Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page
Trong thuyeát luaân hoài cuûa Phaät Giaùo, caùc kieáp lieân tieáp noái theo nhau nhö moät chuoãi maét xích daøi voâ taän. Kieáp naøy laø quaû cuûa kieáp tröôùc vaø laø nhaân cho kieáp sau. Do ñoù caùc kieáp soáng coù voâ soá möùc khoå söôùng khaùc nhau, vaø khoâng phaûi kieáp naøo chuùng sinh cuõng laø ngöôøi caû. Coù nhieàu loaïi chuùng sinh trong voøng luaân hoài, chuùng sinh loaïi naøy sau khi cheát coù theå bieán thaønh chuùng sinh loaïi khaùc. Chaúng haïn thuù bieán thaønh ngöôøi, ngöôøi bieán thaønh thieân thaàn, v.v... vaø cuõng coù theå bieán ngöôïc laïi. Taát caû ñeàu do nghieäp löïc quyeát ñònh, nghóa laø do nhöõng vieäc thieän hay aùc maø chuùng sinh aáy laøm trong kieáp tröôùc ñoù. Chuùng sinh khoâng phaûi chæ coù trong traùi ñaát naøy maø coøn ôû trong haèng haø sa soá haønh tinh khaùc trong vuõ truï. Coù nhöõng haønh tinh laøm baèng nhöõng chaát maø maét con ngöôøi khoâng thaáy ñöôïc daønh cho nhöõng chuùng sinh voâ hình ñoái vôùi con maét loaøi ngöôøi. Coù theå noùi chuùng sinh bò luaân hoài trong 6 neûo, coøn goïi laø luïc ñaïo luaân hoài, töùc saùu caûnh giôùi, xeáp theo möùc ñoä töø söôùng tôùi khoå nhö sau:
(Nguyeân nghóa laø coù thaân saùng laùng) laø caûnh giôùi cuûa nhöõng chuùng sinh voâ hình, phaàn naøo töông töï nhö nhöõng "thieân thaàn", coù thaân xaùc vi teá hôn con ngöôøi, soáng trong nhöõng ñieàu kieän deã daøng haïnh phuùc hôn, ñôøi soáng cuõng laâu daøi hôn con ngöôøi raát nhieàu. Tuy nhieân, veà maët trí tueä, chö Thieân thöôøng khoâng hôn con ngöôøi. Hoï sinh ra theo kieåu hoùa sinh (nghóa laø boãng nhieân xuaát hieän döôùi hình thöùc moät thieáu nöõ hay moät thanh nieân, khoâng phaûi nhôø tôùi ai laøm cha meï sinh mình ra caû). Chö Thieân cuõng coù nhieàu loaïi, nhieàu ñaúng caáp khaùc nhau (duïc giôùi, saéc giôùi, voâ saéc giôùi, moãi giôùi laïi phaân thaønh nhieàu caûnh Trôøi khaùc nhau), möùc ñoä haïnh phuùc vaø caùch theá soáng hay tuoåi thoï giöõa caùc loaïi, caùc caáp cuõng khaùc nhau.
Caûnh giôùi cuûa con ngöôøi vôùi nhöõng ñieàu kieän soáng khoù khaên hôn, trong ñoù haïnh phuùc vaø ñau khoå laãn loän. Ñaây laø caûnh giôùi thuaän lôïi nhaát ñeå tu giaûi thoaùt nhôø coù söï quaân bình töông ñoái giöõa söôùng vaø khoå. Vì theá, caùc vò Boà Taùt thöôøng choïn taùi sinh vao caûnh giôùi naøy, do coù nhieàu hoaøn caûnh thuaän lôïi ñeå phuïc vuï vaø thöïc haønh nhöõng phaùp moân caàn thieát ñeå thaønh Phaät. Kieáp cuoái cuøng cuûa Boà Taùt luoân luoân ôû caûnh ngöôøi.
