Veà vaán ñeà laøm khôi ñoäng thaønh phaàn moân ñeä Chuùa Kitoâ, ba thaàn ñöùc naøy thuùc ñaåy hoï höôùng ñeán vieäc hieäp nhaát theo lôøi Thaùnh Phaoloâ nhö chuùng ta ñöôïc nghe ngay ôû ñaàu buoåi giaùo lyù hoâm nay: “Chæ coù moät thaân theå..., moät ñöùc caäy... moät Chuùa, moät ñöùc tin..., moät Thieân Chuùa vaø laø Cha duy nhaát” (Eph 4:4-6). Tieáp tuïc suy nieäm veà khía caïnh ñaïi keát ñaõ ñöôïc baøn ñeán ôû baøi giaùo lyù laàn tröôùc, hoâm nay chuùng ta muoán khaûo saùt kyõ löôõng hôn nöõa veà vai troø cuûa caùc thaàn ñöùc nôi cuoäc haønh trình daãn chuùng ta ñeán tình traïng hoaøn toaøn hieäp thoâng vôùi Thieân Chuùa, vôùi Chuùa Ba Ngoâi cuõng nhö vôùi nhau.
2- Trong ñoaïn ñöôïc trích daãn töø Böùc Thö göûi cho Giaùo Ñoaøn EÂpheâsoâ, Thaùnh Toâng Ñoà coù yù ñeà cao tình traïng hieäp nhaát cuûa ñöùc tin. Tình traïng hieäp nhaát naøy baét nguoàn töø lôøi cuûa Thieân Chuùa, nhöõng lôøi maø taát caû moïi Giaùo Hoäi cuõng nhö Coäng Ñoàng Giaùo Hoäi coi laø aùnh saùng soi ñöôøng loái haønh trình tieán böôùc trong lòch söû cuûa mình (x Ps 119:105). Caùc Giaùo Hoäi vaø Coäng Ñoàng Giaùo Hoäi cuøng nhau tuyeân xöng ñöùc tin cuûa mình nôi “moät Chuùa duy nhaát”, ñoù laø Chuùa Gieâsu Kitoâ vaø laø ngöôøi thaät, cuõng nhö vaøo “moät Thieân Chuùa vaø laø Cha duy nhaát cuûa taát caû chuùng ta” (Eph 4:5-6). Tình traïng hieäp nhaát caên baûn naøy, cuøng vôùi tình traïng hieäp nhaát bôûi chòu cuøng moät Bí Tích Röûa Toäi duy nhaát, ñaõ ñöôïc thaáy roõ raøng nôi nhieàu vaên kieän veà vieäc ñoái thoaïi ñaïi keát, ngay caû khi vaãn coøn thaáy coù nhöõng lyù do baûo thuû nhöõng ñieàu naøy ñieàu kia. Bôûi theá, nhö chuùng ta ñaõ ñöôïc ñoïc thaáy trong moät vaên kieän cuûa Hoäi Ñoàng Caùc Giaùo Hoäi Theá Giôùi laø: “Caùc Kitoâ höõu tin töôûng raèng ‘Thieân Chuùa chaân thaät duy nhaát’, Ñaáng töï toû mình ra cho daân Yeán Duyeân, ñaõ ñöôïc Chuùa Gieâsu Kitoâ, ‘Ñaáng Cha sai’ (Jn 17:3) maïc khaûi cho bieát; hoï cuõng tin töôûng raèng nôi Chuùa Kitoâ, Thieân Chuùa ñaõ hoøa giaûi theá giôùi vôùi chính mình Ngaøi (2Cor 5:19), vaø vôùi Thaùnh Linh cuûa mình, Thieân Chuùa ñaõ ban söï soáng tröôøng sinh môùi meû cho taát caû nhöõng ai nhôø Chuùa Kitoâ hieán thaân cho Ngaøi” (WCC, Confessare una sola fede, 1992, 6).
