Chöùng Nhaân Hy Voïng
(Caùc Baøi Giaûng Tónh Taâm
cuûa Ñöùc Hoàng Y Phanxicoâ Xavieâ Nguyeãn Vaên Thuaän
cho Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II vaø Giaùo Trieàu Roâma)
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
- 08 -
Baøi Suy Nieäm thöù taùm
Moái Daây Troïn Laønh
Ngheä thuaät yeâu thöông
Trong khi soaïn baøi suy nieäm naøy, toâi ñaõ nghe vang voïng leân trong toâi lôøi cuûa Thaùnh Phaoloâ: "Neáu toâi khoâng coù ñöùc meán, toâi khoâng laø gì caû" (x. 1Cr 13,2). Nhöõng lôøi naøy tröôùc heát keâu môøi toâi hoaùn caûi vaø nhaéc nhôû cho toâi bieát "caùi tröôùc heát moïi söï" (x. 1Pr 4,8), tröôùc caû khi giaûng daïy, caàu nguyeän, tröôùc moïi coâng taùc phuïc vuï Toâng Ñoà, toâi phaûi coù ñöùc meán, nhöng coøn hôn theá nöõa toâi phaûi chính laø söï yeâu meán.
Khoâng coù tình yeâu, toâi khoâng coù Chuùa vaø khoâng theå ñem Chuùa ñeán cho ngöôøi khaùc, toâi cuõng khoâng bieát caû Chuùa nöõa (x. 1Ga 4,8). Caû khi toâi vieát caùc baøi suy nieäm, caû khi toâi giaûng tónh taâm cho nhöõng nhaân vaät quan troïng, caû khi "toâi coù hieán thaân cho löûa thieâu" (1 Cr 13,3), hay bò ôû tuø laâu naêm..., neáu toâi khoâng coù tình yeâu laø Thieân Chuùa taát caû chæ laø phung phí naêng löïc, nhö Thaùnh Augustinoâ ñaõ noùi (x. Defensor Grammaticus, Liber Scintillarum, SC77, tr.58).
Theá giôùi thuoäc veà ai yeâu thöông noù
Nhieàu khi chuùng ta than phieàn raèng trong xaõ hoäi ngaøy nay, Kitoâ giaùo ngaøy caøng hieän dieän ôû beân leà, vieäc thoâng truyeàn ñöùc tin cho ngöôøi treû trôû thaønh khoù khaên vaø ôn goïi giaûm suùt. Chuùng ta coù theå tieáp tuïc keå ra caùc lyù do aâu lo khaùc...
Thaät theá, trong theá giôùi ngaøy nay chuùng ta thöôøng caûm thaáy mình thua thieät. Nhöng cuoäc maïo hieåm cuûa nieàm Hy Voïng daãn chuùng ta ñi xa hôn. Moät hoâm toâi ñaõ ñoïc ñöôïc treân moät tôø lòch caâu sau ñaây: "Theá giôùi thuoäc veà ngöôøi yeâu noù vaø bieát minh chöùng roõ hôn raèng mình yeâu noù". Caùc lôøi naøy thaät ñuùng bieát bao! Trong con tim cuûa töøng ngöôøi ñeàu coù khaùt voïng yeâu thöông voâ bieân vaø vôùi tình yeâu thöông maø Thieân Chuùa ñaõ ñoå vaøo trong tim (x. Rm 5,5) chuùng ta coù theå thoûa maõn khaùt voïng ñoù.
Nhöng ñeå ñöôïc nhö theá, tình yeâu cuûa chuùng ta phaûi laø moät ngheä thuaät, moät ngheä thuaät cao vöôït khaû naêng yeâu thöông thuaàn tuyù nhaân loaïi. Raát nhieàu, neáu khoâng noùi laø taát caû ñeàu tuøy thuoäc ñieàu naøy.
Chaúng haïn toâi ñaõ troâng thaáy ngheä thuaät naøy nôi Meï Teâreâxa Calcutta. Ai troâng thaáy Meï cuõng yeâu Meï; hay nôi Ñöùc Giaùo Hoaøng Gioan XXIII, saép ñöôïc phong Chaân Phöôùc. Bao nhieâu naêm sau khi Ngaøi qua ñôøi, kyû nieäm veà Ngaøi vaãn raát soáng ñoäng nôi daân chuùng.
