101 Caâu Hoûi Vaø Giaûi Ñaùp Veà

Caùi Cheát Vaø Söï Soáng Vónh Haèng

by Rev. Peter Phan Dinh Cho, Warren Blanding Professor

The Catholic University Of America

Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Taiwan

Chöông V

Thieân Ñaøng Vaø Hoûa Nguïc

Vôùi Chuùa Hay Laø Xa Chuùa

Caâu Hoûi 50: Vôùi taát caû loøng kính troïng daønh cho huaán quyeàn cuûa Giaùo Hoäi, xin thuù thaät laø toâi thaáy caùch bieåu ñaït thieân ñaøng nhö laø ñöôïc "tröïc kieán", nghóa laø ñöôïc thaáy "baûn chaát thaàn linh" baèng "tröïc giaùc", "moät caùch hieån nhieân, roõ raøng vaø khoâng che giaáu" - caùch bieåu ñaït nhö theá coù phaàn naøo laïnh nhaït vaø tröøu töôïng. Thaày coù theå giaûi thích cho bieát "tröïc kieán" coù nghóa laø gì khoâng? Vaø noù dieãn ra nhö theá naøo?

Giaûi Ñaùp 50:

Tröôùc heát, chöõ "kieán" (thò kieán, dieän kieán) ñöôïc duøng ôû ñaây theo pheùp loaïi suy, khoâng phaûi ñeå noùi veà haønh ñoäng theå lyù "thaáy" qua con maét theå xaùc (bôûi vì Thieân Chuùa, voán thuoäc thaàn tính, khoâng theå naøo ñöôïc nhìn thaáy theo caùch naøy), maø veà söï hieåu bieát tri thöùc. Phaøm laø hieåu bieát cuûa con ngöôøi, duø laø loaïi tröøu töôïng vaø phoå quaùt nhaát, thì phaûi baét ñaàu baèng moät caûm giaùc nhaän töø beân ngoaøi vaø baèng trí töôûng töôïng. Ví duï ñeå bieát baûn tính con ngöôøi laø gì thì phaûi thaáy, sôø, nghe vaø ngöûi moät ngöôøi naøo ñoù, ñaøn oâng hay ñaøn baø, tröôùc khi coù theå caáu taïo moät "hình aûnh" rieâng bieät, cuï theå veà ngöôøi aáy. Töø hình aûnh naøy maø coù theå quan nieäm moät "yù töôûng" khaùi quaùt, tröøu töôïng veà baûn tính con ngöôøi. Leõ coá nhieân, caùi ñöôïc bieát ñeán laø tính ngöôøi chôù khoâng phaûi "hình aûnh" hay "yù töôûng" veà tính ngöôøi, vì chuùng chæ laø nhöõng trung gian khaùch quan giuùp hieåu bieát tính ngöôøi laø gì thoâi.

Neáu noùi nhö vaäy laø ñuùng cho caû voán kieán thöùc cuûa chuùng ta veà theá giôùi vaät lyù, coøn vöøa taàm söùc vôùi trí tueä chuùng ta, thì caøng ñuùng hôn bieát bao cho kieán thöùc cuûa chuùng ta veà Thieân Chuùa, voán vöôït quaù khaû naêng hieåu bieát cuûa chuùng ta voâ cuøng taän. Taát caû kieán thöùc vaø ngoân ngöõ chuùng ta coù ñöôïc treân ñôøi naøy lieân quan ñeán Thieân Chuùa, duø laø nhôø lyù trí cuûa chuùng ta hay laø nhaän ñöôïc trong ñöùc tin qua maëc khaûi cuûa Thieân Chuùa, ñeàu chuû yeáu laø thuoäc pheùp loaïi suy. Noù khôûi phaùt töø kinh nghieäm chuùng ta soáng vôùi caùc thuï taïo vaø ñöôïc ñònh thöùc qua nhöõng hình aûnh vaø bieåu töôïng. Noùi nhö Thaùnh Phaoloâ, chuùng ta nhìn thaáy "lôø môø, nhö trong moät taám göông". Kieán thöùc cuûa chuùng ta veà Thieân Chuùa baét ñaàu vôùi vieäc khaúng ñònh raèng Thieân Chuùa coù nhöõng neùt hoaøn haûo maø chuùng ta gaëp thaáy treân ñôøi naøy (vd. "Thieân Chuùa toát laønh"). Keá ñeán, kieán thöùc chaân chính veà Thieân Chuùa buoäc chuùng ta phuû nhaän nôi Ngöôøi taát caû nhöõng gì giôùi haïn nhöõng neùt hoaøn haûo aáy nhö ta thaáy treân ñôøi naøy (vd. "Thieân Chuùa toát laønh khoâng phaûi theo kieåu cha toâi toát laønh ñaâu"). Cuoái cuøng, kieán thöùc veà Thieân Chuùa ñoøi hoûi chuùng ta naâng caáp ñeán voâ taän neùt hoaøn haûo maø chuùng ta qui taëng cho Thieân Chuùa (vd. "Thieân Chuùa toát laønh voâ cuøng").

