Thaät theá, nôi Maàu Nhieäm Nhaäp Theå, ñöôïc baét ñaàu töø cung loøng trinh nguyeân cuûa Trinh Nöõ Ñaày Ôn Phuùc Maria, vaø ñöôïc toû hieän thöïc söï nôi hang löøa maùng coû ôû Beâlem vaøo thôøi ñieåm hoaøng ñeá Ceâsa Augustoâ ra leänh kieåm tra daân soá laàn ñaàu tieân trong toaøn ñeá quoác cuûa mình (xem Lk 2:1-2), thì cuõng laàn ñaàu tieân trong lòch söû loaøi ngöôøi noùi rieâng, vaø lòch söû cuûa toaøn theå taïo vaät (keå caû thieân thaàn) noùi chung, "Thieân Chuùa laø Thaàn Linh" (Jn.4:24) "ñaõ hoùa thaønh nhuïc theå" (Jn 1:14; xem Phil 2:7), moät vò "Thieân Chuùa voâ hình" (Col.1:15), "ñaõ trôû neân höõu hình cho chuùng ta" (1Jn.1:2).
Coù theå noùi, ñoái vôùi Coâng Cuoäc Cöùu Ñoä, Maàu Nhieäm Nhaäp Theå ñöôïc coi laø khôûi ñieåm, coøn Maàu Nhieäm Vöôït Qua môùi laø ñích ñieåm. Bôûi theá, theo Phuïng Vuï cuûa Giaùo Hoäi, thôøi ñieåm troïng nhaát trong Phuïng Nieân laø Tam Nhaät Thaùnh vaø Chuùa Nhaät Phuïc Sinh. Theá nhöng, ñoái vôùi Döï AÙn Cöùu Ñoä, Maàu Nhieäm Nhaäp Theå môùi thöïc söï laø chính taâm ñieåm, bôûi vì, coù Maàu Nhieäm Nhaäp Theå môùi coù Maàu Nhieäm Vöôït Qua, hay noùi caùch khaùc, Maàu Nhieäm Vöôït Qua chæ laø toät ñænh cuûa Maàu Nhieäm Nhaäp Theå maø thoâi, hoaëc cuõng coù theå noùi, Maàu Nhieäm Nhaäp Theå laø Maàu Nhieäm bao goàm caû Maàu Nhieäm Phuïc Sinh, Maàu Nhieäm Giaùo Hoäi vaø Maàu Nhieäm Caùnh Chung. Töùc laø, nôi Maàu Nhieäm Nhaäp Theå ñaõ coù caû Maàu Nhieäm Phuïc Sinh (vì thaân xaùc cuûa Ñöùc Kitoâ ñöôïc ngoâi hieäp vôùi thaàn tính cuûa Lôøi seõ khoâng bao giôø bò hö hoaïi), Maàu Nhieäm Giaùo Hoäi (vì Ñöùc Kitoâ seõ hieán maïng soáng thaân xaùc cuûa mình ñeå cho chieân ñöôïc söï soáng vieân maõn hôn), vaø Maàu Nhieäm Caùnh Chung (vì Thieân Chuùa haèng soáng ñaõ ñi vaøo thôøi gian, neân thôøi gian ñaõ ñöôïc maëc laáy vónh cöûu, vaø vì nhaân tính ñaõ ñöôïc keát hieäp vôùi thaàn tính haèng soáng, neân ñaõ ñöôïc, ñang ñöôïc vaø vónh vieãn seõ ñöôïc canh taân, ñeå xöùng ñaùng laøm nôi Thieân Chuùa ngöï trò, moät "Taân Gialieâm" - Rev.21:2).
Chính vì theá, khi noùi ñeán Maàu Nhieäm Nhaäp Theå, (chöù khoâng phaûi Maàu Nhieäm Vöôït Qua), trong thö göûi giaùo ñoaøn Galata, vò Toâng Ñoà Daân Ngoaïi ñaõ xaùc nhaän ñoù laø thôøi ñieåm vieân troïn: "Khi ñeán thôøi ñieåm vieân troïn, Thieân Chuùa ñaõ sai Con mình sinh ra bôûi moät ngöôøi nöõ, sinh ra theo leà luaät ñeå giaûi cöùu nhöõng ai luïy thuoäc leà luaät ..." (Gal.4:4-5). Thö göûi giaùo ñoaøn Do Thaùi cuõng nhaán maïnh ñeán khía caïnh thôøi gian cuûa Maàu Nhieäm Nhaäp Theå (hôn laø Maàu Nhieäm Vöôït Qua) nhö sau: "Trong nhöõng thôøi quaù vaõng, Thieân Chuùa ñaõ noùi vôùi cha oâng chuùng ta baèng nhieàu caùch thöùc khaùc nhau qua caùc vò tieân tri; trong thôøi ñieåm sau heát naøy, Ngaøi ñaõ noùi vôùi chuùng ta qua Con cuûa Ngaøi, Ñaáng Ngaøi ñaët laøm thöøa töï taát caû moïi söï vaø bôûi Ngöôøi Ngaøi thoaït tieân ñaõ döïng neân vuõ truï" (Heb.1:1-2). Chính Chuùa Gieâsu Nazareùt, khi khôûi söï xuaát ñaàu loä dieän ñeå rao giaûng Tin Möøng Cöùu Ñoä, (chöù chöa töû naïn vaø phuïc sinh), theo thaùnh kyù Marcoâ, Ngöôøi cuõng ñaõ xaùc nhaän vaø keâu goïi: "Thôøi ñieåm ñaõ troïn. Nöôùc Thieân Chuùa ñaõ ñeán! Haõy caûi thieän ñôøi soáng vaø tin vaøo Phuùc AÂm!" (Mk 1:15).
