Chöùng Nhaân Hy Voïng
(Caùc Baøi Giaûng Tónh Taâm
cuûa Ñöùc Hoàng Y Phanxicoâ Xavieâ Nguyeãn Vaên Thuaän
cho Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II vaø Giaùo Trieàu Roâma)
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
- 16 -
Baøi Suy Nieäm thöù möôøi saùu
Hình AÛnh Chuùa Ba Ngoâi
Hoäi Thaùnh vaø Hy Voïng cuûa baïn
Coù leõ khoâng coù nôi naøo nhö ôû Roâma naøy, chuùng ta coù theå yù thöùc hôn veà ñaëc tính Coâng giaùo cuûa Giaùo Hoäi, veà maàu nhieäm hieäp thoâng cuûa Hoäi Thaùnh.
Trong luùc naøy ñaây, toâi thaáy khoaûng khoâng gian cuûa nhaø nguyeän naøy traûi roäng ra vaø toâi caûm thaáy nhòp ñaäp cuûa Giaùo Hoäi taïi nhöõng nôi khaùc nhau nhaát treân maët ñaát. Toâi caûm thaáy Giaùo Hoäi soáng quanh caùc Nhaø Taïm taïi nhöõng laøng heûo laùnh nhaát ôû mieàn Amadon vaø Phi Chaâu xích ñaïo, nôi maø quaây quaàn quanh Chuùa Gieâsu Thaùnh Theå, Nhieäm Theå cuûa Ngaøi ñang soáng maïnh meõ. Toâi caûm thaáy nhòp ñaäp cuûa Giaùo Hoäi giöõa loøng nhöõng thaønh phoá lôùn ôû Hoa Kyø vaø AÂu Chaâu: chæ caàn moät soá ít tín höõu, hieäp nhaát trong ñöùc tin vaø tình yeâu thöông nhau ñeå laøm cho Giaùo Hoäi hieän dieän vaø soáng ñoäng.
Toâi caûm thaáy moät tình yeâu noàng nhieät moãi khi chieâm ngaém Hoäi Thaùnh. Toâi muoán chia seû vôùi anh em tình yeâu naøy.
Phaûi chaêng chuùng ta ñang ôû ñaây, giöõa loøng Hoäi Thaùnh, nôi Thaùnh Pheâroâ ñaõ ñaët toøa cuûa Ngaøi, khoâng phaûi laø ñeå yeâu meán vaø phuïc vuï Hoäi Thaùnh nhieàu hôn sao?
"Chuùng ta laø con caùi Hoäi Thaùnh"
Chuùng ta yeâu meán Giaùo Hoäi naøy, chuùng ta caûm thaáy mình laø nhöõng phaàn töû sinh ñoäng cuûa Giaùo Hoäi. Töï thaâm taâm chuùng ta muoán laäp laïi, nhö Thaùnh Teâreâxa Avila: "Chuùng ta laø con caùi cuûa Hoäi Thaùnh" (Ñuùng ra, Thaùnh nöõ noùi: "Toâi laø aùi nöõ cuûa Hoäi Thaùnh". Ñaây laø nhöõng lôøi cuoái cuøng cuûa Thaùnh nöõ treân giöôøng cheát).
Chuùng ta yeâu meán Hoäi Thaùnh vì "Hoäi Thaùnh laø Meï raát tinh tuyeàn ñaõ thaùp nhaäp chuùng ta vaøo gia ñình cuûa Meï, môû roäng cho chuùng ta nhöõng caùnh cöûa Thieân Ñaøng ñích thöïc qua caùc tö teá vaø caùc Bí Tích.
Hoäi Thaùnh reøn luyeän chuùng ta thaønh nhöõng chieán só cuûa Chuùa Kitoâ.
Hoäi Thaùnh tha thöù cho chuùng ta vaø xoùa boû baûy möôi baûy laàn baûy caùc toäi loãi cuûa chuùng ta.