Khi böôùc vaøo moät tu vieän hay moät trung taâm giaùo phaän hoaëc caùc vaên phoøng laøm vieäc cuûa chuùng ta, chuùng ta khoâng luoân luoân tìm thaáy ngheä thuaät naøy, moät ngheä thuaät töøng khieán cho Kitoâ giaùo trôû thaønh xinh ñeïp vaø loâi cuoán. Traùi laïi, ngöôøi ta thöôøng gaëp thaáy caùc göông maët buoàn saàu vaø uû ruõ vì coâng vieäc nhaøm chaùn thöôøng ngaøy. Tình traïng thieáu ôn goïi laïi khoâng tuøy thuoäc nôi söï kieän naøy hay sao? Noù chaúng baét nguoàn töø chöùng taù ít beùn nhoïn cuûa chuùng ta hay sao? Khoâng coù moät tình yeâu maïnh meõ, chuùng ta khoâng theå trôû thaønh Chöùng Nhaân cuûa nieàm Hy Voïng!
Cho duø coù laø ngöôøi chuyeân moân veà toân giaùo, cuõng luoân luoân coù nguy cô chæ bieát lyù thuyeát veà tình yeâu, maø khoâng chieám höõu ñöôïc ngheä thuaät yeâu thöông. Cuõng gioáng nhö moät baùc só, hieåu bieát y khoa, nhöng khoâng coù ngheä thuaät giao tieáp deã thöông vaø noàng nhieät vôùi ngöôøi beänh. Ngöôøi ta tôùi khaùm beänh, bôûi vì caàn tôùi oâng, nhöng khi khoûi beänh, hoï khoâng trôû laïi nöõa.
Hôn ai heát, Chuùa Gieâsu laø thaày cuûa ngheä thuaät yeâu thöông. Gioáng nhö ngöôøi di cö treân mieàn ñaát laï, ñeå thích öùng vôùi tình traïng môùi, Ngaøi luoân ñem theo mình, ít nhaát laø trong con tim, caùc luaät leä vaø thoùi quen cuûa daân toäc mình. Nhö theá khi ñeán traàn gian naøy nhö laø ngöôøi löõ haønh cuûa Thieân Chuùa Ba Ngoâi, Ngaøi mang theo cung caùch soáng cuûa queâ höông treân trôøi, baèng caùch "dieãn taû ra moät caùch nhaân loaïi caùc thaùi ñoä soáng cuûa Thieân Chuùa Ba Ngoâi" (Giaùo Lyù Giaùo Hoäi Coâng Giaùo 470).
Ñaëc ñieåm cuûa tình yeâu Kitoâ giaùo
Giôø ñaây, chuùng ta haõy chieâm ngaém caùc yeáu toá ñaëc thuø cuûa ngheä thuaät yeâu thöông maø Ñöùc Gieâsu daïy chuùng ta, vaø ñoù laø suoái nguoàn cuûa aùnh quang vaø haáp löïc cho cuoäc soáng Kitoâ höõu.
1. Yeâu thöông tröôùc
Tình yeâu thöông cuûa Thieân Chuùa, maø Chuùa Gieâsu qua ôn Thaàn Khí, ñaõ gieo vaøo trong taâm hoàn chuùng ta, laø moät tình yeâu thöông hoaøn toaøn nhöng khoâng. Yeâu thöông voâ vò lôïi, khoâng maûy may ñôïi chôø ñaùp traû. Ngaøi khoâng yeâu chæ vì ñöôïc yeâu, hay vì lyù do khaùc, duø coù laø caùc lyù do toát laønh, nhö laø tình baïn cuûa con ngöôøi. Ngaøi khoâng nhìn xem keû khaùc laø baïn hay laø thuø, nhöng yeâu thöông tröôùc, baèng caùch ñöa ra saùng kieán.
Khi chuùng ta coøn laø keû coù toäi, voâ ôn vaø thôø ô, thì Ñöùc Kitoâ ñaõ cheát cho chuùng ta (x. Rm 5,8). "Ngöôøi ñaõ yeâu chuùng ta tröôùc", nhö Thaùnh Gioan noùi (1 Ga 4,19) vaø nhö theá chuùng ta cuõng phaûi yeâu thöông. Thaùnh Gioan Kim Khaåu noùi: "Baïn ñöøng chôø ñôïi ñöôïc ngöôøi khaùc yeâu, nhöng haõy tieán leân vaø baét ñaàu tröôùc (Chuù giaûi Thö göûi giaùo ñoaøn Roâma, 22,2, trong: Thaàn hoïc caùc Giaùo Phuï III, Roâma 1975, tr.261).
