Cuoán Giaùo Lyù cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo daïy raèng: "con ngöôøi tham döï vaøo aùnh saùng vaø quyeàn naêng cuûa Thaàn Linh. Nhôø lyù trí cuûa mình, hoï coù khaû naêng hieåu bieát caáp traät cuûa caùc söï vaät ñöôïc Ñaáng Hoùa Coâng thieát laäp. Nhôø yù muoán töï do cuûa mình, hoï coù khaû naêng höôùng baûn thaân veà söï thieän chaân thöïc cuûa mình. Hoï ñöôïc troïn haûo 'trong vieäc tìm kieám vaø meán yeâu ñieàu chaân thaät vaø thieän haûo' (x. Hieán Cheá Gaudium et Spes, ñoaïn 150" (soá 1704).
Thaùnh Linh, Ñaáng "thaáu suoát thaâm cung cuûa Thieân Chuùa", cuøng moät luùc vöøa laø aùnh saùng soi daãn löông tri con ngöôøi vöøa laø nguoàn töï do ñích thöïc cuûa hoï (x. Thoâng Ñieäp Dominum et Spes, ñoaïn 36).
Trong thaùnh cung löông tri cuûa mình, thaâm cung kín nhieäm nhaát cuûa con ngöôøi, Thieân Chuùa laøm cho tieáng cuûa Ngaøi vang voïng vaø leà luaät cuûa Ngaøi saùng toû, moät leà luaät tieán ñeán taàm möùc troïn laønh cuûa mình trong tình meán Chuùa vaø yeâu thöông tha nhaân nhö Chuùa Gieâsu daïy (x. Hieán Cheá Gaudium et Spes, ñoaïn 16). Baèng vieäc tuaân theo leà luaät naøy trong aùnh saùng vaø quyeàn naêng Thaùnh Linh, con ngöôøi ñaït ñöôïc töï do troïn veïn cuûa mình.
2 - Chuùa Gieâsu Kitoâ laø moät chaân lyù hoaøn toaøn hieän thöïc cuûa döï aùn Thieân Chuùa daønh cho con ngöôøi, thaønh phaàn ñaõ laõnh nhaän taëng aân cao caû nhaát laø töï do. Thieân Chuùa muoán "con ngöôøi phaûi 'naém trong tay quyeàn töï vaán' (Sir.15:14) ñeå hoï coù theå tìm kieám Hoùa Coâng cuûa mình theo yù muoán rieâng vaø töï do ñaït tôùi möùc ñoä troïn haûo hoaøn toaøn vaø phuùc ñöùc baèng vieäc gaén boù vôùi Ngaøi" (Hieán Cheá Gaudium et Spes, ñoaïn 17; x. Giaùo Lyù cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, soá 1730). Tuaân theo yù ñònh cuûa Thieân Chuùa daønh cho con ngöôøi ñöôïc maïc khaûi nôi Ñöùc Gieâsu Kitoâ vaø hoaøn taát yù ñònh naøy nôi ñôøi soáng tö rieâng cuûa mình töùc laø nhaän thöùc ôn goïi chuyeân chính cuûa töï do con ngöôøi, nhö Chuùa Gieâsu ñaõ höùa vôùi caùc moân ñeä cuûa Ngöôøi: "Neáu caùc con tieáp tuïc ôû trong lôøi Thaøy, caùc con thöïc söï laø moân ñeä cuûa Thaøy, roài caùc con seõ nhaän bieát chaân lyù vaø chaân lyù seõ giaûi phoùng caùc con" (Jn.8:31-32).
Ñaây khoâng phaûi chæ laø vaán ñeà laéng nghe moät söù ñieäp vaø ngoan ngoaõn deã daøng chaáp nhaän moät meänh leänh. "Saâu xa hôn theá nöõa, noù bao goàm vieäc vôùi chính con ngöôøi cuûa Chuùa Gieâsu, baèng vieäc tham döï vaøo cuoäc soáng vaø ñònh meänh cuûa Ngöôøi, thoâng phaàn vaøo vieäc tuaân phuïc töï do vaø yeâu meán yù muoán cuûa Chuùa Cha" (Thoâng Ñieäp Veritatis Splendor, ñoaïn 19).
