Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page
Vieäc ñoái thoaïi lieân toân maø Toâng Thö Ngaøn Naêm Thöù Ba Ñang Ñeán ñaõ khuyeán khích nhö moät tính chaát rieâng bieät cuûa naêm ñaëc bieät daâng kính Thieân Chuùa laø Cha (x. caùc ñoaïn 52-53), tröôùc heát lieân quan ñeán ngöôøi Do Thaùi, "ngöôøi anh lôùn" cuûa chuùng ta, nhö Toâi goïi hoï trong dòp gaëp gôõ ñaùng ghi nhôù cuûa Toâi vôùi coäng ñoàng Do Thaùi ôû Roâma ngaøy 13-4-1986 (Tuaàn San L’Observatore Romano, aán baûn Anh ngöõ, ngaøy 21-4-1986, trang 6). Suy tö veà phaàn gia nghieäp thieâng lieâng maø chuùng ta cuøng nhau chia seû, Coâng Ñoàng Chung Vaticanoâ II, ñaëc bieät trong Tuyeân Ngoân Nostra Aetate, ñaõ ñeà ra moät chieàu höôùng môùi cho moái lieân heä cuûa chuùng ta ñoái vôùi Do Thaùi Giaùo. Chuùng ta phaûi suy nghó saâu xa hôn nöõa veà giaùo huaán naøy, vaø Cuoäc Möøng Kyû Nieäm Naêm 2000 coù theå laø moät dòp troïng ñaïi ñeå gaëp nhau ôû nhöõng ñòa ñieåm quan troïng ñoái vôùi caùc toân giaùo ñoäc thaàn lôùn (x. Toâng Thö Ngaøn Naêm Thöù Ba Ñang Ñeán, ñoaïn 53).
Chuùng ta bieát raèng, ngay töø nhöõng luùc ban ñaàu cuûa Giaùo Hoäi cho tôùi theá kyû cuûa chuùng ta ñaây, raát tieác laø nhöõng moái giaây lieân heä vôùi ngöôøi anh chò em Do Thaùi cuûa chuùng ta ñaõ gaëp phaûi khoù khaên. Tuy nhieân, traûi qua moät lòch söû daøi theâ thaûm naøy, cuõng ñaõ coù nhöõng dòp ñoái thoaïi haøi hoøa vaø xaây döïng. Veà vaán ñeà naøy chuùng ta caàn nhaéc laïi vaên phaåm thaàn hoïc quan troïng mang töïa ñeà "Ñoái Thoaïi" do trieát gia kieâm vò töû ñaïo Justinoâ coù yù vieát veà cuoäc thaùnh nhaân gaëp gôõ Trypho laø moät ngöôøi Do Thaùi ôû theá kyû thöù hai. Cuõng neân ñeå yù ñeán chieàu kích ñoái thoaïi linh ñoäng ñöôïc trình baøy ñaäm neùt trong vaên chöông taân Do Thaùi hieän ñaïi, moät chieàu kích naëng aûnh höôûng tö töôûng trieát thaàn cuûa theá kyû 20 naøy.
2- Thaùi ñoä ñoái thoaïi giöõa ngöôøi Kitoâ Höõu vaø Do Thaùi chaúng nhöõng cho thaáy giaù trò chung cuûa vieäc ñoái thoaïi lieân toân, maø coøn cho thaáy moät cuoäc haønh trình daøi caû hai cuøng nhau ñöôïc chia seû töø Cöïu Öôùc ñeán Taân Öôùc. Ngöôøi Kitoâ Höõu vaø Do Thaùi coù theå cuøng nhìn thaáy ñöôïc moät giai ñoaïn lòch söû cöùu ñoä daøi. "Thaät vaäy, "nieàm tin cuûa daân Do Thaùi, khoâng gioáng nhö caùc toân giaùo khoâng phaûi Kitoâ Giaùo, ñaõ laø moät ñaùp öùng ñoái vôùi maïc khaûi cuûa Thieân Chuùa trong Cöïu Öôùc" (Saùch Giaùo Lyù Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, soá 839). Lòch söû naøy ñaõ ñöôïc saùng toû nôi moät nhoùm ñoâng ñaûo nhöõng con ngöôøi thaùnh ñöùc vôùi cuoäc soáng chöùng thöïc cho vieäc chieám höõu trong ñöùc tin nhöõng gì hoï ngöôõng voïng. Thaät vaäy, Böùc Thö göûi cho caùc Ngöôøi Do Thaùi ñaõ nhaán maïnh ñeán vieäc ñöùc tin ñaùp öùng naøy doïc suoát caû lòch söû cöùu ñoä (x. Heb. 11).