Hoäi Thaùnh nuoâi döôõng chuùng ta baèng Mình Chuùa Gieâsu vaø ñaõ lieân keát tình yeâu thöông cuûa cha meï chuùng ta baèng ôn thaùnh Chuùa.
Hoäi Thaùnh ñaõ naâng nhöõng ngöôøi ngheøo naøn nhö chuùng ta leân phaåm giaù raát cao troïng, vaø ñaõ cho chuùng ta ñöôïc mang chöùc linh muïc.
Sau cuøng, Hoäi Thaùnh giaõ bieät chuùng ta: phoù thaùc chuùng ta cho Thieân Chuùa. Hoäi Thaùnh ban Thieân Chuùa cho chuùng ta.
Neáu con tim chuùng ta khoâng ca ngôïi Hoäi Thaùnh, chuùng ta chæ laø moät chieác ñaøn phong caàm im tieáng.
Neáu taâm trí chuùng ta khoâng nhìn thaáy Hoäi Thaùnh vaø khoâng ngöôõng moä Hoäi Thaùnh, chuùng ta trôû neân thaät muø quaùng vaø u meâ. Neáu mieäng chuùng ta khoâng noùi veà Hoäi Thaùnh, thì toát hôn laø neân im tieáng ñi" (C. Lubich, L'attrattiva del tempo moderno, Scritti Spirituali / 1, Roâma 1991/3. p.217).
Veû ñeïp cuûa Giaùo Hoäi sô khai
Khi bò bieät giam, toâi thöôøng nghó tôùi saùch Toâng Ñoà Coâng Vuï, cuoán "Tin Möøng naøy cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn" ñaõ thuùc ñaåy toâi hieäp thoâng saâu xa vôùi toaøn theå Hoäi Thaùnh.
Saùch Toâng Ñoà Coâng Vuï keå laïi: Caùc tín höõu "chaêm chæ laéng nghe lôøi daïy cuûa caùc Toâng Ñoà, soáng huynh ñeä vôùi nhau, tham döï Baøn Tieäc cuûa Chuùa vaø cuøng nhau caàu nguyeän... hoï ñeå laøm cuûa chung taát caû nhöõng gì hoï sôû höõu..." (Cv 2,42-47).
Döôùi aùnh saùng cuûa chöùng töø aáy, trong Giaùo Hoäi sô khai, chuùng ta coù theå phaân bieät ba khía caïnh cuûa tình hieäp thoâng Giaùo Hoäi:
1. Söï trung thaønh gaén boù vôùi caùc Toâng Ñoà vaø vôùi giaùo huaán cuûa caùc Ngaøi;
2. Tham döï vaøo söï hieäp thoâng (koinonia) cuûa Ba Ngoâi Thieân Chuùa;
3. Tình hieäp thoâng huynh ñeä töø ñoù maø ra.
Chuùng ta laàn löôït baøn sô veà moãi khía caïnh vöøa noùi.
1. Giaùo Hoäi laø hieäp thoâng vì gaén boù vôùi caùc Toâng Ñoà vaø giaùo huaán cuûa caùc Ngaøi.
Vôùi tö caùch laø nhöõng nhaân chöùng veà vieäc Nhaäp Theå, veà caùi Cheát vaø Phuïc Sinh cuûa Chuùa Gieâsu, caùc Toâng Ñoà laø nhöõng ngöôøi trung gian khoâng theå thieáu ñöôïc giöõa Chuùa Kitoâ vaø caùc tín höõu. Chaéc chaén moãi ngöôøi cuõng coù theå quan heä tröïc tieáp vôùi Chuùa Kitoâ, nhöng ñieàu ñoù laïi ñoøi buoäc phaûi bieát Chuùa Gieâsu tröôùc. Thöïc teá, söï hieåu bieát naøy ñaõ ñöôïc giao qua trung gian chöùng töø cuûa caùc Toâng Ñoà vaø cuûa nhöõng ngöôøi tieáp tuïc coâng trình cuûa caùc vò.
