101 Caâu Hoûi Vaø Giaûi Ñaùp Veà

Caùi Cheát Vaø Söï Soáng Vónh Haèng

by Rev. Peter Phan Dinh Cho, Warren Blanding Professor

The Catholic University Of America

Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Taiwan

Chöông VI

Keû Cheát Soáng Laïi

Moät Cuoäc Sum Hoïp Vui Vaày

Caâu Hoûi 67: Khi traû lôøi caâu hoûi 29, Thaày ñaõ cho bieát Cöïu Öôùc nghó gì veà tín ñieàu keû cheát soáng laïi. Coøn Taân Öôùc thì noùi gì, vaø, ñaëc bieät hôn, noùi gì veà söï soáng laïi cuûa Ñöùc Gieâsu?

Giaûi Ñaùp 67:

Ñieàu quan troïng laø löu yù ngay khi vaøo ñeà raèng baát cöù ñieàu gì Taân Öôùc noùi veà söï phuïc sinh cuûa keû cheát laø xuaát phaùt chuû yeáu töø nieàm tin vaøo söï phuïc sinh cuûa Ñöùc Gieâsu. Do ñoù, ñeå hieåu söï phuïc sinh cuûa keû cheát, tröôùc heát caàn phaûi xaùc minh ngaén goïn nieàm tin cuûa Taân Öôùc vaøo söï phuïc sinh cuûa Ñöùc Gieâsu.

Nhö thaáy roõ trong 1Cr 15,13-14, söï phuïc sinh cuûa Ñöùc Gieâsu laø caùi taâm cuûa thoâng ñieäp Kitoâ giaùo - khoâng coù söï kieän naøy thì ñöùc tin cuûa chuùng ta troáng roãng vaø lôøi rao giaûng cuûa chuùng ta cuõng troáng roãng. Thoâng ñieäp naøy, ñöôïc ñònh thöùc trong moät loaït coâng thöùc tín lyù, ñaõ ñöôïc Thaùnh Phaoloâ laõnh nhaän vaø truyeàn laïi: "Tröôùc heát, toâi ñaõ truyeàn laïi cho anh em ñieàu maø chính toâi ñaõ laõnh nhaän, ñoù laø: Ñöùc Kitoâ ñaõ cheát vì toäi loãi chuùng ta, ñuùng nhö lôøi Kinh Thaùnh, roài Ngöôøi ñaõ ñöôïc mai taùng, vaø ngaøy thöù ba ñaõ choãi daäy, ñuùng nhö lôøi Kinh Thaùnh. Ngöôøi ñaõ hieän ra vôùi oâng Keâpha, roài vôùi Nhoùm Möôøi Hai. Sau ñoù, Ngöôøi ñaõ hieän ra vôùi hôn naêm traêm anh em moät löôït, trong soá aáy phaàn ñoâng hieän nay coøn soáng, nhöng moät soá ñaõ an nghæ. Tieáp ñeán, Ngöôøi hieän ra vôùi oâng Giacoâbeâ, roài vôùi taát caû caùc Toâng Ñoà" (1Cr 15,3-7).

Veà tính xaùc thöïc cuûa söï phuïc sinh, phaûi noùi raèng taát caû moïi noå löïc ñeå phaù ñoå giaù trò caùc trình thuaät phuïc sinh baèng caùch qui toäi cho caùc Toâng Ñoà hoaëc laø ñaõ doái traù (vd. caùc oâng laáy troäm xaùc hay laø bòa ra caâu chuyeän) hoaëc laø caû tin hay laån thaån (vd. caùc oâng nhaân laàm phaàn moä hay bò aûo giaùc), ngaøy nay ñeàu bò ña soá caùc hoïc giaû cho laø thaát baïi. Caùc lôøi toá caùo aáy quaû thaät ñaõ ñöôïc chính caùc taùc giaû Taân Öôùc ghi laïi vaø baùc ñi roài. Cv 10,41 maëc nhieân traû lôøi cho keû toá caùo caùc Toâng Ñoà ñaõ noùi laùo; Mt 27,64 vaø 28,13 thì noùi ñeán lôøi keát toäi caùc moân ñeä Ñöùc Gieâsu ñaõ laáy caép xaùc Ngöôøi; vaø bao nhieâu laàn Tin Möøng laëp ñi laëp laïi raèng caùc moân ñeä luùc ñaàu chaúng chòu tin chuùt naøo laø Ñöùc Gieâsu ñaõ phuïc sinh (Mt 28,17; Lc 24,11.37; Mc 16,11.14; Ga 20,25).