Neáu thôøi ñieåm
"Lôøi ñaõ hoùa thaønh nhuïc
theå vaø ôû giöõa chuùng ta"
(Jn.1:14) laø thôøi ñieåm vieân
troïn, laø thôøi ñieåm sau heát,
laø thôøi ñieåm ñaõ troïn
thì khoâng phaûi Lôøi Nhaäp Theå
laø Tuyeät Ñænh Thôøi Gian hay sao?
Theá nhöng, nhöõng yeáu toá naøo,
hay nhöõng söï kieän naøo, ñaõ
laøm cho Lôøi Nhaäp Theå trôû
thaønh Tuyeät Ñænh Thôøi Gian nhö
vaäy?
Thöù nhaát, Lôøi Nhaäp Theå laø Tuyeät Ñænh Thôøi Gian ñoái vôùi Thieân Chuùa Cha, laø vì Ngaøi ñaõ toû heát mình ra cho con ngöôøi bieát Ngaøi laø ai qua Ñaáng "laø hình aûnh Thieân Chuùa voâ hình" (Col.1:15), "laø phaûn aûnh vinh quang Cha, laø hieän thaân ñích thöïc höõu theå Cha" (Heb.1:3), Ñaáng "haèng ôû nôi Cha ñaõ toû Cha ra" (Jn.1:18; vaø xem caû Jn.14:8-11), ñeå "ai thaáy Thaøy laø thaáy Cha" (Jn.14:11). Vaø Thieân Chuùa Cha ñaõ toû heát mình ra nôi vaø qua Lôøi Nhaäp Theå, ôû choã, ñaõ ban troïn baûn thaân mình cho con ngöôøi: "Thieân Chuùa ñaõ yeâu theá gian ñeán noãi ñaõ ban Con moät mình" (Jn.3:16). Tröôùc ñoù, theo gioøng lòch söû cöùu ñoä trong Cöïu Öôùc, "Thieân Chuùa töø töø thoâng mình ra cho con ngöôøi. Ngaøi ñaõ söûa soaïn cho hoï töøng giai ñoaïn ñeå hoï ñoùn nhaän Maïc Khaûi sieâu nhieân, moät Maïc Khaûi ñaït ñeán toät ñænh cuûa mình nôi con ngöôøi vaø nôi söù meänh cuûa Lôøi nhaäp theå laø Ñöùc Gieâsu Kitoâ" (Saùch Giaùo Lyù cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo hieän ñaïi, soá 53, cuõng xem soá 65),
Nôi Lôøi Nhaäp Theå, "Thieân Chuùa ñaõ hoaøn toaøn töï yù toû mình vaø ban mình cho con ngöôøi" (Saùch Giaùo Lyù cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo hieän ñaïi, soá 50). Thieân Chuùa ñaõ khoâng hoaøn toaøn töï toû heát mình ra vaø ban heát mình cho con ngöôøi laø gì: "Thieân Chuùa chöùng toû tình yeâu cuûa Ngaøi ñoái vôùi chuùng ta ôû choã, trong khi chuùng ta coøn laø caùc toäi nhaân, thì Chuùa Kitoâ ñaõ cheát cho chuùng ta" (Rm.5:8). Chính Ngaøi ñaõ laøm hoøa vôùi toäi nhaân chuùng ta tröôùc, thay vì loaøi ngöôøi chuùng ta, qua nguyeân toå, nhaän toäi vaø xin loãi Ngaøi tröôùc (Col.1:19-20). Ngaøi ñaõ thöïc hieän ñuùng nhö lôøi Con Ngaøi daïy cho rieâng caùc toâng ñoà vaø chung daân chuùng ôû Baøi Giaûng Phuùc Ñöùc raèng: "Khi caùc con ñeán daâng cuûa leã, ôû ñoù coù chôït nhôù ra anh em cuûa caùc con coù ñieàu gì vôùi mình, thì caùc con haõy boû cuûa leã laïi, maø veà laøm hoøa cuøng anh em mình tröôùc ñaõ, roài haõy ñeán maø daâng cuûa leã" (Mt 5:23-24).
