1- "OÂi Ba Ngoâi cao caû, voâ cuøng thaàn linh vaø thieän haûo, Ñaáng canh giöõ ñöùc khoân ngoan thaàn linh cho ngöôøi Kitoâ höõu, xin daãn ñöa chuùng con vöôït ra ngoaøi taát caû moïi thöù aùnh saùng vaø vöôït leân treân heát moïi söï voâ thöùc tröôùc tuyeät ñænh cuûa caùc Saùch Thaùnh nhieäm maàu, nhöõng cuoán saùch toû ra cho thaáy nhöõng maàu nhieäm thaàn hoïc ñôn sô, tuyeät ñoái vaø baát dieät trong moät boùng toái saùng toû cuûa laëng thinh". Vôùi lôøi caàu nguyeän naøy cuûa Ñioânysioâ thaønh Areopagite, moät nhaø thaàn hoïc Ñoâng phöông (Theologia mystica, I, 1), chuùng ta baét ñaàu moät cuoäc haønh trình cam go song haøo höùng trong vieäc chieâm ngöôõng maàu nhieäm cuûa Thieân Chuùa. Sau khi ñaõ suy tö maáy naêm qua veà moãi moät ngoâi vò thaàn linh trong Ba Ngoâi Thieân Chuùa - Ngoâi Con, Ngoâi Thaàn Linh vaø Ngoâi Cha - trong naêm Möøng Kyû Nieäm naøy, chuùng ta muoán coù moät caùi nhìn toaøn dieän veà vinh quang chung cuûa caû Ba Ngoâi laø moät Thieân Chuùa duy nhaát, “khoâng phaûi duy nhaát trong moät ngoâi vò maø laø trong Ba Ngoâi cuøng moät baûn theå” (Kinh Tieàn Tuïng Leã Troïng Kính Chuùa Ba Ngoâi). Döï ñònh naøy cuõng töông hôïp vôùi nhöõng gì ñaõ ñöôïc ñeà ra trong Toâng Thö Ngaøn Naêm Thöù Ba Ñang Ñeán, moät vaên kieän phaùc hoïa muïc ñích nhaém ñeán trong giai ñoaïn cöû haønh Cuoäc Ñaïi Möøng Kyû Nieäm laø "ñeå toân vinh Thieân Chuùa Ba Ngoâi, Ñaáng laø khôûi ñieåm cuûa heát moïi söï treân theá gian cuõng nhö trong lòch söû vaø laø cuøng ñích maø moïi söï phaûi qui veà" (ñoaïn 55).
2- Caûm höùng theo hình aûnh ñöôïc gôïi leân trong Saùch Khaûi Huyeàn (x 22:1), chuùng ta coù theå so saùnh cuoäc haønh trình naøy nhö laø moät cuoäc löõ haønh doïc theo hai beân bôø soâng cuûa Thieân Chuùa, töùc laø haønh trình theo söï hieän dieän vaø maïc khaûi cuûa Ngöôøi trong lòch söû.
Nhö moät chaám phaù vaén taét cho cuoäc haønh trình naøy, hoâm nay chuùng ta seõ ôû taïi hai vieãn cöïc cuûa con soâng aáy, töùc laø ôû ñaàu soâng vaø ôû cuoái soâng, keát hôïp chuùng laïi thaønh moät ñöôøng chaân trôøi duy nhaát. Thaät theá, Ba Ngoâi thaàn linh laø chính caên nguyeân cuûa vieäc hieän höõu cuõng nhö cuûa lòch söû, vaø Ngaøi coøn hieän dieän caû ôû taän ñieåm cuûa chuùng nöõa. Giöõa hai vieãn cöïc naøy, töùc laø giöõa vöôøn Ñòa Ñöôøng (x Gn 2) vaø caây söï soáng ôû Gialieâm treân trôøi (x Rev 22), traøo ra moät gioøng lòch söû ñöôïc ñaùnh daáu baèng toái taêm vaø aùnh saùng, baèng toäi loãi vaø aân suûng. Toäi loãi ñaõ phaân lìa chuùng ta ra khoûi dieäu quang cuûa ñòa ñöôøng Thieân Chuùa; ôn cöùu chuoäc ñaõ mang laïi cho chuùng ta vinh hieån cuûa moät trôøi môùi ñaát môùi, nôi "khoâng coøn söï cheát, cuõng chaúng coøn than khoùc hay keâu la hoaëc ñôùn ñau gì nöõa" (ibid 21:4).
