101 Caâu Hoûi Vaø Giaûi Ñaùp Veà

Caùi Cheát Vaø Söï Soáng Vónh Haèng

by Rev. Peter Phan Dinh Cho, Warren Blanding Professor

The Catholic University Of America

Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Taiwan

Chöông VII

Thoûa Nieàm Caäy Troâng

Trôû Veà Traàn Theá

Caâu Hoûi 83: Trong kinh Tin Kính, cuøng vôùi tín ñieàu keû cheát soáng laïi, chuùng ta tuyeân xöng Ñöùc Gieâsu "seõ laïi ñeán trong vinh quang ñeå phaùn xeùt keû soáng vaø keû cheát". Thaùnh Phaoloâ noùi gì veà söï kieän Ñöùc Gieâsu "seõ laïi ñeán" naøy?

Giaûi Ñaùp 83:

Söï kieän Ñöùc Gieâsu "seõ laïi ñeán" naøy ñöôïc hieåu theo nghóa chöõ Hy Laïp parousia. Trong tieáng Hy Laïp coå ñieån, töø naøy thöôøng coù nghóa laø "ñeán" hoaëc laø "hieän dieän" (danh töø); trong tieáng Hy Laïp theá kyû IV-I tröôùc CN, noù coù theå chæ cuoäc ngöï giaù cuûa moät oâng vua, cuoäc "quang laâm". Trong Taân Öôùc, parousia ñöôïc duøng ñeå chæ cuoäc xuaát hieän vinh quang cuûa Ñöùc Kitoâ maø moïi ngöôøi mong ñôïi seõ dieãn ra vaøo ngaøy taän theá. Noù khoâng ñöôïc duøng ñeå chæ laàn thöù nhaát Chuùa ñeán trong traàn theá, vì ngöôøi ta nghó raèng luùc aáy, Ngöôøi ñeán trong caûnh khieâm haï chôù khoâng vinh hieån. Khoâng thaáy trong Taân Öôùc coù cuïm töø ngöôøi ta thöôøng hay duøng, "Chuùa ñeán laàn thöù hai" (maëc duø trong thö Do Thaùi 9,28 chuùng ta ñoïc: "Ñöùc Kitoâ... seõ xuaát hieän laàn thöù hai"). Coù luùc töø epiphaneia - nghóa laø cuoäc hieän dieän - ñöôïc duøng thay cho parousia (2Tx 2,8; 1Tm 6,14; 2Tm 4,1-8). Cuoái cuøng, apocalupsis - nghóa laø söï khaûi thò, veùn môû - coù khi cuõng ñöôïc duøng cuøng nghóa vôùi parousia (1Cr 1,7; 2Tx 1,7; 1Pr 1,7; 4,13).

Dó nhieân, khaùi nieäm Thieân Chuùa ñeán coù nguoàn goác saâu xa trong kinh nghieäm maø daân Híp ri ñaõ töøng coù veà söï hieän dieän ña daïng cuûa Thieân Chuùa, trong suoát lòch söû cuûa hoï, ñaëc bieät vôùi lôøi caùc ngoân söù loan baùo veà "Ngaøy cuûa Ñöùc Chuùa", vöøa laø ngaøy cöùu ñoä vöøa laø ngaøy phaùn xeùt. Nhö chuùng ta ñaõ thaáy, trong vaên chöông khaûi huyeàn, nieàm mong ñôïi ngaøy Thieân Chuùa ñeán, hieåu laø ñeå beânh vöïc ngöôøi coâng chính, ñaõ ñöôïc cöôøng ñieäu raát ñaäm neùt.

Caùc saùch Taân Öôùc tuyeân boá raèng nieàm troâng ñôïi naøy ñaõ ñaït tôùi möùc vieân maõn vaøo thôøi Ñöùc Gieâsu soáng taïi theá vaø chu toaøn söù maïng cuûa Ngöôøi; nôi baûn thaân Ngöôøi, thôøi sau heát - ñöôïc hieåu laø thôøi Trieàu Ñaïi Thieân Chuùa ñeán - ñaõ ñöôïc khai sinh. Sau caùi cheát vaø cuoäc phuïc sinh cuûa Ngöôøi, caên cöù vaøo chính lôøi höùa cuûa Ngöôøi, ñaõ daäy leân trong loøng caùc moân ñeä moät nieàm troâng mong tha thieát ñöôïc thaáy Ngöôøi sôùm trôû laïi trong vinh quang, vôùi tö caùch laø Chuùa vaø Thaåm Phaùn.

