101 Caâu Hoûi Vaø Giaûi Ñaùp Veà

Caùi Cheát Vaø Söï Soáng Vónh Haèng

by Rev. Peter Phan Dinh Cho, Warren Blanding Professor

The Catholic University Of America

Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Taiwan

Chöông VI

Keû Cheát Soáng Laïi

Moät Cuoäc Sum Hoïp Vui Vaày

Caâu Hoûi 65: Chuùng ta thöôøng noùi raèng linh hoàn laø baát töû. Coù gì khaùc bieät giöõa "linh hoàn baát töû" vaø "keû cheát soáng laïi"? Trong hai kieåu noùi naøy, ñöùc tin Kitoâ giaùo daïy noùi theo kieåu naøo?

Giaûi Ñaùp 65:

Caùch ñaây khoaûng boán möôi naêm, Oscar Cullmann, moät hoïc giaû Kinh Thaùnh ngöôøi Thuïy Só, ñaõ gaây nhieàu aán töôïng khi neâu leân roõ neùt caùi dò bieät baát khaû dung hoøa maø oâng cho laø toàn taïi giöõa khaùi nieäm linh hoàn baát töû cuûa ngöôøi Hy Laïp vaø nieàm tin vaøo söï kieän keû cheát soáng laïi cuûa ngöôøi Kitoâ höõu. Linh hoàn baát töû coù nghóa laø phaàn tinh thaàn cuûa con ngöôøi, goïi laø linh hoàn, vaãn coøn soáng beân kia caùi cheát, taùch khoûi phaàn theå chaát laø theå xaùc. Khaùi nieäm aáy bao haøm luaän thuyeát löôõng phaân cuûa Hy Laïp veà nhaân loaïi hoïc. Söï phuïc sinh cuûa keû cheát laø vieäc phuïc hoài söï soáng do tay Thieân Chuùa thöïc hieän cho con ngöôøi toaøn dieän. Theo Cullmann, linh hoàn sau khi cheát ôû trong traïng thaùi "nguû yeân", chôø ñöôïc Thieân Chuùa ñaùnh thöùc vaøo ngaøy phuïc sinh. OÂng vieát: "Tin vaøo tính baát töû cuûa linh hoàn khoâng phaûi laø tin vaøo moät bieán coá caùch maïng. Thaät ra, tính baát töû chæ laø moät khaúng ñònh tieâu cöïc: linh hoàn khoâng cheát maø chæ tieáp tuïc soáng. Phuïc sinh laø moät khaúng ñònh tích cöïc: con ngöôøi toaøn dieän, ñaõ thaät söï cheát tröôùc ñoù, ñöôïc goïi laïi ñeå nhaän laõnh söï soáng baèng moät haønh ñoäng saùng taïo môùi. Moät caùi gì ñoù ñaõ xaûy ra - moät pheùp laï trong coâng trình saùng taïo! Bôûi vì moät caùi gì ñoù cuõng ñaõ xaûy ra tröôùc ñoù, moät ñieàu ñaùng sôï: söï soáng ñöôc Thieân Chuùa taïo döïng ñaõ bò huûy dieät" (Imortality of the Soul or the Resurrection of the Death? 26-27).

Neáu chuùng ta hieåu töông quan giöõa linh hoàn vaø theå xaùc laø hai thaønh phaàn ñoái nghòch, nhö Platoân ñaõ hieåu (nhö ñaõ giaûi thích trong phaàn giaûi ñaùp caâu hoûi 31), thì caùc lôøi nghieâm khaéc cuûa Cullman choáng laïi thuyeát linh hoàn baát töû laø deã hieåu. Kinh Thaùnh khoâng cho raèng theå xaùc (soma) laø moà choân (sema) linh hoàn, nôi maø linh hoàn ñöôïc thoaùt khoûi nhôø caùi cheát. Ñuùng hôn, Kinh Thaùnh xem con ngöôøi laø nhaát theå nhaát ñôn vò. Trong Cöïu Öôùc, nhöõng töø nhö basar (thòt, thaân xaùc), nephesh (linh hoàn) vaø ruah (thaàn khí) khoâng chæ veà ba phaàn rieâng bieät cuûa con ngöôøi, nhöng veà ba caùch thöùc hieän dieän cuûa cuøng moät ngöôøi: trong tö caùch laø coù theå xaùc; trong tö caùch laø coù söï soáng; vaø trong tö caùch laø coù caûm giaùc, coù hieåu bieát vaø coù yù chí. Ba chieàu kích naøy lieân heä nhau maät thieát, ñeán ñoåi ngöôøi ta noùi basar suy nghó, hy voïng, öôùc mô, reo möøng, sôï haõi, phaïm toäi, vaân vaân, khoâng keùm gì nephesh vaø ruah. Moät töø coù lieân heä chöùc naêng vôùi nephesh vaø ruah laø leb (traùi tim), trung khu cuûa caûm giaùc, tö töôûng vaø yù chí. Hôn nöõa, ngöôì ta quy caùc chöùc naêng tinh thaàn khoâng nhöõng veà traùi tim, maø coøn veà ruoät, thaän, gan nöõa. Cho ñeán thôøi Hy Laïp ñoâ hoä, vaø ñaëc bieät trong saùch Khoân Ngoan (2,22; 3,4), nhö toâi ñaõ löu yù trong phaàn giaûi ñaùp caâu hoûi 29, chuùng ta môùi thaáy coù moät caùi nhìn gaàn gioáng caùi nhìn cuûa ngöôøi Hy Laïp veà con ngöôøi trong tö caùch laø goàm coù linh hoàn vaø theå xaùc, vaø lôøi khaúng ñònh linh hoàn baát töû.

