Chuùc tuïng Thieân Chuùa vaø Cha cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ" (Eph.1:3). Nhöõng lôøi naøy cuûa Thaùnh Phaoloâ ñaõ kheùo daãn chuùng ta ñeán vieäc hieåu bieát môùi meû veà Chuùa Cha nhö ñöôïc Taân Öôùc toû baøy. Nôi ñaây Thieân Chuùa hieän leân nhö moät thöïc taïi Ba Ngoâi. Vai troø laøm cha cuûa Ngaøi khoâng chæ ôû moái lieân heä cuûa Ngaøi vôùi taïo vaät cuûa mình, maø coøn cho thaáy moái lieân heä saâu xa noùi leân söï soáng noäi taïi cuûa Ngaøi nöõa; moät vai troø laøm cha khoâng coøn laø moät ñaëc tính chung thuoäc veà Thieân Chuùa, maø laø moät sôû höõu cuûa Ngoâi Thöù Nhaát nôi Thieân Chuùa. Thaät vaäy, trong maàu nhieäm Ba Ngoâi, Thieân Chuùa laø cha ôû chính höõu theå cuûa mình; Ngaøi luoân luoân laø cha, vì töø ñôøi ñôøi Ngaøi nhieäm sinh Lôøi laø Ñaáng cuøng baûn theå vôùi Ngaøi vaø hieäp nhaát vôùi Ngaøi trong Thaùnh Linh, "Ñaáng bôûi Chuùa Cha vaø Chuùa Con maø ra". Trong vieäc Nhaäp Theå cöùu chuoäc cuûa mình, Lôøi hieäp nhaát chính mình vôùi chuùng ta thöïc söï laø ñeå ñem chuùng ta vaøo söï soáng laøm con maø Ngöôøi coù töø ñôøi ñôøi naøy. Thaùnh Kyù Gioan vieát: "Taát caû nhöõng ai chaáp nhaän Ngöôøi thì Ngöôøi ban cho hoï quyeàn laøm con Thieân Chuùa" (Jn.1:12).
2 - Neàn taûng cho maïc khaûi ñaëc bieät veà Chuùa Cha naøy laø kinh nghieäm cuûa Chuùa Gieâsu. Caùc lôøi noùi vaø thaùi ñoä cuûa Ngöôøi roõ raøng ñaõ toû ra cho thaáy Ngöôøi caûm nghieäm ñöôïc moái lieân heä vôùi Chuùa Cha baèng moät ñöôøng loái hoaøn toaøn ñaëc thuø. Qua caùc Phuùc AÂm, chuùng ta ñaõ thaáy Chuùa Gieâsu phaân bieät ra sao veà "vai troø laøm con cuûa mình vôùi cuûa caùc moân ñeä, baèng caùch khoâng bao giôø Ngöôøi ñoïc 'Laïy Cha chuùng con' vôùi hoï maø chæ truyeàn cho hoï raèng: 'Vaäy caùc con haõy caàu nguyeän nhö theá naøy: "Laïy Cha chuùng con"' (Mt.6:9); vaø Ngöôøi coøn nhaán maïnh ñeán söï khaùc bieät naøy khi noùi: 'Cha cuûa Thaøy vaø Cha cuûa caùc con'" (saùch Giaùo Lyù Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, soá 443).
Ngay khi coøn nhoû, Ngöôøi ñaõ traû lôøi vôùi Meï Maria vaø Thaùnh Giuse, nhöõng vò aâu lo tìm kieám Ngöôøi raèng: "Cha meï khoâng bieát raèng Con phaûi ôû nôi nhaø cuûa Cha con hay sao?" (Lk.2:48f). Ngöôøi ñaõ traû lôøi cho nhöõng ngöôøi Do Thaùi ñang baét bôù Ngöôøi bôûi Ngöôøi chöõa laønh vaøo Ngaøy Höu Leã raèng: "Cha Toâi laøm vieäc cho tôùi giôø vaø Toâi cuõng ñang laøm vieäc ñaây" (Jn.5:17). Treân thaäp giaù, Ngöôøi ñaõ caàu cuøng Cha thöù tha cho caùc keû haønh hình Ngöôøi vaø nhaän laáy thaàn trí cuûa Ngöôøi (Lk.23:34,46). Caùi khaùc bieät giöõa caùch Chuùa Gieâsu nhaän thöùc ñöôïc vai troø laøm cha cuûa Thieân Chuùa lieân heä vôùi chính mình Ngöôøi cuõng nhö lieân quan vôùi taát caû moïi con ngöôøi khaùc ñöôïc baét nguoàn saâu xa töø taâm thöùc cuûa Ngöôøi vaø ñöôïc Ngöôøi nhaán maïnh qua nhöõng lôøi Ngöôøi noùi vôùi Maria Mai-Linh sau khi phuïc sinh: "Chôù coù chaïm ñeán Thaøy, vì Thaøy chöa leân cuøng Cha; nhöng con haõy ñeán cuøng anh em cuûa Thaøy maø noùi vôùi hoï raèng Thaøy ñang veà cuøng Cha cuûa Thaøy cuõng laø Cha cuûa caùc con, cuøng Thieân Chuùa cuûa Thaøy cuõng laø Thieân Chuùa cuûa caùc con" (Jn.20:17).
