Ñeå tieáp tuïc suy nghó veà bí tích Thoáng Hoái, hoâm nay, chuùng ta haõy ñi saâu vaøo chieàu kích laøm neân moät trong nhöõng ñaëc tính thieát yeáu cuûa bí tích naøy, ñoù laø vieäc hoøa giaûi. Khía caïnh hoøa giaûi naøy nôi bí tích hoøa giaûi ñoùng vai troø nhö laø moät thöù chaát hoùa giaûi hay laø moät phöông döôïc chöõa trò baûn chaát phaù hoaïi cuûa toäi loãi. Khi phaïm toäi, con ngöôøi chaúng nhöõng laøm cho mình xa caùch Thieân Chuùa, maø coøn gieo haït gioáng chia reõ nôi baûn thaân mình, cuõng nhö nôi moái lieân heä vôùi keû khaùc nöõa. Bôûi theá, tieán trình cuûa vieäc trôû veà vôùi Thieân Chuùa bao haøm caû vieäc phuïc hoài tình traïng hieäp nhaát ñaõ bò toäi loãi gaây nguy haïi nöõa.
2- Hoøa giaûi laø moät taëng aân cuûa Chuùa Cha: taëng aân naøy chæ coù nôi moät mình Ngaøi. Ñoù laø lyù do taïi sao môùi coù lôøi keâu goïi töø treân cao: "Nhaân danh Chuùa Kitoâ, anh em haõy hoøa giaûi vôùi Thieân Chuùa" (2Cor.5:20). Nhö Chuùa Gieâsu caét nghóa trong duï ngoân ngöôøi con hoang ñaøng (x.Lk.15:11-32), thì vieäc thöù tha cho con ngöôøi vaø hoøa giaûi con ngöôøi vôùi chính mình, ñoái vôùi Ngaøi, ñoù laø moät vieäc cöû haønh. Trong ñoaïn Phuùc AÂm naøy cuõng nhö nhöõng ñoaïn khaùc, Chuùa Cha chaúng nhöõng ban taëng ôn tha thöù vaø hoøa giaûi cuûa Ngaøi, maø coøn ñoàng thôøi cuõng chöùng toû cho con ngöôøi thaáy nhöõng taëng aân naøy laø nguoàn maïch vui möøng cho moïi ngöôøi ra sao nöõa.
Trong Taân Öôùc, giöõa tình cha vaø vieäc cöû haønh nieàm vui möøng hôùn hôû coù moät lieân heä quan troïng. Vöông quoác cuûa Thieân Chuùa ñöôïc so saùnh vôùi moät cuoäc leã vui veû do Chuùa Cha thöïc söï ñöùng ra toå chöùc (x. Mt.8:11, 22:4, 26:29). Vieäc hoaøn thaønh taát caû lòch söû cöùu ñoä cuõng ñöôïc dieãn taû baèng hình aûnh cuûa moät böõa tieäc do Thieân Chuùa Cha söûa doïn cho böõa tieäc cöôùi cuûa Con Chieân (x.Rev.19:6-9).
3- Vieäc hoøa giaûi do Chuùa Cha ban laø ôû nôi baûn thaân Chuùa Kitoâ, Con Chieân voâ tì tích ñöôïc hy hieán vì toäi loãi cuûa chuùng ta (1Pt.1:19; Rev. 5:6, 12:11). Chuùa Gieâsu Kitoâ chaúng nhöõng laø Nhaø Hoøa Giaûi, maø coøn laø chính Vieäc Hoøa Giaûi nöõa. Nhö Thaùnh Phaoloâ daïy, vieäc chuùng ta trôû neân moät taïo vaät môùi, ñöôïc Thaàn Linh canh taân, "bôûi Thieân Chuùa maø coù, Ñaáng hoøa giaûi chuùng ta vôùi Ngaøi, nhôø Chuùa Kitoâ vaø trao cho chuùng toâi thöøa taùc vuï hoøa giaûi; töùc laø, trong Chuùa Kitoâ, Thieân Chuùa ñaõ hoøa giaûi theá gian vôùi Ngaøi, boû qua caùc vaáp phaïm cuûa hoï vaø trao phoù cho chuùng toâi söù ñieäp hoøa giaûi" (2Cor.5:18-19).