Noùi caùch khaùc, coù moät söï töông töï hay caân xöùng giöõa hai quan heä: quan heä cha toâi vôùi möùc toát laønh coù haïn cuûa ngöôøi vaø quan heä Thieân Chuùa vôùi söï toát laønh voâ haïn cuûa Ngöôøi. Maø bôûi vì cuoái cuøng, chuùng ta khoâng theå hieåu ñöôïc "toát laønh voâ haïn" töï noù laø gì, nhöng chæ hieåu toát laønh voâ haïn khoâng phaûi laø theá naøy hay theá kia, nghóa laø khoâng coù haïn, neân chuùng ta cöù laép baép noùi leân hieåu bieát cuûa mình veà Thieân Chuùa qua nhöõng bieåu töôïng vaø hình aûnh, vaø cuoái cuøng phaûi döøng laïi, laøm thinh maø thôø phöôïng tröôùc nhan Ngöôøi.

Voán hieåu bieát veà Thieân Chuùa ñoù, tuy phieán dieän vaø phaûi nhôø qua trung gian, laø coù thaät. Theá nhöng, trong thöïc chaát cuûa noù, taâm linh con ngöôøi mong öôùc coù ñöôïc moät hieåu bieát khaùc nöõa, hoaøn haûo hôn, veà Thieân Chuùa. Ñoù laø ñöôïc hieåu bieát Thieân Chuùa laø nhö theá naøo trong chính thöïc chaát cuûa Ngöôøi, moät thöù "tröïc giaùc", "linh caûm" khoâng phaûi nhôø ñeán trung gian caùc thoï taïo nhöng laø ñöôïc Thieân Chuùa ban cho taän tay vaø caùch tröïc tieáp. Bôûi taâm linh con ngöôøi bò giôùi haïn vaø khoâng coù khaû naêng "giaùc ngoä" moät caùch tröïc tieáp nhö vaäy, neân khaû naêng cuûa noù phaûi ñöôïc naâng leân bôûi aân hueä cuûa Chuùa vaø söï hieåu bieát cuûa Ngöôøi veà chính mình. AÂn suûng naøy, thaàn hoïc Kitoâ giaùo goïi laø "aùnh saùng vinh quang". Khi ñaït tôùi "tröïc kieán" naøy laø caùc thaùnh ñöôïc höôûng dieãm phuùc vónh haèng vaäy.

Khaùi nieäm "tröïc kieán" naøy raát coù yù nghóa trong khuoân khoå moät lyù thuyeát thieát thöïc veà hieåu bieát (tri thöùc luaän), lyù thuyeát maø Thaùnh Toâma ñaõ nhaän theo. Haún laø baïn noùi ñuùng khi cho raèng noù hôi laïnh nhaït vaø tröøu töôïng trong loái dieãn taû traïng thaùi con ngöôøi ñöôïc phæ chí toaïi loøng laø theá naøo, bôûi vì loøng ngöôøi ñaâu chæ öôùc ao ñöôïc tröïc tieáp hieåu bieát Thieân Chuùa maø thoâi (khaùi nieäm tröïc kieán laïi chuyeån ñuùng yù naøy), maø coøn ñöôïc hieäp thoâng troïn veïn vôùi Thieân Chuùa Ba Ngoâi trong söï soáng tình yeâu nöõa. Vaäy toùm laïi, khaùi nieäm tröïc kieán tuy ñuùng vaø höõu ích ñeå dieãn ñaït moät khía caïnh cuûa haïnh phuùc vónh haèng, nhöng caàn ñöôïc boå sung vôùi nhöõng hình aûnh vaø khaùi nieäm khaùc ñaõ coù trong Kinh Thaùnh.

Nguyeân Taùc Anh Ngöõ "Responses to 101 Questions on Death And Eternal Life"

(Paulist Press, New York, 1998) cuûa Linh Muïc Peter Phan Ñình Cho

Baûn Dòch Vieät Ngöõ Cuûa M.A. Nguyeãn Thò Sang, CND

ñaõ ñöôïc xuaát baûn bôûi Nhaø Xuaát Baûn University Press, naêm 2000

(C) Copyright 2000 - Taùc Giaû Giöõ Baûn Quyeàn

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page