Söï ñoàng dò

giöõa hai quan nieäm veà söï ñoä vong

cuûa Kitoâ giaùo vaø Phaät giaùo

Nguyeãn Chính Keát, Vieät Nam

 

Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia

 

Nhöõng ñieåm töông ñoàng

- Ñieåm caên baûn nhaát laø caû hai toân giaùo ñeàu cho raèng caùc tín ñoà coøn soáng ñeàu coù theå cöùu ñoä nhöõng vong linh quaù coá.

- Nhöõng ñau khoå sau khi cheát ñeàu laø keát quaû cuûa nhöõng vieäc laøm sai traùi, khoâng hoaøn haûo cuûa ñöông söï khi coøn soáng. Vì ñieàu thieän sinh quaû laønh laø haïnh phuùc, ñieàu döõ sinh quaû döõ laø ñau khoå.

- Moãi naêm, caû hai toân giaùo ñeàu coù moät ngaøy leã ñaëc bieät ñeå töôûng nhôù vaø cöu ñoä ngöôøi quaù coá, thaäm chí daønh ra caû thaùng ñeå laøm coâng vieäc naøy. Vieäc caàu nguyeän cuûa Kitoâ höõu hay vieäc chuù nguyeän cuûa Phaät töû ñeå ñoä vong coù höõu hieäu hay khoâng thì tuyø thuoäc vaøo loøng thaønh taâm, söï trong saïch, thaùnh thieän hay möùc ñoä tu luyeän taâm linh cuûa tín höõu coøn soáng. Vaø nhieàu ngöôøi cuøng hôïp nhau caàu nguyeän hay chuù nguyeän thì vieäc ñoä vong coù keát quaû hôn.

- Vieäc ñoä vong trong caû hai toân giaùo ñeàu ñöôïc coi laø boån phaän cuûa nhöõng ngöôøi coøn soáng, ñeå toû loøng thaûo hieáu ñoái vôùi oâng baø cha meï cuõng nhö cöûu huyeàn thaát toå, ñeå toû loøng bieát ôn ñoái vôùi caùc aân nhaân, vaø loøng tö bi baùc aùi ñoái vôùi nhöõng vong linh khaùc, nhaát laø nhöõng vong linh khoâng nôi nöông töïa.

 

Nhöõng ñieåm dò bieät

- Theo Phaät giaùo,moïi vieäc laønh döõ cuûa con ngöôøi ñeàu gaây ra nhöõng haäu quaû toát xaáu theo quy luaät nhaân quaû, khoâng coù ai xeùt xöû hay luaän phaït caû.

Coøn theo Kitoâ giaùo, Thieân Chuùa laø Ñaáng xeùt xöû moïi vieäc laøm vaø thöôûng phaït coâng baèng. Nhö theá, moät ñaèng chæ coù quy luaät nhaân-duyeân-quaû taùc ñoäng moät caùch thích hôïp, moät ñaèng laø coù Ñaáng caàm caân naûy möïc.

- Kitoâ giaùo quan nieäm chæ coù hai “ñôøi “: ñôøi naøy vaø ñôøi ñôøi (vónh cöûu). Ñoái vôùi nhöõng ngöôøi toát laønh nhöng chöa hoaøn haûo thì coøn moät giai ñoaïn trung gian ñeå chòu nhöõng ñau khoå thanh luyeän. Vieäc ñoä vong chæ nhaèm ñoái töôïng laø nhöõng ngöôøi naøy, chöù khoâng ñoä vong cho nhöõng ngöôøi ñaõ höôûng maët Chuùa, hay vónh vieãn phaûi xa lìa Chuùa.

Coøn Phaät giaùo quan nieäm coù voâ soá kieáp lieân tuïc tieáp theo nhau, coù giai ñoaïn trung gian thaân trung aám. Tröø nhöõng ngöôøi tu giaûi thoaùt hay thaønh Phaät, taát caû moïi ngöôøi ñeàu phaûi ñaàu thai laïi vaøo moät trong 6 neûo cuûa Luïc Ñaïo. Vieäc ñoä vong chæ nhaém tôùi nhöõng ngöôøi ñang ñau khoå töø kieáp ngöôøi trôû xuoáng. Khoâng coù moät sinh linh naøo ñaùng thaát voïng vì bò hö maát ñôøi ñôøi ñeán noãi khoâng ñoä vong ñöôïc.