Thaät vaäy, qua Lôøi
Nhaäp Theå, vaøo thôøi ñieåm
vieân maõn, thôøi ñieåm sau heát,
thôøi ñieåm ñaõ troïn, Thieân
Chuùa Cha ñaõ thöïc söï leân
ñöôøng tìm kieám con ngöôøi
ñeå ñem hoï veà vôùi Ngaøi:
(ÑTC Gioan Phaoloâ II, Toâng
Thö veà Vieäc Giaùo Hoäi Doïn Möøng
Naêm Thaùnh 2000 Tertio Millennio Adveniente, ñoaïn
7)
Tuy nhieân, töï mình,
Ngöôøi chính laø Nöôùc
Thieân Chuùa (xem Thoâng Ñieäp cuûa
ÑTC Gioan Phaoloâ II Redemptoris Missio veà Söï
Khaån Thieát cuûa Vieäc Giaùo Hoäi
Truyeàn Giaùo, ñoaïn 18.1) do chính Ngöôøi
toû ra vaø cuõng chính laø Tin Möøng
(xem cuøng Thoâng Ñieäp treân, ñoaïn
13) do chính Ngöôøi rao giaûng, vaøo
luùc "thôøi gian ñaõ troïn" (Mk
1:15), nhôø ñoù, con ngöôøi
coù theå “tin töôûng” (Mk 1:15) maø
"ñöôïc cöùu ñoä" (Mk 16:16),
hay coù theå "chaáp nhaän Ngöôøi
thì Ngöôøi ban cho hoï ñöôïc
quyeàn laøm Con Thieân Chuùa" (Jn 1:12). Thaät
vaäy, vaãn bieát Nöôùc Thieân
Chuùa chæ ñaït thaønh trong Maàu
Nhieäm Vöôït Qua cuûa Chuùa Kitoâ,
vaø chæ hoaøn thaønh khi Chuùa Kitoâ
"ñeán trong vinh quang" (Mt 25:31), song vì Nöôùc
Thieân Chuùa chính laø Chuùa Kitoâ,
"Lôøi ñaõ hoùa thaønh nhuïc
theå" (Jn 1:14), do ñoù, "Nöôùc Thieân
Chuùa ñaõ ñeán" (Mk 1:15) ngay tröôùc
caû khi Ngöôøi coâng boá lôøi
naøy ñeå chính thöùc toû mình
ra, chính thöùc môû maøn cho söù
vuï thieân sai cuûa Ngöôøi nôi
daân Do Thaùi. Vieäc Nöôùc Thieân
Chuùa ñöôïc ñaït thaønh
hay hoaøn thaønh chæ laø tieán trình
Maïc Khaûi Thaàn Linh, moät Maïc Khaûi
ñaõ ñöôïc chính thöùc
vaø thöïc söï toû hieän khi Lôøi
Nhaäp Theå, vaøo luùc "thôøi ñieåm
vieân troïn" (Gal 4:4).
(ÑTC Gioan Phaoloâ II, Thoâng
Ñieäp veà Söï Khaån Thieát cuûa
Vieäc Giaùo Hoäi Truyeàn Giaùo Redemptoris
Missio, ñoaïn 13.2).
(Saùch Giaùo Lyù cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo hieän ñaïi, soá 65)
"Thieân Chuùa ñaõ laøm ñieàu naøy (toû mình vaø ban mình cho con ngöôøi), baèng vieäc maïc khaûi cho thaáy moät maàu nhieäm, ñoù laø döï aùn thieän haûo yeâu thöông cuûa Ngaøi ñaõ ñöôïc phaùc hoïa töø ñôøi ñôøi nôi Chuùa Kitoâ vì lôïi ích cuûa taát caû moïi ngöôøi. Thieân Chuùa ñaõ maïc khaûi troïn veïn döï aùn naøy ra, baèng vieäc sai ñeán vôùi chuùng ta Ngöôøi Con yeâu daáu cuûa Ngaøi laø Ñöùc Gieâsu Kitoâ, Chuùa chuùng ta, vaø caû Chuùa Thaùnh Linh".
(Saùch Giaùo Lyù cuûa
Giaùo Hoäi Coâng Giaùo hieän ñaïi,
soá 50)
Ñuùng theá, vì
Lôøi Nhaäp Theå ñaõ laø Tuyeät
Ñænh Thôøi Gian roài, laø taát
caû nhöõng gì Thieân Chuùa muoán
maïc khaûi cho con ngöôøi roài, laø
toät ñænh Maïc Khaûi Thaàn Linh roài,
do ñoù, trong thôøi ñieåm vieân
troïn, thôøi ñieåm sau heát, thôøi
ñieåm ñaõ troïn, Chuùa Thaùnh
Thaàn ñeán khoâng coù moät söù
meänh gì khaùc hay moät söù meänh
gì theâm, ngoaøi söù meänh ñeå
laøm saùng toû Maïc Khaûi Thaàn Linh,
cuõng chính laø laøm saùng toû
Chuùa Kitoâ, cho rieâng Giaùo Hoäi, vaø
qua Giaùo Hoäi cuõng nhö nhôø Giaùo
Hoäi, cho chung caû loaøi ngöôøi nöõa.
Ñoù laø lyù do Chuùa Kitoâ ñaõ
noùi vôùi caùc toâng ñoà
raèng:
"Khi Ñaáng Huaán Duï ñeán, laø Thaàn Chaân Lyù ñeán töø Cha, vaø cuõng laø Ñaáng Thaøy seõ sai ñeán töø Cha, Ngaøi seõ laøm chöùng cho Thaøy. Caùc con phaûi laøm chöùng nöõa, vì caùc con ñaõ ôû vôùi Thaøy ngay töø ban ñaàu" (Jn.15:26-27).