2. Yeâu thöông taát caû moïi ngöôøi
Ñeå cho tình yeâu phaùt xuaát töø Thieân Chuùa ñöôïc raïng ngôøi, chuùng ta phaûi yeâu taát caû moïi ngöôøi, khoâng loaïi tröø ai: "Caùc con haõy laø con cuûa Thieân Chuùa Cha treân trôøi, laø Ñaáng laøm cho maët trôøi moïc leân cho ngöôøi laønh vaø keû döõ..." (Mt 5,45). Chuùng ta ñöôïc môøi goïi soáng beù nhoû beân caïnh Maët Trôøi Tình Yeâu laø Thieân Chuùa. Vaø khi ñoù taát caû moïi ngöôøi ñeàu laø ñoái töôïng yeâu thöông cuûa chuùng ta. Taát caû moïi ngöôøi! Khoâng phaûi laø moät caùi "taát caû" lyù töôûng, nghóa laø moïi ngöôøi treân theá giôùi naøy maø coù leõ chuùng seõ khoâng bao giôø gaëp, nhöng moät caùi "taát caû" cuï theå.
Meï Teâreâxa Calcutta noùi: "Ñeå yeâu meán moät ngöôøi caàn phaûi tieán tôùi gaàn ngöôøi ñoù... Toâi khoâng bao giôø saên soùc caùc ñaùm ñoâng maø chæ saên soùc nhöõng con ngöôøi cuï theå thoâi" (Meï Teâreâxa Calcutta, Chuùa mang cho con tình yeâu, Roâma 1979, tr.48).
Chò Chiara Lubich thì khaúng ñònh: "Nhö chæ moät Baùnh Thaùnh laø ñuû ñeå chuùng ta nhaän laõnh Thieân Chuùa laøm cuûa aên trong haøng tyû Baùnh Thaùnh treân traùi ñaát naøy, thì cuõng chæ caàn moät ngöôøi anh chò em maø Chuùa muoán ñaët ñeå beân caïnh chuùng ta cuõng ñuû ñeå laøm cho chuùng ta thoâng hieäp vôùi toaøn theå nhaân loaïi laø Ñöùc Gieâsu bí nhieäm" (C. Lubich, Caùc buùt tích thieâng lieâng/1 Roâma 1978, tr.38).
Moãi ngöôøi beân caïnh cho toâi coù dòp yeâu meán Chuùa Kitoâ, laø Ñaáng "qua vieäc nhaäp theå, trong moät caùch theá naøo ñoù, ñaõ keát hieäp vôùi töøng ngöôøi" (GS 22).
3. Yeâu thöông keû thuø
Moät saéc thaùi hoaøn toaøn ñaëc bieät khaùc nöõa cuûa tình yeâu Kitoâ giaùo: ñoù laø yeâu thöông caû caùc ñòch thuø cuûa mình. Ñaây laø ñieàu thöôøng khoù hieåu ñoái vôùi ngöôøi khoâng tin.
Moät ngaøy noï coù moät ngöôøi canh tuø hoûi toâi:
- OÂng coù yeâu chuùng toâi khoâng?
- Coù chöù, toâi yeâu caùc anh.
- Nhöng maø chuùng toâi ñaõ boû tuø oâng bao nhieâu naêm, maø khoâng xeùt xöû, khoâng keát aùn, vaäy maø oâng laïi yeâu chuùng toâi aø? Ñaây laø ñieàu khoâng theå ñöôïc! Coù leõ khoâng thaät ñaâu!
- Toâi ñaõ ôû vôùi oâng nhieàu naêm, nhö oâng thaáy ñoù, ñuùng khoâng.
- Khi naøo oâng ñöôïc töï do, oâng seõ khoâng sai boån ñaïo ñeán ñoát nhaø chuùng toâi vaø gieát ngöôøi thaân cuûa chuùng toâi ñaáy chöù?
- Khoâng, ngay caû khi caùc anh coù muoán gieát toâi ñi nöõa, toâi vaãn yeâu caùc anh.
- Maø taïi sao?
- Bôûi vì Chuùa Gieâsu ñaõ daäy toâi yeâu thöông taát caû moïi ngöôøi, keå caû keû thuø. Neáu khoâng laøm nhö theá toâi seõ khoâng xöùng ñaùng laø Kitoâ höõu nöõa.
- Thaät ra laø ñeïp, nhöng khoù hieåu quaù.