- Vieäc ñoä vong cuûa Phaät giaùo laø duøng söùc maïnh tinh thaàn cuûa vieäc chuù nguyeâî ñeå aûnh höôûng tröïc tieáp tôùi taâm ñòa cuûa nhöõng ngöôøi ñang bò ñau khoå trong kieáp sau cuûa hoï, haàu trôï theâm söùc löïc taâm linh cho hoï deå hoï thay ñoåi taâm ñòa töø xaáu thaønh toát. Nhôø vaäy hoï thay ñoåi ñöôïc soá phaän nhö vaäy cuõng laø aùp duïng nhöõng ñònh luaät taâm linh voán taùc ñoäng moät caùch phuø hôïp ñeå ñaït muïc ñích. Ngöôøi soáng cuõng coù theå nhôù nhöõng ngöôøi khaùc coù nhieàu naêng löïc tinh thaàn hôn - caøng ñoâng caøn toát - ñeå chuù nguyeän thay cho mình. Nhöõng ngöôøi khaùc ñoù coù theå laø nhöõng ngöôøi ñang cuøng soáng vôùi mình, maø cuõng coù theå laø nhöõng vò Phaät hay Boà Taùt hoaëc ñang ôû moät coõi naøo ñoù hoaëc ñang hieän thaân laøm ngöôøi ñoàng thôøi vôùi mình. Vieäc caàu sieâu chính laø nhôø nhöõng theå löïc chuù nguyeän cuûa caùc baäc chaân chính tu haønh cuøng söï hoä nieäm cuûa tín ñoà thaønh taâm caàu xin chö Phaät, Boà Taùt gia hoä.

Coøn ngöôøi Kitoâ höõu duøng lôøi caàu nguyeän, nhöõng vieäc ñaïo ñöùc, nhöõng vieäc thieän, söï hy sinh haõm mình vaø nhaát laø daâng thaùnh leã hay xin leã ñeå caàu xin Thieân Chuùa (hoaëc giaùn tieáp nhôø caùc Thaùnh caàu baàu cuøng Chuùa). Thieân Chuùa seõ taùc ñoäng tôùi caùc linh hoàn ñang thanh luyeän caùch naøo ñoù ñeå hoï vaãn trôû neân hoaøn haûo xöùng ñaùng höôûng haïnh phuùc beân Thieân Chuùa, nhöng ñöôïc giaûm phaàn ñau khoå do thanh luyeän. Moïi söï ñeàu hoaøn toaøn tuyø thuoäc vaøo tình thöông cuûa Thieân Chuùa, chöù khoâng theo ñònh luaät töï nhieân naøo taùc ñoäng caùch maùy moùc caû. Ngöôøi soáng khoâng theå taùc ñoäng tröïc tieáp tôùi caùc linh hoàn ñöôïc.

 

AÙp duïng muïc vuï

Leã Vu Lan cuûa Phaät gíaùo ñaõ aûnh höôûng saâu roäng trong quaàn chuùng (keå caû ngoaøi Phaät gíao), ñaõ ñi saâu vaøo taâm thöùc cuûa daân toäc goùp phaàn taøi boài vaên hoùa Vieät Nam.Vì theá, ngöôøi Kitoâ höõu Vieät Nam neân coi leã Vu Lan nhö moät neùt vaên hoùa, moät phong tuïc taäp quaùn toát ñeïp cuûa daân toäc, vaø neân aùp duïng tinh thaàn toát ñeïp cuûa phong tuïc naøy. Chuùng ta vöøa laø ngöôøi trong Giaùo Hoäi, vöøa laø thaønh phaàn cuûa daân toäc Vieät Nam, neáu ñaõ sentire cum Ecclesia (caûm thoâng cuøng Giaøo Hoäi) thì cuõng neân sentire cum Patria (caûm thoâng cuøng daân toäc mình). Xin gôïi ra moät vaøi ñieåm sau ñaây ñeå cuøng suy nghó:

1. Ñang khi ña soá daân toäc ta daønh ra thaùng 7 aâm lòch moãi naêm ñeå töôûng nhôù tôùi oâng baø toå tieân vaø nhöõng ngöôøi ñaõ quaù coá, chuùng ta cuõng neân cuøng laøm ñieàu ñoù vôùi hoï theo caùch thöùc cuûa ngöôøi Kitoâ höõu chuùng ta. Thöïc ra, Giaùo Hoäi cuõng daønh ra caû thaùng 11 ñeå moïi ngöôøi Kitoâ höõu treân theá giôùi laøm vieäc ñoù. Nhöng raát tieác hai thôøi gian ñoù khoâng truøng vôùi nhau. Vì theá, trong tinh thaàn hoaø mình vôùi daân toäc chuùng ta neân laøm vieäc ñoù hai laàn trong naêm: moät laàn cuøng vôùi Giaùo Hoäi, moät laàn cuøng vôùi daân toäc mình. Nhöõng ngöôøi thaân ñaõ quaù coá cuûa chuùng ta haún seõ uûng hoä ñieàu naøy.