Caûnh giôùi naøy gioáng nhö caûnh giôùi thaáp nhaát cuûa Chö Thieân (duïc giôùi), nghóa laø thuoäc theá giôùi voâ hình, nhöng coù raát nhieàu ñau khoå tinh thaàn. Ñoù laø nôi taäp trung nhöõng chuùng sinh nhieàu tham voïng, ham quyeàn löïc, kieâu caêng, ghen tò, hay coù chieán tranh..., tuy ñieàu kieän vaät chaát deã daøng hôn con ngöôøi. Nhieàu hoïc giaû xeáp caûnh giôùi Atula ngay sau caûnh giôùi Thieân, roài môùi tôùi Nhaân, vì xaùc thaân hoï, ñieàu kieän soáng cuûa hoï gaàn vôùi Chö Thieân hôn. Caûnh giôùi naøy khieán ta lieân töôûng tôùi caûnh giôùi cuûa Satan laø thieân thaàn sa ngaõ, coøn caûnh giôùi cuûa Chö Thieân nhö caûnh giôùi cuûa caùc thieân thaàn toát laønh.
(Nghóa laø quæ ñoùi): Caûnh giôùi cuûa nhöõng chuùng sinh tham lam vaät chaát (tieàn baïc, cuûa caûi, laïc thuù theå chaát nhö aên uoáng, nhuïc duïc...) luùc naøo cuõng khao khaùt nhöõng thöù ñoù nhöng khoâng bao giôø ñöôïc thoûa maõn, khieán hoï luoân luoân khoå ñau. Ñôøi soáng cuûa hoï daøi vaø ñau khoå. Thaân xaùc cuûa hoï vi teá hôn con ngöôøi, neân maét thöông cuûa con ngöôøi khoâng thaáy ñöôïc. Caûnh giôùi cuûa hoï khoâng phaûi laø moät tinh tuù rieâng bieät. Hoï thöôøng soáng trong röøng buïi, ôû nhöõng nôi dô baån treân maët ñaát, vaø sinh soáng baèng nhöõng thöïc phaåm thöøa thaõi hoaëc thiu thoái cuûa con ngöôøi hay cuûa nhöõng ñoäng vaät khaùc.
Caûnh giôùi cuûa loaøi vaät maø chuùng ta vaãn thaáy: thuù vaät, chim choùc, caù... laø nhöõng chuùng sinh ít hieåu bieát, keùm yù thöùc, coù ñôøi soáng raát thaáp keùm, haàu nhö khoâng coù ñôøi soáng tinh thaàn. Chuùng thöôøng xuyeân phaûi soáng trong sôï haõi (bò thuù khaùc hoaëc bò ngöôøi gieát aên thòt, hoaëc bò thuùc ñaåy ñi gieát caùc thuù khaùc), noãi sôï chung laø sôï ñoùi. Gia suùc thì bò con ngöôøi nuoâi ñeå aên thòt, ñeå giaûi trí. May maén cho chuùng ôû choã ñôøi soáng chuùng ngaén nguûi vaø yù thöùc trí tueä chuùng keùm coûi neân nhöõng ñau khoå cuûa chuùng qua mau vaø hôøi hôït, khoâng saâu saéc. Nhöng khoâng may ôû choã chuùng khoù coù cô hoäi ñeå laøm coâng ñöùc, khoâng ñuû trí tueä ñeå tu taäp thoaùt khoûi kieáp laàm than ñoù.
Caûnh giôùi cuûa nhöõng chuùng sinh ñoäc aùc, haän thuø, ích kyû, ghen gheùt, hay giaän döõ, thích gaây ñau khoå cho ngöôøi khaùc. Hoï phaûi chòu nhöõng cöïc hình raát ñau ñôùn, khaéc nghieät ñeå traû quaû cho nhöõng haønh vi baát thieän ñaõ taïo trong quaù khöù. Ñôøi soáng trong caùc ñòa nguïc daøi hay ngaén tuøy theo töøng ñòa nguïc khaùc nhau. Moãi ñòa nguïc coù moät saéc thaùi rieâng, vôùi nhöõng cöïc hình khaùc nhau töông xöùng vôùi toäi aùc ñaõ phaïm. Sau thôøi gian coù theå raát laâu taïi ñaây ñeå ñeàn toäi, toäi nhaân coù theå ra khoûi ñeå laøm laïi cuoäc ñôøi môùi, trong moät kieáp soáng môùi toát ñeïp hôn, ñeå roài veà sau coù theå trôû thaønh Phaät. Chính Ñöùc Phaät, trong moät vaøi tieàn kieáp, ñaõ töøng sa ñòa nguïc vì ñaõ phaïm nhöõng troïng toäi.
