101 Caâu Hoûi Vaø Giaûi Ñaùp Veà
Caùi Cheát Vaø Söï Soáng Vónh Haèng
by Rev. Peter Phan Dinh Cho, Warren Blanding Professor
The Catholic University Of America
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Taiwan
Chöông II
Caùnh Chung Trong Kinh Thaùnh
Ngaøy Taän Theá Hieåu Theo Kinh Thaùnh
Caâu Hoûi 26: Thaày ñaõ nhieàu laàn nhaán maïnh raèng, ñeå giaûi nghóa nhöõng caûnh töôïng thuoäc loaïi khaûi huyeàn trong Cöïu Öôùc cuõng nhö Taân Öôùc, ñieàu raát quan troïng laø phaûi löu yù ñeán loái vaên aån duï. Thaày coù theå keâ ra nhöõng caûnh töôïng aáy khoâng?
Giaûi Ñaùp 26:
Cuoái phaàn trình baøy veà "caùnh chung hoïc trong Kinh Thaùnh" naøy, coù leõ seõ giuùp ích cho ngöôøi ñoïc neáu thu goùp laïi caùc hình aûnh ñuû loaïi ñaõ ñöôïc vaên chöông caùnh chung / khaûi huyeàn söû duïng ñeå moâ taû thôøi taän theá vaø theá giôùi beân kia. Maëc duø danh saùch khoâng ghi heát taát caû, nhöng noù cuõng bao goàm nhöõng ñieàu sau ñaây:
- caùnh chung hoïc ngoân söù ñöa ra = thieân tai, xuùc phaïm Ñeàn Thôø, phæ baùng phuïng vuï, xoùa boû vua chuùa vaø tö teá, löu ñaøy vieãn xöù, ñuû moïi daïng aùp böùc;
- caùnh chung hoïc khaûi huyeàn Kinh Thaùnh Híp ri ñöa ra = giaû traù, löôõng phaân hai kyû nguyeân, thò kieán, chieâm bao, chu du coõi theá beân kia, thieân söù, saùch maät;
- caùnh chung / khaûi huyeàn Taân Öôùc ñöa ra = taøn phaù Ñeàn Thôø Gieârusalem, giaëc giaõ, ñoùi keùm, ñoäng ñaát, baùch haïi, ngoân söù giaû, giaûng Tin Möøng khaép theá gian, phaûn Kitoâ xuaát hieän, thuø haän trong gia ñình, gian aùc gia taêng, maët trôøi maët traêng lu môø, ngoâi sao rôi xuoáng, Con Ngöôøi ngöï ñeán treân maây, thieân söù vôùi tieáng keøn, tuï taäp taát caû caùc Kitoâ höõu, keû cheát soáng laïi, xeùt xöû caùc daân toäc.
Cuoäc chieán thaéng cuoái cuøng ñöôïc moâ taû qua nhieàu hình aûnh:
- caùnh chung hoïc ngoân söù Cöïu Öôùc ñöa ra = moät taïo thaønh môùi, moät xuaát haønh môùi, moät giao öôùc môùi, phuïc höng vöông trieàu Ña vít, taùi thieát Gieârusalem, taùi cung hieán Ñeàn Thôø, phuïc hoài phuïng töï, taùi thoáng nhaát daân toäc, tin troïn vaøo Luaät;
- caùnh chung hoïc khaûi huyeàn ñöa ra = huûy dieät kyû nguyeân cuõ vaø theá giôùi naøy, tröøng trò thuø ñòch cuûa daân Chuùa, caùc tín höõu chieán thaéng, Ñöùc Chuùa hieån trò;
- Taân Öôùc ñöa ra = cuoäc quang laâm, tröøng trò Satan vaø ñoàng boïn, cuoäc hieån trò moät ngaøn naêm, Ñöùc Kitoâ hieån thaéng, trôøi môùi ñaát môùi, Gieârusalem treân trôøi.