"Caùc con seõ nhaän
ñöôïc quyeàn naêng khi Thaùnh
Thaàn xuoáng treân caùc con; roài caùc
con seõ laø nhöõng chöùng nhaân
cuûa Thaøy ôû Gialieâm, khaép Giuñeâa
vaø Samaria, cho ñeán taän cuøng traùi
ñaát" (Acts 1:8).
Vaãn bieát, phaûi nhôø Maàu Nhieäm Vöôït Qua cuûa Chuùa Kitoâ, con ngöôøi môùi ñöôïc thöïc söï vaø chính thöùc giaûi thoaùt khoûi toäi loãi vaø söï cheát, vaø ai "laõnh nhaän pheùp röûa nhaân danh Chuùa Kitoâ" (Acts 2:38, 8:16) môùi "ñöôïc cöùu ñoä" (Mk 16:16). Theá nhöng, ngay trong Maàu Nhieäm Nhaäp Theå, töï nhaân tính noùi chung, qua nhaân tính cuûa chính Con Thieân Chuùa, nhôø ñöôïc ngoâi hieäp vôùi thaàn tính haèng höõu voâ cuøng toaøn thieän, toaøn naêng vaø toaøn aùi cuûa Ngöôøi, ñaõ ñöôïc thaàn linh hoùa, ñöôïc thoâng phaàn söï soáng thaàn linh, vaø coøn ñöôïc trôû thaønh bí tích, ñöôïc trôû thaønh phöông tieän chaúng nhöõng ñeå Ngöôøi duøng trong vieäc chieán thaéng toäi loãi vaø söï cheát, maø coøn ñeå thoâng ban söï soáng thaàn linh cho con ngöôøi nöõa, caùch rieâng cho "nhöõng ai tieáp nhaän Ngöôøi" (Jn.1:12).
Coâng Ñoàng Chung Vaticanoâ
II, trong Hieán Cheá Muïc Vuï veà Giaùo
Hoäi trong Theá Giôùi Ngaøy Nay Gaudium
et Spes ñaõ caûm nhaän ñöôïc
taát caû söï thaät veà moái lieân
heä thaàn linh giöõa con ngöôøi
vaø Thieân Chuùa, ñuùng hôn, taát
caû söï thaät veà con ngöôøi
trong Maàu Nhieäm cuûa Thieân Chuùa, thaønh
phaàn ñaõ ñöôïc taùc
giaû Thaùnh Vònh ngaát ngöôõng
ca tuïng trong Maàu Nhieäm Taïo Döïng (xem
Ps 8:6-9), thaønh phaàn caøng cao troïng vaø
sieâu vieät hôn nöõa trong Maàu Nhieäm
Nhaäp Theå nhö sau:
"'Laø hình aûnh
Thieân Chuùa voâ hình' (Col 1:15; xem 2Cor 4:4)
Ngöôøi chính laø moät con ngöôøi
hoaøn haûo, Ñaáng ñaõ phuïc
hoài nôi con caùi Adong hình aûnh ñaõ
bò hoï laøm bieán daïng ngay töø
nguyeân toäi. Nôi Ngöôøi, baûn
tính nhaân loaïi, chính nhôø ñöôïc
Ngöôøi maëc laáy chöù khoâng
bò huùt maát, cuõng ñaõ ñöôïc
naâng leân tôùi moät phaåm giaù
khoân saùnh (xem Coâng Ñoàng Chung Coângtantinoâpoâli
II, can. 7: Denz, 219 [428]; xem Coâng Ñoàng Chung
Coângtantinoâpoâli III: Denz, 291 [556]; xem Coâng
Ñoàng Chung Chalceâñoân: Denz. 291 [302]).
Bôûi vì, baèng vieäc nhaäp theå
cuûa mình, Con Thieân Chuùa, moät caùch
naøo ñoù, ñaõ keát hôïp
vôùi töøng ngöôøi". (ñoaïn
22.2)
Theá nhöng, trong thaønh phaàn nhaân loaïi ñöôïc "Con Thieân Chuùa keát hôïp vôùi töøng ngöôøi" nôi Maàu Nhieäm Nhaäp Theå cuûa Ngöôøi, chaéc chaén khoâng ai ñöôïc Ngöôøi keát hôïp heát söùc maät thieát baèng caù nhaân Trinh Nöõ Maria “ñaày ôn phuùc” (Lk.1:28), con ngöôøi ñaõ ñöôïc thöïc söï, veà phöông dieän theå lyù, "thuï thai vaø haï sinh ... Con Ñaáng Toái Cao" (xem Lk 1:31,32), con ngöôøi ñaõ ñöôïc thöïc söï cöu mang Con Thieân Chuùa trong daï nöõ nhaân cuûa mình vaø ñaõ cho Ngöôøi buù söõa laøm meï cuûa mình (xem Lk 11:27).