Chuùa Gieâsu ñaõ nhaán maïnh raát nhieàu ñeán ñaëc ñieåm naøy cuûa tình yeâu Kitoâ vaø chæ vôùi thaùi ñoä cuûa con tim chuùng ta môùi coù theå kieán taïo hoøa bình treân traùi ñaát: "Neáu caùc con yeâu nhöõng ngöôøi yeâu caùc con... neáu caùc con chæ chaøo hoûi anh em mình thoâi... ngay caû ngöôøi ngoaïi cuõng chaúng laøm nhö theá sao?... Nhöng Thaày baûo caùc con: haõy yeâu keû thuø vaø caàu nguyeän cho nhöõng keû baùch haïi caùc con" (Mt 5,46-47.44).
4. Yeâu thöông baèng caùch hieán chính maïng soáng mình
Chuùa Gieâsu laø Thieân Chuùa, vaø tình yeâu cuûa Ngaøi chæ coù theå laø voâ taän nhö Thieân Chuùa. Ñoù khoâng phaûi laø moät tình yeâu cho ñi caùi gì, maø laø tình yeâu taän hieán chính mình: "Sau khi yeâu thöông nhöõng keû thuoäc veà mình... Ngaøi vaãn yeâu thöông hoï cho tôùi cuøng" (Ga 13,11). "Khoâng coù tình yeâu naøo lôùn hôn tình yeâu naøy: hieán chính maïng soáng cho caùc baïn höõu mình" (Ga 15,13).
Ñöùc Gieâsu ñaõ cho ñi taát caû, maø khoâng giöõ laïi gì: Ngaøi ñaõ cho ñi chính söï soáng cuûa Ngöôøi treân Thaäp Giaù vaø ñaõ trao ban Mình vaø Maùu Ngaøi trong Bí Tích Thaùnh Theå. Ñoù laø möïc thöôùc maø chuùng ta ñöôïc môøi goïi yeâu thöông: saün saøng cho nhöõng ngöôøi cuøng laøm vieäc vôùi chuùng ta söï soáng cuûa chuùng ta; saün saøng trao ban söï soáng cho nhau.
5. Yeâu thöông baèng caùch phuïc vuï
Ñoái vôùi ñaïi ña soá caùc tröôøng hôïp, chuyeän "cho ñi söï soáng" maø Chuùa Gieâsu ñoøi hoûi khoâng caàn thieát phaûi ñoå maùu, nhöng xaûy ra moãi ngaøy trong bieát bao nhieâu cöû chæ nhoû nhaët, trong vieäc phuïc vuï tha nhaân, keå caû nhöõng ngöôøi, vì moät lyù do naøo ñoù xem ra coù theå "thua keùm" chuùng ta.
Khaùc vôùi caùc Phuùc AÂm Nhaát Laõm, trong trình thuaät nhöõng giôø phuùt trang troïng cuûa Böõa Tieäc Ly, thaùnh söû Gioan khoâng ñeà caäp tôùi vieäc laäp Pheùp Thaùnh Theå, nhöng keå laïi bieán coá Ñöùc Gieâsu röûa chaân cho caùc moân ñeä "ñeå caùc con cuõng laøm nhö Thaày ñaõ laøm" (Ga 13,15).
Phuïc vuï coù nghóa laø trôû thaønh "Thaùnh Theå" cho ngöôøi khaùc, töï ñoàng hoùa vôùi hoï, chia seû nieàm vui vaø khoå ñau cuûa hoï (x. Rm 12,15), taäp suy tö vôùi ñaàu oùc cuûa hoï, caûm nhaän vôùi con tim cuûa hoï, soáng trong hoï: "ñi trong giaày cuûa hoï" nhö moät caâu chaâm ngoân AÁn Ñoä ñaõ noùi.
Yeâu thöông, caùch loan baùo Tin Möøng toát nhaát
Trong cuoäc ñôøi toâi, coù nhöõng luùc chính hoaøn caûnh thöïc teá ñaõ giuùp soi saùng toâi khi nghó tôùi nhieäm vuï lôùn lao laøm chöùng taù cho Chuùa Kitoâ.
Trong thôøi gian bò bieät giam, toâi ñöôïc giao cho 5 ngöôøi canh gaùc. Hoï thay phieân nhau, luoân luoân coù hai ngöôøi ôû vôùi toâi. Caùc caáp chæ huy noùi vôùi hoï: "Cöù moãi hai tuaàn chuùng toâi seõ thay theá caùc anh baèng moät nhoùm khaùc, ñeå caùc anh khoâng bò "tieâm nhieãm bôûi oâng Giaùm Muïc nguy hieåm naøy".