Phuùc AÂm Gioan nhaán maïnh laø khoâng phaûi laø keû thuø cuûa Chuùa Kitoâ ñaõ laáy maïng Ngöôøi baèng vieäc caàn phaûi baïo ñoäng döõ doäi, maø laø Ñaáng ñaõ töï do hieán noù ñi (x.Jn.10:17-18). Baèng vieäc hoaøn toaøn tuaân hôïp yù muoán cuûa Chuùa Cha, "Chuùa Kitoâ töû giaù ñaõ toû ra cho thaáy yù nghóa chaân thöïc cuûa töï do; Ngöôøi soáng yù nghóa naøy hoaøn toaøn baèng taát caû taëng aân trao ban baûn thaân mình vaø keâu goïi caùc moân ñeä thoâng phaàn vaøo nieàm töï do cuûa Ngöôøi" (Thoâng Ñieäp Veritatis Splendor, ñoaïn 85). Thaät vaäy, vôùi moät nieàm töï do tuyeät ñoái cuûa tình yeâu mình Ngöôøi muoân ñôøi ñaõ cöùu chuoäc con ngöôøi laø thaønh phaàn ñaõ phaûn boäi Thieân Chuùa baèng vieäc laïm duïng töï do cuûa mình; Ngöôøi giaûi thoaùt con ngöôøi khoûi laøm toâi toäi loãi vaø ban cho hoï, baèng vieäc laøm cho hoï ñöôïc thoâng phaàn vaøo Thaàn Linh cuûa Ngöôøi, taëng aân töï do ñích thöïc (x.Rm.8:2; Gal.:5:1,13).
3 - "Thaàn Linh Chuùa ôû ñaâu thì töï do ôû ñoù", Thaùnh Toâng Ñoà Phaoloâ noùi vôùi chuùng ta nhö theá (2Cor.3:17). Baèng vieäc tuoân ñoå Thaàn Linh cuûa mình, Chuùa Gieâsu phuïc sinh ñaõ taïo neân moät khoaûng soáng cho töï do con ngöôøi coù theå ñöôïc hoaøn toaøn theå hieän.
Baèng quyeàn naêng cuûa Thaùnh Linh, taëng aân Chuùa Gieâsu hieán mình cho Chuùa Cha trong cuoäc Töû Naïn vaø Phuïc Sinh ñaõ trôû neân moät nguoàn maïch vaø maãu thöùc cho moïi lieân heä ñích thöïc cuûa nhaân loaïi vôùi Thieân Chuùa cuõng nhö vôùi anh em mình. Thaùnh Phaoloâ ñaõ vieát: "Tình yeâu cuûa Thieân Chuùa ñaõ tuoân ñoå vaøo loøng chuùng ta nhôø Thaùnh Linh laø Ñaáng ñöôïc ban cho chuùng ta" (Rm.5:5).
Baèng vieäc soáng ñoäng trong Chuùa Kitoâ nhôø ñöùc tin vaø caùc bí tích, Kitoâ höõu cuõng "töï do daán toaøn thaân mình" cho Thieân Chuùa laø Cha (x.Hieán Cheá Dei Verbum, ñoaïn 5). Taùc ñoäng ñöùc tin laøm cho hoï coù nhöõng quyeát taâm vôùi Thieân Chuùa, tin töôûng vaøo tình yeâu cuûa Ngaøi ñöôïc toû ra nôi Ñöùc Kitoâ töû giaù vaø phuïc sinh, cuøng phoù mình chieàu theo taùc ñoäng cuûa Thaùnh Linh (x.1Jn.4:6-10) laø nhöõng dieãn ñaït töï do cao caû nhaát.
