1 Cr 12,3; PL. 17,258: "Nhö theá, moïi ñieàu chaân thaät ñöôïc baát cöù ai noùi ñeàu do Thaùnh Thaàn noùi"). Coù leõ töø Chuùa Thaùnh Thaàn khoâng nhöõng phaùt sinh moïi chaân lyù, maø coøn phaùt sinh caû moïi söï toát laønh, coâng lyù, moïi veû ñeïp, chieàu kích saâu xa cuûa lôøi caàu nguyeän, veû huy hoaøng loäng laãy cuûa söï khoân ngoan. Troâng thaáy taùc ñoäng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn trong coâng trình maëc khaûi toaøn veïn maàu nhieäm Chuùa Kitoâ laø ñieàu an uûi chuùng ta.
Toâi ñaõ thaáy Chuùa Thaùnh Thaàn laø "Cha keû khoù ngheøo", Ngaøi khoâng boû ta moà coâi
Trong thôøi gian daøi chòu caûnh tuø nguïc giam caàm, bò töôùc ñoaït taát caû, toâi caøng xaùc tín saâu xa hôn vaøo quyeàn löïc cuûa Coâng Vuï. Quyeàn löïc naøy khoâng theå thieáu trong Hoäi Thaùnh ngaøy nay, ñeå nhôø ñoù Hoäi Thaùnh coù theå vöôït thaéng moïi thöû thaùch.
Chính vì theá, töø 1975 ñeán 2000, toâi luoân xin nhöõng ngöôøi ñeán xöng toäi vôùi toâi haõy ñoïc kyõ caøng moät chöông trong saùch Toâng Ñoà Coâng Vuï nhö vieäc ñeàn toäi.
Phaûi, Chuùa Thaùnh Thaàn soáng vaø hoaït ñoäng trong con tim nhöõng keû ngheøo naøn vaø khieâm haï, trong taâm hoàn ñaïo ñöùc bình daân, trong tình lieân ñôùi, trong ñau khoå. Ngaøi ôû ñoù nhö traïng sö vaø thoâng dòch caùc öôùc mong vaø lôøi caàu cuûa chuùng ta.
Toâi coøn nhôù caâu chuyeän naøy:
Moät ngaøy noï, moät cha sôû mieàn Baéc Vieät Nam thaáy coù moät nhoùm ngöôøi daân toäc thieåu soá Hmoùng muoán ñeán gaëp Ngaøi. Cha hoûi hoï:
- Anh chò em töø ñaâu ñeán ñaây?
- Chuùng con ñeán töø Lai Chaâu (nôi quaân ñoäi Phaùp ñaõ thua traän Ñieän Bieân Phuû). Chuùng con ñaõ vöôït nuùi röøng ñi boä suoát 6 ngaøy nay.
- Laïy Chuùa toâi! Ñeå laøm gì vaäy?
- Chuùng con muoán ñöôïc röûa toäi ngay baây giôø.
- Khoâng theå ñöôïc! Khoâng coù moät linh muïc hay giaùo lyù vieân naøo caû trong vuøng cuûa anh chò em, anh chò em khoâng bieát gì veà ñaïo hay kinh nguyeän, thì laøm sao chòu pheùp Röûa Toäi ñöôïc.
- Chuùng con ñaõ hoïc taát caû töø moät ñaøi Phaùt Thanh phaùt ñi töø Phi Luaät Taân.
- Maø ñaøi phaùt thanh naøo? Ñaâu coù ñaøi phaùt thanh Coâng Giaùo naøo coù chöông trình phaùt baèng thoå ngöõ cuûa anh chò em ñaâu!
- Ñoù laø ñaøi phaùt thanh "Nguoàn Soáng".
- Moät ñaøi phaùt thanh Tin Laønh, vaø baây giôø anh chò em laën loäi ñeán ñaây ñeå xin trôû thaønh Coâng Giaùo. Thaät laø ñieàu laï!
Vò linh muïc thaät caûm kích baät thoát leân:
- Ñaây laø moät leã Hieän Xuoáng Môùi. Ñaây chính laø taùc ñoäng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn! Chuùa Thaùnh Thaàn!
Roài cha laïi hoûi nhoùm ngöôøi Hmoùng:
- Anh chò em coù theå ôû laïi ñaây laâu hôn khoâng?
- Thöa cha, khoâng theå ñöôïc. Chuùng con chæ ñem theo 14 ngaøy côm: 12 ngaøy ñi ñöôøng vaø 2 ngaøy hoïc hoûi vaø ñoïc kinh caàu nguyeän.
Caû nhoùm ñaõ ñöôïc röûa toäi vaø chòu pheùp Theâm Söùc, roài ñöôïc döï Thaùnh Leã ñaàu tieân trong ñôøi vaø ñöôïc röôùc Mình Thaùnh Chuùa.
- Anh chò em seõ khoâng coøn coù Thaùnh Leã naøo nöõa, anh chò em khoâng coù nhaø thôø. Anh chò em seõ laøm theá naøo?
