Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page
Khuynh höôùng toân giaùo nôi con ngöôøi xuaát phaùt töø baûn tính laø taïo vaät cuûa hoï, moät khuynh höôùng thoâi thuùc hoï khaùt voïng Thieân Chuùa laø Ñaáng ñaõ döïng neân hoï theo hình aûnh Ngaøi vaø gioáng nhö Ngaøi (x.Gn.1:26). Coâng Ñoàng Chung Vaticanoâ II ñaõ daïy raèng "phaåm vò con ngöôøi tröôùc heát laø ôû söï kieän hoï ñöôïc môøi goïi hieäp thoâng vôùi Thieân Chuùa. Ngay töø khi hieän höõu con ngöôøi ñaõ nhaän ñöôïc lôøi môøi goïi chuyeän troø vôùi Thieân Chuùa roài. Con ngöôøi sôû dó ñöôïc hieän höõu laø chính bôûi Thieân Chuùa ñaõ vì yeâu thöông döïng neân hoï vaø vì yeâu thöông tieáp tuïc baûo höõu hoï. Hoï khoâng theå naøo soáng troïn veïn theo chaân lyù neáu hoï khoâng nhaän bieát tình yeâu aáy vaø phoù thaùc mình cho Ñaáng Taïo Thaønh cuûa hoï" (Hieán Cheá Vui Möøng vaø Hy Voïng, ñoaïn 19).
Ñöôøng loái daãn con ngöôøi ñeán vieäc nhaän bieát Thieân Chuùa Cha laø Chuùa Gieâsu Kitoâ, Lôøi nhaäp theå, Ñaáng ñeán vôùi chuùng ta bôûi quyeàn pheùp cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn. Nhö Toâi ñaõ nhaán maïnh ñeán ôû baøi giaùo lyù laàn tröôùc, vieäc nhaän bieát naøy laø moät nhaän bieát chaân thöïc vaø troïn veïn, neáu noù khoâng bò suy giaûm xuoáng tôùi taàm möùc thuaàn lyù trí, maø bao goàm chính yeáu toaøn theå con ngöôøi. Toaøn theå con ngöôøi naøy phaûi ñaùp öùng ñöùc tin vaø kính meán Thieân Chuùa, vôùi yù thöùc laø tröôùc khi nhaän bieát Ngaøi, chuùng ta ñaõ ñöôïc Ngaøi bieát ñeán vaø yeâu thöông roài (x. Gal.4:9; 1Cor.13:12; 1Jn.4:19).
Tieác thay, bò toäi loãi cuûa nguyeân toå chuùng ta töø khi môû maøn lòch söû laøm suy yeáu, con ngöôøi ñaõ soáng moái lieân heä thaân tình vaø thieát yeáu vôùi Thieân Chuùa aáy moät caùch mong manh vaø xung khaéc, ñaày nhöõng nghi hoaëc vaø thöôøng bò toäi loãi phaù gaãy. Thôøi ñoaïn hieän ñaïi ñaëc bieät toû loä ra cho thaáy nhöõng hình thöùc huûy theå cuûa chuû nghóa voâ thaàn veà "lyù thuyeát" cuõng nhö veà "thöïc haønh" (x. Thoâng Ñieäp Ñöùc Tin vaø Lyù Trí, ñoaïn 46-47). Traøo löu tuïc hoùa toû ra baïi hoaïi ñaëc bieät ôû choã noù döûng döng vôùi nhöõng vaán naïn toái haäu cuõng nhö vôùi ñöùc tin: thaät vaäy, noù bieåu loä moät maãu ngöôøi thieáu heát moïi neàn taûng veà sieâu vieät tính. Theá neân chuû nghóa voâ thaàn veà "thöïc haønh" môùi laø moät thöïc taïi ñaùng tieác vaø laø moät thöïc taïi cuï theå. Noù quûa thaät ñaõ chính thöùc xuaát hieän nôi caùc neàn vaên minh tieán boä hôn veà kinh teá cuõng nhö kyõ thuaät, song caùc taùc duïng cuûa noù cuõng ñaõ lan traøn ñeán caû nhöõng tình traïng vaø vaên hoùa ñang treân ñaø phaùt trieån nöõa.