Ngaøy nay, vieäc can tröôøng minh chöùng cho ñöùc tin cuõng phaûi ñaùnh daáu cuoäc hôïp taùc giöõa ngöôøi Kitoâ Höõu vaø Do Thaùi trong vieäc loan baùo vaø hieän thöïc döï aùn cöùu ñoä cuûa Thieân Chuùa giaønh cho taát caû loaøi ngöôøi. Neáu döï aùn cuûa Ngaøi ñöôïc caét nghóa khaùc nhau lieân quan ñeán vieäc chaáp nhaän Chuùa Kitoâ, thì ñieàu naøy roõ raøng laø dính daùng ñeán ñieåm chuû yeáu khaùc nhau ôû ngay töø nguoàn goác cuûa chính Kitoâ Giaùo, theá nhöng noù khoâng laøm thay ñoåi söï kieän laø vaãn coøn coù nhieàu yeáu toá chung khaùc nöõa. Chuùng ta vaãn coù phaän söï phaûi cuøng nhau hoaït ñoäng trong vieäc ñeà cao thaân phaän con ngöôøi laø nhöõng gì caøng raát hôïp vôùi döï aùn cuûa Thieân Chuùa. Cuoäc Möøng Kyû Nieäm Long Troïng Naêm 2000, moät cuoäc möøng kyû nieäm thöïc söï ñöôïc caên cöù vaøo truyeàn thoáng möøng caùc naêm kyû nieäm cuûa daân Do Thaùi, höôùng ñeán moät nhu caàu khaån tröông cho noã löïc chung naøy trong vieäc phuïc hoài hoøa bình vaø coâng chính xaõ hoäi. Khi nhaän bieát quyeàn thoáng trò cuûa Thieân Chuùa treân taát caû moïi loaøi thuï taïo, nhaát laø treân ñòa caàu (Lev.25), taát caû moïi ngöôøi tin vaøo Ngaøi ñeàu ñöôïc keâu goïi chuyeån dòch ñöùc tin cuûa mình thaønh moät cuoäc daán thaân cuï theå trong vieäc baûo toaøn caùi linh thieâng nôi söï soáng cuûa con ngöôøi döôùi moïi hình thöùc, cuõng nhö trong vieäc baûo veä phaåm vò cuûa moïi ngöôøi anh chò em mình.
3- Trong vieäc suy nghó veà maàu nhieäm daân Yeán-Duyeân cuõng nhö "ôn goïi baát khaû vaõn hoài" cuûa hoï (x. Insegnamenti IX/1 [1986], trang 1028), Kitoâ Höõu cuõng nhaän ra ñöôïc maàu nhieäm cuûa goác reã mình. Nôi caùc nguoàn thaùnh kinh maø hoï chia seû vôùi nhöõng ngöôøi anh chò em Do Thaùi, hoï thaáy ñöôïc nhöõng yeáu toá khoâng theå thieáu cho vieäc hoï soáng ñöùc tin vaø ñaøo saâu ñöùc tin cuûa mình. Ñieàu naøy coù theå thaáy trong phuïng vuï chaúng haïn. Cuõng nhö Chuùa Gieâsu, theo trình thuaät cuûa Thaùnh Luca, môû saùch tieân tri Isaia ra trong hoäi ñöôøng Nazareùt (x.Lk.4:16ff) theá naøo, Giaùo Hoäi cuõng ñaõ ruùt laáy töø kho taøng phuïng vuï cuûa daân Do Thaùi. Giaùo Hoäi ñaõ saép xeáp phuïng vuï giôø kinh, phuïng vuï lôøi Chuùa vaø ngay caû caáu truùc cuûa caùc kinh nguyeän Thaùnh Theå theo nhöõng maãu thöùc cuûa truyeàn thoáng Do Thaùi. Moät soá caùc leã lôùn nhö Phuïc Sinh hay leã Chuùa Thaùnh Thaàn Hieän Xuoáng cuõng nhaéc laïi phuïng nieân cuûa daân Do Thaùi vaø laø nhöõng dòp