Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page
Ngöôøi Phaät Töû coi caùi cheát laø moät trong 4 khaâu cuûa ñònh luaät "thaønh, truï, hoaïi, dieät". Baát cöù söï vaät naøo thuoäc theá giôùi hieän töôïng, nghóa laø coù hình coù töôùng, ñeàu phaûi traûi qua boán giai ñoaïn cuûa hieän höõu: Thaønh (töø chöa coù trôû neân coù), Truï (toàn taïi moät thôøi gian), Hoaïi (bò hö hoaïi, yeáu daàn, suy thoaùi), vaø Dieät (cuoái cuøng bò tieâu dieät, maát ñi, khoâng coøn toàn taïi nöõa). Cheát chính laø khaâu cuoái cuøng cuûa 4 giai ñoaïn hieän höõu treân cho moïi vaät soáng, moïi chuùng sinh, laø giai ñoaïn töø coù trôû veà khoâng.
Ñònh luaät "thaønh, truï, hoaïi, dieät" laø ñònh luaät phoå quaùt tuyeät ñoái cho taát caû moïi söï vaät voâ thöôøng (hay thay ñoåi) trong theá giôùi hieän töôïng: Theo ñònh luaät naøy, phaøm caùi gì coù sinh thì phaûi coù dieät, chæ nhöõng caùi khoâng sinh môùi khoâng dieät thoâi. Heã caùi naøo ñaõ töøng sinh ra, nghóa laø tröôùc chöa coù maø sau laïi coù, aét thuoäc loaïi baát taát, voâ thöôøng, hay thay ñoåi, maø thay ñoåi töùc laø phaûi "thaønh, truï, hoaïi, dieät", nghóa laø cuoái cuøng phaûi bò huûy hoaïi, tieâu dieät, cheát. Khoâng theå coù sinh maø khoâng coù töû, cuõng nhö khoâng theå coù töû maø tröôùc ñoù ñaõ khoâng sinh. Vì theá, Phaät Giaùo khoâng theå chaáp nhaän moät linh hoàn ñaõ ñöôïc sinh ra maø sau ñoù laïi toàn taïi vónh cöûu, hay moät theå xaùc soáng laïi ñeå roài tieáp tuïc soáng maõi. Neáu coù moät linh hoàn baát töû, thì linh hoàn ñoù aét phaûi coù töø tröôùc muoân ñôøi khoâng do ai sinh ra caû. Maø heã do moät nhaân duyeân naøo sinh ra, aét phaûi coù ngaøy huûy dieät.
Nhö vaäy, con ngöôøi sinh ra roài cheát ñi coù phaûi laø heát khoâng? Thöa khoâng, vì tuy sinh ra aét phaûi cheát, nhöng cheát roài laïi phaûi sinh ra nöõa. Cöù nhö vaäy maõi. Cuõng nhö moät ngaøy sinh ra ban saùng, cheát ñi ban toái, roài laïi sinh ra vaøo saùng hoâm sau, cöù nhö vaäy lieân tuïc maõi maõi. Hay nhö moät naêm sinh ra vaøo muøa xuaân ñaày söùc soáng, leân ñeán möùc tröôûng thaønh vaøo muøa haï, yeáu ñi vaøo muøa thu, roài taøn taï vaø cheát ñi vaøo muøa ñoâng, ñeå roài laïi sinh ra vaøo muøa xuaân naêm sau. Cöù nhö theá lieân tu baát taän. Ñoù goïi laø luaân hoài. Cuõng vaäy, con ngöôøi sinh ra cheát ñi ôû kieáp naøy roài laïi sinh ra vaø cheát ñi ôû kieáp sau. Cöù nhö theá lieân tuïc maõi. Nhö vaäy, tröôùc kieáp hieän taïi ta ñang soáng, thì ta cuõng ñaõ töøng soáng haèng haø sa soá kieáp, vaø sau kieáp soáng naøy, ta coøn soáng haèng haø sa soá kieáp soáng khaùc nöõa. Caùc kieáp tröôùc ñaây hoaëc sau naøy, ta coù theå laø ngöôøi maø cuõng coù theå laø nhöõng loaïi chuùng sinh khaùc cao hôn hoaëc thaáp hôn ngöôøi, coù theå ôû traùi ñaát naøy maø cuõng coù theå ôû nhöõng nôi khaùc khoâng phaûi laø traùi ñaát.
Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page