101 Caâu Hoûi Vaø Giaûi Ñaùp Veà

Caùi Cheát Vaø Söï Soáng Vónh Haèng

by Rev. Peter Phan Dinh Cho, Warren Blanding Professor

The Catholic University Of America

Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Taiwan

Chöông II

Caùnh Chung Trong Kinh Thaùnh

Ngaøy Taän Theá Hieåu Theo Kinh Thaùnh

Caâu Hoûi 16: Ngoaøi caùc ngoân söù, Thaày cuõng ñaõ neâu teân caùc taùc giaû khaûi huyeàn cuûa Cöïu Öôùc ñaõ goùp phaàn xaây döïng caùnh chung hoïc Cöïu Öôùc. Thuyeát khaûi huyeàn laø gì, vaø nhöõng saùch naøo trong Kinh Thaùnh laø saùch thuoäc loaïi khaûi huyeàn?

Giaûi Ñaùp 16:

Coù moät vieäc raát giuùp ích laø phaân bieät giöõa vaên baûn khaûi huyeàn hieåu laø moät theå loaïi vaên chöông, vaø caùnh chung hoïc khaûi huyeàn hieåu laø moät theá giôùi quan cuûa moät toân giaùo, vaø thuyeát khaûi huyeàn hieåu laø moät yù thöùc heä laáy caùnh chung hoïc khaûi huyeàn laøm nguyeân taéc chi phoái moät coäng ñoàng hay moät phong traøo (coäng ñoaøn Qumran chaúng haïn).

Hieåu laø moät theå loaïi vaên chöông, khaûi huyeàn (do töø Hy-Laïp apokalupsis, nghóa laø maëc khaûi, boäc loä) ñöôïc ñònh nghóa chính xaùc trong ba caâu môû ñaàu cuoán saùch khaûi huyeàn duy nhaát cuûa boä Taân Öôùc: "Maëc khaûi cuûa Ñöùc Gieâ-su Ki-toâ, maëc khaûi maø Thieân Chuùa ñaõ ban cho Ngöôøi, ñeå Ngöôøi toû cho caùc toâi tôù Ngöôøi bieát nhöõng vieäc saép phaûi xaûy ñeán. Ngöôøi ñaõ sai thieân thaàn cuûa Ngöôøi ñeán baùo cho oâng Gio-an laø toâi tôù cuûa Ngöôøi bieát maëc khaûi ñoù. OÂng Gio-an ñaõ laøm chöùng veà lôøi cuûa Thieân Chuùa vaø veà lôøi chöùng cuûa Ñöùc Gieâ-su Ki-toâ, veà nhöõng gì oâng ñaõ thaáy. Phuùc thay ngöôøi ñoïc, phuùc thay nhöõng ai nghe nhöõng saám ngoân ñoù vaø tuaân giöõ caùc ñieàu cheùp trong ñoù, vì thôøi giôø ñaõ gaàn ñeán!" (Kh 1,1-3).

ÔÛ ñaây chuùng ta coù caùc yeáu toá caên baûn cuûa loaïi vaên khaûi huyeàn: (1) ñaây laø moät maëc khaûi ñöôïc Thieân Chuùa hay Ñöùc Ki-toâ ban; (2) qua moät vò trung gian thuoäc theá giôùi beân kia, ví duï moät thieân thaàn; (3) cho moät ngöôøi ñöôïc thò kieán hoaëc ngoân söù, ví duï oâng Gio-an; (4) boäc loä töông lai, nhöõng bieán coá saép ñeán nôi, ví duï cuoäc phaùn xeùt cuoái cuøng cuûa Thieân Chuùa; vaø (5) haøm chöùa moät lôøi khuyeán caùo, ví duï khuyeân haõy kieân trì giöõa nhöõng côn baùch haïi.

John J. Collins, ngöôøi ñaõ nghieân cöùu taát caû caùc baûn vaên khaûi huyeàn vieát töø 250 tröôùc Coâng Nguyeân cho ñeán 250 Coâng Nguyeân, ñònh nghóa töø apokalupsis nhö sau: "Khaûi huyeàn laø moät loaïi vaên chöông maëc khaûi vieát theo khuoân maãu vaên keå truyeän, trong ñoù moät maëc khaûi ñöôïc trao cho moät ngöôøi nhaän qua trung gian moät höõu theå thuoäc theá giôùi beân kia, boäc loä moät thöïc taïi sieâu phaøm mang caû tính thôøi gian, trong möùc ñoä thöïc taïi aáy laø ôn cöùu ñoä caùnh chung, laãn tính khoâng gian, trong möùc ñoä thöïc taïi aáy coù lieân quan ñeán moät theá giôùi khaùc, moät theá giôùi sieâu nhieân" (The Apocalyptic Imagination, 4).

Trong Kinh Thaùnh, coù hai cuoán saùch thuoäc loaïi naøy: saùch Ña-ni-en trong Cöïu Öôùc vaø saùch Khaûi huyeàn trong Taân Öôùc. Moät soá taùc phaåm ngoaïi qui ñieån cuõng thuoäc loaïi naøy, ñaëc bieät laø 1 E-noùc, 2 E-noùc, Khaûi huyeàn cuûa Ba-ruùc baèng tieáng Xy-ri, Khaûi huyeàn cuûa Ba-ruùc baèng tieáng Hy-laïp, Khaûi huyeàn cuûa E-dô-ra, Khaûi huyeàn cuûa AÙp-ra-ham vaø Thaêng thieân cuûa I-sai-a.

Nguyeân Taùc Anh Ngöõ "Responses to 101 Questions on Death And Eternal Life"

(Paulist Press, New York, 1998) cuûa Linh Muïc Peter Phan Ñình Cho

Baûn Dòch Vieät Ngöõ Cuûa M.A. Nguyeãn Thò Sang, CND

ñaõ ñöôïc xuaát baûn bôûi Nhaø Xuaát Baûn University Press, naêm 2000

(C) Copyright 2000 - Taùc Giaû Giöõ Baûn Quyeàn

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page