Taát caû moïi ngöôøi coâng chính cuûa coõi ñôøi naøy ñeàu daâng lôøi chuùc tuïng Thieân Chuùa, moät khi hoï ñaït tôùi ñích vinh quang sau cuoäc haønh trình doác daùc vaø nhoïc nhaèn khoù ñi treân con ñöôøng cuûa cuoäc soáng traàn gian. Hoï ñaõ traûi "qua moät cuoäc thaûm khoác kinh hoaøng" vaø ñaõ ñöôïc thanh taåy bôûi maùu cuûa Con Chieân "ñaõ ñoå ra cho nhieàu ngöôøi ñöôïc ôn tha toäi" (Mt 26:28). Nhö theá, taát caû moïi ngöôøi trong hoï ñeàu ñöôïc thoâng döï vaøo cuøng moät nguoàn ôn cöùu ñoä, moät nguoàn cöùu ñoä Thieân Chuùa tuoân ñoå xuoáng treân loaøi ngöôøi. Vì "Thieân Chuùa khoâng sai Con Ngaøi ñeán traàn gian ñeå luaän phaït theá gian, song ñeå theá gian nhôø Ngöôøi maø ñöôïc cöùu ñoä" (Jn 3:17).
2. Ôn cöùu ñoä ñöôïc ban cho taát caû moïi daân toäc, nhö giao öôùc Thieân Chuùa ñaõ kyù keát vôùi Noe cho thaáy (x Gen 9:8-17), chöùng thöïc tính caùch phoå quaùt cuûa vieäc Thieân Chuùa toû mình ra cuõng nhö cuûa vieäc con ngöôøi tin töôûng ñaùp öùng (x Giaùo Lyù Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, 58). Theá neân, nôi Abraham môùi coù vieäc "taát caû moïi coäng ñoàng treân maët ñaát ñöôïc chuùc phuùc" (Gen 12:3). Hoï ñang böôùc ñi treân con ñöôøng tieán ñeán thaønh thaùnh ñeå höôûng moät thöù bình an laøm thay ñoåi boä maët traùi ñaát, luùc maø göôm kieám ñöôïc ñuùc thaønh caày böøa vaø giaùo maùc thaønh lieàm haùi (x Is 2:2-5).
Thaät laø caûm ñoäng khi ñoïc thaáy nhöõng lôøi naøy trong Saùch Tieân Tri Isaia: "Caùc ngöôøi Ai Caäp seõ cuøng vôùi nhöõng ngöôøi Assyria toân thôø (Chuùa)... thaønh phaàn ñöôïc Chuùa caùc ñaïo binh chuùc phuùc raèng 'Phuùc cho Ai Caäp laø daân cuûa Ta, vaø phuùc cho Assyria laø coâng cuoäc Ta laøm, cuøng phuùc cho Yeán Duyeân laø gia saûn cuûa Ta" (Is 19:23, 25). "Taùc giaû Thaùnh Vònh xöôùng leân raèng: "Vua chuùa cuûa caùc daân toäc tuï hoïp laïi vôùi daân cuûa Thieân Chuùa Abraham. Vì nhöõng ngöôøi coi soùc traùi ñaát naøy ñeàu bôûi Chuùa; Ngaøi laø Ñaáng toái cao" (Ps 47:10). Thaät vaäy, tieân tri Malachi ñaõ thöïc söï nghe thaáy caû khoái nhaân loaïi vang tieáng toân vinh vaø chuùc tuïng daâng leân Thieân Chuùa theá naøy: "Töø khi maët trôøi moïc leân cho tôùi luùc noù laën xuoáng, danh cuûa Ta cao caû nôi caùc daân nöôùc, Chuùa caùc ñaïo binh phaùn" (Mal 1:11). Ñuùng theá, vò tieân tri naøy cuõng ñaõ töï hoûi raèng: "Chuùng ta khoâng coù cuøng moät Cha duy nhaát hay sao? Thieân Chuùa duy nhaát ñaõ khoâng taïo döïng neân chuùng ta hay sao?" (Mal 2:10).