3 - Moái lieân heä cuûa Chuùa Gieâsu vôùi Chuùa Cha laø moät moái lieân heä ñaëc thuø. Ngöôøi bieát raèng Ngöôøi luoân luoân ñöôïc Cha laéng nghe; Ngöôøi bieát raèng qua Ngöôøi Chuùa Cha toû vinh quang cuûa Ngaøi ra, ngay caû khi con ngöôøi coù theå ngôø vöïc vaø caàn ñöôïc Ngöôøi laøm cho xaùc tín. Chuùng ta thaáy taát caû nhöõng ñieàu naøy nôi ñoaïn trình thuaät veà vieäc Lazaroâ soáng laïi: "Vaäy hoï ñaåy taûng ñaù ra. Vaø Chuùa Gieâsu ngöôùc maét leân noùi: 'Laïy Cha, Con taï ôn Cha vì Cha ñaõ nghe Con. Con bieát raèng Cha bao giôø cuõng nghe Con, song Con noùi ñieàu naøy vì ngöôøi ta ñöùng ôû ñaây ñeå hoï tin raèng Cha ñaõ sai Con" (Jn.11:41f). Vì yù thöùc ñaëc thuø naøy, Chuùa Gieâsu môùi coù theå toû mình ra nhö Ñaáng maïc khaûi Cha baèng moät kieán thöùc laø hoa traùi cuûa moái töông aùi thaân tình huyeàn dieäu nhö Ngöôøi nhaán maïnh ôû baøi ca chuùc tuïng cuûa mình: "Cha Toâi ban cho Toâi taát caû moïi söï; neân khoâng ai bieát Con ngoaøi Cha, cuõng nhö khoâng ai bieát Cha ngoaøi Con vaø nhöõng ai Con muoán maïc khaûi Ngaøi ra cho" (Mt.11:27) (x. saùch Giaùo Lyù Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, soá 240). Veà phaàn mình, Chuùa Cha ñaõ cho thaáy moái lieân heä ñaëc thuø cuûa Con Ngaøi vôùi Ngaøi, baèng vieäc goïi Ngöôøi laø con "yeâu daáu" cuûa mình: nhö Ngaøi ñaõ laøm khi Ngöôøi laõnh pheùp röûa ôû soâng Döôïc-Ñaêng (x.Mk.1:11) vaø trong luùc Ngöôøi Bieán Hình (x.Mk.9:7). Chuùa Gieâsu cuõng ñöôïc phaùc hoïa nhö laø moät ngöôøi con ôû moät nghóa ñaëc bieät trong duï ngoân caùc ngöôøi taù ñieàn gian aùc, thaønh phaàn tröôùc heát xöû teä vôùi hai ngöôøi ñaày tôù roài sau ñoù vôùi "ngöôøi con yeâu daáu" cuûa chuû vöôøn nho laø nhöõng vò thöøa sai coù phaän söï ñeán ñeå thu hoa lôïi töø vöôøn nho (Mk.12:1-11, nhaát laø caâu 6).