Taát caû moïi Giaùo Hoäi vaø Coäng Ñoàng Giaùo Hoäi ñeàu coù cuøng moät ñieåm qui chieáu chung ôû nôi caùc Kinh Tin Kính xöa, cuõng nhö nôi nhöõng xaùc quyeát cuûa Caùc Coâng Ñoàng Chung ñaàu tieân. Tuy nhieân, vaãn coøn coù nhöõng bieät phaân caàn phaûi vöôït qua, ñeå cuoäc haønh trình tieán tôùi tình traïng hieäp nhaát ñöùc tin coù theå ñaït ñeán möùc ñoä troïn veïn nhö lôøi Chuùa Kitoâ ñaõ höùa, ñoù laø “Chuùng seõ nghe tieáng Toâi. Roài seõ chæ coù moät ñaøn chieân, moät chuû chieân duy nhaát” (Jn 10:16).
3. Trong baûn vaên cuûa Böùc Thö göûi Giaùo Ñoaøn EÂpheâsoâ maø chuùng ta laáy laøm tieâu bieåu cho buoåi giaùo lyù hoâm nay, Thaùnh Phaoloâ cuõng noùi ñeán moät ñöùc caäy duy nhaát nhö chuùng ta ñaõ ñöôïc keâu goïi ñeán (x 4:4). Ñoù laø moät ñöùc caäy ñöôïc theå hieän nôi vieäc chuùng ta cuøng nhau daán thaân, qua lôøi nguyeän caàu cuõng nhö qua cuoäc soáng lieân læ hoaït ñoäng, laøm cho vöông quoác cuûa Thieân Chuùa trò ñeán. Nôi chaân trôøi bao roäng naøy, bieán chuyeån veà ñaïi keát ñaõ höôùng ñeán nhöõng ñích ñieåm chính yeáu laø nhöõng gì töông lieân laøm neân caùc muïc tieâu cuûa ñöùc caäy duy nhaát naøy, ñoù laø tình traïng hieäp nhaát cuûa Giaùo Hoäi, laø vieäc truyeàn baù phuùc aâm hoùa theá giôùi, laø vieäc giaûi phoùng vaø mang laïi bình an cho coäng ñoàng nhaân loaïi. Cuoäc haønh trình ñaïi keát cuõng thuaän lôïi cho vieäc ñoái thoaïi veà nhöõng nieàm hy voïng traàn theá vaø nhaân ñaïo trong thôøi ñaïi cuûa chuùng ta nöõa, duø ñoù laø nhöõng nieàm hy voïng kín ñaùo, cuûa thaønh phaàn “voâ voïng” phaûi chòu thua thieät. Ñoái vôùi nhöõng theå hieän cho nieàm hy voïng cuûa thôøi ñaïi chuùng ta aáy, Kitoâ höõu, maëc duø giöõa hoï coù nhöõng caêng thaúng vaø thaùch ñoá veà vieäc chia reõ, cuõng ñaõ ñöôïc thuùc ñaåy ñeå nhaän thöùc vaø laøm chöùng cho “moät lyù do chung ñoái vôùi nieàm hy voïng” (WCC, Faith and Order Commission, Sharing in One Hope, Bangalore, 1978), khi nhaän ra nôi Chuùa Kitoâ moät neàn taûng khoâng theå naøo bò huûy hoaïi. Moät thi só ngöôøi Phaùp ñaõ vieát: “Hy voïng thì khoù khaên... thaát voïng laïi deã daøng vaø laø moät caùm doã caû theå” (Charles Peùguy, Le porche de mysteøre de la deuxieøme vertu, ed. Pleùiade, p. 538). Theá nhöng, ñoái vôùi Kitoâ höõu chuùng ta, lôøi huaán duï cuûa Thaùnh Pheâroâ bao giôø cuõng cho thaáy coù moät nieàm hy voïng luoân taùc hieäu trong chuùng ta (x 1Pt 3:15).