2- Chuùng ta phaûi ñöôïc Lôøi Chuùa höôùng daãn ñeå giaûi thích tình traïng trong theá giôùi hieän ñaïi naøy cuõng nhö ñeå traû lôøi cho nhöõng vaán ñeà noù neâu leân.
Môû Thaùnh Kinh ra, chuùng ta nhaän thaáy ngay raèng vaán ñeà chuû nghóa voâ thaàn veà "lyù thuyeát" khoâng heà ñöôïc ñeà caäp ñeán, trong khi ñoù Thaùnh Kinh laïi quan taâm ñeán vaán ñeà loaïi tröø chuû nghóa voâ thaàn veà "thöïc haønh". Thaùnh Vònh goïi keû töï nhuû trong loøng mình raèng "Khoâng coù Thieân Chuùa" (Ps.14:1) vaø taùc haønh nhö theå khoâng coù Thieân Chuùa laø ngu muoäi: "Hoï laø keû baïi hoaïi, hoï laøm nhöõng vieäc gheâ tôûm, khoâng coù moät ai haønh thieän" (cuøng ñoaïn Thaùnh Vònh vöøa trích). Caâu thaùnh vònh khaùc leân aùn keû gian aùc laø ngöôøi "voã ngöïc cho raèng 'Ngaøi seõ khoâng baùo oaùn'; 'Khoâng coù Thieân Chuùa' (Ps.10:4).
Thay vì noùi ñeán chuû nghóa voâ thaàn thì Thaùnh Kinh ñaõ ñeà caäp tôùi vieäc gian aùc vaø toân thôø ngaãu töôïng. Baát cöù ai öa chuoäng caùc thöù saûn phaåm nhaân taïo, laàm laãn cho raèng chuùng laø nhöõng gì thaàn linh, soáng ñoäng vaø linh hoaït, hôn vò Thieân Chuùa chaân thaät ñeàu laø gian aùc vaø thôø ngaãu töôïng. Coù nhieàu lôøi traùch moùc cuûa caùc tieân tri ñaõ nhaán maïnh ñeán caùi baát löïc cuûa caùc ngaãu töôïng cuõng nhö ñeán nhöõng keû taïo neân nhöõng thöù ngaãu töôïng naøy. Vôùi söùc maïnh cuûa bieän chöùng, caùi troáng roãng vaø baát xöùng cuûa caùc ngaãu töôïng nhaân taïo ñuïng ñoä phaûi quyeàn naêng cuûa Thieân Chuùa laø Ñaáng Hoùa Coâng vaø cuõng laø Ñaáng Dieäu Coâng (x. Is.44:9-20; Jer.10:1-16).
Giaùo huaán naøy ñöôïc khai trieån haàu nhö troïn veïn trong Saùch Khoân Ngoan (x.Wis.13-15), ñaõ cho thaáy caùch thöùc, sau naøy ñöôïc Thaùnh Phaoloâ nhaéc laïi (x.Rm.1:18-23), ñeå tieán ñeán vieäc nhaän bieát Thieân Chuùa caên cöù vaøo caùc taïo vaät. Bôûi theá, laø moät "ngöôøi voâ thaàn" töùc laø ngöôøi khoâng bieát gì veà baûn tính ñích thöïc cuûa thöïc taïi taïo sinh, traùi laïi, ñaõ tuyeät ñoái hoùa noù roài "ngaãu töôïng hoùa" noù, thay vì coi noù nhö daáu veát cuûa Ñaáng Taïo Thaønh vaø laø ñöôøng loái daãn ñeán Ngaøi.
3- Chuû nghóa voâ thaàn thaäm chí coøn coù theå trôû thaønh moät loaïi yù thöùc heä bung toûa nhö lòch söû cho thaáy. Hai theá kyû vöøa qua ñaõ phaùt ra caùc luoàng chuû nghóa voâ thaàn veà lyù thuyeát choái boû Thieân Chuùa ñeå naém quyeàn töï quyeát tuyeät ñoái veà con ngöôøi, thieân nhieân hay khoa hoïc. Ñoù laø ñieàu Saùch Giaùo Lyù Giaùo Hoäi Coâng Giaùo ñaõ nhaán maïnh: "Chuû nghóa voâ thaàn thöôøng do quan nieäm sai laàm veà quyeàn töï quyeát cuûa con ngöôøi, thaùi quùa ñeán ñoä choái boû vieäc leä thuoäc vaøo Thieân Chuùa" (soá 2126).