Lôøi ñaàu tieân noùi leân nieàm tin vaøo cuoäc quang laâm cuûa Ñöùc Kitoâ naèm trong hai ñoaïn vaên cuûa Thaùnh Phaoloâ maø chuùng ta ñaõ cöùu xeùt trong phaàn giaûi ñaùp caùc caâu hoûi 75-76, töùc laø 1Tx 4,13-17 vaø 1Cr 15,23-28.50-52; neân chuùng ta cho qua ôû ñaây. Nhöng coøn coù moät ñoaïn vaên quan troïng khaùc maø giôø ñaây chuùg ta phaûi hoïc hoûi, laø 2Tx 2,1-12.

Khuynh höôùng caùc hoïc giaû Kinh Thaùnh hieän ñaïi laø xem 2Tx nhö laø loaïi maïo thö, nghóa laø taùc phaåm do moät ngöôøi khaùc, nhöng maïo danh laø Phaoloâ, vieát gôûi ñeán cho coäng ñoaøn tín höõu Theâsaloânica, ñeå xoùa tan moät trong soá caùc hieåu laàm lieân quan ñeán giaùo huaán cuûa thaùnh nhaân veà "Ngaøy cuûa Ñöùc Chuùa". Tröôùc ñoù, trong Tx, Thaùnh Phaoloâ ñaõ baûo ñaûm vôùi hoï raèng Ngaøy cuûa Chuùa saép ñeán nôi. Nhöng roài thôøi gian troâi qua, coù theå laø möôøi naêm hay hôn nöõa sau khi thaùnh nhaân qua ñôøi, caùc tín höõu Theâsaloânica baét ñaàu thaéc maéc khoâng bieát lôøi giaûng daïy cuûa ngaøi veà cuoäc trôû laïi saép ñeán cuûa Ñöùc Kitoâ trong vinh quang coù ñuùng hay khoâng. Taùc giaû cuûa 2Tx coá gaéng xöû trí côn khuûng hoaûng ñöùc tin naøy, tröôùc heát baèng caùch khaúng ñònh laïi nieàm tin vaøo cuoäc quang laâm cuûa Ñöùc Kitoâ, vaø keá ñoù, baèng caùch chuù giaûi ñieàu aáy trong boái caûnh môùi.

Vôùi ngoân ngöõ xanh dôøn ruùt ra töø theå vaên khaûi huyeàn Cöïu Öôùc, taùc giaû cho hay laø nhöõng ai quaáy raày giaùo ñoaøn Theâsaloânica seõ bò tröøng phaït "khi Chuùa Gieâsu töø trôøi xuaát hieän cuøng vôùi caùc thieân thaàn huøng maïnh cuûa Ngöôøi, trong ngoïn löûa chaùy böøng". Hoï seõ "laõnh aùn dieät vong muoân ñôøi, xa thaùnh nhan Chuùa vaø quyeàn naêng vinh hieån cuûa Ngöôøi, khi Ngöôøi ñeán trong ngaøy aáy ñeå ñöôïc toân vinh giöõa caùc thaàn thaùnh cuûa Ngöôøi, vaø ñöôïc ngöôõng moä giöõa moïi keû ñaõ tin" (1,7-10).