4 - Chuùng ta thaáy trong Phuùc AÂm Thaùnh Marcoâ chöõ "Abba" theo tieáng Aram (x.Mk.14:36) laø lôøi Chuùa Gieâsu keâu leân Cha Ngöôøi trong giôø Ngöôøi ñau thöông nôi Vöôøn Nhieät ñeå caàu xin Cha caát cheùn Khoå Naïn cho Ngöôøi. Cuõng trong cuøng moät ñoaïn trình thuaät naøy, Phuùc AÂm Thaùnh Matheâu coù chöõ ñöôïc chuùng ta dòch laø "Cha cuûa Con ôi" (x.Mt.26:39, cuõng nhö caâu 42), vaø Phuùc AÂm Thaùnh Luca chæ vaét taét coù chöõ "Cha ôi" (x.Lk.22:42). Tieáng Aram maø chuùng ta coù theå dòch sang ngoân töø hieän ñaïi laø "ba" (dad hay daddy) noùi leân loøng caûm meán thieát tha cuûa moät ngöôøi con. Chuùa Gieâsu söû duïng troïn yù nghóa cuûa töø ngöõ naøy ñeå thaân thöa cuøng Thieân Chuùa, vaø trong luùc cuoäc ñôøi hoaøn troïn cuûa Ngöôøi gaàn keát thuùc treân thaäp giaù, ñeå noùi leân moái lieân heä chaët cheõ thaét keát Ngöôøi vôùi Cha duø trong luùc traàm troïng aáy. Tieáng "Abba" cho thaáy söï thaân thieát gaén boù phi thöôøng giöõa Chuùa Gieâsu vaø Thieân Chuùa Cha, moät thaân tình voâ tieàn khoaùng haäu trong töông quan ñaïo giaùo thuoäc veà thaùnh kinh cuõng nhö ngoaøi kinh thaùnh. Nhôø cuoäc Töû Naïn vaø Phuïc Sinh cuûa Chuùa Gieâsu, Ngöôøi Con duy nhaát cuûa Ngöôøi Cha naøy, caû chuùng ta nöõa, nhö Thaùnh Phaoloâ noùi, cuõng ñöôïc naâng leân phaåm vò laøm con caùi vaø ñaõ laõnh nhaän Thaùnh Linh laø Ñaáng thuùc giuïc chuùng ta keâu leân "Abba! Cha ôi!" (x.Rm.8:15; Gal.4:6). Lôøi dieãn taû ñôn sô treû nhoû naøy ñöôïc söû duïng haèng ngaøy trong thôøi cuûa Chuùa Gieâsu cuõng nhö nôi taát caû moïi daân nöôùc nhôø ñoù ñaõ coù ñöôïc moät yù nghóa veà tín lyù ñeå dieãn taû vai troø thaàn linh ñaëc thuø lieân heä tôùi Chuùa Gieâsu vaø vôùi caùc moân ñeä cuûa Ngöôøi.
5 - Maëc daàu ñöôïc hieäp nhaát moät caùch saâu xa vôùi Cha, Chuùa Gieâsu cuõng phaûi nhaän raèng Ngöôøi khoâng bieát ñöôïc giôø Nöôùc Cha cuoái cuøng hoaøn toaøn trò ñeán. "Coøn veà ngaøy vaø giôø thì khoâng ai bieát ñöôïc, keå caû caùc thieân thaàn hay Con ñi nöõa, chæ coù Cha bieát thoâi" (Mt.24:36). Ñieàu naøy noùi leân vieäc "töï huûy mình" hôïp vôùi vieäc Ngöôøi Nhaäp Theå, moät vieäc nhaäp theå che ñaäy khoâng cho nhaân tính cuûa Ngöôøi bieát ñöôïc ngaøy taän cuøng cuûa theá giôùi. Nhö theá laø Chuùa Gieâsu phuû nhaän vieäc tính toaùn phoûng ñoaùn cuûa loaøi ngöôøi ñeå môøi goïi chuùng ta haõy tænh thöùc vaø tin töôûng vaøo vieäc quan phoøng cuûa Chuùa Cha. Ngoaøi ra, theo quan ñieåm cuûa caùc Phuùc AÂm, moái thaân tình vaø tính caùch tuyeät ñoái cuûa vieäc laøm "Con" cuûa Ngöôøi khoâng heà bò toån thöông bôûi vieäc thieáu hieåu bieát naøy. Traùi laïi, chính vì Ngöôøi hieäp nhaát vôùi chuùng ta, Ngöôøi ñaõ trôû neân khaån thieát ñoái vôùi chuùng ta tröôùc Chuùa Cha: "Ai tuyeân nhaän Thaøy tröôùc con ngöôøi thì Thaøy cuõng tuyeân nhaän hoï tröôùc Cha Thaøy laø Ñaáng ôû treân trôøi; coøn ai choái boû Thaøy tröôùc maët con ngöôøi thì Thaøy cuõng seõ choái boû hoï tröôùc Cha Thaøy laø Ñaáng ôû treân trôøi" (Mt.10:32f).
Tuyeân nhaän Chuùa Gieâsu tröôùc maët con ngöôøi khoâng theå naøo taùch bieät khoûi vieäc ñöôïc Ngöôøi tuyeân nhaän tröôùc maët Chuùa Cha. Noùi caùch khaùc, moái lieân heä laøm con caùi cuûa chuùng ta ñoái vôùi Cha treân trôøi leä thuoäc vaøo loøng can ñaûm quaûng ñaïi cuûa chuùng ta ñoái vôùi Chuùa Gieâsu, Con yeâu daáu cuûa Ngaøi.
Ñaminh Maria Cao Taán Tónh chuyeån dòch