3- Caùi nhìn khôûi söï veà ñöôøng chaân trôøi naøy ñaõ ñöôïc trang Saùch Thaùnh ñaàu tieân trình baøy cho thaáy giaây phuùt maø quyeàn naêng taïo döïng cuûa Thieân Chuùa laøm neân theá gian töø hö voâ: "Töø ban ñaàu Thieân Chuùa ñaõ döïng neân caùc taàng trôøi vaø traùi ñaát" (Gn 1:1). Caùi nhìn naøy ñöôïc Taân Öôùc ñaøo saâu hôn nöõa, baèng caùch ñi trôû laïi chính taâm ñieåm cuûa söï soáng thaàn linh, khi thaùnh kyù Gioan môû ñaàu Phuùc AÂm cuûa ngaøi: "Töø ban ñaàu ñaõ coù Lôøi, Lôøi ôû vôùi Thieân Chuùa vaø Lôøi laø Thieân Chuùa" (Jn 1:1). Tröôùc khi vieäc taïo thaønh xaåy ra vaø laø neàn taûng cuûa vieäc taïo thaønh naøy, maïc khaûi ñaõ cho chuùng ta chieâm ngöôõng thaáy maàu nhieäm cuûa moät Thieân Chuùa duy nhaát trong Ba Ngoâi, ñoù laø Ngoâi Cha vaø Lôøi cuûa Ngaøi hieäp nhaát vôùi nhau trong Thaàn Linh.
Vò taùc giaû Thaùnh Kinh ñaõ vieát ñoaïn vaên veà vieäc taïo döïng khoâng theå naøo thaáu trieät ñöôïc chieàu saâu cuûa maàu nhieäm naøy. Tö töôûng thuaàn trieát hoïc laïi caøng khoù coù theå ñaït thaáu, vì Ba Ngoâi ôû ngoaøi khaû naêng kieán thöùc cuûa chuùng ta vaø chuùng ta chæ coù theå bieát ñöôïc nhôø maïc khaûi maø thoâi.
Tuy nhieân, maàu nhieäm voâ cuøng sieâu vöôït treân chuùng ta naøy cuõng laø moät thöïc taïi gaàn guõi vôùi chuùng ta, bôûi thöïc taïi naøy laø chính caên nguyeân cuûa höõu theå chuùng ta. Vì trong Thieân Chuùa chuùng ta "soáng ñoäng vaø hieän höõu" (Acts 17:28), vaø ñieàu Thaùnh AÂu Quoác Tinh noùi veà Thieân Chuùa cuõng phaûi ñöôïc aùp duïng cho taát caû Ba Ngoâi Vò thaàn linh, töùc Ngaøi "intimior intimo meo" (Conf., 3, 6, 11) (xin taïm dòch ba chöõ Latinh: Ngaøi "gaàn guõi toâi hôn laø toâi gaàn vôùi toâi"). Trong thaúm cung cuûa höõu theå chuùng ta, nôi maø ngay caû chuùng ta cuõng khoâng theå thaáu trieät, thì Chuùa Cha, Chuùa Con vaø Chuùa Thaùnh Thaàn, moät Thieân Chuùa duy nhaát trong Ba Ngoâi, laïi hieän dieän baèng aân suûng. Maàu nhieäm Thieân Chuùa Ba Ngoâi chaúng nhöõng khoâng phaûi laø moät söï thaät khoâ khan thuaàn lyù trí maø coøn laø söï soáng ôû trong chuùng ta vaø baûo toàn chuùng ta nöõa.