3. Nhö theá laø ñaõ coù moät nieàm tin töôûng naøo ñoù khi con ngöôøi keâu caàu Thieân Chuùa, cho duø dung nhan cuûa Ngaøi coøn "voâ danh" (x Acts 17:23). Taát caû loaøi ngöôøi tìm caùch toû ra thöïc söï toân thôø Thieân Chuùa vaø hieäp thoâng giöõa anh chò em vôùi nhau theo taùc ñoäng cuûa "Thaàn chaân lyù thöïc hieän ôû ngoaøi giôùi haïn höõu hình cuûa Nhieäm Theå" Chuùa Kitoâ (Thoâng Ñieäp Ñaáng Cöùu Chuoäc Nhaân Traàn, 6).
Veà vaán ñeà naøy, Thaùnh Ireâneâoâ nhaéc laïi raèng Thieân Chuùa ñaõ thieát laäp vôùi loaøi ngöôøi boán giao öôùc: nôi Adong, Noe, Moisen vaø Chuùa Kitoâ (x Adversus Haereses, 3, 11, 8). Ba giao öôùc ñaàu, theo tinh thaàn, nhaém ñeán taàm voùc vieân troïn cuûa Chuùa Kitoâ vaø ñaùnh daáu nhöõng giai ñoaïn Thieân Chuùa ñoái thoaïi vôùi taïo vaät cuûa Ngaøi, moät cuoäc gaëp gôõ cuûa toû baày vaø yeâu thöông, cuûa saùng soi vaø aân suûng, nhöõng taïo vaät ñöôïc Ngöôøi Con qui tuï laïi neân moät vôùi nhau, nieâm aán trong chaân lyù vaø ñöa ñeán tình traïng toaøn thieän.
4. Theo chieàu höôùng naøy thì nieàm tin nôi taát caû moïi daân toäc ñöôïc böøng nôû ra trong hy voïng. Nieàm tin aáy chöa ñöôïc hoaøn toaøn soi saùng bôûi taát caû maïc khaûi, moät maïc khaûi lieân keát noù vôùi nhöõng lôøi höùa thaàn linh vaø laøm cho noù thaønh moät nhaân ñöùc "ñoái thaàn". Tuy nhieân, caùc saùch thaùnh cuûa nhöõng toân giaùo khaùc cuõng höôùng veà moät nieàm hy voïng ñeán ñoä, caùc cuoán saùch aáy cho thaáy moät chaân trôøi hieäp thoâng thaàn linh, höôùng lòch söû ñeán moät ñích ñieåm thanh taåy vaø cöùu ñoä, phaán khích vieäc tìm kieám chaân lyù cuõng nhö vieäc baûo veä nhöõng giaù trò cuûa ñôøi soáng, cuûa söï thaùnh thieän, cuûa ñöùc coâng bình chính tröïc, cuûa hoøa bình vaø töï do. Vôùi noã löïc gaéng goûi coát yeáu naøy, moät noã löïc ñoái ñaàu ngay caû vôùi nhöõng xung khaéc cuûa nhaân loaïi, caûm nghieäm veà ñaïo giaùo cuõng höôùng con ngöôøi veà taëng aân ñöùc aùi thaàn linh cuõng nhö veà nhöõng ñoøi hoûi cuûa ñöùc aùi naøy. Vieäc ñoái thoaïi lieân toân ñöôïc Coâng Ñoàng Chung Vaticanoâ II khuyeán khích phaûi ñöôïc quan nieäm theo nhaõn giôùi aáy (x Tuyeân Ngoân Nostra Aetate, 2). Vieäc ñoái thoaïi naøy ñöôïc theå hieän baèng vieäc taát caû moïi tín ñoà cuøng nhau noã löïc hoaït ñoäng cho coâng bình chính tröïc, cho tình ñoaøn keát