Chuû nghóa voâ thaàn coù toå chöùc naøy ñaõ lan traøn nhieàu thaäp nieân, tuyeân truyeàn caùi aûo töôûng cho raèng con ngöôøi seõ ñöôïc töï do hôn, veà caû phöông dieän taâm lyù cuõng nhö xaõ hoäi, ôû choã loaïi tröø Thieân Chuùa ñi. Nhöõng choáng ñoái chính do chuû nghóa naøy neâu leân, ñaëc bieät veà Thieân Chuùa Cha, laø ôû choã yù nieäm toân giaùo hieán cho ngöôøi ta caùi giaù trò buø ñaép. Trong vieäc laøm aùt ñi hình aûnh cuûa ngöôøi cha traàn theá, thaønh phaàn ngöôøi lôùn ñöôïc daïy baûo qui traùch Thieân Chuùa caùi nhu caàu caàn coù moät ngöôøi cha cao caû hôn, vò Thieân Chuùa maø baûn thaân hoï phaûi thoaùt ly, vì ngaøi laøm caûn trôû tieán trình phaùt trieån cuûa nhaân loaïi.
Thaùi ñoä cuûa Giaùo Hoäi ñoái vôùi nhöõng hình thöùc voâ thaàn aáy cuõng nhö ñoái vôùi nhöõng bieän minh veà yù heä naøy ra sao? Giaùo Hoäi khoâng khinh thöôøng vieäc hoïc hoûi caån troïng nhöõng yeáu toá veà taâm lyù cuõng nhö veà xaõ hoäi nôi hieän töôïng toân giaùo, nhöng maïnh meõ baùc boû vieäc giaûi thích toân giaùo tính nhö laø moät döï phoùng cuûa taâm lyù veà nhaân baûn hay laø keát quûa cuûa vaán ñeà ñieàu kieän hoùa veà xaõ hoäi. Thaät vaäy, caûm nghieäm toân giaùo chaân chính khoâng phaûi laø moät boäc loä non nôùt maø laø moät thaùi ñoä chín chaén vaø cao quùi trong vieäc chaáp nhaän Thieân Chuùa, moät thaùi ñoä seõ mang laïi yù nghóa cho ñôøi soáng vaø bao haøm traùch nhieäm phaûi taïo neân moät theá giôùi toát ñeïp hôn.
4- Coâng Ñoàng Chung Vaticanoâ II coâng nhaän raèng, caùc tín höõu coù theå ñaõ goùp phaàn vaøo vieäc laøm phaùt sinh ra chuû nghóa voâ thaàn ôû choã hoï khoâng luoân luoân toû cho thaáy chaân dung cuûa Thieân Chuùa (x. Hieán Cheá Vui Möøng vaø Hy Voïng, ñoaïn 19; Saùch Giaùo Lyù Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, soá 2125).
Nhö theá, vieäc chöùng toû cho thaáy dung nhan thöïc söï cuûa Thieân Chuùa laø vieäc ñaùp öùng quyeát lieät nhaát ñoái vôùi chuû nghóa voâ thaàn. Vieäc chöùng toû naøy cuõng khoâng loaïi tröø, maø coøn ñoøi phaûi trình baøy chính xaùc nhöõng lyù do hôïp lyù daãn ñeán vieäc nhaän bieát Thieân Chuùa nöõa. Tieác thay, nhöõng lyù do naøy thöôøng hay bò lu môø bôûi aûnh höôûng toäi loãi vaø bôûi nhieàu hoaøn caûnh vaên hoùa. Söù ñieäp Phuùc AÂm, ñöôïc xaùc nhaän bôûi chöùng töø ñöùc aùi tinh teá (x. Hieán Cheá Vui Möøng vaø Hy Voïng, ñoaïn 21), nhôø vaäy seõ laø moät ñöôøng loái taùc hieäu nhaát giuùp ngöôøi ta hieåu ñöôïc moät phaàn naøo söï thieän haûo cuûa Thieân Chuùa, ñeå roài daàn daàn nhaän ra dung nhan nhaân haäu xoùt thöông cuûa Ngaøi.
Ñaminh Maria Cao Taán Tónh, BVL, chuyeån dòch
Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page