Vì vaäy, neáu khoâng hoaøn toaøn gaén boù vôùi caùc Toâng Ñoà, thì khoâng theå hieäp thoâng vôùi Chuùa Kitoâ, ít laø theo nghóa troïn veïn. Do ñoù, Toâng Ñoà Coâng Vuï noùi veà söï chaêm chæ nghe giaùo huaán cuûa caùc Toâng Ñoà. Caùc Ngaøi nhaán maïnh nhieàu veà vieäc rao giaûng Lôøi Chuùa. Vieäc rao giaûng naøy, töø thôøi Giaùo Hoäi sô khai, tieán haønh theo 3 loaïi giaùo huaán hoaëc giaûng thuyeát vaãn coøn ñeán ngaøy nay: Kerygma hay laø rao giaûng Tin Möøng, catechesi hay laø huaán giaùo theo ñuùng nghóa, vaø sau cuøng laø baøi gæng (omelia), gaén lieàn vôùi vieäc cöû haønh phuïng vuï vaø nhaát laø Thaùnh Leã.
Noùi taét moät lôøi: neáu khoâng coù "sö vaâng phuïc trong ñöùc tin", khoâng coù Chuùa Thaùnh Thaàn, Ñaáng "ñaùnh ñoäng taâm hoàn vaø qui höôùng noù veà Thieân Chuùa, môû maét taâm trí vaø ban cho moïi ngöôøi söï dòu ngoït chaáp nhaän vaø tin vaøo chaân lyù" (DV 5), thì khoâng coù tình hieäp thoâng Giaùo Hoäi theo nghóa Giaùo Hoäi laø "duy nhaát, thaùnh thieän, Coâng giaùo vaø toâng truyeàn" nhö chuùng ta vaãn tuyeân xöng trong kinh Tin Kính. Chuùng toâi ñaõ caûm nghieäm ñieàu doù nhieàu laàn taïi ñaát nöôùc toâi. Söï hieäp nhaát vôùi giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi laøm cho chuùng toâi ñöôïc cöùu thoaùt.
2. Giaùo Hoäi laø hieäp thoâng vì tham döï vaøo Cuoäc Soáng cuûa Ba Ngoâi Thieân Chuùa.
Sôû dó caùc tín höõu Kitoâ hieäp nhaát vôùi nhau, khoâng chæ vì hoï coù cuøng moät tö töôûng, tö töôûng cuûa Chuùa Gieâsu vaø cuûa caùc Toâng Ñoà, vaø cuõng khoâng phaûi chæ vì hoï "taâm ñaàu yù hieäp" (cf Cv 4,32), nhöng nhaát laø vì hoï tham döï vaøo söï hieäp nhaát cuûa Chuùa Cha, Chuùa Con vaø Chuùa Thaùnh Thaàn (cf Ga 17,21-24), vì hieäp nhaát vôùi Chuùa Kitoâ (cf 1Cr 10,16, aùm chæ roõ veà Thaùnh Theå), vì thoâng phaàn vaøo nhöõng ñau khoå cuûa Chuùa Kitoâ (cf 1, Pr 4,13) vaø vì hoï ñöôïc lieân keát trong Thaùnh Thaàn (cf 2,Cr 13,13).