Nhaän bieát ñöôïc thaân phaän voâ cuøng dieãm phuùc ñoäc nhaát voâ nhò cuûa mình, Trinh Nöõ Maria ñaõ caát tieáng "ngôïi khen Chuùa" (xem Lk 1:46-55). Trinh Nöõ Maria chaúng nhöõng hieän dieän ngay vaøo thôøi ñieåm vieân maõn, thôøi ñieåm sau heát, thôøi ñieåm ñaõ troïn vôùi “Chuùa Gieâsu Kitoâ, Ñaáng Cöùu Chuoäc nhaân traàn, laø trung taâm cuûa vuõ truï vaø cuûa lòch söû” (ÑTC Gioan Phaoloâ II, Thoâng Ñieäp Redemptor Hominis, ñoaïn 1), maø coøn hieän dieän tröôùc Chuùa Kitoâ giaùng sinh, ñeå ñaïi dieän nhaân loaïi “tieáp nhaän Ngöôøi” (Jn 1:12) vôùi tö caùch cuûa moät “toâi tôù Thieân Chuùa xin vaâng” (Lk 1:38), vaø coøn hieän dieän sau khi Chuùa Kitoâ ñaõ thaêng thieân, ñeå cuøng vôùi Giaùo Hoäi, qua caùc Thaùnh Toâng Ñoà, ñoùn nhaän Chuùa Thaùnh Thaàn Hieän Xuoáng (xem Acts 1:14). Neáu qua lôøi "xin vaâng" cuûa mình, Trinh Nöõ Maria ñaõ laøm cho thôøi gian vieân troïn, thôøi gian sau heát, thôøi gian ñaõ troïn xaåy ra trong lòch söû loaøi ngöôøi nôi mình theá naøo, thì thôøi gian vieân troïn, thôøi gian sau heát, thôøi gian ñaõ troïn cuõng ñeán töø Trinh Nöõ Maria vaø ñöôïc môû maøn töø Trinh Nöõ Maria nhö vaäy.
Nhö theá, duø laø Thaùnh Gioan Taåy Giaû, con ngöôøi cao troïng nhaát trong nhaân loaïi (xem Mt 11:11), Vò ñaõ laøm Pheùp Röûa cho Chuùa Kitoâ, hay laø Thaùnh Giuse, Döôõng Phuï cuûa Chuùa Gieâsu, hoaëc laø Caùc Thaùnh Toâng Ñoà, thaønh phaàn Chöùng Nhaân Tieân Khôûi cuûa Chuùa Kitoâ, laøm neân neàn taûng cuûa Giaùo Hoäi (xem Eph 2:20; Rev 21:14) ñi nöõa, cuõng khoâng ñöôïc nhö Trinh Nöõ Maria, nhaân vaät duy nhaát trong loaøi ngöôøi, hoaøn toaøn coù maët trong caû ba Thôøi: Thôøi Cöïu Öôùc cuûa Chuùa Cha, Thôøi Tuyeät Ñænh cuûa Chuùa Con vaø Thôøi Taân Öôùc cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn. Thaät vaäy, theo tieán trình lòch söû, Trinh Nöõ Maria ñaõ coù maët ôû ngay trong Thôøi Cöïu Öôùc cuûa Chuùa Cha: "Ngaøi ñaõ saên soùc Yeán-Duyeân toâi tôù cuûa Ngaøi, bôûi nhôù laïi loøng Ngaøi xoùt thöông, nhö Ngaøi phaùn höùa vôùi toå phuï ta, cho Abraham vaø gioøng doõi oâng ñeán muoân ñôøi" (Lk 1:50, 54-55). Trinh Nöõ Maria coù maët trong chính Thôøi Tuyeät Ñænh cuûa Chuùa Con: "Linh hoàn toâi chuùc tuïng Chuùa vaø thaàn trí toâi haân hoan trong Thieân Chuùa Ñaáng cöùu ñoä toâi" (Lk.1:46-47). Trinh Nöõ Maria coøn coù maët trong caû Thôøi Taân Öôùc cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn: "Töø nay muoân ñôøi seõ khen toâi dieãm phuùc" (Lk 1:48-49).
Meï Maria thöïc söï ñaõ coù maët trong caû ba thôøi, Thôøi Cöïu Öôùc cuûa Chuùa Cha, Thôøi Tuyeät Ñænh cuûa Chuùa Con vaø Thôøi Taân Öôùc cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn. Theá nhöng, nhö Lôøi Nhaäp Theå ñaõ hieän dieän nôi taát caû nhöõng gì Chuùa Cha Maïc Khaûi trong Thôøi Cöïu Öôùc cuûa Daân Yeán-Duyeân, vaø seõ tieáp tuïc hieän dieän cho ñeán taän theá trong Thôøi Taân Öôùc cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn qua vieäc Ngaøi laøm cho Maïc Khaûi cuûa Ngöôøi ñöôïc saùng toû nôi Giaùo Hoäi vaø tröôùc theá giôùi, song thôøi ñieåm rieâng cuûa Ngöôøi vaãn laø Tuyeät Ñænh Thôøi Gian theá naøo, thì thôøi ñieåm rieâng cuûa Meï Maria cuõng laø Thôøi Tuyeät Ñænh vôùi Chuùa Kitoâ nhö theá. Bôûi vaäy, duø coù maët trong Thôøi Cöïu Öôùc, song Trinh Nöõ Maria cuõng ñaõ ñöôïc "Thieân Chuùa laø Ñaáng cöùu ñoä" (Lk.1:47) cho höôûng tröôùc coâng nghieäp cuûa Con mình (xem Toâng Hieán Ineffabilis Deus cuûa Ñöùc Pioâ IX ngaøy 8/12/1854, ñoaïn 1.1) trong Thôøi Tuyeät Ñænh, vaø chính vì "Ngaøi ñaõ thöông ñeán phaän thaáp heøn toâi tôù cuûa Ngaøi" (Lk 1:48) laø Trinh Nöõ Maria ñoäc nhaát voâ nhò nhö theá maø "töø nay muoân ñôøi" trong Thôøi Taân Öôùc "seõ khen toâi dieãm phuùc" (cuøng ñoaïn vöøa daãn).