Taát caû caùc caûnh giôùi treân ñeàu bò chi phoái bôûi luaät Voâ Thöôøng, neân khoâng coù ai ôû maõi trong moät caûnh giôùi naøo caû. Khoâng coù moät ñieàu phuùc ñöùc naøo voâ cuøng ñeå ñaùng thöôûng voâ thôøi haïn trong moät caûnh giôùi haïnh phuùc naøo ñoù. Vaø khoâng coù moät toäi aùc naøo lôùn tôùi möùc voâ cuøng ñeå ñaùng bò phaït ñôøi ñôøi taïi moät caûnh giôùi ñau khoå naøo ñoù. Do ñoù, chuùng sinh cöù troâi laên trong luïc ñaïo maõi, heát ôû caûnh khoå laïi qua caûnh söôùng, heát caûnh söôùng laïi rôi laïi vaøo caûnh khoå. Cho tôùi moät luùc naøo ñoù, chuùng sinh giaùc ngoä ñöôïc con ñöôøng giaûi thoaùt, vaø quyeát taâm tu taäp thaønh Phaät, thì môùi ra khoûi caùi voøng luaân hoài luaån ñoù. Trong luïc ñaïo, chæ coù hai caûnh giôùi ñöôïc coi laø söôùng, laø caûnh giôùi Thieân vaø Nhaân, nhöng caûnh giôùi Nhaân laø quí hôn caû. Xeùt veà maët haïnh phuùc thì caûnh giôùi Thieân coù nhieàu ñieàu kieän thuaän lôïi hôn, nhöng chính vì vaäy maø hoï bò ru nguû khoâng muoán tìm söï giaûi thoaùt thaät söï, ñeå roài khi hoï höôûng heát phuùc laønh, hoï laïi rôi vaøo moät caûnh giôùi khoå hôn. Caùc Atula thì taâm trí bò thu huùt vaøo vieäc tranh caõi hôn thua, caùc ngaï quæ thì quan taâm ñeán nhöõng theøm khaùt khoâng ñöôïc thoûa maõn, suùc sinh thì u meâ chæ nghó ñeán thöùc aên vaø thoûa maõn tính duïc, coøn ôû ñòa nguïc thì moïi chuùng sinh bò haønh khoå ñuû caùch neân khoâng coøn ñaàu oùc ñaâu maø nghó ñeán ñaïo giaûi thoaùt. Chæ coù con ngöôøi coù söôùng coù khoå moät caùch töông ñoái quaân bình, neân coù nhieàu ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå phaùt taâm ñi tìm con ñöôøng giaûi thoaùt. Chæ coù con ngöôøi laø coù nhieàu töï do quyeát ñònh hôn caû, coù ñaàu oùc saùng suoát hôn caû ñeå coù theå ñaït tôùi trí tueä giaûi thoaùt. Trong luïc ñaïo, chæ coù con ngöôøi coù nhieàu cô may, nhieàu khaû naêng ñeå thaønh Phaät nhaát. Do ñoù, theo Ñöùc Phaät, ñöôïc laøm ngöôøi laø caû moät cô hoäi quí baùu khoâng neân uoång phí. Kinh Duy-Ma-Caät, Phaåm 8 (Phaät Ñaïo) noùi roõ ñieàu ñoù.