Coâng Ñoàng chung Vatican II giuùp chuùng ta yù thöùc hôn veà Giaùo Hoäi nhö moät maàu nhieäm hieäp thoâng. Nhö baûn Töôøng Trình chung keát cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc theá giôùi khoùa ñaëc bieät naêm 1985 ñaõ nhaát maïnh raèng thöïc taïi hieäp thoâng quaû thöïc laø yù töôûng noøng coát vaø cô baûn cuûa Giaùo Hoäi hoïc theo Coâng Ñoàng chung Vatican II. Ñeå noùi veà Giaùo Hoäi hieäp thoâng, giaùo huaán cuûa Coâng Ñoàng ñi thaúng tôùi nguoàn maïch: Giaùo Hoäi laø hieäp thoâng vaø laø hieäp nhaát vì - nhö thaùnh Ciprianoâ ñaõ noùi - "daân ñöôïc taäp hôïp nhôø söï hieäp nhaát cuûa Chuùa Cha vaø Chuùa Con vaø Chuùa Thaùnh Thaàn" (cf LG 4). Giaùo Hoäi laø Giaùo Hoäi Chuùa Ba Ngoâi (Ecclesia de Trinitate), laø hình aûnh cuûa Chuùa Ba Ngoâi: laø hình aûnh vaø laø söï tham döï. Vaø taát caû nôi Giaùo Hoäi ñeàu phaûn aûnh Chuùa Ba Ngoâi cuõng nhö tìm ñöôïc maãu möïc cuûa mình nôi söï hieäp thoâng cuûa Ba Ngoâi.
Ñaây chính laø chìa khoùa ñeå giaûi thích vaø soáng ñích thöïc taát caû nhöõng quan heä Giaùo Hoäi. Chuùng ta bieát raèng Ba Ngoâi Thieân Chuùa soáng trong söï hieán thaân cho nhau moät caùch ttroïn veïn nhaát: Ngoâi naøy vôùi Ngoâi kia, Ngoâi naøy vì Ngoâi kia, vaø Ngoâi naøy trong Ngoâi kia. Khi soáng ñieàu raên môùi cuûa Chuùa Gieâsu, Giaùo Hoäi soáng theo kieåu maãu toät ñænh cuûa mình.
Nhöng baûn chaát cuûa Giaùo Hoäi hieäp thoâng ñöa chuùng ta ñeán choã soáng trong quan heä "Ba Ngoâi" caû treân bình dieän xaõ hoäi nöõa: khoâng phaûi chæ yeâu thöông nhau giöõa nhöõng caù nhaân maø thoâi, nhöng coøn giöõa caùc giaùm muïc, linh muïc, tu só, giöõa caùc doøng tu, caùc nhoùm vaø caùc phong traøo nöõa... Yeâu thöông cho ñeán ñoä yeâu giaùo phaän cuûa ngöôøi khaùc nhö giaùo phaän cuûa mình, yeâu Thaùnh Boä cuûa mình nhö Thaùnh Boä cuûa ngöôøi khaùc, yeâu ñoaøn suûng cuûa ngöôøi khaùc nhö ñoaøn suûng cuûa mình... Yeâu thöông ñeán ñoä quy tuï toaøn theå nhaân loaïi vaøo tình yeâu thöông nhau, ñeán ñoä yeâu Toå quoác cuûa ngöôøi khaùc nhö cuûa chính mình, troïng vaên hoùa cuûa tha nhaân nhö cuûa chính mình...; ñeán ñoä thöïc hieän ñöôïc lôøi caàu nguyeän cuûa Chuùa Gieâsu: "Laïy Cha... öôùc gì taát caû chuùng neân moät nhö Con vaø Cha laø moät".
Raát tieác laø nhieàu khi khoâng coù söï hieäp thoâng troïn veïn nhö theá. Vaø ñieàu aáy, theo moät yù nghóa naøo ñoù, coøn teä haïi hôn caû cuoäc baùch haïi cuûa Ñöùc quoác xaõ hoaëc cuûa Coäng saûn, xeùt vì söï thieáu hieäp thoâng nhö theá laø moät cuoäc taán coâng Giaùo Hoäi, khoâng phaûi töø beân ngoaøi, nhöng töø beân trong. Nôi naøo thieáu tình hieäp thoâng, thì caùc teá baøo ung thö lan roäng giöõa loøng Giaùo Hoäi. Chæ caàn nghó ñeán moät giaùo phaän trong ñoù khoâng coù söï hieäp thoâng giöõa caùc linh muïc, ñöùc giaùm muïc phaûi maát nhieàu thôøi giôø hôn ñeå giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà noäi boä thay vì daønh thôøi giôø aáy cho nhöõng döï aùn truyeàn giaùo hoaëc ñeå ñoái phoù vôùi nhöõng khoù khaên ñeán töø beân ngoaøi.