Theá nhöng, theo Döï
AÙn Cöùu Ñoä cuûa Thieân Chuùa
cuõng nhö trong Coâng Cuoäc Cöùu Ñoä
cuûa Lôøi Nhaäp Theå, duø laø
moät nhaân vaät "troåi vöôït hôn
taát caû moïi taïo vaät khaùc treân
trôøi döôùi ñaát" (Hieán
Cheá Tín Lyù veà Giaùo Hoäi Lumen
Gentium, ñoaïn 53), song "vì thuoäc gioøng
doõi cuûa Adong, Ngöôøi cuõng ñaõ
lieân keát vôùi taát caû moïi
ngöôøi caàn ñöôïc cöùu
roãi" (cuøng ñoaïn vöøa daãn),
do ñoù, Trinh Nöõ Maria "ñöôïc
chaøo kính nhö laø moät chi theå sieâu
vieät, heát söùc ñaëc bieät cuûa
Giaùo Hoäi, laøm maãu nghi neâu göông
phi thöôøng cho Giaùo Hoäi veà phöông
dieän ñöùc tin vaø ñöùc
meán" (cuøng ñoaïn vöøa daãn).
Giaùo Hoäi, trong ñoù coù caû Trinh
Nöõ Maria, chính laø, vaø ñaëc
bieät nhôø Trinh Nöõ Maria, ñaõ
xöùng ñaùng laø Hieàn Theâ
cuûa Lôøi Nhaäp Theå, laø Nhieäm
Theå cuûa Chuùa Kitoâ, moät Giaùo
Hoäi, ñoái vôùi thôøi gian
vieân troïn, thôøi gian sau heát, thôøi
gian ñaõ troïn vaø cuõng chính
vì thôøi gian vieân troïn, thôøi
gian sau heát, thôøi gian ñaõ troïn
naøy, ñaõ trôû thaønh "moät
thaønh xaây treân nuùi" (xem Mt 5:14), töùc
laø moät Thöïc Taïi Hieäp Thoâng
Thaàn Linh sieâu vieät ôû treân ñænh
cao nhìn xuoáng theá gian vaø cuõng
laø Tuyeät Ñænh theá gian phaûi höôùng
leân vaø tìm ñeán nhö Bí
Tích hay Daáu Chæ Hieäp Thoâng duy nhaát
(xem Hieán Cheá Tín Lyù veà Giaùo
Hoäi Lumen Gentium, ñoaïn 1), vôùi baûn
chaát "laø aùnh saùng theá gian" (Mt
5:14) vaø vôùi söù meänh laø
"soi chieáu" (Mt 5:15) cho theá gian thaáy chính
"aùnh saùng theá gian" (Jn 8:12) laø Chuùa
Kitoâ, Tuyeät Ñænh Maïc Khaûi cuûa
Thieân Chuùa, ñuùng nhö hình aûnh
ñaõ ñöôïc tieân baùo
töø Thôøi Cöïu Öôùc
theo Döï AÙn Cöùu Roãi cuûa Thieân
Chuùa:
Thaät vaäy, theo thò kieán cuûa Thaùnh Gioan ñöôïc ngaøi ghi laïi trong Saùch Khaûi Huyeàn, thì thôøi ñieåm "con khoång long töùc con cöïu xaø laø ma quæ hay Satan" (Rev 12:9) toû ra choáng ñoái vaø phaûn laïi Thieân Chuùa khoâng phaûi laø thôøi ñieåm cuûa Maàu Nhieäm Vöôït Qua, maø laø thôøi ñieåm cuûa Maàu Nhieäm Nhaäp Theå, hay ñuùng hôn, chính laø vì Maàu Nhieäm Nhaäp Theå: "Baáy giôø con roàng ñöùng tröôùc ngöôøi nöõ saép sinh con ñeå rình nuoát ñi con cuûa baø khi con treû ñöôïc sinh ra" (Rev 12:4). Nhö theá coù nghóa laø Satan khoâng ñoàng yù vaø baát maõn vôùi Thieân Chuùa voâ cuøng toaøn thieän vaø toaøn naêng cuûa mình. Theá nhöng, chính vì töï baûn tính thoâng saùng thuoäc ñeä nhaát phaåm thaàn cuûa haén khoâng theå naøo hieåu noåi Tuyeät Ñænh Maïc Khaûi cuûa Thieân Chuùa nôi yù ñònh Lôøi Nhaäp Theå, haén môùi ngoâng cuoàng ra maët choáng laïi vieäc "Thieân Chuùa laø Thaàn Linh" (Jn 4:24) muoán "hoùa thaønh nhuïc theå" (Jn 1:14), muoán "sinh ra bôûi moät ngöôøi nöõ" (Gal 4:4), laø nhöõng gì hoaøn toaøn vaø thöïc söï thaáp keùm vaø heøn haï hôn loaøi thaàn thieâng cuûa haén vaø nhö haén (xem Ps 8:6).