Tuy nhieân, bieän hoä cho tính lòch söû cuûa söï phuïc sinh cuûa Ñöùc Gieâsu khoâng coù nghóa noùi ñoù laø moät söï kieän coù theå xaùc minh baèng söï kieåm chöùng thöïc nghieäm (chaúng haïn coù theå thu hình treân maùy quay video) nhö baát cöù moät söï kieän lòch söû naøo khaùc - caùi cheát cuûa Ngöoøi treân thaäp giaù chaúng haïn. Thaät vaäy, Taân Öôùc khoâng cung caáp moät böùc hoïa naøo veà cuoäc phuïc sinh cuûa Ñöùc Gieâsu nhö nguïy thö Tin Möøng cuûa Pheâroâ chaúng haïn. Chæ coù caùc haäu quaû söï phuïc sinh cuûa Ngöôøi thì môùi ñöôïc keå laïi, nhö caùc laàn Ngöôøi hieän ra vaø nhöõng thay ñoåi trong thaùi ñoä caùc moân ñeä cuûa Ngöôøi. Bôûi leõ söï phuïc sinh cuûa Ñöùc Gieâsu khai môû kyû nguyeân caùnh chung, neân ñoù laø moät bieán coá vöøa laø lòch söû vöøa laø sieâu vieät, chaéc chaén coù thaät nhöng tieáp caän ñöôïc khoâng phaûi baèng nhöõng phöông tieän thuoäc phaïm vi nghieân cöùu lòch söû maø chæ baèng ñöùc tin maø thoâi.

Trong vaán ñeà naøy, caàn löu yù raèng söï phuïc sinh cuûa Ñöùc Gieâsu khoâng phaûi laø moät tröôøng hôïp caûi töû hoaøn sinh, moät söï trôû veà vôùi cuoäc soáng thoâng thöôøng cuõng trong caùi theå xaùc cuõ. Khoâng phaûi nhö oâng Lazaroâ, con gaùi oâng Dakeâu vaø con trai baø goùa Na-im, laø nhöõng ngöôøi ñöôïc cho soáng laïi vaø roài cuõng laïi phaûi cheát, Ñöùc Gieâsu ñöôïc moâ taû nhö laø Ñaáng ñöôïc Thieân Chuùa cho choãi daäy ñeå nhaän laõnh vinh quang vaø uy quyeàn, ñaõ chieán thaéng caùi cheát laø "thuø ñòch cuoái cuøng". Ñöùc Gieâsu khoâng phaûi soáng trôû laïi nhö tröôùc; Ngöôøi ñöôïc Thieân Chuùa sieâu toân vaø ban cho moät danh hieäu troåi vöôït moïi danh hieäu, ñeán ñoãi moïi mieäng löôõi seõ tuyeân xöng raèng "Ñöùc Gieâsu Kitoâ laø Chuùa" (Pl 2,11).

Maëc duø coù nhöõng bieán daïng khoâng dung hoøa ñöôïc trong caùc baøi Taân Öôùc trình thuaät Ñöùc Gieâsu phuïc sinh vaø hieän ra (Mt 28,1-20; Mc 16,1-20; Lc 24; Ga 20), nhöng coù moät xaùc tín chung raèng sau khi cheát, Ñöùc Gieâsu ñaõ ñöôïc Thieân Chuùa cho choãi daäy ("phuïc sinh") ñeå böôùc vaøo vinh quang ("sieâu toân" vaø "thaêng thieân"). Ngoân ngöõ vaø hình aûnh phuïc sinh, sieâu toân vaø thaêng thieân, chaéc chaén ñaõ ñöôïc ruùt ra töø caùnh chung hoïc Do Thaùi ñöông thôøi, nhöng noù ñöôïc söû duïng ñeå chuyeån ñaït moät bieán coá coù thaät, moät kyø coâng maø Thieân Chuùa ñaõ thöïc hieän cho Ñöùc Gieâsu, chôù khoâng chæ ñôn giaûn laø moät chuyeän gì ñoù ñaõ xaûy ra cho caùc Toâng Ñoà. Saùch Giaùo Lyù Hoäi Thaùnh Coâng Giaùo ñaït tôùi moät caân baèng gay go giöõa tính lòch söû vaø tính sieâu vieät khi khaúng ñònh raèng: "Tuy Phuïc Sinh laø bieán coá lòch söû, coù theå ghi nhaän ñöôïc nhôø daáu chæ ngoâi moä troáng vaø nhöõng laàn gaëp gôõ thaät söï giöõa caùc toâng ñoà vôùi Ñöùc Kitoâ soáng laïi, nhöng Phuïc Sinh vaãn laø trung taâm maàu nhieäm ñöùc tin, vì noù sieâu vieät vaø vöôït treân moïi chieàu kích lòch söû" (soá 647).

Nguyeân Taùc Anh Ngöõ "Responses to 101 Questions on Death And Eternal Life"

(Paulist Press, New York, 1998) cuûa Linh Muïc Peter Phan Ñình Cho

Baûn Dòch Vieät Ngöõ Cuûa M.A. Nguyeãn Thò Sang, CND

ñaõ ñöôïc xuaát baûn bôûi Nhaø Xuaát Baûn University Press, naêm 2000

(C) Copyright 2000 - Taùc Giaû Giöõ Baûn Quyeàn

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page