3. Giaùo Hoäi laø hieäp thoâng huynh ñeä caùc cuûa caûi thieâng lieâng vaø vaät chaát.
Theo chöùng töø cuûa saùch Toâng Ñoà Coâng Vuï, söï hieäp thoâng cuûa caùc Kitoâ höõu - nhö toâi ñaõ noùi trong baøi suy nieäm veà pheùp Thaùnh Theå - phaûi ñi tôùi vieäc saün saøng chia seû caû nhöõng cuûa caûi vaät chaát ôû möùc ñoä naøo ñoù. Vaø ñieàu aáy khoâng phaûi chæ trong noäi boä cuûa moät coäng ñoaøn maø thoâi, nhöng coøn giöõa caùc Giaùo Hoäi vôùi nhau nöõa. Saùch Toâng Ñoà Coâng Vuï noùi tôùi nhieàu coäng ñoaøn: coäng ñoaøn Gieârusalem, ôû Giuñeâa; caùc coäng ñoaøn ôû Galileâa, Samaria (Cv 9,31), Ñamas (9,2-8.19-25), Antioâkia (11,19-21)... Ngay töø ñaàu, tình hieäp thoâng giöõa caùc Giaùo Hoäi coù hình thöùc nhöõng cuoäc "laïc quyeân" ñeå giuùp ñôõ caùc coäng ñoaøn ngheøo nhaát, nhö coäng ñoaøn Gieârusalem (11,29-30; 2Cr 8,1-9,15). Vaø tình hieäp thoâng aáy cuõng ñöôïc bieåu loä döôùi hình thöùc hieáu khaùch, ñoùn tieáp (Cv 10,6 vaø 48). Trong nhöõng bieåu loä cuï theå aáy, Thaùnh Luca nhìn thaáy yù muoán chia seû ñöôïc soi daãn bôûi nhöõng lieân heä tinh thaàn saâu xa nhaèm noái keát caùc phaàn töû cuûa coäng ñoaøn sô khai.
Toâi muoán gôïi laïi ñaây moät kinh nghieäm toâi ñaõ traûi qua caùch ñaây nhieàu naêm. Naêm 1954, Ñöùc OÂng Hans Daneels ôû thaønh phoá Cologne ñöôïc Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Ñöùc gôûi qua giuùp nhöõng ngöôøi di cö Vieät Nam. Naêm 1957, khi ñeán gaëp ngaøi taïi Cologne, toâi thaáy vaãn coøn nhöõng ñoå naùt vì chieán tranh taïi thaønh phoá ñoù. Toâi hoûi ngaøi: "Taïi sao anh em giuùp chuùng toâi, trong khi ñaát nöôùc cuûa anh em vaãn coøn ôû trong giai ñoaïn taùi thieát nhö theá?" Ñöùc oâng aáy ñaùp: "Ñoù laø söï giuùp ñôõ cuûa ngöôøi ngheøo daønh cho ngöôøi ngheøo hôn". Toâi hieåu ñöôïc theá naøo laø tình hieäp thoâng ñích thöïc.
Hieäp thoâng vaø truyeàn giaùo
Giaùo Hoäi cuûa Chuùa Ba Ngoâi, xeùt veà noäi boä, chính laø moät maàu nhieäm hieäp thoâng ñöôïc cuï theå hoùa trong khoâng gian vaø thôøi gian. Nhöng chính nhôø ñoù, Giaùo Hoäi aáy trôû thaønh döï aùn cuûa Thieân Chuùa ñoái vôùi toaøn theå moïi loaøi thuï taïo (cf Lg 1). "Hieäp thoâng phaùt sinh ra hieäp thoâng vaø mang hình thöùc coát yeáu laø truyeàn giaùo", nhö Toâng Huaán Ngöôøi Tín Höõu Giaùo Daân ñaõ noùi. Vaø Toâng Huaán giaûi thích raèng: "Hieäp thoâng vaø truyeàn giaùo coù lieân heä saâu xa vôùi nhau, thaám nhaäp vaøo nhau ñeán ñoä hieäp thoâng laø nguoàn maïch vaø ñoàng thôøi cuõng laø hoa quaû cuûa truyeàn giaùo, hieäp thoâng laø truyeàn giaùo vaø truyeàn giaùo laø vì hieäp thoâng" (soá 32).