Baèng vieäc hoan hæ chu taát yù muoán cuûa Chuùa Cha trong moïi hoaøn caûnh cuûa cuoäc ñôøi theo göông cuûa Ñöùc Kitoâ vaø trong quyeàn naêng cuûa Thaàn Linh, Kitoâ höõu tieán phaùt treân con ñöôøng töï do chaân thöïc vaø hy voïng höôùng veà thôøi ñieåm hoï seõ ñöôïc vaøo höôûng "söï soáng vieân troïn" (Jn.10:10) treân queâ höông thieân ñaøng. Saùch Giaùo Lyù cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo daïy raèng: "Bôûi coâng vieäc cuûa aân suûng, Thaùnh Linh giaùo duïc chuùng ta trong töï do linh thieâng ñeå laøm cho chuùng ta thaønh nhöõng hôïp taùc vieân töï nguyeän trong coâng cuoäc cuûa Ngaøi nôi Giaùo Hoäi cuõng nhö nôi theá giôùi" (soá 1742).
4 - Chaân trôøi môùi cuûa töï do ñöôïc Thaàn Linh taïo taùc naøy cuõng höôùng daãn moái lieân heä cuûa chuùng ta ñoái vôùi anh chò em chuùng ta gaëp gôõ trong cuoäc ñôøi cuûa mình.
Chính vì Ñöùc Kitoâ ñaõ giaûi thoaùt toâi baèng tình yeâu cuûa Ngöôøi vaø ñaõ ban cho toâi Thaàn Linh cuûa Ngöôøi maø toâi coù theå vaø phaûi yeâu thöông töï tình hieán thaân cho tha nhaân cuûa toâi. Chaân lyù neàn taûng naøy ñaõ ñöôïc nhaéc ñeán trong Thö Thöù Nhaát cuûa Thaùnh Toâng Ñoà Gioan: "Chuùng ta bieát tình yeâu laø ôû choã naøy, ñoù laø Ngöôøi ñaõ thí maïnh soáng vì chuùng ta; neân chuùng ta cuõng phaûi thí maïng soáng cho anh em chuùng ta" (1Jn.3:16). Giôùi raên "môùi" cuûa Chuùa Gieâsu ñaõ goàm toùm leà luaät aân suûng; con ngöôøi chaáp nhaän giôùi raên môùi naøy thì theå hieän töï do cuûa mình tôùi möùc vieân troïn: "Ñaây laø giôùi raên cuûa Thaøy, ôû choã caùc con yeâu thöông nhau nhö Thaøy ñaõ yeâu thöông caùc con. Khoâng ai coù tình yeâu naøo lôùn hôn ngöôøi thí maïng soáng vì baïn höõu mình" (Jn.15:12-13).
Khoâng ai coù theå tieán ñeán toät ñænh yeâu thöông ñöôïc Chuùa Kitoâ töû giaù chieám ñaït naøy maø khoâng coù söï trôï giuùp cuûa Ñaáng An UÛi. Thaät vaäy, Thaùnh Toâma Aquina coù theå vieát raèng "taân luaät" laø chính aân suûng cuûa Thaùnh Linh, ñöôïc ban cho chuùng ta nhôø ñöùc tin vaøo Chuùa Kitoâ (x.Summa Theologiae, I-II, q.105, a.1, conclus. vaø ad 2).
5 - "Taân luaät" cuûa töï do naøy vaø tình yeâu ñöôïc nhaân vaät hoùa nôi Chuùa Gieâsu Kitoâ, nhöng ñoàng thôøi laïi hoaøn toaøn tuøy thuoäc vaøo Ngöôøi vaø vaøo Ôn Cöùu Chuoäc cuûa Ngöôøi, ñaõ ñöôïc theå hieän nôi Meï Thieân Chuùa. Taàm möùc vieân troïn cuûa töï do, töùc laø taëng aân cuûa Thaàn Linh, "ñöôïc bieåu loä moät caùch tuyeät vôøi chính ôû nôi ñöùc tin cuûa Meï Maria, qua vieäc Meï 'tuaân phuïc cuûa ñöùc tin' (x.Rm.1:5): ñuùng theá, 'Phuùc cho ngöôøi laø vò ñaõ tin'!" (Thoâng Ñieäp Dominum et Vivificantem, ñoaïn 51). Vaäy xin Meï Maria, Meï Chuùa Kitoâ vaø Meï chuùng ta, neân Ñaáng höôùng daãn chuùng ta nhaän thöùc Thaùnh Linh laø nguoân töï do ñích thöïc trong ñôøi soáng chuùng ta, saâu xa hôn vaø hoan hæ hôn!