101 Caâu Hoûi Vaø Giaûi Ñaùp Veà

Caùi Cheát Vaø Söï Soáng Vónh Haèng

by Rev. Peter Phan Dinh Cho, Warren Blanding Professor

The Catholic University Of America

Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Taiwan

Chöông III

Caùi Cheát Vaø Haønh Ñoäng Cheát

Thôøi Gian Bieán Thaønh Vónh Cöûu

Caâu Hoûi 31: Trong caùi cheát, ñieàu gì xaûy ra cho toâi? Coù theå noùi linh hoàn toâi lìa khoûi xaùc toâi hay khoâng?

Giaûi Ñaùp 31:

Truyeàn thoáng Kitoâ giaùo ñaõ thöôøng moâ taû caùi cheát laø söï chia lìa linh hoàn vôùi theå xaùc. Saùch Giaùo Lyù Hoäi Thaùnh Coâng Giaùo vaãn coøn duøng ngoân ngöõ aáy (x. soá 1005, 1016). Cuõng y nhö baát cöù ngoân ngöõ thaàn hoïc naøo, cuïm töø naøy baét nguoàn töø moät loái giaûi thích thöïc taïi nhö theá naøo ñoù, ôû ñaây laø töø trieát hoïc Platoân. Platoân (khoaûng 427-347 tröôùc CN) daïy raèng tinh thaàn thì ñoái laäp vôùi vaät chaát, bôûi vaäy linh hoàn con ngöôøi ñoái nghòch vôùi theå xaùc laïi bò eùp buoäc phaûi keát hôïp vôùi noù. Neân vaøo giôø cheát, linh hoàn ñöôïc thoaùt khoûi theå xaùc nhö khoûi nhöõng goâng cuøm hay tuø nguïc vaäy. Neáu nhö linh hoàn vaø theå xaùc ñöôïc quan nieäm theo loái aáy (vaø khoâng theå choái raèng trieát hoïc Platoân ñaõ aûnh höôûng saâu ñaäm thaàn hoïc Kitoâ giaùo), thì caùc ñònh nghóa cheát laø "söï chia lìa linh hoàn vôùi theå xaùc" cöïc kyø nguy hieåm ñöa ñeán sai laàm vaø ñi ngöôïc laïi vôùi giaùo lyù Kitoâ giaùo.

Maët khaùc, neáu nhö con ngöôøi ñöôïc hieåu laø moät thöïc taïi nhaát theå töï thöïc chaát, thì dònh nghóa aáy laøm noåi baät thaät maïnh meõ moät trong nhöõng lyù do taïi sao caùi cheát gieo kinh haõi trong loøng ngöôøi, nhö Ernest Becker dieãn taû raát hay trong taùc phaåm The Denial of Death cuûa oâng: caùi cheát laøm tieâu taùn baûn theå con ngöôøi, chôù khoâng chæ theå xaùc. Khoâng phaûi chæ coù theå xaùc cheát thoâi, maø laø toâi cheát ñoù. Theo nhö UÛy Ban Thaàn Hoïc Quoác Teá ñaõ ñeà ra: "töï thöïc chaát cuûa noù, caùi cheát xeù naùt ngöôøi ta. Thaät vaäy, bôûi leõ con ngöôøi khoâng phaûi laø linh hoàn ñôn ñoäc, maø laø xaùc vaø hoàn keát hôïp laïi vôùi nhau caùch cô baûn, cho neân caùi cheát taùc ñoäng ñeán con ngöôøi" ("Moät soá vaán naïn hieän ñaët ra xung quanh caùnh chung hoïc", 226).

Tröôùc ñaây ñaõ coù moät caùch giaûi nghóa tính nhaát theå caên baûn cuûa con ngöôøi laø vay möôïn trieát lyù cuûa trieát gia Hy Laïp Aristoteles (khoaûng 384-322 tröôùc CN) veà linh hoàn, vaø ñoàng thôøi caûi bieán noù ñeå baûo toaøn giaùo lyù Kitoâ giaùo veà söï soáng ñôøi sau. Theo Aristoteles, linh hoàn laø moâ thöùc cuûa theå xaùc, moät thaønh toá cuûa con ngöôøi, vaø noù khoâng theâ toàn taïi tröø phi ñöôïc linh hoàn nhaäp vaøo laøm moâ thöùc cho noù. Aristoteles khoâng nghó con ngöôøi coù theå coøn laïi söï soáng döôùi moät hình thöùc naøo sau khi cheát. Ngöôïc laïi vôùi Aristoteles, Thaùnh Toâma Aquinoâ (1225-74) cho raèng tuy töï noäi taïi baûn tính cuûa noù linh hoàn qui höôùng veà theå chaát, nhöng sau giôø cheát, noù coù theå toàn taïi moät thôøi gian trong tình traïng baát tuùc, trong cuï theå khoâng theå hieän ñöôïc khuynh höôùng aáy, cho ñeán khi cuoái cuøng ñöôïc taùi hôïp vôùi theå xaùc vaøo ngaøy phuïc sinh. Ñoù laø caùi ñöôïc goïi laø "ly thaân" vôùi theå xaùc.

Toùm laïi, loái noùi töôïng hình coå truyeàn raèng cheát coù nghóa laø "linh hoàn lìa khoûi xaùc" laø ñuùng, bao laâu noù ñöôïc duøng ñeå baûo trì hai ñaàu moái quan troïng naøy cuûa chaân lyù: caùi cheát ñuïng tôùi nguyeân caû con ngöôøi, vaø moät thaønh toá cuûa höõu theå ngöôøi goïi laø "linh hoàn" coøn soáng soùt (linh hoàn baát töû) sau caùi cheát.

Nguyeân Taùc Anh Ngöõ "Responses to 101 Questions on Death And Eternal Life"

(Paulist Press, New York, 1998) cuûa Linh Muïc Peter Phan Ñình Cho

Baûn Dòch Vieät Ngöõ Cuûa M.A. Nguyeãn Thò Sang, CND

ñaõ ñöôïc xuaát baûn bôûi Nhaø Xuaát Baûn University Press, naêm 2000

(C) Copyright 2000 - Taùc Giaû Giöõ Baûn Quyeàn

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page