101 Caâu Hoûi Vaø Giaûi Ñaùp Veà

Caùi Cheát Vaø Söï Soáng Vónh Haèng

by Rev. Peter Phan Dinh Cho, Warren Blanding Professor

The Catholic University Of America

Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Taiwan

Chöông I

Söï soáng vónh haèng

laøm sao toâi bieát

Caâu Hoûi 9: Tröôùc khi noùi ñeán nhöõng ñieàu Kinh Thaùnh khaúng ñònh veà söï soáng ñôøi sau, xin Thaày vui loøng giaûi nghóa moät soá khaùi nieäm then choát ñöôïc duøng ñeå noùi veà söï soáng ñôøi sau, nhö vónh cöûu hay söï soáng vónh haèng. Thaày hieåu hai chöõ vónh cöûu nhö theá naøo? Noù coù lieân heä gì vôùi thôøi gian cuûa chuùng ta?

Giaûi Ñaùp 9:

Ñeå hieåu vónh cöõu nghóa laø gì, vaøi lôøi toùm goïn veà yù nghóa cuûa thôøi gian seõ coù ích. Nhö trieát gia Aristotles noùi, ta thöôøng duøng thôøi gian ñeå ño löôøng caùi ñi tröôùc vaø caùi ñi sau moät chuyeån ñoäng hay moät bieán ñoåi, töùc laø nhöõng khoaûnh khaéc keá tieáp nhau. Thôøi gian aáy ñöôïc ño baèng nhöõng ñoàng hoà, tôø lòch, vaø laøm ra nieân bieåu (ngöôøi Hy-laïp duøng töø chronos ñeå chæ loaïi thôøi gian naøy). Theo nghóa nhö theá, chæ coù hieän taïi laø khoaûnh khaéc khoâng keùo daøi; dó vaõng khoâng coøn nöõa vì noù ñaõ [dó] qua [vaõng], vaø töông lai chöa coù vì noù coøn seõ [töông] ñeán [lai].

Beân caïnh khaùi nieäm veà thôøi gian coù tính vaät lyù hoïc naøy, thôøi gian coù moät yù nghóa khaùc nöõa, baét nguoàn töø kinh nghieäm moät theá giôùi cuûa con ngöôøi. Soáng trong hieän taïi, chuùng ta khoâng caûm nghieäm dó vaõng nhö laø caùi gì ñaõ maát, ñaõ qua, khoâng theå tìm laïi ñöôïc, maø nhö laø caùi ñang hieän dieän thaät söï, cho pheùp chuùng ta coù moät caên tính vaø moät vaän maïng cuï theå. Cuõng caùch ñoù, chuùng ta khoâng caûm nghieäm töông lai nhö chæ laø caùi gì troáng roãng vaø khoâng coù thaät; chuùng ta caûm nghieäm noù nhö moät lôøi quyeán ruõ vaø thaùch thöùc, môøi goïi chuùng ta tieán leân ñeå thi thoá caùc tieàm naêng cuûa mình. Trong loaïi thôøi gian nhaân sinh aáy, dó vaõng ñöôïc thu gom vaø baûo toaøn trong kyù öùc cuûa chuùng ta, vaø töông lai thì dieãn ra tröôùc vaø ñöôïc laøm cho coù thaät trong trí töôûng töôïng vaø nieàm mong öôùc cuûa chuùng ta. Trong loaïi thôøi gian naøy, khoâng phaûi khoaûnh khaéc naøo cuõng y nhö khoaûnh khaéc naøo xeùt veà giaù trò vaø taàm quan troïng; thaät ra, trong moät ñôøi ngöôøi coù nhöõng giôø phuùt quyeát lieät (ngöôøi Hy-laïp duøng töø kairos ñeå chæ loaïi thôøi gian naøy, ñoái vôùi chronos). Vì vaäy maø khi chuùng ta ñau khoå, moät giôø thaáy daøi hôn saùu möôi phuùt, trong khi vui söôùng thì laïi thaáy thôøi gian troâi nhanh.

Nhö Thaùnh AÂu-tinh ñaõ noùi, trong thôøi gian, taâm hoàn chuùng ta "giaõn ra", ngoaûnh laïi ñaøng sau ñeå oâm laáy quaù khöù, vaø vöôn tôùi phía tröôùc ñeå soáng tröôùc nhöõng khaû naêng töông lai. Caên tính chuùng ta ñöôïc thaønh töïu nhôø caùi khaû naêng ñem ba taàng thôøi gian - quaù khöù, hieän taïi, töông lai - nhö nhaäp laïi thaønh moät, ñích thaân thoáng nhaát vaø chieám "troïn goùi" caû ba chieàu kích cuûa thôøi gian. Dó nhieân laø bao laâu coøn soáng trong thôøi gian, chuùng ta chæ coù theå thoáng nhaát vaø chieám höõu thôøi gian nhö theá ñeán moät möùc naøo thoâi, vaø ñoù taát nhieân laø moät muïc tieâu vaãn maõi ôû ñaèng xa. Tuy nhieân, ñoù laø muïc tieâu maø chuùng ta luoân noã löïc nhaém tôùi. Vaäy soáng trong doøng thôøi gian laø nhaäp vaøo cuoäc chuyeån vaän töø baát tuùc ñeán sung tuùc, laø vöôït leân khoûi tình traïng bò phaân hoùa vaø ñöùt ñoaïn cuûa thôøi gian, nhaèm laøm cho noù neân toaøn veïn vaø thoáng nhaát.