Töø ñoù phaùt sinh nhöõng heä luaän cho coâng cuoäc truyeàn giaûng Tin Möøng.
Ñöùc Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ II ñaõ noùi vôùi haøng giaùo só Roâma: "Chuùng ta phaûi lieân keát maät thieát vôùi Thieân Chuùa ñeå thi haønh söù maïng hieäp thoâng cuûa Ngaøi, söù maïng cuûa Thieân Chuùa, cuûa Chuùa Ba Ngoâi. Chuùng ta phaûi hieäp thoâng vôùi nhau ngaøy caøng saâu ñaäm, ñoaøn keát vôùi nhau vì ñaây chính laø haäu quaû vieäc Chuùa taïo döïng ta neân gioáng hình aûnh Ngaøi vaø cuõng laø haäu quaû ôn goïi Kitoâ cuûa chuùng ta. Ñoù cuõng laø moät ñieàu thuùc baùch chuùng ta trong vieäc rao giaûng Tin Möøng, truyeàn giaùo vaø muïc vuï" (Insegnamenti di Giovanni Paoloâ II, XIII, 1, Libreria Editrice Vaticana 1992, p.566).
Phuïc vuï söï hieäp nhaát cuûa Giaùo Hoäi
Nhöng chuùng ta haõy nhìn vaøo mình, nhìn vaøo Giaùo Hoäi vöøa laø hieäp thoâng vaø truyeàn giaùo.
Laø con caùi Hoäi Thaùnh, chuùng ta cuõng ñöôïc môøi goïi trôû thaønh nhöõng ngöôøi phuïc vuï Hoäi Thaùnh. Chuùng ta soáng bôûi Giaùo Hoäi vaø soáng vì Giaùo Hoäi, saün saøng hieán maïng soáng vì Giaùo Hoäi, nhö Thaùnh Phaoloâ thaønh Tarsoâ, Inhaxioâ thaønh Antioâkia, Augustinoâ thaønh Hippoâna, vaø taát caû caùc Giaùo Phuï. Laø con caùi Hoäi Thaùnh, chuùng ta ñöôïc môøi goïi, gioáng nhö caùc Giaùo Phuï, trôû thaønh toâng ñoà, töû ñaïo, hieån tu vaø tieán só theo theå thöùc naøo? Thaùnh nöõ Teâreâxa Haøi Ñoàng Gieâsu noùi: "Trong taâm hoàn cuûa Giaùo Hoäi laø Meï toâi, toâi seõ laø tình yeâu" (Thuû Baûn töï thuaät B, 1v), bôûi vì - Thaùnh nöõ noùi - Chuùa Gieâsu "chaúng caàn gì nhöõng coâng vieäc cuûa chuùng ta, nhöng chæ caàn tình yeâu cuûa chuùng ta" (ibid, 3v).
Trong Giaùo Hoäi hieäp thoâng aáy, caùch thöùc ñaëc bieät trôû thaønh tình yeâu ñoù ñöôïc dieãn taû trong söù vuï cuûa Giaùo Trieàu Roâma. Ñaây laø moät coâng taùc phuïc vuï thöïc söï, theo göông chính Chuùa Kitoâ, laø Ñaáng "khoâng ñeán ñeå ñöôïc phuïc vuï, nhöng ñeå phuïc vuï vaø hieán maïng soáng ñeå cöùu chuoäc nhieàu ngöôøi" (Mc 10,45). Vì theá, Toâng Hieán Pastor Bonus giaûi thích, "caàn hieåu vaø thi haønh quyeàn bính trong Giaùo Hoäi theo tinh thaàn phuïc vuï", ñeå "tình hieäp thoâng ngaøy caøng theå hieän ñöôïc söùc maïnh vaø tieáp tuïc saûn xuaát nhöõng hoa traùi toát ñeïp" (soá 1).