Sau moät thôøi gian, chính hoï laïi ñoåi quyeát ñònh: "Chuùng toâi seõ khoâng thay ñoåi caùc anh nöõa, bôûi neáu khoâng thì oâng Giaùm Muïc ñoù seõ tieâm nhieãm taát caû coâng an cuûa chuùng ta".
Ban ñaàu coâng an canh gaùc khoâng noùi chuyeän vôùi toâi. Hoï chæ traû lôøi "coù" hay laø "khoâng".
Thaät laø buoàn. Toâi muoán töû teá vaø nhaõ nhaën vôùi hoï maø khoâng ñöôïc. Hoï traùnh noùi chuyeän vôùi toâi.
Ñeâm noï, moät tö töôûng ñeán vôùi toâi: "Phanxicoâ, con coøn giaàu laém, con coù tình yeâu cuûa Chuùa Kitoâ trong tim, haõy yeâu thöông hoï nhö Chuùa Gieâsu ñaõ yeâu thöông con".
Ngaøy hoâm sau toâi baét ñaàu yeâu Chuùa Gieâsu nôi hoï hôn nöõa, baèng caùch cöôøi noùi trao ñoåi vôùi hoï vaøi caâu thaân tình. Toâi baét ñaàu keå cho hoï nghe veà nhöõng chuyeán ñi ngoaïi quoác cuûa toâi, cho hoï bieát caùc daân toäc taïi Myõ, taïi Nhaät Baûn, taïi Phi Luaät Taân... soáng nhö theá naøo, vaø noùi vôùi hoï veà kinh teá, veà söï töï do, veà kyõ thuaät.
Toâi ñaõ kích thích tính toø moø cuûa hoï vaø ñöa hoï tôùi choã ñaët raát nhieàu caâu hoûi. Daàn daàn chuùng toâi trôû thaønh baïn vôùi nhau. Hoï muoán hoïc tieáng ngoaïi quoác: tieáng Phaùp, tieáng Anh... Vaø nhö theá nhöõng ngöôøi canh tuø trôû thaønh hoïc troø cuûa toâi!
Moät laàn khaùc, trong traïi tuø Vinh Quang, treân nuùi Vónh Phuù, vaøo moät ngaøy möa, toâi phaûi boå cuûi. Toâi hoûi ngöôøi canh tuø:
- Toâi coù theå xin anh moät ñieàu khoâng?
- Anh cöù noùi, toâi seõ giuùp anh.
- Toâi muoán ñeõo moät hình Thaùnh Giaù baèng goã.
- Anh khoâng bieát raèng ôû ñaây caám ngaët khoâng ñöôïc pheùp coù baát cöù vaät gì mang daáu chæ toân giaùo hay sao?
- Toâi bieát chöù, nhöng chuùng ta laø baïn vôùi nhau, vaø toâi höùa laø seõ giöõ kín.
- Seõ raát nguy hieåm cho caû hai chuùng ta.
- Anh nhaém maét laøm ngô ñi, toâi seõ laøm ngay baây giôø vaø heát söùc caån thaän.
Anh ta lænh ra xa vaø ñeå toâi moät mình. Toâi ñaõ ñeõo mieáng goã hình Thaùnh Giaù vaø ñaõ giaáu trong moät maûnh xaø phoøng cho tôùi ngaøy ñöôïc traû töï do. Roài vôùi moät lôùp kim loaïi moûng boïc beân ngoaøi, Thaùnh Giaù ñoù ñaõ trôû thaønh Thaùnh Giaù giaùm muïc cuûa toâi.
Trong moät traïi tuø khaùc, toâi ñaõ xin vôùi moät ngöôøi baïn canh tuø khaùc moät sôïi daây ñieän. Anh ta hoaûng hoàn noùi vôùi toâi:
- Toâi ñaõ hoïc ôû Ñaïi Hoïc An Ninh raèng, neáu moät ngöôøi xin daây ñieän coù nghóa laø hoï muoán töï töû.
Toâi giaûi thích cho anh ta:
- Caùc linh muïc Coâng giaùo khoâng ñöôïc töï töû.
- Nhöng anh laøm gì vôùi sôïi daây ñieän ñoù?
- Toâi muoán laøm moät daây xích nhoû ñeå ñeo Thaùnh Giaù.
- Laøm sao maø coù theå laøm moät daây ñeo vôùi sôïi daây ñieän ñöôïc? Khoâng theå laøm ñöôïc!
- Neáu anh ñem cho toâi hai caùi kìm nhoû, toâi seõ chæ cho anh thaáy.
- Nguy hieåm laém!