Theo Phaät Giaùo, chuùng sinh khoâng phaûi chæ coù ôû traùi ñaát naøy, maø coøn ôû trong haèng haø sa soá caùc haønh tinh khaùc. Chuùng sinh nhieàu voâ cuøng taän, vaø heä thoáng tinh tuù ñeå chuùng sinh ôû cuõng voâ cuøng taän. Trong Kinh Taêng-Nhaát A-Haøm, Phaät noùi: "Khoâng theå ñi ñeán möùc cuøng taän cuûa theá gian". Veà vaán ñeà chuùng sinh, khoa hoïc ngaøy nay chöa theå kieåm chöùng ñöôïc nhöõng ñieàu Phaät daïy. Nhöng veà heä thoáng tinh tuù, thì caùc nhaø khoa hoïc thôøi nay ñaõ nhìn nhaän: Khoâng theå xaùc ñònh ñöôïc vuõ truï ñeán ñaâu laø cuøng taän. Soá tinh tuù maø caùc nhaø thieân vaên hoïc khaùm phaù ñöôïc ñaõ nhieàu hôn gaáp boäi daân soá theá giôùi hieän nay. Vì theá, giöõa muoân tæ tinh tuù, coù voâ soá tinh tuù lôùn gaáp trieäu laàn traùi ñaát naøy, maø tin raèng chæ traùi ñaát môùi coù söï soáng hay coù loaøi ngöôøi, thì quaû laø tin moät ñieàu heát söùc maïo hieåm, xaùc xuaát ñuùng heát söùc nhoû beù. Do ñoù, ñieàu Phaät noùi raèng coù chuùng sinh ngoaøi traùi ñaát naøy coù raát nhieàu khaû naêng ñuùng. Rieâng veà thieân vaên hoïc, quan nieäm cuûa Ñöùc Phaät ñaõ ñi tröôùc theá giôùi caû haøng ngaøn naêm, thaäm chí 2000 naêm.
Caùc chuùng sinh trong caûnh giôùi naøy coù theå ñaàu thai sang caûnh giôùi khaùc, trong tinh tuù naøy coù theå ñaàu thai sang tinh tuù khaùc, tuøy theo söï ñoøi hoûi cuûa nghieäp löïc khieán ta phaûi ñaàu thai vaøo nôi naøo thích hôïp nhaát vôùi ta taïi thôøi ñieåm ñoù. Chaúng haïn nhö ngay giaây phuùt naøy, moät chuùng sinh ôû traùi ñaát naøy vöøa cheát vaø caàn coù choã ñaàu thai thích hôïp vôùi nghieäp cuûa mình. Nhöng vaøo giaây phuùt ñoù, taïi traùi ñaát naøy khoâng coù moät nôi naøo ñeå ñaàu thai phuø hôïp caû: nhöõng nôi coù theå ñaàu thai ñöôïc (do noaõn vaø tinh gaëp nhau), thì cha meï hay hoaøn caûnh khoâng phuø hôïp, coøn nhöõng cha meï phuø hôïp thì laïi khoâng thuï thai vaøo thôøi ñieåm ñoù. Maø trong muoân tinh tuù kia, theá naøo chaû coù nôi thích hôïp vaøo thôøi ñieåm ñoù? Ñöông nhieân nôi naøo gaàn nhaát vaãn laø öu tieân. Vì theá, vieäc chuyeån kieáp sang tinh tuù khaùc thöôøng hay xaûy ra. Do ñoù, coù nhöõng tröôøng hôïp chuùng sinh ôû tinh tuù naøy caøng ngaøy caøng taêng leân, ñang khi ôû moät tinh tuù khaùc caøng ngaøy caøng giaûm ñi. Ñieàu ñoù giaûi thích taïi sao daân soá ñòa caàu caøng ngaøy caøng taêng leân: caùch ñaây maáy ngaøn naêm daân soá theá giôùi chæ tính baèng trieäu, nhöng hieän nay phaûi tính baèng haøng tæ, ñang khi theo giaùo thuyeát cuûa Phaät, con soá chuùng sinh khoâng heà taêng leân hay giaûm ñi. Vaû laïi, chuùng sinh khoâng phaûi chæ laø loaøi ngöôøi, maø coøn laø nhieàu loaøi khaùc trong luïc ñaïo coù theå chuyeån ñoåi cho nhau. Hôn nöõa, theo Phaät toå thì soá chuùng sinh nhieàu voâ taän: moät con vi truøng cuõng laø moät chuùng sinh, maø moät ngöôøi trí tueä cao caû nhö Phaät toå cuõng laø moät chuùng sinh.