4- Trong Naêm Möøng Kyû Nieäm ñaây, vieäc chuùng ta suy nieäm seõ nhaém vaøo nhöõng ñeà taøi veà söï soáng cuûa Thieân Chuùa Ba Ngoâi naøy, moät söï soáng coù tröôùc vieäc taïo döïng vaø laø coäi nguoàn cuûa vieäc taïo döïng. Laø maàu nhieäm cuûa caùc nguoàn goác laøm phaùt sinh ra taát caû moïi söï, ñoái vôùi chuùng ta Thieân Chuùa nhö laø moät Ñaáng toaøn höõu vaø laø Ñaáng thoâng ban söï höõu, nhö "aùnh saùng chieáu soi heát moïi ngöôøi" (x Jn 1:9), nhö Ñaáng Haèng Soáng vaø laø Ñaáng ban söï soáng. Ñoái vôùi chuùng ta, tröôùc heát, Ngaøi laø Tình Yeâu, nhö ñònh nghóa tuyeät vôøi trong Thö Thöù Nhaát cuûa Thaùnh Gioan (x 1Jn 4:8). Ngaøi laø tình yeâu ôû söï soáng noäi taïi cuûa Ngaøi, söï soáng maø sinh hoaït Ba Ngoâi chính laø vieäc dieãn ñaït tình yeâu haèng höõu khieán Ngoâi Cha sinh ra Ngoâi Con vaø khieán caû hai hieán mình cho nhau trong Thaùnh Thaàn. Ngaøi laø tình yeâu ôû moái lieân heä cuûa Ngaøi vôùi theá gian, vì vieäc Ngaøi töï mình quyeát ñònh döïng neân noù töø hö voâ laø hoa traùi cuûa tình yeâu voâ cuøng naøy, moät tình yeâu toûa saùng ra nôi laõnh vöïc taïo döïng. Neáu ñoâi maét cuûa chuùng ta, ñöôïc maïc khaûi saùng soi, trôû neân tinh tuyeàn vaø thaáu suoát ñuû, chuùng coù theå nhôø ñöùc tin gaëp thaáy maàu nhieäm naøy, moät maàu nhieäm laø nguoàn goác vaø laø neàn taûng cho heát moïi söï hieän höõu.
5- Theá nhöng, nhö chuùng ta ñaõ ñeà caäp ñeán ngay töø ñaàu, maàu nhieäm Ba Ngoâi cuõng hieän ra tröôùc maét chuùng ta nhö laø moät muïc tieâu lòch söû phaûi höôùng ñeán, nhö queâ höông chuùng ta troâng mong. Vieäc chuùng ta suy nieäm veà Chuùa Ba Ngoâi, qua nhöõng laõnh vöïc khaùc nhau cuûa vieäc taïo döïng vaø lòch söû, seõ nhaém ñeán muïc tieâu naøy, moät muïc tieâu ñöôïc Saùch Khaûi Huyeàn heát söùc maïnh meõ vaïch ra cho thaáy nhö laø moät daáu aán cuûa lòch söû.
Ñoù laø phaàn thöù hai cuõng laø phaàn cuoái cuøng nôi gioøng soâng cuûa Thieân Chuùa, gioøng soâng chuùng ta vöøa ñeà caäp ñeán ít phuùt tröôùc ñaây. Trong Gialieâm thieân quoác, khôûi nguyeân vaø cuøng ñích laïi gaëp ñöôïc nhau. Vì Thieân Chuùa Ngoâi Cha, Ñaáng ngöï treân ngai, xuaát hieän vaø phaùn: "Naøy ñaây Ta taùi taïo taát caû moïi söï" (Rev 21:5). Beân caïnh Ngaøi laø Chieân Con, töùc laø Chuùa Kitoâ, vò ngöï treân ngai toøa cuûa mình, vôùi cuoán soå söï soáng trong ñoù coù danh taùnh cuûa thaønh phaàn ñöôïc cöùu chuoäc (x ibid., 21:23, 27, 22:1, 3). Theá roài, ôû ñoaïn cuoái, trong moät cuoäc trao ñoåi nheï nhaøng vaø tha thieát, Thaàn Linh laø Ñaáng caàu nguyeän trong chuùng ta vaø caàu nguyeän vôùi Giaùo Hoäi, Hieàn Theâ cuûa Con Chieân, leân tieáng noùi: "Hôõi Chuùa Gieâsu, xin haõy ñeán" (x ibid., 22:17, 20).
Keát thuùc neùt chaám
phaù tieân khôûi cuûa cuoäc haønh
trình ñöôøng daøi cuûa chuùng
ta trong vieäc ñi saâu vaøo maàu nhieäm
cuûa Thieân Chuùa, chuùng ta haõy trôû
laïi vôùi lôøi nguyeän cuûa Ñioânysioâ
thaønh Areopagite, vò nhaéc nhôû chuùng
ta veà nhu caàu caàn phaûi chieâm ngöôõng,
ñoù laø "Chính trong caùi laëng
thinh thöïc söï maø chuùng ta bieát
ñöôïc nhöõng bí maät cuûa
boùng toái taêm naøy… moät boùng
toái chieáu toûa aùnh quang choùi loïi…
Trong luùc vaãn hoaøn toaøn voâ hình
voâ töôïng, boùng toái taêm aáy
laøm ngaäp ñaày nhöõng taâm
trí bieát nhaém maét laïi tröôùc
nhöõng raïng ngôøi myõ leä nhaát"
(Theologia Mystica, I, 1).