Chính nhôø maàu nhieäm Thaäp Giaù, Chuùa Gieâsu Kitoâ Chuùa chuùng ta ñaõ laøm chuû ñöôïc thaûm traïng chia reõ giöõa con ngöôøi vôùi Thieân Chuùa. Thaät vaäy, maàu nhieäm veà tình thöông voâ cuøng cuûa Chuùa Cha ñaõ thaáu ñeán nhöõng goùc toái taêm nhaát cuûa laàm loãi loaøi ngöôøi. Neáu saün saøng ñoùn nhaän, chuùng ta seõ ñöôïc taùc ñoäng cuûa aân suûng laøm cho chuùng ta neám höôûng caùi ngoït ngaøo cuûa vieäc ñöôïc hoaøn toaøn hoøa giaûi.
Caùi hoá thaúm ñôùn ñau vaø bò ruoàng boû cuûa Chuùa Kito nhö theá ñaõ trôû neân moät nguoàn maïch yeâu thöông caûm thoâng vaø hoøa giaûi. Ñaáng Cöùu Chuoäc veõ laïi con ñöôøng veà cuøng Cha, laøm cho con ngöôøi coù theå ñöôïc taùi caûm nghieäm thaáy moái lieân heä laøm con caùi ñaõ bò maát ñi, cuøng ban cho hoï söùc maïnh caàn thieát ñeå hoï baûo toàn ñöôïc moái hieäp thoâng saâu xa naøy vôùi Thieân Chuùa.
4- Tieác thay, ngay caû trong cuoäc soáng ñaõ ñöôïc cöùu chuoäc, con ngöôøi vaãn coøn cô hoäi taùi phaïm toäi loãi, vaø vì theá hoï caàn phaûi luoân luoân khoân ngoan tænh taùo. Ngoaøi ra, ngay sau khi ñöôïc ôn tha thöù, "daáu veát toäi loãi" vaãn coøn, caàn phaûi ñöôïc loaïi tröø vaø söûa trò baèng moät chöông trình thoáng hoái, nhaát ñònh haønh thieän hôn nöõa. Ñieàu naøy, tröôùc heát, ñoøi hoûi phaûi ñeàn buø nhöõng laàm loãi veà theå lyù hay luaân lyù gaây ra cho chung hoaëc rieâng. Nhö theá, vaán ñeà hoaùn caûi trôû thaønh moät haønh trình lieân tuïc maø qui ñieåm vaø khôûi ñieåm cuûa noù laø ôû vieäc hoøa giaûi theo bí tích.
Vieäc gaëp gôõ moät Chuùa Kitoâ thöù tha laøm taêng leân trong loøng chuùng ta naêng ñoäng cuûa tình yeâu Ba Ngoâi Thieân Chuùa, nhö Nghi Thöùc Thoáng Hoái ñaõ dieãn taû nhö sau: "Nôi bí tích Thoáng Hoái, Chuùa Cha nhaän laáy con caùi hoái nhaân trôû veà cuøng mình, Chuùa Kitoâ vaùc con chieân laïc treân vai mang veà vôùi ñaøn chieân, vaø Chuùa Thaùnh Thaàn taùi thaùnh hoùa nhöõng ngöôøi laø ñeàn thôø cuûa Thieân Chuùa hay laø Ngaøi seõ ngöï trò nôi hoï troïn veïn hôn nöõa. Taát caû nhöõng ñieàu naøy ñöôïc theå hieän nôi vieäc chia seû nôi baøn tieäc cuûa Chuùa, ñöôïc baét ñaàu laïi hay caøng soát saéng hôn nöõa; vieäc con caùi trôû veà töø xa nhö vaäy mang laïi nieàm vui lôùn lao nôi baøn tieäc cuûa Giaùo Hoäi Chuùa" (ñoaïn 6, cuõng xem caû caùc ñoaïn 5 vaø 19).