Moät moâi tröôøng raát cuï theå trong ñoù chuùng ta coù theå thöïc hieän thöøa taùc vuï hieäp thoâng ñaëc bieät chaéc chaén laø söï tieáp ñoùn caùc giaùm muïc veà Roâma vieáng moä caùc Thaùnh Toâng Ñoà. Nhö Toâng Hieán Pastor Bonus ñaõ quaû quyeát caùc cuoäc vieáng moä caùc Thaùnh Toâng Ñoà phaûi laø "moät thôøi ñieåm ñaëc bieät dieãn taû tình hieäp thoâng thuoäc veà baûn chaát cuûa Giaùo Hoäi" (soá 5).
ÔÛ ñaây chuùng ta cuõng neân döøng laïi vaø ghi nhaän raèng vieäc phuïc vuï cuûa chuùng ta tröôùc heát ñoøi hoûi chuùng ta phaûi hieäp thoâng vôùi nhau. Caû chuùng ta nöõa, vôùi tö caùch laø caù nhaân, cuõng nhö trong tö caùch laø caùc cha sôû, caùc boä, chuùng ta phaûi noi göông hieäp thoâng cuûa Chuùa Ba Ngoâi. Toaøn theå Giaùo Hoäi, vaø nhaát laø chuùng ta phaûi soáng vôùi nhau, cho nhau vaø trong nhau. Nhö theá, caùc giaùm muïc töø caùc ñaïi luïc khaùc, khi veà ñaây, seõ thaáy ñöôïc moät "coäng ñoaøn", "moät Nhaø Tieäc Ly vónh cöûu".
Con ngöôi trong maét
Trong cuoán "Hoàng aân vaø Maàu nhieäm", Ñöùc Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ II keå laïi, khi coøn laø moät linh muïc treû, Ngaøi ñöôïc khuyeân neân ñeán kinh thaønh Roâma khoâng nhöõng ñeå hoïc haønh, "nhöng coøn ñeå hoïc veà chính thaønh Roâma" nöõa (Dono e mistero. Nel 50. del mio sacerdozio, Libreria Editrice Vaticana 1996, p.60). ÔÛ taâm ñieåm cuûa thaønh Roâma naøy coù Giaùo Trieàu Roâma.
Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, toâi ñaõ tieáp taïi Hoäi Ñoàng cuûa toâi khoâng nhöõng caùc nhaø ngoaïi giao, nhöng caû caùc nhoùm linh muïc, chuûng sinh, giaùo daân, ngöôøi lôùn vaø ngöôøi treû, töø xa tôùi vaø muoán bieát veà coâng vieäc cuûa Giaùo Trieàu. Nhöng toâi laïi khoâng coù dòp gaëp caùc sinh vieân giaùo só ñang ñöôïc thuï huaán taïi giaùo ñoâ. Hoï laø "con ngöôi trong maét" cuûa Thaùnh Pheâroâ vaø caùc Ñaáng keá vò caùc Toâng Ñoà. Thoâng thöôøng hoï chæ bieát Giaùo Trieàu qua baùo chí. Vaäy laøm sao hoï coù theå yeâu meán vaø coäng taùc vôùi Giaùo Trieàu Roâma trong töông lai, neáu ngay baây giôø hoï khoâng hay bieát gì veà Giaùo Trieàu aáy?