Trong Taân Öôùc, chuùng ta cuõng gaëp boä ba soma (theå xaùc) hay sarx (xaùc thòt), psuche (taâm linh) vaø pneuma (thaàn khí), nhöng moät laàn nöõa, chuùng ta khoâng neân döïa vaøo ñoù maø phaân chia con ngöôøi ra laøm ba phaàn. Khoâng neân hieåu boä ba aáy theo höôùng tö duy Hy Laïp veà "theå xaùc, linh hoàn vaø tinh thaàn", nhö ba yeáu toá caáu taïo con ngöôøi. Ñuùng hôn, phaûi hieåu noù theo nghóa maø Cöïu Öôùc hieåu basar, nephesh vaø ruah. Con ngöôøi ñöôïc quan nieäm nhö laø moät toång theå soáng ñoäng, moät theå nhaát thoáng baát khaû phaân goàm theå xaùc, linh hoàn vaø tinh thaàn. Ñeå dieãn ñaït trong moät caâu söï khaùc bieät giöõa nhaân loaïi hoïc cuûa Hy laïp vaø cuûa Híp ri, chuùng ta noùi ñöôïc raèng ngöôøi Hy laïp thì coù theå xaùc, coøn ngöôøi Do thaùi thì laø theå xaùc.

Chaéc haún laø trong Taân Öôùc, moät vaøi ñoaïn coù theå gôïi nhôù quan nieäm löôõng phaân veà con ngöôøi. Theå xaùc ñöôïc xem nhö laø moät caùi aùo hoaëc moät caùi leàu (2Cr 5,1-10; 2Pr 1,13; Pl 1,23); caùc chöùc naêng theå xaùc bò coi laø heøn haï so vôùi caùc chöùc naêng tinh thaàn (1Pr 2,11; 2Pr 2,18; 1Ga 2,16); ngöôøi ta coù veû khoâng thích vieäc cöôùi vôï, gaõ choàng (1Cr 7,1-11). Tuy nhieân, seõ hieåu sai caùc ñoaïn vaên aáy neáu cho laø noù ñi ngöôïc laïi giaùo huaán bao quaùt cuûa Taân Öôùc lieân quan ñeán tính thoáng nhaát caên baûn cuûa con ngöôøi. Ñieàu quan troïng laø ghi nhaän raèng, ñoái vôùi Taân Öôùc, khoâng phaûi theå xaùc laø xaáu vaø ñöa ñeán caùi xaáu; ñuùng hôn, caùi xaáu naèm ôû trong "traùi tim". Do bôûi tính thoáng nhaát caên baûn naøy cuûa con ngöôøi, chuùng ta coù theå duøng caùc kieåu noùi "keû cheát soáng laïi" (nhö trong kinh Tin Kính cuûa Coâng Ñoàng Nixeâa) vaø "xaùc loaøi ngöôøi (ngaøy sau) soáng laïi" (nhö trong kinh Tin Kính caùc Toâng Ñoà), hai kieåu coù theå thay theá cho nhau. "Xaùc" ôû ñaây khoâng nhöõng ñöa veà thöïc taïi sinh lyù maø coøn ñöa veà ñoäc moät con ngöôøi toaøn veïn, laø theå xaùc, linh hoàn vaø tinh thaàn nöõa.

Nguyeân Taùc Anh Ngöõ "Responses to 101 Questions on Death And Eternal Life"

(Paulist Press, New York, 1998) cuûa Linh Muïc Peter Phan Ñình Cho

Baûn Dòch Vieät Ngöõ Cuûa M.A. Nguyeãn Thò Sang, CND

ñaõ ñöôïc xuaát baûn bôûi Nhaø Xuaát Baûn University Press, naêm 2000

(C) Copyright 2000 - Taùc Giaû Giöõ Baûn Quyeàn

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page