vaø cho hoøa bình an laïc. Vieäc ñoái thoaïi naøy cuõng ñöôïc theå hieän nôi nhöõng moái lieân heä veà vaên hoùa, nhöõng moái lieân heä gieo maàm moáng lyù töôûng vaø sieâu vieät tính vaøo maûnh ñaát thöôøng khoâ caèn cuûa chính trò, kinh teá vaø an sinh xaõ hoäi. Vieäc ñoái thoaïi naøy giöõ moät vai troø quan troïng ñoái vôùi Kitoâ höõu trong vieäc laøm chöùng troïn veïn cho ñöùc tin cuûa mình nôi Chuùa Kitoâ, Ñaáng Cöùu Theá duy nhaát. Cuõng vôùi ñöùc tin naøy, Kitoâ höõu yù thöùc ñöôïc raèng con ñöôøng daãn ñeán taát caû söï thaät (x Jn 16:13) ñoøi hoûi phaûi bieát khieâm toán laéng nghe ñeå coù theå khaùm phaù ra cuõng nhö ñeå coù theå caûm nhaän ñöôïc moïi tia saùng baát cöù töø ñaâu tôùi, nhöõng tia saùng bao giôø cuõng laø hoa traùi cuûa Thaàn Linh Chuùa Kitoâ.
5. "Söù vuï cuûa
Giaùo Hoäi laø lo phaùt trieån 'vöông
quoác cuûa Chuùa chuùng ta cuõng laø
vöông quoác Ñöùc Kitoâ cuûa
Ngaøi' (Rev 11:15) maø Giaùo Hoäi ñöôïc
keâu goïi ñeå phuïc vuï. Moät phaàn
trong vai troø cuûa Giaùo Hoäi laø ôû
choã nhaän ra raèng thöïc taïi coøn
ñang phaùt trieån cuûa vöông quoác
naøy cuõng coù theå xaåy ra ngoaøi
giôùi haïn cuûa Giaùo Hoäi, chaúng
haïn nhö nôi taâm can cuûa nhöõng
tín ñoà theo caùc truyeàn thoáng
ñaïo giaùo khaùc, vì hoï soáng
theo caùc giaù trò Phuùc AÂm vaø
côûi môû tröôùc taùc ñoäng
cuûa Thaàn Linh" (Hoäi Ñoàng Giaùo
Hoaøng veà Ñoái Thoaïi Lieân Toân
vaø Thaùnh Boä Truyeàn Baù Phuùc
AÂm Hoùa Caùc Daân Toäc, Ñoái
Thoaïi vaø Loan Baùo, 35). Ñieàu naøy
ñaëc bieät aùp duïng, nhö Coâng
Ñoàng Chung Vaticanoâ II baûo chuùng ta
trong Tuyeân Ngoân Nostra Aetate, vaøo tröôøng
hôïp nhöõng toân giaùo ñoäc
thaàn laø Do Thaùi Giaùo vaø Hoài
Giaùo. Theo tinh thaàn aáy, Toâi ñaõ
dieãn ñaït loøng mong öôùc
sau ñaây trong Chæ Duï veà Naêm Thaùnh:
"Chôù gì Cuoäc Möøng Kyû Nieäm
giuùp vaøo vieäc xuùc tieán vaán
ñeà ñoái thoaïi vôùi nhau
cho ñeán khi taát caû chuùng ta, nhöõng
tín ñoà Do Thaùi Giaùo, Kitoâ
Giaùo vaø Hoài Giaùo, cuøng trao cho
nhau lôøi chaøo chuùc bình an ôû
Gieârusalem" (Maàu Nhieäm Nhaäp Theå, 2).
Toâi caûm taï Chuùa ñaõ cho Toâi,
trong cuoäc haønh höông môùi ñaây
ñeán nhöõng Nôi Thaùnh, nieàm
vui cuûa lôøi chaøo chuùc naøy,
moät höùa heïn giao haûo ñöôïc
ñaùnh daáu baèng moät thöù
bình an chöa töøng saâu ñaäm
vaø bao haøm hôn nhö vaäy.