- Ban chieàu toái, chuùng con tuï hoïp nhau töøng hai ba gia ñình ñeå nghe ñaøi phaùt thanh vaø caàu nguyeän chung vaø cuøng nhau hoïc hoûi veà ñaïo. Ngaøy Chuùa Nhaät, chuùng con ra ruoäng caøy caáy, nhöng ñuùng 9 giôø 30, chuùng con ngöng laøm vieäc, thaû traâu töï do aên coû vaø chuùng con döï Thaùnh Leã qua ñaøi Phaùt Thanh Chaân Lyù phaùt töø Manila. Leã Hieän Xuoáng Môùi cuûa theá kyû XX.
Toâi muoán lôïi duïng cô hoäi naøy ñeå caùm ôn ñaøi Phaùt Thanh Chaân Lyù vaø ñaøi Vatican ñaõ thöïc hieän moät coâng taùc truyeàn giaùo thaät laø quyù giaù qua caùc chöông trình tieáng Vieät vaø tieáng Hmoùng. Ngaøy nay, ngöôøi daân toäc thieåu soá Hmoùng thaät sung söôùng vì coù moät buoåi phaùt thanh baèng ngoân ngöõ cuûa hoï.
Trong cuøng thôøi gian naøy, caùc tín höõu ñöôïc röûa toäi tieân khôûi aáy ñaõ ñöa theâm 5,000 ñoàng baøo khaùc cuûa hoï veà vôùi Ñöùc Tin. Chuùa Thaùnh Thaàn khoâng ñeå hoï moà coâi, maëc duø muoán gaëp moät linh muïc hoï phaûi ñi boä haøng traêm caây soá.
"Laïy Chuùa Thaùnh Thaàn, xin haõy ñeán"
Ñöùc Giaùo Hoaøng Phaoloâ VI ñaõ dieãn taû moät caùch tuyeät vôøi veà Chuùa Thaùnh Thaàn nhö laø bình minh cuûa Hoäi Thaùnh: "Chuùa Thaùnh Thaàn laø Ñaáng Linh Hoaït vaø laø Ñaáng Thaùnh Hoùa Hoäi Thaùnh, laø hôi thôû thieân linh cuûa Hoäi Thaùnh, laø ngoïn gioù thoåi caùc caùnh buoàm cuûa con thuyeàn Hoäi Thaùnh, laø nguyeân lyù hieäp nhaát, laø söï ñôõ naâng vaø laø Ñaáng uûi an, laø nguoàn maïch caùc ñaëc suûng vaø thaùnh ca, laø nieàm an bình vaø nieàm vui, laø phaàn thöôûng vaø giai ñoaïn môû ñaàu cuoäc soáng haïnh phuùc vónh cöûu cuûa Hoäi Thaùnh. Hoäi Thaùnh caàn ñeán söï Hieän Xuoáng vónh cöûu cuûa Ngaøi. Hoäi Thaùnh caàn coù löûa trong tim, caàn coù lôøi noùi treân moâi, vaø caùi nhìn ngoân söù" (Caùc lôøi noùi trong buoåi tieáp kieán ngaøy thöù tö 29-11-1972: Giaùo huaán cuûa Ñöùc Phaoloâ VI, X (1972), Vatican 1973, tr.1210-1211).
Vì theá chuùng ta cuõng muoán tin töôûng khaån caàu: "Laïy Chuùa Thaùnh Thaàn, xin haõy ñeán".
Thaùnh nöõ Edith Stein, Ñoàng Boån Maïng Chaâu AÂu, ñaõ caàu nguyeän trong Leã Hieän Xuoáng cuoái cuøng cuûa ñôøi mình nhö sau:
"Ngaøi laø ai, hôõi aùnh saùng dòu hieàn, Ñaáng laøm con traøn ñaày
vaø soi saùng töøng boùng toái cuûa ñôøi con?
Ngaøi daãn daét con nhö baøn tay hieàn maãu
vaø neáu Ngaøi boû rôi con,
con chaúng tieán ñöôïc böôùc naøo.
Ngaøi laø khoâng gian
bao quanh ñôøi con vaø kheùp kín noù trong Ngaøi.
Neáu bò Ngaøi boû rôi, ñôøi con seõ rôi vaøo vöïc thaúm hö voâ,
töø vöïc saâu ñoù, Ngaøi ñaõ naâng con leân aùnh saùng.
Ngaøi gaàn guõi vôùi con hôn chính con,
vaø thaân maät vôùi con hôn chính ngöôøi thaân cuûa con,
nhöng khoâng theå naøo naém baét Ngaøi vaø hieåu thaáu troïn veïn ñöôïc
Ngaøi laø Ñaáng vöôït treân moïi danh hieäu: oâi Thaùnh Thaàn, Tình Yeâu vónh cöûu"
(Chuùa Thaùnh Thaàn, Leã Hieän Xuoáng 1942, trong: Gioan Thaùnh Giaù, ÔÛ tröôùc Thieân Chuùa thay cho moïi ngöôøi, Roâma 1991, tr.327).
Tuaàn Tónh Taâm ñaàu Muøa Chay Naêm Thaùnh 2000
Phanxicoâ Xavieâ Nguyeãn Vaên Thuaän