- Nhöng maø mình laø baïn vôùi nhau maø!
Ba ngaøy sau anh ta noùi vôùi toâi: "Thaät khoù maø töø choái anh ñieàu gì. Toái mai khi tôùi phieân toâi gaùc, toâi seõ ñem ñeán cho anh moät sôïi daây ñieän. Phai laøm xong trong voøng ba giôø ñoàng hoà".
Chieàu hoâm sau töø 7 giôø cho tôùi 11 giôø, caån thaän khoâng ñeå cho ai troâng thaáy, vôùi hai caùi kìm nhoû chuùng toâi ñaõ caét sôïi daây ñieän thaønh töøng ñoaïn ngaén khoaûng moät que dieâm vaø chuùng toâi uoán cong chuùng ñeå keát laïi vôùi nhau. Vaø ba giôø sau, tröôùc khi ñoåi phieân canh, sôïi daây ñeo ñaõ thaønh hình.
Sôïi daây vaø caây Thaùnh Giaù naøy toâi luoân ñeo moãi ngaøy, khoâng phaûi bôûi vì chuùng laø kyû nieäm cuûa thôøi gian ôû tuø, nhöng vì chuùng giuùp toâi thaáy xaùc tín saâu xa lôøi luoân nhaén nhuû toâi: chæ coù tình yeâu Kitoâ môùi coù theå thay ñoåi con tim, chôù khoâng phaûi khí giôùi, caùc lôøi ñe doïa vaø caùc phöông tieän truyeàn thoâng.
Chính tình yeâu chuaån bò con ñöôøng cho vieäc loan baùo Tin Möøng.
Ominia vincit amor, tình yeâu thaéng ñöôïc moïi söï!
Khi coù tình yeâu chaân thaät, lôøi ñaùp traû tình yeâu seõ ñöôïc khôi daäy. Khi ñoù ngöôøi ta yeâu vaø ñöôïc yeâu. Khi ñoù ngöôøi ta hieän thöïc ñöôïc treân traùi ñaát Ñieàu Raên môùi cuûa Ñöùc Gieâsu: "Caùc con haõy yeâu thöông nhau, nhö Thaày ñaõ yeâu thöông caùc con" (Ga 15,12). Yeâu thöông nhau laø chu toaøn ngheä thuaät yeâu thöông.
Meï cuûa Tình yeâu toát ñeïp
Chuùng ta khoâng theå keát thuùc baøi suy nieäm naøy maø khoâng höôùng taâm trí chuùng ta veà Ñöùc Meï. Ñöùc Maria gioáng nhö vaàng traêng phaûn chieáu taát caû veû myõ mieàu cuûa maët trôøi laø Chuùa Gieâsu, phaûn chieáu taát caû moïi taâm tình vaø ñaëc bieät tình yeâu thöông cuûa Chuùa. Ngoaøi Thieân Chuùa Ba Ngoâi Chí Thaùnh ra, khoâng coù tình yeâu naøo saùnh baèng tình yeâu cuûa Meï ñoái vôùi Thieân Chuùa vaø ñoái vôùi toaøn theå nhaân loaïi. Chính vì theá Meï ñöôïc nhöõng ngöôøi tin Chuùa cuõng nhö raát nhieàu ngöôøi khoâng bieát Chuùa yeâu meán. Chuùng ta chæ coù theå yeâu thöông moät caùch toát ñeïp hôn khi keát hieäp vôùi tình yeâu thöông tuyeät myõ vaø dòu hieàn cuûa Ñöùc Trinh Nöõ Maria, laø Ñaáng chieám höõu ñöôïc ngheä thuaät yeâu thöông tuyeät vôøi nhaát.
Ngheä thuaät yeâu thöông ñoù laø yeâu thöông nhö Ñöùc Gieâsu (bôûi vì Ngöôøi laø tình yeâu).
Ngheä thuaät yeâu thöông ñoù laø yeâu thöông nhö Ñöùc Maria.
Ngheä thuaät yeâu thöông ñoù laø yeâu thöông nhö Thaùnh nöõ Teâreâxa Haøi Ñoàng Gieâsu, ngöôøi ñaõ töøng noùi: "Trong loøng Giaùo Hoäi, con muoán laø tình yeâu" (Thuû baûn B 3 v, trong: Toaøn taùc phaåm Paris 1996, tr.226).
Tuaàn Tónh Taâm ñaàu Muøa Chay Naêm Thaùnh 2000
Phanxicoâ Xavieâ Nguyeãn Vaên Thuaän