4. Toät ñænh cuûa ba thaàn ñöùc laø ñöùc meán, moät ñöùc ñöôïc Thaùnh Phaoloâ so saùnh nhö caùi nuùt vaøng thaét keát taát caû moïi coäng ñoàng Kitoâ höõu laïi trong moät tình traïng hoøa hôïp troïn veïn: “Treân taát caû nhöõng nhaân ñöùc naøy, anh em haõy maëc laáy ñöùc aùi laø ñöùc lieân keát moïi söï laïi vôùi nhau moät caùch hoøa hôïp troïn veïn” (Col 3:14). Trong lôøi caàu nguyeän long troïng cho tình traïng hieäp nhaát giöõa caùc moân ñeä, Chuùa Kitoâ ñaõ cho thaáy neàn taûng thaàn hoïc cô baûn naøy: “Ñeå tình Cha yeâu Con cuõng ôû trong chuùng vaø Con ôû trong chuùng” (Jn 17:26). Chính trong tình yeâu thöông naøy, moät tình yeâu ñöôïc chaáp nhaän vaø laøm cho lôùn leân, moät tình yeâu taïo Giaùo Hoäi neân moät thaân theå duy nhaát, nhö Thaùnh Phaoloâ moät laàn nöõa ñeà caäp tôùi: “Khi tuyeân xöng chaân lyù trong yeâu thöông, chuùng ta ñaït ñeán taàm voùc vieân troïn cuûaChuùa Kitoâ laø ñaàu. Bôûi Ngöôøi maø toaøn thaân phaùt trieån, vaø nhôø phaàn vuï xöùng hôïp cuûa caùc phaàn theå lieân keát chaët cheõ vôùi nhau baèng vieäc naâng ñôõ maø ñöôïc lôùn leân trong yeâu thöông” (Eph 4:15-16).
5. Ñích ñieåm
yeâu thöông cuûa Giaùo Hoäi, ñoàng
thôøi cuõng laø nguoàn maïch baát
taän cuûa Giaùo Hoäi, ñoù laø
Bí Tích Thaùnh Theå, laø moái
hieäp thoâng vôùi Mình vaø Maùu
Chuùa, moät ngöôõng voïng cuûa
moät tình traïng troïn veïn hieäp thoâng
vôùi Thieân Chuùa. Tieác thay, nhö
Toâi ñaõ nhaéc laïi ôû baøi
giaùo lyù laàn tröôùc, trong moái
lieân heä giöõa Kitoâ höõu chia
reõ nhau, “vì nhöõng baát ñoàng
nôi caùc vaán ñeà ñöùc
tin neân chöa theå cuøng nhau cöû haønh
cuøng moät Phuïng Vuï Thaùnh Theå. Tuy
theá, chuùng ta vaãn coù moät öôùc
voïng nhieät tình trong vieäc hôïp nhau
laïi cöû haønh moät Bí Tích Thaùnh
Theå Chuùa duy nhaát, vaø chính öôùc
voïng naøy ñaõ laø lôøi caàu
chuùc tuïng chung, moät lôøi khaån
nguyeän duy nhaát roài vaäy. Chuùng ta haõy
cuøng nhau thaân thöa cuøng Chuùa Cha vaø
chuùng ta caøng laøm nhö theá ‘baèng
moät taâm trí’ (Thoâng Ñieäp Ut Unum
Sint, 45). Coâng Ñoàng Chung Vaticanoâ II ñaõ
nhaéc nhôû chuùng ta raèng “muïc
tieâu thaùnh thieän naøy - muïc tieâu
hoøa giaûi taát caû moïi Kitoâ höõu
trong moái hieäp nhaát cuûa moät Giaùo
Hoäi Chuùa Kitoâ duy nhaát, thì vöôït
treân khaû naêng vaø noã löïc
cuûa loaøi ngöôøi”. Bôûi theá,
chuùng ta phaûi ñaët taát caû nieàm
hy voïng cuûa mình “vaøo lôøi caàu
nguyeän cuûa Chuùa Kitoâ cho Giaùo Hoäi,
vaøo tình yeâu cuûa Chuùa Cha ñoái
vôùi chuùng ta, cuõng nhö vaøo quyeàn
naêng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn” (Saéc
Leänh Unitatis Redintegratio, 24).