tuyeät vôøi ñeå nhôù caàu nguyeän cho daân toäc ñöôïc Thieân Chuùa tuyeån choïn vaø yeâu meán (x. Rm.11:2). Ngaøy nay, ñoái vôùi ngöôøi Kitoâ höõu, ñoái thoaïi töùc laø yù thöùc hôn nöõa nhöõng yeáu toá mang chuùng ta xích laïi gaàn nhau hôn aáy. Nhö chuùng ta chuù yù tôùi "giao öôùc Thieân Chuùa khoâng bao giôø ruùt laïi" (x. Insegnamenti, 1980, [III/2], trang 1272-1276) theá naøo, chuùng ta cuõng phaûi xeùt ñeán giaù trò noäi taïi cuûa Cöïu Öôùc nöõa, nhö theå giaù trò naøy chæ ñaït ñöôïc yù nghóa troïn veïn cuûa mình trong aùnh saùng Taân Öôùc vaø chöùa ñöïng nhöõng lôøi höùa ñöôïc neân troïn nôi Chuùa Gieâsu. Khoâng phaûi vieäc Chuùa Gieâsu caét nghóa caùc lôøi Thaùnh Kinh cuûa daân Do Thaùi ñaõ laøm cho loøng caùc vò moân ñeä "böøng noùng leân" treân con ñöôøng caùc vò ñi Emmau (Lk.24:32), khieán caùc vò nhaän ra Chuùa Kitoâ phuïc sinh khi Ngöôøi beû baùnh hay sao?
4- Ngöôøi Kitoâ Höõu vaø Do Thaùi ñoái thoaïi vôùi nhau chaúng nhöõng veà moät lòch söû chung maø coøn phaûi nhaém ñeán caû töông lai nöõa (x. Giaùo Lyù Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, soá 840), thöïc söï trôû neân nhö moät "memoria futuri" (Chuùng Ta Töôûng Nhôù: Moät Phaûn Tænh veà Bieán Coá "Shoah"; tuaàn san L’Osservatore Romano, aán baûn Anh ngöõ, 18-3-1998, trang 6). Vieäc töôûng nhôù ñeán nhöõng bieán coá ñau thöông vaø thaûm khoác naøy cuûa quùa khöù coù theå môû ñöôøng cho moät caûm thöùc huynh ñeä môùi laø hoa traùi cuûa ôn Thieân Chuùa ban, cuõng nhö môû ñöôøng cho vieäc laøm nhöõng maàm moáng mang khuynh höôùng choáng ngöôøi Do Thaùi vaø gioáng ngöôøi Semites khoâng bao giôø coøn ñaâm reã trong loøng con ngöôøi ta nöõa.
Laø moät daân toäc xaây döïng ñöùc tin cuûa mình treân lôøi Thieân Chuùa höùa vôùi Abraham: "Ngöôi seõ laø cha cuûa nhieàu daân nöôùc" (Gen.17:4; Rm.4:17), daân Yeán-Duyeân toû cho theá giôùi thaáy raèng Gialieâm laø nôi tieâu bieåu cho cuoäc löõ haønh höôùng ñeán caùnh chung cuûa caùc daân nöôùc hieäp lôøi chuùc tuïng Ñaáng Toái Cao. Toâi hy voïng raèng, ôû vaøo thôøi ñieåm bình minh cuûa ngaøn naêm thöù ba, cuoäc ñoái thoaïi chaân tình giöõa caùc ngöôøi Kitoâ Höõu vaø Do Thaùi seõ giuùp cho vieäc taïo neân moät neàn vaên minh môùi trong moät Thieân Chuùa duy nhaát, thaùnh haûo vaø xoùt thöông, cuõng nhö trong vieäc baûo döôõng moät nhaân loaïi hoøa giaûi trong yeâu thöông.
Ñaminh Maria Cao Taán Tónh, BVL, chuyeån dòch
Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page