Trong luùc oâng khaúng ñònh huøng hoàn seõ coù cuoäc quang laâm, taùc giaû quôû traùch nhöõng ai trong thaønh phoá Theâsaloânica ñaõ gaây hoang mang cho coäng ñoaøn vôùi lôøi "quaû quyeát (vaø khoe laø ñöôïc moät trong caùc böùc thô cuûa thaùnh nhaân uûng hoä!) raèng ngaøy cuûa Chuùa gaàn ñeán" (2,2). Khi coá dieãn giaûi laïi giaùo huaán cuûa Thaùnh Phaoloâ veà caùnh chung ñeå ñaùp öùng caùc thaùch ñoá cuûa coäng ñoaøn tín höõu, taùc giaû duøng moät ngoân ngöõ uùp uùp môû môû cho hieåu raèng moät "daáu hieäu", chöa haún laø gaàn keà, seõ phaûi xaûy ra tröôùc cuoäc quang laâm cuûa Ñöùc Kitoâ. Cuoäc quang laâm khoâng phaûi laø saép ñeán nôi, neáu chöa "coù hieän töôïng choái ñaïo, vaø ngöôøi ta (chöa) thaáy xuaát hieän ngöôøi gian aùc, ñöùa hö hoûng. Teân ñoái thuû (naøy) toân mình leân treân taát caû nhöõng gì ñöôïc goïi laø thaàn vaø ñöôïc suøng baùi, thaäm chí noù coøn ngoài trong Ñeàn Thôø Thieân Chuùa, töï xöng laø Thieân Chuùa" (2,3-4). Laàn nöõa, caùc hình aûnh laïi ñöôïc ruùt ra töø vaên chöông khaûi huyeàn Cöïu Öôùc, ñaëc bieät laø saùch Ñaniel. "Ngöôøi gian aùc", "ñöùa hö hoûng", toan "ngoài trong Ñeàn Thôø Thieân Chuùa" coù theå aùm chæ Antiochos IV Epiphane (Ñn 12,11) hoaëc cuõng coù theå laø hoaøng ñeá Roâma Caligula (Mc 13,4).

Taùc giaû tieáp tuïc noùi boùng noùi gioù ngaàm chæ hai ñoái töôïng: moät ñieàu gì ñoù (moät quyeàn löïc) vaø moät ngöôì naøo ñoù hieän coøn "caàm giöõ" "teân gian aùc" trong moät thôøi gian. Sau khi quyeàn löïc khoáng cheá naøy hoaëc con ngöôøi naøy bò caát ñi, baáy giôø "teân gian aùc seõ xuaát hieän, keû maø Chuùa Gieâsu seõ gieát cheát baèng hôi thôû töø mieäng Ngöôøi, vaø seõ tieâu dieät baèng aùnh huy hoaøng, khi Ngöôøi quang laâm [parousia]. Coøn vieäc teân gian aùc xuaát hieän laø do taùc ñoäng cuûa Satan, coù keøm theo ñuû thöù pheùp maàu, daáu laï, ñieàm thieâng vaø ñuû moïi möu gian chöôùc doái" (2,8-9). Trong hình aûnh caùi quyeàn löïc vaø con ngöôøi coù söùc keàm cheá, ngöôøi ta nhaän ra nhieàu thöïc taïi khaùc nhau, nhö ñeá quoác Roâma, hoaøng ñeá Roâma, moät quyeàn löïc trong nguõ haønh hay cuûa thieân söù naøo ñoù, Toång Laõnh Thieân Thaàn Micaen, vieäc rao giaûng tin möøng, vaø chính baûn thaân Thaùnh Phaoloâ. Laïi moät laàn nöõa, ngoân ngöõ laø cuûa loaïi khaûi huyeàn, gôïi nhôù moät "thaùnh chieán" giöõa caùc quyeàn löïc söï döõ vaø Ñöùc Kitoâ.

Raát thuù vò maø ghi nhaän raèng cuøng luùc oâng nhaán maïnh thöïc söï quang laâm cuûa Ñöùc Kitoâ, taùc giaû ñaõ kheùo traùnh khoâng baøn luaän gì tôùi ngaøy giôø chính xaùc cuûa bieán coá, khoâng phaùc hoïa moät caûnh töôïng naøo cuûa thôøi sau heát. Troïng taâm duy nhaát cuûa oâng laø laøm cho coäng ñoaøn tìm laïi nieàm tin vaøo chieán thaéng toái haäu cuûa Ñöùc Kitoâ treân moïi söï döõ. Quaû vaäy, quyeàn naêng cuûa Ngöôøi ñích thaät laø theá!

Nguyeân Taùc Anh Ngöõ "Responses to 101 Questions on Death And Eternal Life"

(Paulist Press, New York, 1998) cuûa Linh Muïc Peter Phan Ñình Cho

Baûn Dòch Vieät Ngöõ Cuûa M.A. Nguyeãn Thò Sang, CND

ñaõ ñöôïc xuaát baûn bôûi Nhaø Xuaát Baûn University Press, naêm 2000

(C) Copyright 2000 - Taùc Giaû Giöõ Baûn Quyeàn

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page