2. Ñeå hoaø mình hôn nöõa vôùi daân toäc, chuùng ta coù theå laøm baøn thôø gia tieân trong nhaø cuûa mình. Hình thöùc theá naøo thì tuyø theo saùng kieán cuûa töøng gia ñình. Coù theå laøm baøn thôø gia tieân ngay döôùi baøn thôø Chuùa, ñeå khi höôùng veà baøn thôø caàu nguyeän thì cuõng nhìn thaáy nhöõng bieåu töôïng (nhö hình aûnh, kyû vaät...) cuûa ngöôøi quaù coá ñeå töôûng nhôù vaø caàu nguyeän cho hoï. Mieãn sao ñöøng ñeå baøn thôø gia tieân noåi baät hôn baøn thôø Chuùa. Luoân luoân phaûi nhôù nguyeân taéc: Chuùa thì thôø, toå tieân thì kính nhôù. Coù theå duøng nhang, boâng hoa, traùi caây, ñeøn laøm bieåu töôïng cuï theå cuûa loøng thaønh kính (ñöông nhieân khoâng phaûi ñeå vong linh ngöôøi cheát ngöûi höông hay aên uoáng gì, ñoù chæ laø hình thöùc vaên hoùa ñeå toû loøng kính nhôù. Thôøi Cöïu öôùc, daân do thaùi saùt teá chieân boø ñaâu phaûi ñeå cho Thieân Chuùa aên, ñoù chæ laø hình thöùc toân giaùo ñeå bieåu loä söï thuaàn phuïc ñoái vôùi chuû teå toái cao cuûa mình.)

3. Moãi gia ñình ñeàu coù toå tieân ñeå kính nhôù, thì caû daân toäc cuõng theá. Toå tieân cuûa daân toäc Vieät Nam laø caùc vua Huøng Vöông, ñöôïc caû nöôùc laøm gioã vaøo ngaøy 10/03 aâm lòch moãi naêm, baèng moät leã hoäi troïng theå taïi caùc ñình. Thieát töôûng chuùng ta cuõng neân töôûng nhôù vaø caàu nguyeän cho toå tieân cuûa caû daân toäc mình trong ngaøy ñoù, cuï theå trong thaùnh leã ñuùng ngaøy. Chaúng leõ chuùng ta chæ daønh vieäc cuùng gioã toå tieân daân toäc cho nhöõng anh em toân giaùo khaùc laøm theá mình.

4. Neáu moãi gia ñình ñeàu neân coù moät baøn thôø gia tieân, thì taïi moät soá nhaø thôø lôùn mang tính caùch quoác gia hay thaønh phoá lôùn, neân coù moät baøn thôø kính nhôù toå tieân cuûa caû daân toäc mình ôû moät choã naøo ñoù thuaän tieän vaø thích hôïp. Caàn phaûi khuyeán khích tinh thaàn thaûo kính ñoái vôùi toå tieân cuûa caû nöôùc, coù nhö theá môùi taïo neân tinh thaàn daân toäc, gôïi leân loøng yeâu nuôùc thöông noøi, baøy toû loøng bieát ôn tieàn nhaân. Ñieàu ñoù chaúng hôïp vôùi tinh thaàn thö chung 1980 cuûa HÑGMVN sao?

5. Trong taâm tình tri aân ñoái vôùi toå quoác, chuùng ta cuõng khoâng neân queân nhöõng vò anh huøng daân toäc trong quaù khöù ñaõ vieát neân trang söû oai huøng cho ñaát nöôùc, vaø bieát bao chieán só khaùc ñaõ ñoå maùu ra ñeå baûo veä queâ höông xöù sôû naøy, cho ta ñöôïc soáng yeân vui,aám no, haïnh phuùc. Chuùng ta coù boån phaän nhôù ôn vaø caàu nguyeän cho hoï, ñaëc bieät trong thaùng caùc linh hoàn moãi naêm.

Back to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page