Lòch söû cho thaáy, Satan ñaõ thöïc söï nhaøo ñeán aên töôi nuoát soáng con treû ñöôïc ngöôøi nöõ sinh ra, qua vieäc "Heâroâñeâ tìm kieám tieâu dieät con treû" (Mt 2:13), khi haén vöøa bieát ñöôïc "taân vöông cuûa daân Do Thaùi sinh ra" (Mt 2:1) "trong thaønh Ñavít" (xem Lk 2:11), "ôû Beâlem xöù Giuñeâa" (Mt 2:5). Vaø traän chieán "phaûn Kitoâ" (1Jn 2:22-23, 4:3; 2Jn 7) môû maøn naøy ñaõ ñöôïc tieáp dieãn trong thôøi ñieåm vieân maõn, thôøi ñieåm sau heát, thôøi ñieåm ñaõ troïn, cho ñeán "giôø chieán thaéng cuûa toái taêm" (Lk 22:53), töùc giaây phuùt Vöôït Qua cuûa Chuùa Kitoâ.
Theá nhöng, duø con khoång long coù heát söùc tinh quaùi vaø maõnh löïc ñeán laøm chuû ñöôïc theá gian ñi nöõa, cuõng khoâng theå naøo phaù ñöôïc Döï AÙn Cöùu Ñoä cuûa Thieân Chuùa, cuõng khoâng theå naøo "nuoát" ñöôïc Lôøi Nhaäp Theå. Traùi laïi, chính vì "ñöùa con cuûa ngöôøi nöõ ñöôïc ñöa leân cuøng Thieân Chuùa vaø leân ngai toøa cuûa mình" (Rev 12:5) laø thaäp giaù maø Ngöôøi ñaõ ñöôïc dòp "keùo taát caû moïi ngöôøi leân cuøng mình" (Jn 12:32), töùc Ngöôøi ñaõ ñöôïc dòp "hieán maïng mình laøm giaù cöùu chuoäc cho taát caû moïi ngöôøi" (1Tim 2:6), ñaõ hoaøn toaøn giaûi thoaùt hoï khoûi toäi loãi vaø söï cheát, nghóa laø ñaõ giaûi thoaùt hoï khoûi quyeàn löïc cuûa ma quæ, khoûi baøn tay cuûa Satan, "teân saùt nhaân ngay töø ban ñaàu" (Jn 8:44).
Cho duø coù bò voâ cuøng thaûm baïi trong Maàu Nhieäm Vöôït Qua cuûa Chuùa Kitoâ, nhö theå bò "moät thieân thaàn töø trôøi xuoáng, trong tay caàm chìa khoùa vöïc thaúm vaø moät chieác xieàng khoång loà ... baét giöõ ... xích laïi ... neùm xuoáng vöïc thaúm" (Rev 20:1-3), theá nhöng, theo Maàu Nhieäm Caùnh Chung, theo yù nghóa vaø chieàu höôùng cuûa duï ngoân coû luøng trong ruoäng (xem Mt 13:24-30), Satan cuøng vôùi ñoàng boïn cuûa haén roài cuõng laïi ñöôïc “thaû ra khoûi nguïc cuûa mình... ra ñi caùm doã caùc daân nöôùc khaép boán phöông trôøi ... chieám cöù toaøn theå xöù sôû vaø vaây haõm thaønh trì daáu yeâu laø nôi daân Chuùa caém traïi" (Rev 20:7-9), cho ñeán khi "löûa töø trôøi xuoáng nuoát chuùng ñi. Ma quæ laø thaønh phaàn ñaõ löøa ñaûo hoï bò haát nhaøo xuoáng hoà dieâm sinh, nôi con maõnh thuù vaø caùc tieân tri giaû cuõng bò neùm vaøo ñoù. ÔÛ ñaáy muoân ñôøi chuùng seõ quaèn quaïi ngaøy ñeâm" (Rev 20:10), cuõng coù nghóa laø cho ñeán khi "keû cheát bò xeùt xöû theo vieäc laøm cuûa mình theo soå saùch ghi cheùp... Baáy giôø söï cheát vaø aâm phuû bò haát nhaøo xuoáng hoà löûa laø laàn cheát thöù hai; ai khoâng coù teân trong soå cuûa keû soáng ñeàu bò haát nhaøo xuoáng hoà löûa naøy" (Rev 20:12,14).