5- Trong coâng thöùc xaù toäi, "Nghi Thöùc Thoáng Hoái" noùi leân moái lieân heä giöõa ôn tha thöù vaø söï bình an ñöôïc Thieân Chuùa Cha ban cho con ngöôøi nôi cuoäc Töû Naïn vaø Phuïc Sinh cuûa Con Ngaøi, cuõng nhö nôi "thöøa taùc vuï Giaùo Hoäi laøm trung gian hoøa giaûi" (Ordo Paenitentiae, ñoaïn 46). Trong khi bí tích bieåu hieäu cho vaø mang laïi taëng aân hoøa giaûi, bí tích cuõng nhaán maïnh ñeán söï kieän laø vieäc hoøa giaûi lieân quan ñeán moái lieân heä cuûa chuùng ta chaúng nhöõng vôùi Thieân Chuùa laø Cha maø coøn vôùi anh chò em chuùng ta nöõa. Hai khía caïnh naøy cuûa vieäc hoøa giaûi lieân keát chaët cheõ vôùi nhau. Vieäc Chuùa Kitoâ hoøa giaûi thöïc hieän trong Giaùo Hoäi. Giaùo Hoäi khoâng theå töï mình thöïc hieän vieäc hoøa giaûi, maø chæ laø duïng cuï soáng ñoäng cho vieäc Chuùa Kitoâ thöù tha maø thoâi, caên cöù vaøo chính leänh cuûa Chuùa (x.Jn.20:23; Mt.18:18). Vieäc hoøa giaûi trong Chuùa Kitoâ naøy ñaït ñöôïc moät caùch tuyeät vôøi khi cöû haønh bí tích Thoáng Hoái. Theá nhöng, theo chieàu kích coäng ñoàng naøy thì taát caû baûn chaát noäi taïi cuûa Giaùo Hoäi ñöôïc ñaùnh daáu baèng quyeàn naêng ban ôn hoøa giaûi maõi maõi.
Trong caùch thöùc suy nghó veà vieäc hoøa giaûi, chuùng ta caàn phaûi thaéng vöôït moät vaøi khuynh höôùng caù nhaân chuû nghóa, ñoù laø phaûi nghó raèng caû Giaùo Hoäi coäng taùc vaøo vieäc hoaùn caûi toäi nhaân nöõa, baèng nguyeän caàu, huaán duï, söûa loãi trong tình huynh ñeä vaø yeâu thöông naâng ñôõ. Khoâng hoøa giaûi vôùi anh chò em mình, tình yeâu seõ khoâng theå hieän ôû nôi con ngöôøi mình. Nhö toäi loãi laøm hö haïi ñeán cô phaän cuûa Thaân Mình Chuùa Kitoâ theá naøo thì vieäc hoøa giaûi cuõng laáy laïi ñöôïc tình ñoaøn keát nôi Daân Chuùa nhö vaäy.
6- Vieäc thöïc haønh thoáng hoái coå xöa ñaõ nhaán maïnh ñeán khía caïnh coäng ñoàng giaùo hoäi cuûa vieäc hoøa giaûi, nhaát laø ôû vaøo luùc cuoái cuøng, khi vò Giaùm Muïc xaù toäi ñeå cho hoái nhaân ñöôïc taùi gia nhaäp vaøo coäng ñoàng. Giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi vaø kyû luaät veà vieäc thoáng hoái ñöôïc ban boá sau Coâng Ñoàng Chung Vaticanoâ II cuõng khuyeán giuïc tín höõu haõy taùi nhaän thöùc vaø phuïc hoài laïi vieäc toân troïng khía caïnh Hoøa Giaûi coù tính caùch coäng ñoàng giaùo hoäi naøy (x. Hieán Cheá Lumen Gentium, ñoaïn 11, cuõng nhö Hieán Cheá Phuïng Vuï Thaùnh, ñoaïn 27), trong khi vaãn giöõ nguyeân tín lyù veà nhu caàu caàn phaûi xöng toäi theo caù nhaân.
Trong moái töông quan vôùi Cuoäc Ñaïi Hyû Möøng Naêm 2000, caàn phaûi phaùc hoïa nhöõng ñöôøng loái hoøa giaûi hieäu nghieäm vaø hôïp thôøi ñöa tôùi vieäc taùi nhaän thöùc ñöôïc chieàu kích coäng ñoàng, moät chieàu kích chaúng nhöõng ôû nôi vieäc thoáng hoái, maø coøn ôû nôi toaøn theå döï aùn cöùu ñoä loaøi ngöôøi cuûa Chuùa Cha nöõa. Nhôø ñoù, giaùo huaán cuûa Hieán Cheá Lumen Gentium môùi thöïc duïng: "Thieân Chuùa muoán laøm cho con ngöôøi neân thaùnh vaø cöùu ñoä hoï, khoâng phaûi hoï laø nhöõng caù nhaân khoâng coù dính daùng hay lieân heä gì vôùi nhau, maø laø laøm cho hoï thaønh moät daân nhaän bieát vaø phuïng söï Ngaøi trong thaùnh ñöùc" (ñoaïn 9).
(Ñaminh Maria Cao Taán Tónh,
BVL,
chuyeån ngöõ töø tuaàn san L'Osservatore
Romano, aán baûn Anh ngöõ, ngaøy 29/9/1999