101 Caâu Hoûi Vaø Giaûi Ñaùp Veà

Caùi Cheát Vaø Söï Soáng Vónh Haèng

by Rev. Peter Phan Dinh Cho, Warren Blanding Professor

The Catholic University Of America

Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Taiwan

Chöông III

Caùi Cheát Vaø Haønh Ñoäng Cheát

Thôøi Gian Bieán Thaønh Vónh Cöûu

Caâu Hoûi 32: Ngoaøi caùch dieãn taû caùi cheát nhö vaäy, coù caùch naøo khaùc aên khôùp vôùi ñöùc tin Kitoâ giaùo khoâng?

Giaûi Ñaùp 32:

Trong moät cuoán saùch cuûa oâng, On the theology of death, Karl Rahner cho thaáy raèng trong nhöõng ñieåm baát caäp cuûa loái dieãn ñaït coå truyeàn veà caùi cheát laø noù khoâng phaân bieät caùi cheát cuûa höõu theå ngöôøi vôùi caùi cheát cuûa loaøi thöïc vaät hay ñoäng vaät. Moät caùi caây vaø moät con vaät chæ maát söï soáng thoâi, coøn con ngöôøi thì cheát, vì laø nhöõng con ngöôøi thieâng lieâng vaø töï do. Moät con vaät khoâng bò caùi cheát laøm cho cheát baèng moät con ngöôøi. Ñöông nhieân, Rahner khoâng phuû nhaän raèng cheát laø moät haønh ñoäng theå lyù xaûy ñeán cho con ngöôøi, moät ñònh maïng bò aùp ñaët töø beân ngoaøi, moät thöù maø ngoân ngöõ baïo daïn cuûa Tony Kelly cho laø "quyeát lieät, laï hoaéc maø hung baïo, aùm muoäi, im lìm, ñaùng gheâ, rôïn ngöôøi, kinh tôûm" (Touching on the Infinite, 68-69). Theo nghóa naøy, cheát laø haønh ñoäng cuûa con ngöôøi trong tö caùch laø thieân nhieân, laø moät ñieàu maø höõu theå ngöôøi phaûi cam chòu.

Ñaøng khaùc, nhö toâi ñaõ noùi trong phaàn giaûi ñaùp caâu hoûi 10, bôûi vì ñöôïc trôøi phuù cho töï do, neân con ngöôøi coù khaû naêng choïn löïa caùi naøy hay caùi kia. Nhöng coøn quan troïng hôn nöõa, trong vaø qua nhöõng löïa choïn aáy, hoï taïo neân chaân töôùng vaø soá phaän cuûa mình moät caùch döùt khoaùt vaø quyeát lieät. Ñoái vôùi Rahner, haønh ñoäng cheát - moät quaù trình coù theå bao goàm nhöõng kinh nghieäm laâm töû - laø haønh ñoäng qua ñoù moät ngöôøi thu gom laïi hoaëc oâm troïn lòch söû con ngöôøi töï do cuûa mình moät laàn cuoái vaø moät caùch döùt khoaùt. Dó nhieân, vieäc thu gom naøy dieãn ra trong suoát cuoäc ñôøi, trong bieát bao nhieâu laàn choïn löïa trong töï do, nhôø ñoù maø quaù khöù, hieän taïi vaø töông lai con ngöôøi ñöôïc ñöa veà moät moái. Tuy nhieân, haønh ñoäng cheát, haønh ñoäng cuoái cuøng cuûa con ngöôøi, laø haønh ñoäng tuyeät ñænh, nhôø ñoù maø con ngöôøi ñònh ñoaït vaän maïng cuûa mình moät laàn cuoái vaø moät caùch döùy khoaùt, khoâng bao giôø ruùt laïi ñöôïc nöõa. Theo nghóa naøy, cheát laø haønh ñoäng cuûa con ngöôøi trong tö caùch laø ngöôøi, moät ñieàu maø con ngöôøi theå hieän trong töï do. Khi cheát, con ngöôøi ñöa ñeán hoài chung keát taát caû nhöõng gì mình ñaõ hoaøn thaønh trong suoát cuoäc ñôøi. Cheát laø cao ñieåm cuûa töï do con ngöôøi, trong ñoù con ngöôøi coù quyeàn naêng laáy moät quyeát ñònh coù hieäu löïc vónh haèng. Vaäy xeùt toång theå, caùi cheát vöøa laø moät ñoäng taùc thieân nhieân vöøa laø moät haønh ñoäng nhaân baûn, laø moät chaëng thöông khoù cuõng nhö laø moät hoaït ñoäng, laø söï huûy dieät maø cuõng laø quyeàn sôû höõu chính mình.

Coù moät khía caïnh khaùc nöõa cuûa haønh ñoäng cheát vaø caùi cheát maø chuùng ta phaûi laøm noåi baät. Cuõng nhö caên baûn con ngöôøi coù tính chaát lieân vò, nghóa laø ñöôïc caáu taïo bôûi nhöõng töông quan tình ngöôøi, thì haønh ñoäng cheát cuõng vaäy - haønh ñoäng rieâng bieät nhaát cuûa moãi ngöôøi - noù cuõng mang tính lieân vò. Trong caùi cheát, ngöôøi ta maát ñi khoâng nhöõng söï soáng sinh lyù maø coøn, vaø treân heát moïi söï, maát heát nhöõng moái daây, nhöõng raøng buoäc mang yù nghóa ñaõ töøng laø leõ soáng theå xaùc vaø tinh thaàn cuûa mình nöõa. Ñoù laø lyù do taïi sao ñieàu coát töû laø phaûi laøm heát söùc mình, ñeå khoâng ai phaûi cheát trong coâ ñôn nhöng ñöôïc söï hieän dieän toái ña cuûa nhöõng ngöôøi thaân yeâu quanh mình, ñöôïc giuùp ñôõ vaø caàu nguyeän trong giôø ra ñi. Vaäy caùi gì ñöôïc goïi laø baát töû? Thöa khoâng chæ laø söï soáng soùt cuûa moät linh hoàn caù bieát taùch rôøi khoûi theå xaùc, nhöng laø söï toàn taïi cuûa moät nhaân vò vaãn tieáp dieãn giöõa traêm ngaøn moái daây hoã töông ñaõ töøng gaày döïng vaø baûo döôõng noù tröôùc ñaây suoát moät ñôøi.

Nguyeân Taùc Anh Ngöõ "Responses to 101 Questions on Death And Eternal Life"

(Paulist Press, New York, 1998) cuûa Linh Muïc Peter Phan Ñình Cho

Baûn Dòch Vieät Ngöõ Cuûa M.A. Nguyeãn Thò Sang, CND

ñaõ ñöôïc xuaát baûn bôûi Nhaø Xuaát Baûn University Press, naêm 2000

(C) Copyright 2000 - Taùc Giaû Giöõ Baûn Quyeàn

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page