Thöïc teá cho thaáy cuoäc chieán "phaûn kitoâ" baét ñaàu töø con khoång long thöïc söï ñang dieãn tieán caøng ngaøy caøng traàm troïng, thaäm chí ñaõ ñeán hoài quyeát töû moät maát moät coøn, ñeán noãi, "neáu giai ñoaïn aáy khoâng ñöôïc ruùt ngaén laïi thì khoâng moät ngöôøi naøo ñöôïc cöùu ñoä" (Mt 24:22). Thaät vaäy, "keû naøo choái boû Chuùa Gieâsu laø Ñöùc Kitoâ thì keû aáy laø teân phaûn kitoâ" (1Jn 2:22), töùc laø "nhöõng ngöôøi khoâng coâng nhaän Chuùa Gieâsu Kitoâ ñeán trong xaùc thòt" (2Jn 7), thì traän chieán "phaûn kitoâ" quaû ñaõ leân ñeán Tuyeät Ñænh cuûa mình roài. ÔÛ choã, veà phöông dieän traàn gian, con ngöôøi ñaõ töï cho mình coù toaøn quyeàn töï quyeát, baèng caùch ban haønh nhöõng khoaûn luaät "phaûn kitoâ", chaúng haïn cho pheùp phaù thai nhöõng thai nhi yeáu ñuoái voâ toäi, vaø cho pheùp trôï töû nhöõng beänh nhaân baát trò ñaùng thöông, caû hai ñeàu laø thaønh phaàn "anh em heøn moïn nhaát" (Mt 25:40,45) cuûa Lôøi Nhaäp Theå; vaø veà phöông dieän toân giaùo, caùch rieâng ñoái vôùi Kitoâ Giaùo, ngöôøi ta chaúng nhöõng toû ra khoâng coøn tin töôûng maø coøn toû ra baát kính ñoái vôùi Thaùnh Theå cuûa Lôøi Nhaäp Theå, cuõng nhö ñoái vôùi Vò Ñaïi Dieän baèng xöông baèng thòt cuûa Chuùa Kitoâ treân traàn gian laø Ñöùc Giaùo Hoaøng Roâma.
Ñoù laø lyù do "Giaùo Hoäi trong theá giôùi ngaøy nay" (noäi dung cuûa Hieán Cheá Muïc Vuï veà Giaùo Hoäi Gaudium et Spes), keå töø Coâng Ñoàng Chung Vaticanoâ II, ñaëc bieät qua Saéc Leänh veà Hoaït Ñoäng Truyeàn Giaùo cuûa Giaùo Hoäi Ad Gentes (cho caùc daân nöôùc) ngaøy 7-12-1965, ñaõ ñaëc bieät phaùt ñoäng vieäc truyeàn giaùo, sau ñoù, qua Toâng Thö Evangelii Nuntiandi cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phaoloâ VI, ban haønh ngaøy 8/12/1975, veà vieäc truyeàn baù phuùc aâm hoùa trong theá giôùi taân tieán, vaø qua Thoâng Ñieäp Redemptoris Missio cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II, ban haønh ngaøy 7-12-1990, veà söï khaån thieát cuûa vieäc Giaùo Hoäi truyeàn giaùo, ñeàu ñaõ ñaåy maïnh vieäc truyeàn giaùo cho tôùi cuøng. Ñuùng vaäy, chính trong luùc "söï döõ gia taêng laøm cho loøng meán cuûa haàu heát trôû neân nguoäi laïnh" (Mt 24:12) nhö theá môùi coù hieän töôïng vaø môùi caàn ñeán hoaït ñoäng "tin möøng veà nöôùc Thieân Chuùa ñöôïc loan truyeàn khaép theá giôùi nhö moät chöùng töø cho taát caû moïi daân nöôùc. Chæ sau ñoù môùi tôùi cuøng taän" (Mt 24:14).
Toùm laïi, neáu cuoäc
chieán "phaûn kitoâ" chæ chaám döùt
khi Chuùa Kitoâ hoaøn toaøn toû mình
ra, qua vieäc phaùn xeùt theá gian veà
loøng yeâu thöông phaûi coù ñoái
vôùi thaønh phaàn "anh em heøn moïn
nhaát" cuûa Ngöôøi (Mt 25:40,45), thaønh
phaàn Ngöôøi laø Lôøi Nhaäp
Theå ñaõ "keát hôïp moät caùch
naøo ñoù" vaø ñaõ ñoàng
hoùa vôùi hoï; vaø neáu "Chuùa
Kitoâ xuaát hieän laàn thöù hai ...
ñeå mang ôn cöùu ñoä cho nhöõng
ai troâng ñôïi Ngöôøi" (Heb 9:28),
khoâng rieâng gì nhöõng ai soáng
"tôùi cuøng taän", maø laø cho heát
thaûy moïi ngöôøi, nhöõng ngöôøi
moät khi ñöôïc aùnh saùng thaät
soi chieáu (xem Jn 1:9), ñaõ "trung kieân ñeán
cuøng" (Mt 24:13), trong vieäc tin nhaän "Lôøi
ñaõ hoaù thaønh nhuïc theå" (Jn
1:14), vaø tuyeân xöng "Thaøy laø Ñöùc
Kitoâ, Con Thieân Chuùa haèng soáng" (Mt
16:16) "ñaõ ñeán trong theá gian" (Jn
11:27), thì quaû thöïc: Lôøi Nhaäp
Theå laø Tuyeät Ñænh Thôøi
Gian.
Toång Giaùo Phaän
Los Angeles Chuùa Nhaät 29 Thöôøng Nieân,
17/10/1999.
Ñaminh Maria Cao Taán Tónh,
BVL
e-mail:
Caotantinh@aol.com