Veà vieäc ñaøo taïo caùc linh muïc, tu só nam nöõ vaø giaùo daân taïi trung taâm cuûa Giaùo Hoäi hoaøn vuõ, toâi thieát nghó coù moät ñieàu raát quan troïng vaø thieát yeáu laø caàn tìm ra caùch thöùc ñeå moïi ngöôøi coù cô hoäi tieáp xuùc saâu xa vôùi Giaùo Trieàu Roâma ít laø moät laàn trong thôøi gian hoï ôû Roâma. Hoï cuõng coù theå ñaäu baèng caáp ôû nôi khaùc, nhöng khoâng coù "kinh nghieäm Roâma".
Laøm theá naøo moät con caù nhoû coù theå mang laïi hy voïng?
Toâi muoán keát luaän baøi suy nieäm saùng nay vôùi caâu chuyeän veà moät kinh nghieäm raát ñôn sô cuõng trong thôøi gian toâi bò caàm tuø.
Thaät khoù töôûng töôïng noåi söï kieän: trong nhöõng naêm bò thöû thaùch cam go (töø sau naêm 1958 trôû ñi), caùc tín höõu chuùng toâi lo aâu döôøng naøo, vaãn tìm moïi caùch nghe leùn Ñaøi Vatican ñeå caûm nghe nhòp ñaäp traùi tim cuûa Giaùo Hoäi hoaøn vuõ vaø lieân keát vôùi Ñaáng keá vò Thaùnh Pheâroâ. Hoï laøm nhö theá, baát chaáp nguy cô coù theå bò phaït hoaëc bò tuø, vì nhö theá laø nghe "söï tuyeân truyeàn cuûa ngoaïi quoác, phaûn ñoäng".
Veà sau, chính toâi cuõng caûm thaáy cuøng moät kinh nghieäm nhö vaäy. Trong khi toâi bò coâ laäp ôû Haø Noäi, thì moät ngaøy kia, moät nöõ coâng an mang laïi cho toâi moät con caù nhoû ñeå toâi naáu aên. Vöøa khi toâi thaáy tôø giaáy boïc con caù, toâi caûm thaáy raát vui möøng, nhöng toâi coá neùn loøng khoâng bieåu loä ra beân ngoaøi. Toâi vui möøng khoâng phaûi vì con caù, nhöng laø vì tôø giaáy baùo boïc con caù: ñoù laø hai trang baùo "Quan Saùt Vieân Roâma". Trong nhöõng naêm aáy, baùo naøy moãi khi ñöôïc göûi tôùi böu ñieän Haø Noäi, thì thöôøng bò tòch thu vaø ñem ñi caân baùn ôû quaày mua giaáy cuõ ôû chôï. Hai trang baùo aáy ñöôïc duøng ñeå goùi con caù nhoû. Toâi bình tónh, khoâng ñeå cho ai thaáy, vaø röûa saïch nhöõng trang baùo ñoù ñeå taåy heát muøi tanh, roài phôi khoâ vaø giöõ noù nhö moät thaùnh tích.
Ñoái vôùi toâi, trong khi bò bieät giam, nhöõng trang baùo aáy laø moät daáu chæ tình hieäp thoâng vôùi Roâma, vôùi Thaùnh Pheâroâ, vôùi Hoäi Thaùnh, vaø ñoù laø moät voøng tay oâm töø Roâma. Giaû söû khoâng yù thöùc mình laø thaønh phaàn cuûa Hoäi Thaùnh, coù leõ toâi ñaõ khoâng soáng soùt noåi.
Ngaøy nay, chuùng ta soáng trong moät theá giôùi ñang tìm caùch loaïi boû nhöõng giaù trò cuûa vaên minh söï soáng, tình thöông, vaø söï thaät. Hy Voïng cuûa chuùng ta chính laø Giaùo Hoäi voán laø Hình AÛnh Chuùa Ba Ngoâi.
Tuaàn Tónh Taâm ñaàu Muøa Chay Naêm Thaùnh 2000
Phanxicoâ Xavieâ Nguyeãn Vaên Thuaän