Theo Phaät Giaùo thuaàn tuùy, hieän töôïng töû-sinh, töùc cheát roài ñi ñaàu thai sang kieáp khaùc, xaåy ra ngay töùc khaéc, baát cöù ôû nôi naøo, cuõng nhö laøn soùng ñieän phaùt ra trong khoâng gian ñöôïc thaâu töùc khaéc vaøo boä maùy thu thanh. Luoàng nghieäp löïc tröïc tieáp chuyeån töø cheát sang taùi sinh ngay töùc khaéc, khoâng traûi qua moät traïng thaùi chuyeån tieáp naøo caû. Nghóa laø khoâng coù chuyeän linh hoàn ngöôøi cheát phaûi taïm truù ôû moät nôi naøo ñoù chôø ñeán khi tìm ñöôïc moät nôi naøo thích hôïp môùi ñi ñaàu thai. Nhö vaäy laø cheát luùc naøo thì ñaàu thai luùc ñoù, vaø luoân luoân coù moät nôi thích hôïp trong vuõ truï ñeå ñaàu thai. Vì vuõ truï laø moät boä maùy raát hoøa hôïp, moïi chuyeän töï nhieân duø coù veû ngaãu nhieân nhöng vaãn luoân luoân aên khôùp vôùi nhau. Nhö vaäy, theo Phaät Giaùo nguyeân thuûy, neáu hai ngöôøi cuøng cheát moät löôït thì seõ ñaàu thai cuøng moät luùc ôû hai nôi khaùc nhau, cho duø moät nôi raát gaàn coøn nôi kia raát xa. Töông töï nhö hai ngöôøi ôû cuøng moät choã coù theå nghó ñeán hai nôi aáy cuøng moät luùc, khoâng vì nôi naøy xa maø phaûi nghó ñeán sau nôi kia.
Tuy nhieân, veà sau, nhieàu thuyeát cho raèng chæ coù nhöõng chuùng sinh coù nghieäp löïc maïnh môùi taùi sinh ngay töùc khaéc, nghóa laø nhöõng ngöôøi ñaõ phaïm nhieàu toäi aùc thì taâm thöùc cuûa hoï seõ bò nhöõng caûnh giôùi xaáu thu huùt ngay, hay nhöõng ngöôøi ñaõ laøm raát nhieàu vieäc thieän seõ ñöôïc nhöõng caûnh giôùi laønh ruùt veà ngay. Coøn nhöõng ngöôøi thuoäc loaïi trung bình, khoâng xaáu laém vaø cuõng khoâng toát laém, thì taâm thöùc hoï coù theå ôû trong coõi trung aám, vaø coù theå duøng tö töôûng ñeå taïo cho mình moät xaùc thaân baèng thanh khí cuûa coõi trung aám (coõi ñoù cuõng chieám cuøng moät khoâng gian vôùi coõi döông gian, ví nhö nöôùc vaø mieáng boït bieån coù theå cuøng chieám moät khoâng gian vaø loàng vaøo nhau). Taâm thöùc aáy chæ ôû trong coõi trung aám khoaûng 49 ngaøy. Trong thôøi gian naøy, taâm thöùc vaãn coù theå thay ñoåi tö töôûng (chaúng haïn quyeát taâm trôû neân toát ñeïp hôn, hay bò loâi cuoán vaøo nhöõng saân haän môùi...) ñeå coù theå ñaàu thai vaøo nhöõng hoaøn caûnh toát ñeïp hôn hoaëc xaáu xa hôn. Toái ña laø 49 ngaøy, taâm thöùc phaûi ñi ñaàu thai. Vì theá, trong voøng 49 ngaøy sau khi moät ngöôøi cheát, thaân nhaân cuûa ngöôøi aáy coù theå laøm leã caàu sieâu cho ngöôøi aáy (xem phaàn ñoä voïng ôû sau).
Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page