Phaûi cheøo choáng caån thaän treân bieån saâu ñaày aûo aûnh cuûa thuaät bieåu tröng thì chuùng ta môùi coù theå ruùt ra giaùo huaán cuûa Kinh Thaùnh veà cuoäc soáng mai haäu cho thôøi ñaïi chuùng ta. Khi laøm vieäc aáy, coù theå laáy ñeå duøng laøm nhöõng kim chæ nam höõu ích boán nguyeân taéc maø Zachary Hayes ñeà nghò:
1. Chæ tieâu cuûa caùnh chung hoïc Kitoâ giaùo laø cuoäc ñôøi, giaùo huaán, caùi cheát vaø söï soáng laïi cuûa Ñöùc Gieâsu Kitoâ. Trong aùnh saùng chæ tieâu naøy, chuùng ta phaûi xöû lyù vôùi caû hai chieàu kích caù theå vaø taäp theå cuûa caùnh chung, cuõng nhö hai maët theå chaát vaø tinh thaàn cuûa ñôøi soáng con ngöôøi.
2. Caû hai chieàu kích hieän taïi vaø töông lai cuûa caùnh chung phaûi ñöôïc naém cho chaéc, Tuy raèng trong vaø qua aân suûng, ñuùng laø chuùng ta thaät söï caûm nghieäm vinh quang töông lai ôû ngay trong hieän taïi, nhöng vaãn coøn ñoù moät söï thaønh töïu vieân maõn töông lai cho cuoäc ñôøi chuùng ta vaø cho vuõ truï, ñeå laøm ñoái töôïng cuûa hy voïng.
3. Maëc duø thuyeát khaûi huyeàn ñaõ coù moät aûnh höôûng saâu ñaäm treân Kitoâ giaùo, nhöng khoâng theå ruùt goïn Kitoâ giaùo vaøo thuyeát aáy ñöôïc.
4. Caùnh chung Kitoâ giaùo, vôùi taàm nhìn cuûa noù veà moät töông lai sieâu phaøm, cuoái cuøng laø moät maàu nhieäm, vaø do ñoù noù ñöôïc phaân bieät vôùi thuyeát caùnh chung sai laïc (thöôøng laø theo thuyeát cô baûn) voán chuû tröông tìm ra cho heát moïi töông hôïp giöõa caùc lôøi tieân baùo vôùi caùc bieán coá vaø nhaân vaät thuoäc quaù khöù hoaëc ñang xaûy ra, vaø coù khuynh höôùng töï bieän chi tieát veà ngaøy taän theá (Visions of a Future, 66-67).
Coù theå trieån khai ñöôïc ñieåm sau cuøng baèng caùch möôïn lôøi Karl Barth maø noùi raèng caùnh chung hoïc chaân chính ñaët troïng taâm ôû hieän traïng cuûa aân suûng vaø cöùu ñoä, noù ñoïc tôùi nöõa hoaëc laø suy ra cho töông lai baèng caùch hoûi xem laøm theá naøo caùi hieän traïng naøy seõ ñöôïc thaønh töïu vieân maõn trong aùnh saùng cuûa nhöõng gì ñaõ xaûy ra cho Ñöùc Gieâsu. Ngöôïc laïi, caùnh chung hoïc sai laïc ñaët troïng taâm ôû nhöõng lôøi tieân baùo veà töông lai nhö theå ñoù laø nhöõng khaéc hoïa hieän thöïc, noù ñoïc luøi laïi hoaëc laø ñem nhöõng lôøi aáy cheøn theâm vaøo trong hieän taïi baèng caùch hoûi xem chuùng töông hôïp vôùi nhöõng bieán coá hay nhaân vaät lòch söû naøo (Theological Investigations, 4:337). Noùi caùch khaùc, caùnh chung hoïc chaân chính laø Kitoâ hoïc vaø nhaân loaïi hoïc ñöôïc chia ñoäng töø ôû thì töông lai.
Nguyeân Taùc Anh Ngöõ "Responses to 101 Questions on Death And Eternal Life"
(Paulist Press, New York, 1998) cuûa Linh Muïc Peter Phan Ñình Cho
Baûn Dòch Vieät Ngöõ Cuûa M.A. Nguyeãn Thò Sang, CND
ñaõ ñöôïc xuaát baûn bôûi Nhaø Xuaát Baûn University Press, naêm 2000
(C) Copyright 2000 - Taùc Giaû Giöõ Baûn Quyeàn
Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page