Caùi thöïc traïng veïn toaøn vaø thoáng nhaát vöôït khoûi tình traïng bò phaân hoaù vaø ñöùt ñoaïn cuûa thôøi gian nhö theá ñöôïc goïi laø vónh cöûu. Töông phaûn vôùi thôøi gian theo nghóa moät cuoäc beå daâu ñöôïc ño löôøng töøng giaây töøng phuùt, vónh cöûu ñöôïc Boetius, moät trieát gia Roâ-ma cuûa theá kyû VI, ñònh nghóa laø "vieäc chieám höõu söï soáng baát taän trong khoaûnh khaéc maø ñöôïc veïn toaøn vaø ñaày ñuû". Vónh cöûu loaïi ñoù ñöôïc nhìn nhaän laø ñoäc quyeàn cuûa rieâng Thieân Chuùa, vì chæ coù Thieân Chuùa laø Ñaáng voâ thuûy voâ chung, khoâng tröôùc khoâng sau, vaø khoâng heà phaûi luïy moät söï bieán ñoåi naøo. Do ñoù, vónh cöûu laø ñieåm sung maõn hay troïn haûo cuûa söï soáng vaø toàn taïi, khoâng bò muïc naùt, khoâng theo giai ñoaïn.

Theo nghóa aáy, vónh cöûu khoâng thuaàn laø phuû ñònh thôøi gian. Ngöôïc laïi, maëc khaûi Ki-toâ giaùo khaúng ñònh raèng trong maàu nhieäm Nhaäp Theå cuûa Con mình, Thieân Chuùa ñaõ töï yù vaø vì yeâu thöông mang laáy tính thôøi gian cuûa ngöôøi phaøm, ñi vaøo thôøi gian, gia nhaäp vaøo cuoäc vaät ñoåi sao dôøi vaø ñaõ vöïc nhöõng thöïc taïi aáy leân maø ñöa vaøo ñôøi soáng thaàn linh. Trong vaø qua haønh ñoäng naøy, Thieân Chuùa cuõng cho con ngöôøi thoâng chia söï soáng sung maõn cuûa rieâng Ngöôøi töùc laø söï soáng vónh haèng. Nhö theá, noã löïc cuûa con ngöôøi ñeå khaéc phuïc söï phaân hoùa vaø ñöùt ñoaïn cuûa thôøi gian, ñeå thu gom vaø thoáng nhaát troïn veïn caû quaù khöù laãn hieän taïi vaø töông lai cuûa mình - maø neáu ñeå maëc con ngöôøi töï söùc laøm thì noù seõ khoâng ñöôïc maõn nguyeän - noã löïc aáy seõ ñöôïc myõ maõn nhôø Chuùa thöông cho thôøi gian ñöôïc neân vónh haèng.

Vaäy thì khoâng neân töôûng töôïng vónh cöûu nhö laø söï tieáp noái baát taän cuûa thôøi gian beân kia caùi cheát, nhö laø moät thôøi gian cöù troâi ñi maõi khoâng ngöøng trong theá giôùi beân kia, maø loái noùi "ñeán muoân thuôû muoân ñôøi" coù theå gôïi yù. Vì neáu theá, chuùng ta khoâng theå hieåu laøm sao söï soáng vónh haèng, hay thieân ñaøng, laø coõi phöôùc veïn toaøn ñöôïc, bôûi chuùng ta cöù phaûi cam chòu phieâu baït ñôøi ñôøi, nhö con thuyeàn maõi ñi tìm beán maø khoâng bao giôø ñaït tôùi "queâ nhaø". Ñuùng hôn, khi noùi chuùng ta thoâng chia vónh cöûu cuûa Thieân Chuùa thì phaûi hieåu laø thôøi gian vaø lòch söû cuûa chính chuùng ta ñöôïc Thieân Chuùa cho hoaøn taát, khoâng luøi trôû laïi nöõa vaø mang tính döùt khoaùt. Theo nghóa naøy, caùi vónh cöûu chuùng ta ñöôïc tham döï khoâng ôû beân ngoaøi, beân treân, phía sau hay beân kia thôøi gian chuùng ta soáng; ñuùng hôn, noù ñöôïc thaønh töïu ôû trong vaø ngay töø thôøi gian chuùng ta soáng vaäy.

Nguyeân Taùc Anh Ngöõ "Responses to 101 Questions on Death And Eternal Life"

(Paulist Press, New York, 1998) cuûa Linh Muïc Peter Phan Ñình Cho

Baûn Dòch Vieät Ngöõ Cuûa M.A. Nguyeãn Thò Sang, CND

ñaõ ñöôïc xuaát baûn bôûi Nhaø Xuaát Baûn University Press, naêm 2000

(C) Copyright 2000 - Taùc Giaû Giöõ Baûn Quyeàn

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page